Σύμφωνα με τη χριστιανική
παράδοση, την Μεγάλη Πέμπτη προβάλλονται τέσσερα γεγονότα, που υπάγονται στην
ιστορική πορεία του Χριστού: Ο Νιπτήρας, ο Μυστικός Δείπνος, η υπερφυής
προσευχή και η προδοσία.
Τα Δώδεκα Ευαγγέλια
περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ
και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεθσημανής, την προδοσία του από
τον Ιούδα, την σύλληψη, τη δίκη, τα βασανιστήρια, τη Σταύρωση.
Την Μεγάλη Πέμπτη οι
νοικοκυρές βάφουν τα παραδοσιακά αβγά. Παλαιότερα τα έβαφαν με φύλλα από
κρεμμύδια. Σήμερα βάφονται με μπογιές του εμπορίου και ξίδι. Τα κεντάνε ή τα
ζωγραφίζουν με φύλλα, κρεμμυδόφυλλα (τλούπες), λειωμένο κερί κλπ.
Το βάψιμο του αβγού, προχριστιανικού συμβόλου της ζωής, ενισχυμένου με το κόκκινο
χρώμα από το αίμα της θυσίας του Χριστού είναι απαραίτητο για το Πάσχα. Μόνο
όσοι πενθούν από πρόσφατο θάνατο οικείου προσώπου δεν βάφουν αβγά για το Πάσχα.
Αλλά και σ’ αυτούς θα φέρουν οι συγγενείς και οι φίλοι βαμμένα αβγά και από
αυτά θα αφήσουν και στον τάφο του αγαπημένου τους νεκρού.
Από το απόγευμα της Μ. Πέμπτης αρχίζουν να στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια
της εποχής. Το βράδυ πηγαίνουν στην εκκλησία για τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Οι
γυναίκες μένουν όλο το βράδυ και ξενυχτούν τον εσταυρωμένο και λένε το γνωστό
μοιρολόγι της Παναγίας, το οποίο τραγουδούν και ως κάλαντα τα παιδιά, το
πρωί της Μ. Παρασκευής στα σπίτια του χωριού.
«Σήμερα μαύρος ουρανός,
σήμερα μαύρη μέρα,
σήμερα όλοι θλίβουνται και τα βουνά λυπούνται,
σήμερα έβαλαν βουλή οι άνομοι Οβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά κι’ οι τρισκαταραμένοι
για να σταυρώσουν το Χριστό, τον Πάντα Βασιλέα.
Ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι
να λάβει δείπνον μυστικόν για να τον λάβουν όλοι.
Κι’ η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της,
τας προσευχάς της έκανε για το μονογενή της.
Φωνή τους ήρθ’ εξ Ουρανού απ’ Αρχαγγέλου στόμα:
-Φτάνουν κυρά μου οι προσευχές, φτάνουν κι’ οι μετάνοιες,
το γυιό σου τον επιάσανε και στο φονιά τον πάνε
και στου Πιλάτου την αυλή εκεί τον τον τυραγνάνε.
-Χαλκιά-χαλκιά, φτιάσε καρφιά, φτιάσε τρία περόνια.
Και κείνος ο παράνομος βαρεί και φτάχνει πέντε.
-Συ Φαραέ, που τά ’φτιασες πρέπει να μας διδάξεις.
-Βάλε τα δυο στα χέρια του και τ’ άλλα δυο στα πόδια,
το πέμπτο το φαρμακερό βάλε το στην καρδιά του,
να στάξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά του.
Κι’ η Παναγιά σαν τάκουσε έπεσε και λιγώθη,
σταμνί νερό της ρίξανε, τρία κανάτια μόσχο
για να της ερθ’ ο λογισμός, για να της έρθει ο νους της.
Κι’ όταν της ηρθ’ ο λογισμός, κι’ όταν της ηρθ’ ο νους της,
ζητά μαχαίρι να σφαγεί, ζητά φωτιά να πέσει,
ζητά γκρεμό να γκρεμιστεί για το μονογενή της.
-Μην σφάζεσαι, Μανούλα μου, δεν σφάζονται οι μανάδες
Μην καίγεσαι, Μανούλα μου, δεν καίγονται οι μανάδες.
Λάβε, κυρά μ’ υπομονή, λάβε, κύρά μ’ ανέση.
-Και πώς να λάβω υπομονή και πώς να λάβω ανέση,
που έχω γυιο μονογενή και κείνον Σταυρωμένον.
