Παρασκευή 19 Απριλίου 2019

Τα κάλαντα του Λαζάρου (Από την λαογραφία του τόπου μας)



Του Ευαγγέλου Στάθη Φιλολόγου

Τα κάλαντα του Λαζάρου είναι ευχετικά τραγούδια που τραγουδιούνται από κοριτσάκια σχολικής, κυρίως ηλικίας. Σκοπό τους έχουν να αποσπάσουν οι μικρές τραγουδίστριες φιλοδώρημα από τον νοικοκύρη, τον οποίον κολακεύουν με τα παινέματα τους και καλοτυχίζουν με τις ευχές τους. Τα κορίτσια με την καλή διάθεση και την αγνή ψυχή τους είναι «ένα και ένα» για τις ευχές που χρειαζόμαστε, γι’ αυτό και είναι καλοδεχούμενα από όλους. Σπάνια όμως στο χωριό έδιναν φιλοδώρημα δηλαδή νόμισμα στις Λαζαρίνες, έδιναν όμως πολλά καλούδια κόκκινα αυγά, κοκκόσιες  και τσιγάλα, σύκα ξερά, γλυκίσματα, ξυλοκέρατα κ.α.


«Θα παν στο Λάζαρο» λέγαμε στο χωριό, και «θα τραγουδήσουν το Λάζαρο». Γι’ αυτό και τα κορίτσια αυτά τα λέγαμε Λαζαρίνες.
Και οι Λαζαρίνες ετοιμάζονταν αρκετές μέρες πριν, τουλάχιστον όλη την προηγούμενη εβδομάδα μέχρι την Παρασκευή το βράδυ, παραμονή του Λαζάρου. Κύρια προετοιμασία ήταν το καλάθι. Το καλάθι των κοριτσιών έπρεπε να είναι όμορφο, κομψό, και καταστολισμένο με λουλούδια. Πρώτα όμως έπρεπε να βρεθεί το καλάθι. Άλλοτε το είχαν φυλαγμένο από πέρυσι, άλλοτε το δανείζονταν από κορίτσια που μεγάλωναν πια, άλλοτε το αγόραζαν. Τη Δευτέρα της εβδομάδας του Λαζάρου το παζάρι ήταν γεμάτο από τέτοια καλαθάκια, μικρά, μεγάλα, μεγαλύτερα. Μερικά ήταν και χρωματιστά. Κάποιες βέργες τους ήταν χρωματισμένες με λίγο θαλασσί, ροζ ή πασχαλί χρώμα. Ήταν λίγο ομορφότερα αυτά και λίγο ακριβότερα. Πολλές φορές το καλαθάκι της Λαζαρίνας το έφτιαχνε ο παππούς ή ο πατέρας, μπορεί και ο νονός.


«Την Παρασκευή το βράδυ έπρεπε να είναι στολισμένο το καλάθι. Για αυτό την Πέμπτη έπρεπε να μαζευτούν τα λουλούδια. Τα λουλούδια ήταν της εξοχής, αυτά που έβρισκες εύκολα στη μεριά και στα ζευγαρολίβαδα. Πιπιρούνες (έτσι έλεγαν τις ανεμώνες) από τη Βρυσοπούλα, ίτσια και ψηλές μαργαρίτες από τα ζευγαρολίβαδα. Το διαλεσιώτικο το ζευγαρολίβαδο είχε πολλές πιπιρούνες και πολλά ίτσια. Και μέχρι κει έφταναν τα κορίτσια. Έβαζαν και λίγα λουλούδια του κήπου, συνήθως λουλούδια από ανθισμένη κυδώνια λίγη πασχαλίτσα και λίγο αγιόκλημα για πρασινάδα. Τα έκαναν χεριές χεριές τα λουλούδια και τα έδεναν με κλωστή στις βέργες του καλαθιού, τραγουδώντας και κάνα στίχο από το τραγούδι, για παράδειγμα: «με ίτσια, με τριαντάφυλλα, με δύο χειρές λουλούδια».
Το καλάθι είναι έτοιμο. Το κοριτσάκι το χαίρεται, το θαυμάζει και οι μεγάλοι λέν: «πω πω! τι ωραίο καλάθι! ταχιά δεν θα είναι άλλο καλύτερο. Ποιος τόφτιαξε, ποιος το στόλισε;» Ύστερα βάζουν ένα αυγό μέσα και το κρεμάν έξω στην αυλή από το κλαρί ενός δέντρου ή σε ένα στύλο του μπαλκονιού. Εκεί μένει όλη τη νύχτα κρεμασμένο μέχρι τη χαραούλα που θα το πάρει η Λαζαρίνα. Κι η Λαζαρίνα πέφτει γρήγορα να κοιμηθεί, γιατί θα ξυπνήσει πολύ γρήγορα.»

επικοινωνιστε μαζι μας