Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2017

Η «μαμά» μας Θεία Λένα


Η ​​εικόνα παραμένει εντυπωσιακά διαυγής. Παρά τις δεκαετίες που έχουν μεσολαβήσει, μπορώ να την περιγράψω με ακρίβεια και πολλές λεπτομέρειες, οι οποίες, πιθανότατα, έχουν προστεθεί εκ των υστέρων με τη συνδρομή του photoshop της αυθαίρετης μνήμης. Δεν είναι σίγουρο αν η καρέκλα ήταν ψάθινη ή δερμάτινη –μπορεί να ήταν και πολυθρόνα–, δεν είναι βέβαιο αν έκανε κρύο ή ζέστη, αν ήμουν όρθια και λικνιζόμουν ή καθόμουν στα πόδια της μητέρας μου, και ανεβοκατέβαινα στον δικό της ρυθμό. Το βέβαιο είναι ότι ήταν πρωί, ακούγαμε στο ραδιόφωνο την εκπομπή της Θείας Λένας, την οποία παρακολουθούσα με ανατροφοδοτούμενη προσήλωση, ήξερα όλα τα τραγούδια και περίμενα τα αγαπημένα μου. Η φωνή της Αντιγόνης Μεταξά είχε αυτήν την καθησυχαστική συνέπεια του ανθρώπου που ξέρει τι και πώς να το πει, χωρίς να κουράσει, χωρίς να ταράξει. Το μέτρο της γνώσης και του μέσου. Του ραδιοφώνου. Εστιάζεις μεν στη φωνή, αλλά ο χώρος είναι αμέτρητος και δικός σου. Δεν έχει να κάνει με τα τετραγωνικά του δωματίου αλλά με τα χιλιόμετρα της φαντασίας. Και η Θεία Λένα, με την οικεία αλλά και ελεγχόμενη θερμοκρασία της «θείας», έφτιαχνε κόσμους ρυθμικούς, εύληπτους, διδακτικά αισιόδοξους.


Ο νονός μου μου έκανε δώρο την Εγκυκλοπαίδεια της Αντιγόνης Μεταξά – πρέπει να πήγαινα στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Στα χρόνια που ακολούθησαν η σχέση μου μαζί της χαλάρωσε, δεν θυμάμαι να στενοχωρήθηκα με τον θάνατό της (το 1971), όχι μόνο γιατί ήμουν μικρή αλλά γιατί είχε εγγραφεί στη μνήμη μου ως αιώνια. Με την κόρη της, Λήδα Κροντηρά, δεν απέκτησα την ίδια σχέση, είχα τη χαρά όμως να τη συναντήσω πριν από χρόνια, ως δημοσιογράφος, για μια συνέντευξη.


Ο,τι και να ακολούθησε την «Ωρα του παιδιού» δεν είχε τα ίδια ψυχικά θεμέλια. Η προσχολική εκείνη μνήμη, της δεκαετίας του ’60, είναι τοποθετημένη στην προθήκη με τα άφθαρτα. Δεν σκιάζεται, δεν αλλοιώνεται. Αντίθετα· όχι μόνο η εικόνα εμπλουτίζεται με ανεπαίσθητες λεπτομέρειες, την άκρη ενός υφάσματος ή ένα κουμπί, αλλά η ηχητική μνήμη είναι καταιγιστική. Με όλους τους επιτονισμούς, τα ανεβοκατεβάσματα της φωνής, τις εντάσεις και τους ψιθύρους, ανάλογα με την ιστορία, ανάλογα με το τι ήθελε να τονίσει και να αναδείξει.

επικοινωνιστε μαζι μας