«Θάλασσα, πότε
θέλ᾿ ιδώ την όμορφη Ευρυκόμη;
Πολύς καιρός επέρασε και δεν την είδα ακόμη.
Πόσες φορές κοιτάζοντας από το βράχο γέρνω
και τον αφρό της θάλασσας για τα πανιά της παίρνω!
Φέρ᾿ τηνε, τέλος, φέρ᾿ τηνε». Αυτά ο Θύρσης λέει,
και παίρνει από τη θάλασσα και τη φιλεί και κλαίει·
και δεν ηξέρει ὁ δύστυχος οπού φιλεί το κύμα
εκείνο, που της έδωσε και θάνατο και μνήμα.
Ανάλυση του
ποιήματος «Ευρυκόμη» του Διονυσίου Σολωμού
Το
θέμα του ποιήματος «Ευρυκόμη» αφορά από τη μια την αναμονή του αγαπημένου
προσώπου, παράλληλα όμως και την άγνοια του θανάτου του, τον «ανήξερο Θάνατο».
Ο Θύρσης περιμένει αδημονώντας στην άκρη της θάλασσας την ωραία Ευρυκόμη. Όμως
ο θάνατος της αγαπημένης του έχει ήδη συντελεστεί αλλά ο ίδιος αγνοεί το
τραγικό γεγονός.
Τα
σκηνοθετικά στοιχεία του ποιήματος είναι: α) σε πρώτο πλάνο ο παρόντας Θύρσης, με
λεπτομέρειες των συναισθημάτων και κινήσεών του, β) σε δεύτερο μη εικονιζόμενο
πλάνο η απούσα Ευρυκόμη, που η ύπαρξή της υποδηλώνεται αχνά, γ) η θάλασσα που
συμβολίζει το άγνωστο ως διαχωριστικός παράγοντας μεταξύ του παρόντα και της
απούσας και δ) ο θάνατος.
Μέσα
στους στίχους του ποιήματος συμπυκνώνεται με έναν μοναδικό τρόπο το πάθος και η
επιθυμία της επιστροφής της αγαπημένης του, αλλά και η τραγικότητα της
ανθρώπινης μοίρας. Η έκπληξη του θανάτου της Ευρυκόμης που ο Σολωμός κρατά για
το τέλος χτυπάει σαν μαστίγιο μονάχα τον αναγνώστη, ο οποίος διατηρώντας έντονη
την λύπη από την έκπληξη του θανάτου της ακολούθως κατευθύνει τον οίκτο του
στον Θύρση, που τον βλέπει όχι μόνο να αγνοεί το γεγονός και να αναμένει μάταια
τον ερχομό της, μα μέσω μιας καταπληκτικής σκηνής που μονάχα ξέχωροι ποιητές
μπορούν να ζωντανέψουν, τον βλέπει να σκύβει παίρνοντας με τις χούφτες του
θάλασσα και να τη φιλάει ως το μόνο συνδετικό κρίκο που τον ενώνει με την
αγαπημένη του, αλλά και θεωρώντας την τον μοναδικό δρόμο που θα την φέρει πίσω.
Όμως αλλοίμονο!... Χωρίς να το ξέρει φιλάει τον φονιά της αγάπης του, γιατί η
θάλασσα που εκείνος φιλάει, αυτή η ίδια είναι και ο θύτης και ο καταστροφέας της
ευτυχίας του, γιατί αυτή έχει ήδη σκοτώσει την όμορφη αγαπημένη του την
Ευρυκόμη.
Να
γιατί μερικοί ποιητές είναι και παραμένουν μεγάλοι. Γιατί μέσα σε ελάχιστους
στίχους, κρύβουν ολόκληρους κόσμους, τονίζουν τις πιο υψηλές κι ανέγγιχτες
χορδές, φανερώνοντας συνάμα τη σκληρή ειρωνεία της τραγωδίας.
