Κοπέλες του Βαλτινού με τις ριχτές κοτσίδες

Σε παλαιότερη ανάρτησή μας είχαμε αναφερθεί για τις γυναικείες κοτσίδες (κοσιάνες) που διατηρούσαν παλιότερα (1950) οι γυναίκες στο Βαλτινό.
Είχαν μακριά μαλλιά και ασχολούνταν με την κόμμωση των μαλλιών τους από τη μικρή ηλικία τους μέχρι τα βαθειά γεράματα. 

Οι γυναίκες χτένιζαν τα μαλλιά τους με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία και τα έπλεκαν σε μακριές κοτσίδες.

Ο πιο γνωστός τύπος γυναικείου χτενίσματος ήταν η «χωρίστρα στη μέση» και το πλέξιμο των μαλλιών σε δυο πλεξίδες δεξιά και αριστερά στις λεγόμενες «κοσιάνες».

Έπιαναν τα μαλλιά τους από ψηλά στο κεφάλι και άρχιζαν το πλέξιμο πρώτα από αριστερά, μετά περνώντας από δεξιά και στη μέση και αφού δημιουργούσαν μια σφικτή κοτσίδα, την σταθεροποιούσαν με ένα λαστιχάκι για τα μαλλιά!

Οι νιόπαντρες γυναίκες άφηναν ριχτές κι ελεύθερες πίσω στην πλάτη αυτές τις κοσιάνες, ενώ οι «περασμένες» τις έδεναν μεταξύ τους με γαϊτάνι και τις τύλιγαν «στεφάνι» γύρω από το κεφάλι.

Η λαϊκή Μούσα ενέπνευσε πολλούς ανθρώπους με θέμα τις γυναικείες κοτσίδες και μας κληροδότησε αρκετούς στίχους της δημοτικής ποίησης.

Παρακάτω παρουσιάζουμε το θέμα με ανάλογες φωτογραφίες από τη συλλογή μας, σε συνδυασμό με διάφορους στίχους ποιημάτων σχετικούς με το θέμα των κοτσίδων.

"Άπλωσ’ η Χάιδω τα μαλλιά

τα κάνει δυο στριφτάρια".

«Καθότανε μονάχη της

για μέρες και για νύχτες

κι έπλεκε στο κεφάλι της

συρμάτινες κοτσίδες».

«Σε θυμάμαι σαν το κορίτσι

εκείνο με τις κοτσίδες

αυτή που φλέρταρε μαζί μου

πίσω από την πλάτη του καθηγητή

αυτή που πάντα ήξερε

πως να γοητεύσει με την παρουσία της

αυτή που δεν έπαψε να γράφει

το όνομά μου στον πίνακα».

«Στα σκοτεινά την έλουζε, στ' άφεγγα τη χτενίζει,

στ' άστρι και τον αυγερινό έπλεκε τα μαλλιά της».

Προλάβαμε και φωτογραφίσαμε την αείμνηστη Αικατερίνη Τσιγάρα την ώρα του καλλωπισμού της, που έπλεκε τα μαλλιά της σε κοτσίδες.

Άλλωστε, η κόμμωση αποτελούσε πάντοτε βασικό παράγοντα κομψότητας, διάκρισης και κοινωνικής επιβολής της γυναίκας. 

Δεν νοείται γυναικεία ομορφιά χωρίς καθαρά και καλοχτενισμένα μαλλιά. Έτσι ανέκαθεν κύριο μέλημα των γυναικών αποτελούσε το λούσιμο, το χτένισμα, ο καλλωπισμός γενικά των μαλλιών.

Παλιότερα άφηναν τα «τσουλούφια» στους κροτάφους, βαμμένα με «κνα» (χρωματική φυτική ουσία) ή κάτι σαν τις φαβορίτες που σχημάτιζαν οι Καραγκούνες του θεσσαλικού κάμπου γενικότερα.