Οι άνθρωποι του Βαλτινού, που «έφυγαν» το 2023

Το αναπότρεπτο του θανάτου αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης φύσης και ύπαρξης.

Άλλη μία χρονιά έφτασε στο τέλος της.  Το 2023 είναι πλέον παρελθόν και μαζί με τις όμορφες στιγμές που έφερε για το χωριό μας, μετρήσαμε και σημαντικές απώλειες που σημάδεψαν τη χρονιά.

Στο Βαλτινό, 21 αγαπημένοι άνθρωποι «έφυγαν» από τη ζωή, αφήνοντας πίσω τους, δυσαναπλήρωτο κενό, πόνο και αναμνήσεις.

Κατά χρονολογική σειρά πρόκειται για τους εξής:

Κωνσταντίνος Στάθης του Γεωργίου. 78 ετών, απεβίωσε  23 Ιανουαρίου 2023.

Βάιος Ρούσης του Κων/νου. 80 ετών, απεβίωσε  29 Ιανουαρίου 2023.

Χρήστος Σχολής του Αποστόλου. 64ετών, απεβίωσε 7 Μαρτίου 2023.

Κων/νος Απόχας του Ιωάννου. 76 ετών, απεβίωσε 12 Μαρτίου 2023.

Νικόλαος Μπαντόλιας του Κων/νου. 79 ετών, απεβίωσε 13 Μαρτίου 2023.

Όλγα Καραθανάση του Γεωργίου. 70 ετών, απεβίωσε 27 Μαρτίου 2023.

Στέφανος Τσιγάρας του Γεωργίου. 85 ετών, απεβίωσε 14 Απριλίου 2023.

Ειρήνη Γουλοπούλου συζ. Αντωνίου. 87 ετών, απεβίωσε 30 Απριλίου 2023.

Αθανάσιος Τσιατσιάβας του Ιωάννου. 77 ετών, απεβίωσε 11 Μαΐου 2023.

Χρήστος Βαγγελός του Θωμά. 76 ετών, απεβίωσε  4 Ιουνίου 2023.

Φωτεινή Απόχα συζ. Κων/νου. 69 ετών, απεβίωσε  5 Ιουνίου 2023.

Βάιος Σταμούλης του Βασιλείου. 86 ετών, απεβίωσε 7 Ιουνίου 2023.

Αντώνιος Βότσιος του Βασιλείου. 52 ετών, απεβίωσε 5 Ιουλίου 2023.

Μιχάλης Παπακώστας του Ευαγγέλου. 62 ετών, απεβίωσε  5 Ιουλίου 2023.

Ευαγγελία Καραθανάση συζ. Δημητρίου. 87 ετών, απεβίωσε  31 Ιουλίου 2023.

Χαρίκλεια Χήρα, συζ. Δημ. Τάκου. 85 ετών, απεβίωσε  18 Αυγούστου 2023.

Ιωάννης Βαγγελός του Αντωνίου. 84 ετών, απεβίωσε  21 Αυγούστου 2023.

Βασιλική Ριζαργιώτη, συζ. Στεργίου. 94 ετών, απεβίωσε 27 Αυγούστου 2023.

Λεμονιά Ζαμπακά συζ. Ευαγ. Παπαχρήστου, 79 ετών, απεβίωσε 4 Νοεμβρίου 2023.

Βάια συζ. Αθαν. Κουφοχρήστου, 90 ετών, απεβίωσε 21 Νοεμβρίου 2023.

Παναγιώτης Πέτρου του Δημητρίου. 87 ετών, απεβίωσε 7 Δεκεμβρίου 2023.

Έθιμα της Πρωτοχρονιάς στο Βαλτινό. Του Ευαγγέλου Σ. Στάθη

 

Την παραμονή, αργά τη νύχτα ως τα μεσάνυχτα, γυναίκες, κυρίως νεαρές, πήγαιναν στ’ αρτεσιανό, το άλειφαν με λίπα και έλεγαν: «όπως τρέχει το νερό, έτσι να τρέχει και το βιο». Με αυτόν τον τρόπο εξιλέωναν ή εξόρκιζαν κάποια πνεύματα που είχαν σχέση με το νερό.

Τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς τα ταράζουν οι δυνατές φωνές των παιδιών που ανακατεύονται με τα γαυγίσματα των σκυλιών και τα κουδούνια. Πολλά κουδούνια: πίπες και κυπριά και κουδουνάκια και τσιουκάνια.

«Άγιους Βασίλης έρχιτι Γινάρης ξημερώνει».

Θέλεις δεν θέλεις ξυπνάς, δεν γκρινιάζεις όμως, ίσα-ίσα που σ’ αρέσει κιόλας. Ορισμένα παιδιά έρχονται πολύ νύχτα, σχεδόν στις 2,  στις 3. Έβαλαν συνεργιά με άλλες παρέες ποιος θα σηκωνόταν πρώτος. Ύστερα, μπορεί και να μπέρδεψαν την ώρα. Δεν ξύπνησαν με το ρολόι, αλλά με άλλα σημάδια: κόκορα, φεγγάρι, αστέρια. Μετά από λίγο πάλι. Η πόρτα ανοιγόκλεινε συνεχώς απ’ τα παιδάκια που πηγαινοέρχονταν, συνεχίζοντας το τραγούδι από το προηγούμενο σπίτι. Κι αυτό γίνεται μέχρι το πρωί μέχρι να περάσουν όλα τα παιδιά απ’ όλους τους μαχαλάδες. Το πρωί βέβαια είναι και η ώρα των μικρότερων.

Η βασιλόπιτα, η πίτα που καθιερώθηκε να κόβεται σε όλα τα πρωτοχρονιάτικα τραπέζια, είχε ξεχωριστή σημασία για το λαό. Γι αυτό η πίτα αυτή γίνεται με πολύ φροντίδα και τελετουργία. Πρόκειται για μια πίτα που γίνεται με πέτουρα (φύλλα), με κρέας χοιρινό από ένα συγκεκριμένο μέρος του σφαχτού που λέγεται αετός και με τραχανά γλυκό. Το αλεύρι για την πίτα κοσκινιζόταν με την καλή τη σίτα, να γίνουν καλά τα πέτουρα. Κοσκινιζόταν με πολύ διάθεση, προσοχή, με μεράκι και με ιεροτελεστία γενικώς. Μέσα στην πίτα βάζανε τα εξής: κομμάτια από κλήμα, 2- 3 σπυριά καλαμπόκι ή σιτάρι, ένα κομμάτι άχυρο, λίγο μαλλί πρόβειο και φυσικά το νόμισμα: φράγκο, δίφραγκο ή το πολύ τάληρο. Η πίτα ψήνονταν στη γάστρα μέχρι να ροδοκοκκινίσει.

«Απολώντα η εκκλησιά» και λίγο ακόμα, πάντως πριν το καθημερινό «γιόμα», κάθονταν όλοι σταυροπόδι γύρω από την τάβλα, πάνω στην οποία έβαζαν ολόκληρο το ταψί με την πίτα. Ο αρχηγός της οικογένειας -ο πατέρας συνήθως- την έφερνε κάνα δυο στροφές και τη σταύρωνε από πάνω της στον αέρα, χωρίς δηλαδή να την κόψει. Στον καθένα, όπως κάθονταν, αντιστοιχούσε και ένα μέρος της πίτας, ένα «κομμάτι», όπως συνηθίζεται. Κι αρχίζουν και τρώνε όλοι. Όλοι είναι «τυχεροί»: ο πιο τυχερός, βέβαια απ’ όλους ήταν όποιος έβρισκε το φλουρί. Αυτός σ’ όλη του τη ζωή θα «έπιανε» λεφτά στα χέρια. Όποιος έβρισκε το κλήμα θα γινόταν αμπελουργός, όποιος το μαλλί, κτηνοτρόφος, όποιος το άχυρο ή τα σπυριά καλαμπόκι ή σιτάρι, θα γινόταν γεωργός.

Ένα άλλο έθιμο της πρωτοχρονιάς ήταν το «αμίλητο» νερό, στο οποίο οι παλιοί έδιναν μαγικές και θαυμαστές ιδιότητες. Πρωί πρωί ένα μέλος της οικογένειας έφερνε μέσα στο σπίτι νερό, το οποίο το κουβαλούσε από το αρτεσιανό, χωρίς να βγάλει μιλιά απ’ το στόμα. Το ράντιζε στο σπίτι και έλεγε: «όπως τρέχει το νερό, να τρέχουν κι όλα τα καλά στο σπίτι».

Εκτός από τη βασιλόπιτα έφτιαχναν και τη βασιλόκλουρα. Ήταν ένα ψωμί ζυμωμένο σε μπουγάτσα. Ήταν ανάγλυφη από διάφορα σχέδια και σχήματα, με τα οποία στόλιζαν και κεντούσαν την επιφάνεια της. Με τα στολίδια αυτά και τα κεντίδια σχημάτιζαν διάφορες παραστάσεις που η καθεμιά συμβόλιζε κάτι: γεωργό με το ζευγάρι και το αλεύρι, τζιομπάνο με πρόβατα και αρνάκια, θημωνιά, νοικοκυρά με κότες, κλωνάρι κληματαριάς με σταφύλια, σταυρό, λαμπρό αστέρι και τέτοια. Όλα αυτά τα σχήματα γίνονταν από ζυμάρι. Με μικρότερα και μεγαλύτερα «ζκρουβάλια» (βώλοι), με λουρίδες και γαϊτάνια ζυμαριού έφτιαχναν αυτά που ήθελαν. Ύστερα στις ελεύθερες επιφάνειες της κλούρας κεντούσαν διάφορα σχέδια με το ψαλίδι, με το πιρούνι και το μαχαίρι. Χρειάζεται πολύ υπομονή, πείρα και δεξιοτεχνία να γίνει μια όμορφη βασιλόκλουρα. «Άλλη βασιλόκλουρα έφκιαναν οι χρυσοχέρες κι άλλη οι ξεροχέρες».

Τον καιρό που η κτηνοτροφία βρισκόταν σε ακμή κι όταν τα ποικίλα έθιμα των ημερών αυτών δεν είχαν ατονήσει, η πρωτοχρονιά για το μαντρί και το σταύλο είχε ένα ξεχωριστό χαρακτήρα. Έτσι τη βασιλόκλουρα, «ξημερώνοντα Βασιλιού» την έκοβε ο νοικοκύρης πάνω στα κέρατα ή στη ράχη του βοδιού ή του αλόγου ή του προβάτου. Την έκοβε σε 4 κομμάτια, όπως τη χάραζε με το μαχαίρι στο σχήμα του σταυρού. Ύστερα έδινε από ένα κομμάτι σε κάθε ζώο. Πίστευαν ότι τη νύχτα αυτή θα περάσει ο Άη - Βασίλης να τα ρωτήσει αν τα φροντίζει το αφεντικό τους. Πετούσαν τη στάχτη από τον μπουχαρή στον κήπο. Με την πράξη αυτή πίστευαν ότι θα εξασφάλιζαν την καθαριότητα, τη χαρά και την ευτυχία για όλο το σπίτι ολόκληρο το χρόνο.

Οι αντιδήμαρχοι του Δήμου Τρικκαίων από τη νέα χρονιά

 

Τους νέους αντιδημάρχους για τη δημοτική περίοδο που ξεκινά την 1η Ιανουαρίου 2024 ανακοινώνει  Δήμαρχος Τρικκαίων Νίκος Σακκάς. Πρόκειται για 8 αντιδημάρχους και τις προτάσεις για προέδρους 5 οργανισμών του Δήμου Τρικκαίων, καθώς και 4 εντεταλμένους συμβούλους.
Αναλυτικά οι αντιδήμαρχοι είναι:

ΑΝΤΙΔΗΜΑΡΧΟΙ

Αντιδήμαρχος Ανταποδοτικών Υπηρεσιών: Παζαΐτης Δημήτριος

Αντιδήμαρχος Οικονομικών & Διοίκησης: Αλεστά Σοφία

Αντιδήμαρχος Πρασίνου: Ντιντής Παναγιώτης

Αντιδήμαρχος Παιδείας-Πολιτισμού-Αθλητισμού: Λάππας Μιχαήλ

Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Μέριμνας: Νάτσινα Δήμητρα

Αντιδήμαρχος Τεχνικών Υπηρεσιών  & Πολιτικής Προστασίας : Καταβούτας Γεώργιος-Κων/νος

Αντιδήμαρχος Περιφέρειας (τομέας Α΄): Παππάς Απόστολος

Αντιδήμαρχος Περιφέρειας (τομέας Β΄): Σκρέκας Αθανάσιος

ΠΡΟΕΔΡΟΙ

Παναγιώτου Γεώργιος : Προτεινόμενος Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου

Ρόμπος Χριστόφορος: Προτεινόμενος Πρόεδρος e-Trikala

Ζιώγας Γεώργιος  Προτεινόμενος Πρόεδρος «ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΡΙΚΑΛΩΝ»

Μπλουγούρας Χρήστος: Προτεινόμενος Πρόεδρος ΔΕΥΑΤ

Κοτρώνη – Μπαλοδήμου Γεωργία: Προτεινόμενη Πρόεδρος Δημοτικού Θεάτρου

ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΟΙ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ

Ρόμπος Χριστόφορος: Εντεταλμένος Σύμβουλος Λαϊκών Αγορών

Τσιούτσιας Βασίλειος: Εντεταλμένος Σύμβουλος Ατόμων με Αναπηρία

Λεβέντη Ευθυμία: Εντεταλμένη Σύμβουλος Δημοσίων Σχέσεων

Κρανιάς Βασίλειος: Εντεταλμένος Σύμβουλος Αγροτικής Ανάπτυξης

Ορκίστηκε η νέα δημοτική Αρχή του δήμου Τρικκαίων

 

Με παρουσία μεγάλου πλήθους τρικαλινών μέσα και έξω από το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Τρικκαίων «Αθανάσιος Τριγώνης» ορκίστηκαν το απόγευμα της Πέμπτης 28 Δεκεμβρίου 2023 ο Δήμαρχος Τρικκαίων Νίκος Σακκάς, τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου και των Συμβουλίων Κοινοτήτων του Δήμου Τρικκαίων. Η ορκωμοσία στην αίθουσα «Δημήτρης Καβράκος» αφορά στη δημοτική περίοδο 2024-2028.

Σε μια λαμπρή αλλά σεμνή τελετή, οι σύμβουλοι που ορκίστηκαν έδωσαν τους νενομισμένους, θρησκευτικό και πολιτικό, όρκους.

Η τελετή πραγματοποιήθηκε χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Τρίκκης, Γαρδικίου και Πύλης κ.κ. Χρυσόστομο, ο οποίος ευχήθηκε για τη νέα δημοτική περίοδο.

Ο Δήμαρχος Τρικκαίων Νίκος Σακκάς στη σύντομη ομιλία του στάθηκε σε τρία σημαντικά σημεία:
1. Δέσμευση «δική μου και ολόκληρου του Δημοτικού μας Συμβουλίου
να σταθούμε στο πλευρό σας,  να δικαιώσουμε τις προσδοκίες σας,  να πάμε ένα βήμα παραπάνω την πόλη και τα χωριά μας,  να πάμε ακόμη πιο ψηλά τον Δήμο μας». 

2. Διαβεβαίωση. «Είμαστε η δημοτική αρχή όλων των δημοτών του Δήμου Τρικκαίων.  Η προσπάθειά μας οφείλουμε να είναι συλλογική πέρα από ιδεολογικές αφετηρίες που πιθανόν να μας χαρακτηρίζουν και είναι φυσιολογικό να υπάρχουν.  

Τα προβλήματα των συνδημοτών μας όμως δεν έχουν χρώματα ούτε και αρώματα.  

Να χτίζουμε πρέπει και να διορθώνουμε.  Να ενώνουμε και όχι να χωρίζουμε.  

Να υπηρετούμε το κοινωνικό σύνολο και τις ανάγκες του και όχι το ατομικό μας συμφέρον».  

3. Όραμα για τον Δήμο της επόμενης πενταετίας με τους παρακάτω στόχους: 

«Ένας Δήμος με λιγότερη γραφειοκρατία, με αντανακλαστικά και  αποτελεσματικότητα. Ένας Δήμος που σκέφτεται περισσότερο τον πολίτη, που σκέφτεται περισσότερο σαν πολίτης, αλλά και ένας πολίτης που σκέφτεται λίγο περισσότερο τον Δήμο του. 

Ένας Δήμος με ολοκληρωμένα όλα τα μεγάλα έργα της περιόδου 2014-2020 αλλά και τα έργα της νέας προγραμματικής περιόδου 2021-2027 που ξεκινάει άμεσα.  

Ένας Δήμος πρότυπο.  Ένας Δήμος που χαίρεσαι να ζεις».  

Ο κ. Σακκάς υπενθύμισε, ακόμη, τα όσα δεινά έπληξαν περιοχές και χωριά του Δήμου τον περασμένο Σεπτέμβριο, τονίζοντας ότι «οι προκλήσεις είναι πολλές, δε θα επιλυθούν άμεσα ούτε και σε λίγο καιρό», αλλά «πρώτο μέλημά μου, δικό μου αλλά και τη δημοτικής αρχής, θα είναι να ξεπεραστούν και να επανέλθει η κανονικότητα», με «γνώση, εμπειρία, δουλειά, εντιμότητα, πίστη και αγάπη για το τόπο μας, για την πόλη μας, για τα χωριά μας».

Το μοναδικό του αίτημα, όπως τόνισε ο Δήμαρχος Τρικκαίων, προς τρικαλινούς και τις τρικαλινές, είναι «να αγαπήσετε λίγο ακόμη περισσότερο την πόλη μας και τα χωριά μας και να συμμετέχετε όπου και όσο μπορείτε.

Να μας κρίνετε, να μας επισημαίνετε τα προβλήματα που βλέπετε γύρω σας και να μας επικρίνετε αν δεν κάνουμε κάτι για αυτά. Αλλά πρώτα να μας τα επισημαίνετε».

Από τους δε δημοτικούς συμβούλους ζήτησε «κοινή προσπάθεια. Να δουλέψουμε μαζί από κοινού ακόμη περισσότερο, αθόρυβα και χωρίς υπεροψία, με υπομονή και κατανόηση προς τους συνδημότες μας».

Ακολουθεί φωτορεπορτάζ

Βιβλιοπαρουσίαση «Το παλιό Μπεζεστένι (Καπάν) των Τρικάλων» (Μανάβικα - Χασάπικα) ΤΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΚΛ. ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ

Τρίκαλα 2023, σσ. 187. Σχ. 24×17

Ακούραστος και ανήσυχος πάντα ο αγαπητός φίλος Νεκτάριος Κατσόγιαννος συνεχίζει τις έρευνές του και φέρνει στο φως και άλλα στοιχεία σχετικά με την ιστορία και τα νεώτερα μνημεία της πόλης των Τρικάλων. Πρόσφατο πόνημά του «Το παλιό Μπεζεστένι (Καπάν) των Τρικάλων (Μανάβικα - Χασάπικα)», ένα  βιβλίο 187 σελίδων το οποίο μας δίνει πολύτιμες πληροφορίες για την παλιά λαϊκή αγορά (μανάβικα) και τα χασάπικα, καθώς είναι εμπλουτισμένο με πολλές παλιές φωτογραφίες και σχέδια που διατηρεί ο ίδιος στο πλούσιο αρχείο του.

Στην αρχή αναφέρεται στην σημαντική προσωπικότητα του αρχιτέκτονα - πολεοδόμου Μένανδρου Ποτέσσαρου, ο οποίος κατά την διετία 1884-1885 συνέταξε και κατέθεσε το νέο ρυμοτομικό σχέδιο της πόλης των Τρικάλων που με την εφαρμογή του τα Τρίκαλα απέκτησαν όψη σύγχρονης ευρωπαϊκής πόλης με άρτια οικοδομικά τετράγωνα και φαρδείς δρόμους, με βασικούς άξονες τις οδούς Ασκληπιού, Κονδύλη, Σαράφη και Τσιτσάνη, που σχηματίζουν έναν σταυρό με κέντρο την Κεντρική πλατεία.

Στην ενότητα αυτή παρατίθενται δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής μέσα από τα οποία παρέχονται ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την επικρατούσα τότε περιβαλλοντική κατάσταση στην πόλη των Τρικάλων. Χαρακτηριστικό το παρατιθέμενο (σ. 12) απόσπασμα από την εφημερίδα «Εργάται» (φ. 28-1-1884): «Τα Τρίκκαλα, πόλις μεσόγειος και φέρουσα εν πάσι τον τουρκικόν τύπον, είναι σήμερον εστία παντοίων ακαθαρσιών και λίμνη σεσηπότων υδάτων. Αι στενοί οδοί αυτής, μη επιτρέπουσαι ουδέ αυτού του αέρος την ελευθέραν κυκλοφορίαν, όχουσι διαφόρων αναθυμιάσεων, υγρασία δ’ αφόρητος και επιβλαβεστάτη συγκρατεί εν αυταίς διότι αι ακτίναι του Ηλίου δεν εισχωρούσιν εις τας δυσώδους αυτάς τρώγλας. Εις τα κακά δε ταύτα προστίθενται τα κύκλωθεν αυτής έλη τα εκ του ποταμού σχηματιζόμενα και τοιουτοτρόπως καταντά ακατοίκητος σχεδόν εν ώρα μάλιστα θέρους».

Τα κείμενα του Ν. Κατσόγιαννου, τα αποσπάσματα από δημοσιεύματα του τύπου, τα διάφορα δημόσια έγγραφα και τα σχέδια, τεκμηριώνονται με τις αντίστοιχες φωτογραφίες αυτών.

Στις σελίδες 41-68 και 70-75 παρατίθενται σπάνιες φωτογραφίες οδών και καταστημάτων των Τρικάλων, καθώς στιγμιοτύπων από διάφορες εορταστικές εκδηλώσεις καταστηματαρχών της δημοτικής αγοράς. Εν συνεχεία (σελ. 75-90) εξετάζεται το ιστορικό ιδρύσεως και λειτουργίας της Παλιάς Αγοράς (Χασάπικων) που εμπλουτίζεται με πλήθος φωτογραφιών (σελ. 92-105). Ακολουθούν το ιστορικό κατεδάφισής της (σελ. 117-130) και εικόνες από την νέα δημοτική αγορά (σελ. 131-143). Το κύριο μέρος του βιβλίου κλείνει με την παράθεση της αρχιτεκτονικής μελέτης της παλιάς δημοτικής αγοράς που είχε συντάξει η Τρικαλινή αρχιτέκτων Θεοδώρα Ζήτρου-Τίγκα (σελ. 144-167) και με 14 εικόνες ζωγραφικής σχετικές με τα καταστήματα που λειτουργούσαν σ’ αυτή (σελ. 168-175).

Στο επιλογικό Παράρτημα (σελ. 177-186) παρατίθεται ένα συμβόλαιο που περιλαμβάνει την συμφωνία του Μένανδρου Ποτέσσαρου και του Χρίστου Τζιτζόπουλου, κατοίκου Τουρναβών (Χρυσαυγής) με αντικείμενο την αποτύπωση του κτήματός του.

Το βιβλίο είναι αυτοέκδοση, σχεδιάστηκε και στοιχειοθετήθηκε από τον Δημήτρη Τσιγάρα (Αμαλίας 26 - Τρίκαλα) και τυπώθηκε στο τυπογραφείο Αφών Χαρ. Μπέκου (Αμαλίας 16 - Τρίκαλα).

ΘΕΟΔΩΡΟΣ Α. ΝΗΜΑΣ, δ.φ.

Βιβλιοπαρουσίαση «Η ιστορία της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων (1896-2020)»

Μια μνημειώδης έκδοση του ΟΔΥΣΣΕΑ ΧΡ. ΤΡΑΝΤΟΥ - Τρίκαλα 2022, σσ. 659. Σχ. 28×28 (Εκδόσεις Κρούπη).

Με καθυστέρηση άρχισα να μελετώ το μνημειώδες σύγγραμμα του αγαπητού μου Οδυσσέα Χρ. Τράντου, το οποίο φέρει τον τίτλο «Η ιστορία της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων (1896-2020)», το οποίο εκδόθηκε στα Τρίκαλα από τις Εκδόσεις του φίλου Δημήτρη Κρούπη το 2022, αποτελείται δε από  659 σελίδες μεγάλου σχήματος (28×28 εκατοστά).

Μόλις το πήρα και το κράτησα στα χέρια μου, μου φάνηκε «ασήκωτο». Για να το μελετήσω, σκέφτηκα, χρειάζεται πολύς χρόνος, και τότε, λόγω άλλων προτεραιοτήτων, το άφησα στην άκρη γι’ αργότερα. Το αργότερα όμως έγινε αργά, αλλά κάλλιο αργά παρά ποτέ, που λέει και ο λόγος.

Όταν λοιπόν άρχισα να το μελετώ, η μία έκπληξη διαδεχόταν την άλλη. Τί να πρωτοθαυμάσεις σ’ αυτό το βιβλίο! Το περιεχόμενο; Ένας απέραντος πλούτος πληροφοριών. Τις εικόνες; Σωστός θησαυρός. Την σχεδίαση του βιβλίου; Σκέτη αποκάλυψη η σχεδιαστική ικανότητα του Δημήτρη Τσιγάρα. Το κόστος της έκδοσης; Δυσβάστακτο. Κι όμως ο Δημήτρης Κρούπης ανέλαβε το ρίσκο αυτού του μεγαλειώδους μεν, πολυδάπανου δε βιβλίου. Όσο για τον συγγραφέα Οδυσσέα Τράντο, χαλάλι τα είκοσι (20) και πλέον χρόνια που αφιέρωσε για την συγκέντρωση αυτού του πολύτιμου υλικού, το οποίο θα είναι σημείο αναφοράς και πηγή πλούτου για όσους άλλους στο εγγύς και στο απώτερο μέλλον θελήσουν να ασχοληθούν με την ιστορία των Τρικάλων. Κι αυτό γιατί στο βιβλίο του παράλληλα με την ιστορία της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων καταγράφονται όλα σχεδόν τα γεγονότα, μεγάλα και μικρά, που συνέβησαν στην πόλη και στην περιοχή Τρικάλων για μια περίοδο εκατόν είκοσι (120) χρόνων περίπου (1896-2020), τα περισσότερα ακατάγραφα μέχρι σήμερα από τους Τρικαλινούς ερευνητές και ιστορικούς.

Ας τα πάρουμε τώρα με τη σειρά.

Στην αρχή παρατίθενται προλογικά σημειώματα των χορηγών της εκδόσεως, ήτοι του πρώην δημάρχου Τρικκαίων Δημ. Παπαστεργίου, του αντιπεριφερειάρχη Τρικάλων Χρ. Μιχαλάκη, του «Ιδρύματος Λεωνίδα Κ. Μακρή-Ιατρού» και του εκδότη Δημ. Κρούπη, και εν συνεχεία ένα σύντομο βιογραφικό του συγγραφέα Οδ. Τράντου, πρόλογος και εισαγωγικό σημείωμα του ιδίου, καθώς αναφορά στη μεθοδολογία που ακολούθησε για την συγγραφή του βιβλίου.

Η έκφραση συναισθημάτων με αγκαλιές και φιλιά

 

Μέρες γιορτινές, μέρες χαράς, μέρες ευχών και φιλιών, μέρες έκφρασης συναισθημάτων για όλους τους ανθρώπους. Ένα φιλί και μία αγκαλιά μπορεί να πάρει μακριά την ένταση, να ηρεμήσει, να χαλαρώσει, να φέρει το αίσθημα της ασφάλειας και της σιγουριάς. Δεν είναι τυχαίο που ακόμα και τα μωρά μόλις νιώσουν το φιλί και βρεθούν στην αγκαλιά της μητέρας τους ηρεμούν και σταματάνε να κλαίνε.

Άλλωστε είναι και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η θετική συναισθηματική εμπειρία του φιλιού και της αγκαλιάς ενεργοποιεί διάφορες βιοχημικές και ψυχολογικές αντιδράσεις, όπου μειώνονται οι ορμόνες του στρες και αυξάνονται οι ορμόνες της ευεξίας…», όπως η ωκυτοκίνη. Η ντοπαμίνη ή «ορμόνη της ευτυχίας» όπως λέγεται, ενεργοποιείται επίσης μέσα από την επαφή και την αγκαλιά, επηρεάζοντας τον οργανισμό θετικά και ανεβάζοντας την ψυχική διάθεση.

Ανθολογήσαμε ενδεικτικά κάποιες τέτοιες τρυφερές στιγμές, από συγχωριανούς που εξέφρασαν τα συναισθήματά τους με αγκαλιές και φιλιά, παρουσιάζοντάς τες με την ευχή να αποτελέσουν παράδειγμα προς μίμηση.

Η Βάσω προς τον Χρήστο «Γιατί τα Χριστούγεννα είναι αγάπη»!!! 

Η Ντίνα προς τον Στέργιο «Γιατί η αγάπη θέλει δύο για να ζεσταθεί»!!!

Η Δώρα προς τον γιό της «Γιατί είναι το σπλάχνο της!!!

Η Εύα προς τον Παναγιώτη «Γιατί απλά το νοιώθει»!!!

 

Αρραβωνιάστηκαν ο Θανάσης Μπουκουβάλας με την Πέρσα Πέτρου

 

Με μεγάλη χαρά πληροφορηθήκαμε, από τον Δημήτρη Ευαγ. Πέτρου, ότι αρραβωνιάστηκε η κόρη του Πέρσα με τον Θανάση Μπουκουβάλα.

Πιο συγκεκριμένα ο χαρούμενος κι ευτυχισμένος πατέρας, σε ανάρτησή του στο διαδίκτυο έγραψε και ευχήθηκε τα εξής: «Μου φαίνεται απίστευτο που το μικρό μου μεγάλωσε και αρραβωνιάστηκε! Να ζήσετε ευτυχισμένοι μέχρι τα βαθιά γεράματα»!!!

Από την Εφημερίδα μας, ευχόμαστε κι εμείς στου μελλόνυμφους, Συγχαρητήρια, να είναι πάντα αγαπημένοι και ευτυχισμένοι και στους γονείς τους, να τους καμαρώνουν και να τους χαίρονται!

Μια πράξη αγάπης από το νηπιαγωγείο Βαλτινού προς την παιδιατρική κλινική του νοσοκομείου Τρικάλων

 

Οι μικροί μαθητές του Νηπιαγωγείου Βαλτινού Τρικάλων πραγματοποίησαν την Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση του σχολείου τους και στη συνέχεια την μετουσίωσαν σε πράξη αγάπης.

Μετά το τέλος της γιορτής, με την βοήθεια της δασκάλας τους και των γονέων τους, τα παιδιά κατασκεύασαν μια μακέτα με έναν χιονάνθρωπο, την οποία και χάρισαν με όλη την αγάπη της παιδικής τους ψυχής, στην Παιδιατρική Κλινική του Νοσοκομείου Τρικάλων, θέλοντας να διακοσμήσουν τον χώρο και να γεμίσουν χαρά τους μικρούς φίλους που για διάφορους λόγους φιλοξενούνται εκεί αυτές τις γιορτινές μέρες.

Η Διοίκηση του Νοσοκομείου Τρικάλων, το Ιατρικό Προσωπικό, καθώς και το Νοσηλευτικό Προσωπικό της Παιδιατρικής Κλινικής αγκάλιασαν την δράση τους με περίσσιο ενθουσιασμό και αγάπη και ευχαρίστησαν του μικρούς μαθητές του Βαλτινού. Μάλιστα οι μικροί μαθητές, δεσμεύτηκαν, κατόπιν παρότρυνσης του προσωπικού της Παιδιατρικής ,να στολίσουν  το χώρο της Παιδιατρικής Κλινικής και τις Απόκριες και το Πάσχα. 

Καλή Χρονιά, με αγάπη στα παιδιά όλου του κόσμου και  σε όσους νιώθουν παιδιά!

Από τα νήπια, τους γονείς και την εκπαιδευτικό του Νηπιαγωγείου Βαλτινού Τρικάλων.

Δωρεά του ιδρύματος Ευγενίδου στο Γενικό Λύκειο Βαλτινού

 

Το ίδρυμα Ευγενίδου, ανταποκρινόμενο στο αίτημα του Γενικού Λυκείου Βαλτινού για υλικοτεχνική μορφωτική υποδομή, προσέφερε ως δωρεά τεχνολογικό εξοπλισμό

(30 υπολογιστές και δύο διαδραστικούς πίνακες) με απώτερο σκοπό τον ψηφιακό εγγραμματισμό των μαθητών, την προσαρμογή τους στην ηλεκτρονική δημοκρατία και … «για την εκπαίδευσιν των νέων», όπως γράφεται και στην Ιδρυτική του Διακήρυξη. Το ίδρυμα Ευγενίδου, γνωστό και ως Ευγενίδειο Ίδρυμα, είναι ένα εκπαιδευτικό κοινωφελές ίδρυμα, το οποίο ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 1956, σύμφωνα με την επιθυμία του εφοπλιστή Ευγένιου Ευγενίδη, ο οποίος με την διαθήκη του διέθεσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του για τη σύσταση και λειτουργία του ιδρύματος.

Στις 10 Φεβρουαρίου 1956 με σχετικό Βασιλικό Διάταγμα συνεστήθη το “Ίδρυμα Ευγενίδου” και κατά την επιθυμία του τέθηκε υπό την διοίκηση της αδελφής του Μαριάνθης Σίμου. Από τότε άρχισαν να πραγματοποιούνται οι σκοποί που οραματίσθηκε ο Ευγενίδης καθώς και η πλήρωση μιας από τις βασικότερες τότε ανάγκες της χώρας με την έκδοση τεχνικών βιβλίων αρχικά τόσο σε θεωρητικό τομέα όσο και σε τεχνικούς – πρακτικούς τομείς. Ήταν το πρώτο ίδρυμα στη Χώρα που εφάρμοσε την Τεχνική και Τεχνολογική Βιβλιοθήκη για κάθε ενδιαφερόμενο και σπουδαστή τεχνικών σχολών ιδιαίτερα εκείνων των Δημοσίων Σχολών του Εμπορικού Ναυτικού, με πολύ χαμηλό κόστος.
Η έδρα του Ιδρύματος σήμερα βρίσκεται στην αρχή της λεωφόρου Συγγρού, κοντά στο Δέλτα του Φαλήρου οι εγκαταστάσεις του οποίου περιλαμβάνουν το Ευγενίδειο Πλανητάριο, Διαδραστική Έκθεση Φυσικής και Βιοτεχνολογίας (σε τρεις ορόφους), μεγάλη βιβλιοθήκη και συνεδριακούς χώρους. Έργο του ιδρύματος είναι επίσης η ετήσια απονομή υποτροφιών και η έκδοση τεχνικών και ναυτιλιακών βιβλίων σε συνεργασία με το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Για την πολυδιάστατη προσφορά του Ιδρύματος στην ελληνική κοινωνία, το Ίδρυμα Ευγενίδου τιμήθηκε το Δεκέμβριο του 1965 με το Χρυσό Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών. Το Ίδρυμα Ευγενίδου βασίζεται μέχρι σήμερα σε ιδίους πόρους χωρίς να επιβαρύνει στο ελάχιστο την Πολιτεία για την συντήρηση και όλες του τις δραστηριότητες.
Ο Διευθυντής του σχολείου, κ. Μυλωνάς Αριστείδης, ο Σύλλογος των καθηγητών, ο Σύλλογος γονέων και κηδεμόνων και σύσσωμη η μαθητική κοινότητα αισθάνονται την ανάγκη να ευχαριστήσουν θερμά τη Διοικούσα Επιτροπή και ιδιαίτερα την Υπεύθυνη Δωρεών του Ιδρύματος στο Γραφείο του Προέδρου, κα Λία Πανταζοπούλου για τη συμβολή της στην έγκριση της δωρεάς. Ευελπιστούμε πως τα μορφωτικά αγαθά που θα προκύψουν στους μαθητές μας από την εκπαιδευτική χρήση των τεχνολογικών αυτών μέσων να αποτελέσουν δικαίωση στους ιδρυτικούς εκπαιδευτικούς σκοπούς του εθνικού μας ευεργέτη και οραματιστή για μια σύγχρονη Ελλάδα στο διεθνή ανταγωνισμό, κ. Ευγένιου Ευγενίδη.

Ο Διευθυντής του ΓΕΛ Βαλτινού.
Αριστείδης Μυλωνάς

Τα Βαλτσινιώτικα

 Έτσι κι αλλιώς κι αλλιώτικα

εδώ στα Βαλτσινιώτικα

θα λέμε τον καημό μας,

τα βάσανα, τις πίκρες μας,

τα ωραία απ’ το χωριό μας.

Θα πω με ειλικρίνεια προχθές τι μου συνέβη

κι ο κάθε βαλτσινιώτης αν θέλει με πιστεύει.

Προχθές λοιπόν που μέθυσα και έγινα σταφίδα

κι απ’ την ταβέρνα έβγαινα, τους τρεις τους Μάγους είδα.

 

Τραβούσαν τις καμήλες τους από το χαλινάρι

και μόλις μ’ είδαν πάραυτα με πήρανε χαμπάρι.

Πλησίασαν κι ο ένας τους ο πιο ηλικιωμένος,

ελληνικά μου μίλησε και μου ’πε ξαναμμένος:

 

-Παρντόν, αν σας ξαφνιάσαμε, με την εμφάνισή μας.

Μπορείτε ν’ απαντήσετε σε μια ερώτησή μας;

-Ω, ξέρω, του ’πα φίλτατε, Βαλτάσαρ, τι ζητάτε.

Γυρεύετε να μάθετε, που ο Χριστός γεννάται;

 

Ο Μάγος εμειδίασε με κάποια ειρωνεία,

κι αφού τους άλλους κοίταξε, μου είπε μ’ αγωνία:

-Γυρεύουμε να μάθουμε το ποιο όμορφο χωριό

που κρύβει μες στις φλέβες του ανήμερο θεριό!

 

-Το Βαλτινό, του απάντησα. Εσείς οι τρεις που ζείτε;

Ο κόσμος όλος βούιξε κι εσείς το αγνοείτε;

Ο Μάγος μ’ ευχαρίστησε, στον Μελχιόρ εστράφη

και του ’πε: «Δος στον κύριο ένα πουγκί χρυσάφι»!

Χριστουγεννιάτικα κάλαντα

 

Καλήν ημέραν άρχοντες κι αν είναι ορισμός σας

φέτος κάλαντα αλλιώτικα θα πω στ’ αρχοντικό σας.

 

Χριστός γεννάτε σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει

που οι ουρανοί της φλέγονται, φλέγεται η πλάσις όλη.

 

Εν τω σπηλαίω κρύπτεται κι εν τούνελ των α-λόγων

υπαίτιος ανήκουστων πράξεων παραλόγων.

 

Πλήθη θυμάτων ψάλλουσι «αλλάχου Άκμπαρ» τώρα

και τούτον άξιον εστί: τρεις μάγοι με τα δώρα.

 

Εκ της Περσίας έρχονται ντρόουν, πυραύλους φέρουν

στη Γάζα και στη Χεζμπολά στους Χούθι τα προσφέρουν.

 

Ετούτα μόλις ήκουσεν ο βασιλεύς Ηρώδης

βαθέως εταράχθηκε κι έγινε θηριώδης

 

ότι πολλά φοβήθηκε δια την βασιλείαν,

κράτος μη φτιάξει ο άραβας και χάση εξουσίαν.

 

Κράζει στρατιές κι εντέλλεται όπου ο εχθρός φωλιάζει

απάνω ή κάτω από τη γη στο χάος να βουλιάζει.

 

Χιλιάδες δεκατέσσαρες σφάζονται κάθε μέρα,

θρήνον, κλαυθμόν και οδυρμόν έχει κάθε μητέρα.

 

Πλην άγγελος εξ ουρανού βγαίνει τους εμποδίζει,

 να πάψουνε το μακελειό, ο Γιαχωβάς ορίζει.

 

Και άλλος άγγελος του Αλλάχ, τον Χασμαλή προστάζει

τρομοκρατία ν’ αρνηθεί για κράτος του αν κοπιάζει.

 

Ιδού ότι σας ψάλαμε αλλιώς την υμνωδίαν

του Ιησού μας του Χριστού γέννησιν την αγίαν.

 

Τι η γέννησή του μας μηνά -κι αυτή ’ναι η ουσία-

«και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία».

 

Χρόνους πολλούς να χαίρεστε, πάντα ειρηνεμένοι,

σωματικά και ψυχικά να είστε πλουτισμένοι.

Πηγή: «Καθημερινή» του Βασίλη Αγγελικοπούλου

Τα Χριστούγεννα στο Βαλτινό

 

Του Ευαγγέλου Στάθη

Μπορεί και σήμερα ακόμα στο χωριό να επιζούν αρκετές από τις παλιές γιορταστικές συνήθειες, αλλά εντελώς επιφανειακά και πολλές φορές αρκετά διαφορετικά από κείνες. Οι συνθήκες και ο τρόπος της σημερινής ζωής με τον σύγχρονο πολιτισμό έκαναν τα χριστουγεννιάτικα έθιμα να χάσουν την παλιά τους σημασία, την παλιά τους αίγλη και μαγεία. Θέλουν χαρά και κέφι τα Χριστούγεννα, θέλουν μεράκι και γλέντι, θέλουν και λίγη φτώχεια και ανέχεια, έτσι, για να είναι ευκολότερο να ονειρευτούν ο κόσμος. Τα Χριστούγεννα θέλουν και πολύ κρύο.

Παραμονή Χριστουγέννων. Ο καιρός κρύος. «Έξω είναι ψόφος, βαρείς δόντι». Πολλές φορές το πασπάλιζε κιόλας για τα καλά το ’στρωνε και λίγο. Κι ο κόσμος ήταν χαρούμενος, γεμάτος κέφι, χαρά παντού. Τα ψώνια απ’ τα Τρίκαλα κι απ’ τα μαγαζιά του χωριού έχουν γίνει: πορτοκάλια, μήλα, φερίκια, πολλά λεμόνια, ρύζι για τη σούπα, όχι και πολλά ψώνια. Έτοιμος ο παλιός ο κόκοτας για το μεγάλο, το χαλκωματένιο τον τέντζερη, ετοιμάζονται κι οι κουραμπιέδες.

Τα μικρά παιδιά ανυπομονούσαν να νυχτώσει και να ξημερώσει γρήγορα. Οι καμπάνες χτυπούσαν βαθιά χαράματα, κατά τις 4 περίπου. Δεν χρειαζόταν ρολόι για το ξύπνημα, αρκούσε ο χτύπος της καμπάνας. Ο ήχος της βαλτσινιώτικης καμπάνας ήταν αχνός κι αν δεν τον άκουγες, θα σε ξυπνούσε ο πολύ δυνατός της βαρμπομπίτικης καμπάνας, αρκεί να είχες την ιδέα και το νου σου στο ξύπνημα και στην εκκλησία. Αμέσως οι νοικοκυρές «το ’διναν» λίγο το φως της λάμπας που ήταν χαμηλωμένο και όλα τα σπίτια με μιας φεγγοβολούσαν και άρχιζαν αμέσως να ετοιμάζονται για την εκκλησία. Από όλα τα σπίτια, τις γειτονιές και τους μαχαλάδες έβγαιναν ο κόσμος και γέμιζαν οι δρόμοι οι κεντρικοί και η δημοσιά. «Διάλεγαν με τα μάτια τους» τις λάσπες και προχωρούσαν προσεκτικά προς την εκκλησία.

Και αμέσως η εκκλησία γέμιζε κόσμο. Γεμάτα τα στασίδια των ανδρών, γεμάτοι οι διάδρομοι και το κέντρο, γεμάτο και το γυναικείο. Όλοι με ρούχα καλά και καθαρά, όλοι: παππάς, ψαλτάδες, μεγάλοι, μικροί, ξεφτέρια, όλοι λαμπροφορημένοι. Κεριά, θυμιάμα, λεβάντα και ψαλμωδία συμπλήρωναν την γιορτινή ατμόσφαιρα.

-«Η γέννησή σου χριστέ ο θεός ημών, ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως, ένα αυτίή γαρ ή τοις άστροις λατρεύοντες υπό αστέρος εδιδάσκοντο. Σε προσκυνείν…»

-Δόξα έν υψίστοις θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία».

«Η εκκλησία απολάει». Όλοι γυρίζουν χαρούμενοι στο σπίτι. Όλα τα μέλη της οικογένειας στρώνονται στο τραπέζι. Το φαγητό είναι ένα και το ίδιο σε όλα τα σπίτια: μπόλικη και παχιά αυγοκομμένη σούπα που έγινε από την παλιά κότα ή τον παλιό τον κόκοτα.

Και κάποια έθιμα τηρούσαν οι παλαιότεροι: «έρχονταν η παρέα, απολώντα η εκκλησία, η μάνα, οι μεγαλύτεροι, όποιος... Έπαιρνε αλάτι, έριχνε στη φωτιά και έλεγε: φέρω γεια, φέρω χαρά, φέρω νύφες και γαμπροί, φέρω πρόβατα, αρνιά, κατσίκια, γελάδια, τηρρρρ! τηρρρρ! τα πλάκια μ’.