Δευτέρα 19 Νοεμβρίου 2018

Ο μπαρμπα-Γιάννης ο κανατάς. Ένα τραγούδι, μια ιστορία



Ο μπαρμπα-Γιάννης ο κανατάς υπήρξε ένας περιβόητος και ιδιόρρυθμος τύπος, που έζησε στην Αθήνα την εικοσαετία 1860 - 1880.
Ήταν πλανόδιος πωλητής κανατιών και κατοικούσε στην Πλάκα (συνοικία Σκαγιάννη), επί της οδού Υπερείδου, σε ένα δωματιάκι. Στην αυλή του σπιτιού υπήρχε στάβλος, όπου άφηνε τον ξανθοκόκκινο γάιδαρό του. Εκεί στην αυλή τοποθετούσε επίσης, το ένα δίπλα στο άλλο, τα αιγινίτικα κανάτια όπως και άλλα προϊόντα αγγειοπλαστικής.
Από το πρωί ο μπαρμπα-Γιάννης γύριζε στους αθηναϊκούς δρόμους και διαλαλούσε την πραμάτεια του. Εκείνο όμως που τον έκανε διάσημο ήταν το γεγονός ότι, ενώ όλες τις μέρες της εβδομάδας τριγυρνούσε στην πόλη φορώντας βρόμικα ρούχα και έχοντας στο κεφάλι του χειμώνα καλοκαίρι ένα αχυρένιο σιφνέικο καπέλο, τις Κυριακές και τις γιορτινές μέρες έκανε την εμφάνιση του ντυμένος στην τελευταία λέξη της μόδας...
Ο μπαρμπα-Γιάννης ήταν ψηλός, ευλύγιστος, ξανθός, με παχύ μουστάκι, γαλανά μάτια και μεγαλόπρεπη εμφάνιση. Φορούσε ρεντιγκότα, ριγωτό παντελόνι, γυαλισμένα παπούτσια, γιλέκο γαρνιρισμένο με λουλούδια, χρυσή αλυσίδα ρολογιού και ψηλό καπέλο, ενώ στους ώμους έριχνε ένα σάλι κατά τρόπο ισπανικό…
Τις Κυριακές μετά τη λειτουργία έβγαινε από την εκκλησία σαν Άγγλος αριστοκράτης. Κατόπιν πήγαινε στο καφενείο «η ωραία Ελλάς» ή στο «Σολώνειον» -και τα δύο ήταν κέντρα των ανώτερων τάξεων των Αθηνών. Το απόγευμα παρακολουθούσε τη μουσική της φρουράς που παιάνιζε στην πλατεία Συντάγματος και, πριν δύσει ο ήλιος, έκανε τον περίπατο του στην οδό Πατησίων, στην οποία μπορούσε να συναντήσει κανείς ολόκληρη την πόλη.
Η κυριακάτικη μεταμόρφωσή του τράβηξε την προσοχή των Αθηναίων, με αποτέλεσμα ο μπαρμπα-Γιάννης, να γίνει κοινό θέαμα. Οι εφημερίδες της εποχής, κυρίως οι σατιρικές, γέμιζαν πολλές στήλες σημειώνοντας κάθε του κίνηση και κάνοντας τον γνωστό σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Αθηναϊκό τραγούδι (πάνω σε παλιά ιταλική μελωδία αγνώστου)
Α' εκτέλεση: Ελβίρα ντε Ιντάλγκο - Γιάννης Αγγελόπουλος, 1933
φωτογραφία: Το εξώφυλλο της παρτιτούρας που κυκλοφόρησε το 1934 σε ερμηνεία Πέτρου Επιτροπάκη (εκδόσεις Γαϊτάνος).

Η μελωδία του τραγουδιού προέρχεται από πολύ παλιό ιταλικό τραγούδι, την οποία έκανε γνωστή στο αθηναϊκό κοινό ο αρχιμουσικός της Βασιλικής φρουράς Ανδρέας Σάιλερ. Πάνω σ’ αυτήν τη μελωδία προσάρμοσε τους στίχους, και μάλιστα λέγεται πως, όταν έκανε την εμφάνιση του ο μπαρμπα-Γιάννης στο Σύνταγμα, η στρατιωτική ορχήστρα άφηνε κατά μέρος ότι άλλο έπαιζε και ανέκρουε το άσμα του μπαρμπα-Γιάννη, το δε πλήθος, κυκλώνοντάς τον, το έψαλλε εν χορώ, ενώ ο μπαρμπα-Γιάννης χαιρετούσε βγάζοντας το ψηλό καπέλο του.

επικοινωνιστε μαζι μας