Κυριακή 17 Ιουλίου 2022

Κριτική βιβλίου του Δημήτρη Τσιγάρα στην Ποιητική συλλογή: «Σύναξη (σε μουσικές και ρίμες)», του Γιώργου Ευθ. Λούκα

 

Ο Γιώργος Λούκας με την έκδοση της δεύτερης ποιητικής συλλογής του, που φέρει τον τίτλο «Σύναξη σε μουσικές και ρίμες», επιβεβαιώνει ότι βρίσκεται σταθερά σε καλό δρόμο καθώς η ποίησή του έρχεται να μας θυμίσει τη χαμένη μας αθωότητα, τη χαμένη μας χαρά, το ξεχασμένο παιδικό τραγούδι.

Είχε προηγηθεί η έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του, με τίτλο «Σπουδές σε μέτρα και ομοιοκαταληξίες», που κυκλοφόρησε το 2016.

Με την δεύτερη ποιητική του συλλογή, που εκδόθηκε τον Ιούλιο του 2022, ο Γιώργος Λούκας μας προσφέρει 36 νέα ποιήματα, τα οποία έχουν στο σύνολό τους έμμετρη και ομοιοκατάληκτη μορφή, με φροντισμένη και αξιοπρόσεχτη πολυτυπική ρήμα.

Οι στίχοι πηγάζουν από μία λεπτή ευαισθησία, μέσα από τα θεματικά του κέντρα,  που είναι: ο έρωτας, ο πόθος, ο πόνος, η προσμονή, η ανάμνηση, η νοσταλγία, η μουσική, το μεράκι και τροφοδοτούν την ποιητική του φλέβα.

Αποπειράται να συνθέσει, να δομήσει και να ολοκληρώσει τις ιδέες του, να συνταιριάξει λέξεις, νοήματα, ρυθμούς, αξιοποιώντας τα συστατικά στοιχεία της ποιητικής του σκέψης.

Άλλωστε στη μοναχική συνθήκη της ποίησης, η ποιότητα παράγεται αποκλειστικά από την αναμέτρηση του ποιητή με το υλικό του.

Λειαίνει το υλικό του με την κατασταλαγμένη τεχνική του έμπειρου και αυστηρού δημιουργού και επιδιώκει τη συμφωνία και την αρμονία της μορφής του έργου του.

Έτσι η επιτυχημένη εξισορρόπηση του πληθωρικού συναισθήματος με τον λιτό λόγο, αποτελούν τα ιδανικά στοιχεία που αναδεικνύουν τον λυρισμό της ποίησής του.

Το εκφραστικό ιδίωμα διεκδικεί την παρουσία του με άνεση κι αυτοπεποίθηση. Ο Γιώργος Λούκας δείχνει να μην φοβάται τη γλώσσα. Συνήθως οι ντοπιολαλιές ενοχλούν. Στην ποίηση του Γιώργου Λούκα συμβαίνει το αντίθετο. Οι λεκτικοί τύποι της ιδιαίτερης πατρίδας του είναι τόσο σοφά γωνιασμένοι μέσα στους στίχους του, ώστε αντί να απωθούν τον αναγνώστη, τον παρασέρνουν στο ιδιότυπο σύμπαν τους.

Περιδιαβαίνοντας την ποιητική συλλογή και αναζητώντας το πλήρες νόημα κάθε στίχου, από το πρώτο κιόλας ποίημα, μας προϊδεάζει για μια συναισθηματική περιπλάνηση στο όνειρο. 

Ενδεικτικά, στο ποίημα «Όνειρο» (στη σελίδα 7), η συνθετική δομή του το θέλει να είναι  φορτωμένο με ανείπωτες χαρές και συναισθήματα, που αναβλύζουν από τα βάθη της καρδιάς και αναζητούν την έκφρασή τους. Με πρόσχημα την προτροπή, την ευχή και την προσδοκία, συνυφαίνει το ονειρικό με το πραγματικό και δημιουργεί μια ποθητή θάλασσα, όπου μέσα της συμπλέει η ωκεάνια αίσθηση, η μουσικότητα και ο παλμός του ονείρου.

Στο ποίημα «Έρωτας πλατωνικός» (στη σελίδα 13), η ποιητική ιδέα εξελίσσεται και κορυφώνεται αποκαλυπτικά στο τρίτο πεντάστιχο. Εκφράζοντας άμεσα τα συναισθήματα, αναπολώντας κι αναστοχάζοντας την φρεσκάδα της νιότης, τους δισταγμούς, τις αναστολές και τους φόβους του ανεκπλήρωτου έρωτα, που έσβησε και χάθηκε για εκείνα, που έπρεπε να γίνουν και δεν έγιναν.

Στο ποίημα «Μικρούλα ελπίδα» (στη σελίδα 25), που είναι ένα ολιγόστιχο, όμορφο και τρυφερό, αλλά βαθύ σε νόημα ποίημα, (το οποίο θα μπορούσε, κατά τη γνώμη μου, να αποτελέσει και τον τίτλο θέματος σε έκθεση των πανελλήνιων εξετάσεων), το εύρος της ποιητικής του ιδέας χαρακτηρίζεται από την αλήθεια, το βάθος, τη διαχρονικότητα και την οικουμενικότητά της:

«Κρατώ βαθιά μες στην καρδιά μου

τη μικρούλα ελπίδα

πως τρεμοπαίζει θέ μου

ίδια όπως η φλόγα από το κεράκι

στην πνοή του ανέμου».

Η πνοή του ανέμου -ως δοσολογία παραμέτρων- καθίσταται ο ρυθμιστικός παράγοντας της διατήρησης της φλόγας. Αν δυναμώσει η πνοή του ανέμου σβήνει η φλόγα της ελπίδας. Αν πάψει εντελώς να υπάρχει ο άνεμος, πάλι σβήνει η φλόγα.

Kατ’ αντιστοιχία θα μπορούσε να παραλληλιστεί με τον στίχο: «Σε γνωρίζω από την κόψι του σπαθιού την τρομερή», του ποιήματος «Ύμνος εις την Ελευθερίαν», του Διονυσίου Σολωμού, όπου η ελπίδα των Ελλήνων, ισορροπεί πάνω στην κόψη του σπαθιού και τρεμοπαίζει σαν την φλόγα του κεριού, στο έλεος της πνοής του ανέμου.

Στα ποιήματα «Τραγούδια απ’ τα παλιά», «Θλίψη» και «Ξέσπασμα» που έχουν την ίδια εννοιολογική βάση, η συνθετική τους δομή βασίζεται στις μουσικές αναμνήσεις και στα συναισθήματα της νοσταλγίας, του πόθου, της αγάπης και της προσμονής.

Δεν περνάει απαρατήρητη και η εκφραστική σε ύφος παιδικού τραγουδιού, ώστε με τον υπαινικτικό αυτόν τρόπο να θέσει σοβαρά φιλοσοφικά ζητήματα, όπως στο ποίημα «Φενάκη» (στη σελίδα 54).

Θα μπορούσε η αναφορά και η ανάλυση της ποιητικής συλλογής «Σύναξη σε μουσικές και ρίμες», του Γιώργου Λούκα να είναι πιο ενδελεχής και πιο εκτεταμένη. Όμως πρέπει να αφεθεί η δυνατότητα στον αναγνώστη, να συνάξει ο ίδιος την δική του γύρη και να παράξει το δικό του μέλι!

Άλλωστε μας το υποδηλώνουν παραινετικά κι οι στίχοι του ποιήματός του: «Στης μέλισσας τον βόμβο» (στη σελίδα 34)

…«Εκεί στης μέλισσας τον βόμβο,

θα μοιραστούνε τα φιλιά

και τ’ αγεράκι από το λόγγο

θα σας χαϊδεύει τα μαλλιά…

 

…Κι από παιχνίδι σε παιχνίδι

αύριο σ’ ονείρων κορυφές

πόθος βαθύς, καλό ταξίδι

να τις γνωρίσετε κι αυτές»…

Δημήτρης Τσιγάρας


επικοινωνιστε μαζι μας