Σάββατο 15 Δεκεμβρίου 2018

Η λαογραφία της τράπουλας



Τώρα στις γιορτές πολλοί είναι αυτοί που το ρίχνουν στο χαρτάκι και γενικότερα στα τυχερά παιχνίδια. Άλλοι για να δοκιμάσουν την τύχη τους και άλλοι απλά για να περάσουν ευχάριστα την ώρα τους. Ας δούμε όμως την ιστορία της τράπουλας και τα περί αυτής παιχνίδια και λαογραφικά στοιχεία της.
Τράπουλα (λέξη Ιταλική: trappola, που σημαίνει παγίδα, δόλο, κι ύστερα δέσμη με τα παιγνιδόχαρτα, η το ίδιο το χαρτοπαίγνιο) την επινόησαν στην Ανατολή, στα μεσαιωνικά χρόνια, οι ανώτερες τάξεις.
Τα πρώτα παιγνιδόχαρτα είχαν αλληγορικές παραστάσεις, θρησκευτικές ή μεταφυσικές, αλλά και κοσμικές από την αυλική ζωή. Με τον καιρό όμως ο τρόπος κατασκευής των χαρτιών φτήνυνε, όσο η τέχνη τους περνούσε από τη ζωγραφική στην ξυλογραφία και ύστερα στη χαλκογραφία και στο τύπωμα. Τα χαρτιά της κάθε δεσμίδας ήταν τότε πιο πολλά.

Οι Ιταλοί τα είχαν 92 και τα χώριζαν στις τέσσερις κατηγορίες που έχουμε σχεδόν ακόμη. Τις «κούπες», τα «σπαθιά», τα «ντινέρια», και τα «μπαστούνια». Αργότερα οι Γάλλοι τα περιόρισαν σε 52 και σε τέσσερις επίσης κατηγορίες. Τα ονόμασαν δε: «καρδιά», «τριφύλλι», «τετράγωνο» και «αιχμή». Από τότε διαδόθηκαν αφού ήταν ένας σατανικός συνδυασμός ψυχαγωγίας και κέρδους.
Στην Ελλάδα οι κατηγορίες από το 1884 ονομάζονταν «μπαστούνια», «σπαθιά», «κούπες» και «καρό».
Η Εκκλησία καταδικάζει το παίξιμό τους ότι είναι αμαρτωλό, και οι Κυβερνήσεις σκέφτηκαν να το φορολογήσουν κι ύστερα να το κρατήσουν μονοπώλιο.

Τις μέρες της πρωτοχρονιάς, η πολιτεία και η οικογένεια το βλέπουν με ανοχή και μπαίνει στα γενικά έθιμα της δοκιμασίας της τύχης που είναι πολλά την πρωτοχρονιά και που γίνονται είτε με μαντική (όποιος κερδίσει σήμερα, θα πάει καλά η χρονιά) είτε με "μαγεία" (πρέπει να κερδίσουμε, για να κερδίζουμε όλο τον χρόνο).
Επίσης είναι γνωστή η χαρτομαντεία σ' όλο τον κόσμο και ξέρουμε καλά τις «χαρτορίχτρες» που μπορούν και «ρίχνουν τα χαρτιά» και να εμπνέονται απ' αυτά στις προφητείες τους.

επικοινωνιστε μαζι μας