Δευτέρα 24 Οκτωβρίου 2022

Το κέντημα (εικόνες του χωριού)

 

Καθισμένη στο καρεκλάκι, σκυμμένη πάνω από το άσπρο πανάκι της, η μικρή Ντίνα κεντάει επί ώρες στην αυλή του σπιτιού της, με τις κλωστές DMC να κρέμονται στους ώμους της  και τα διάφορα νήματα, που διέθετε σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων,  για να φτιάξει την προίκα της.

Συνηθίζονταν παλιά, όλα τα κορίτσια του χωριού να κεντάνε και να φτιάχνουνε τα εργόχειρά τους με σχέδια πάνω στα πανιά, σε σεμέν, σε τραπεζομάντηλα, σεντόνια, πετσέτες και το αποτέλεσμα, ήταν όντως αξιοθαύμαστο!

Η κεντητική είναι η τέχνη της διακόσμησης ενός υφάσματος ή άλλων υλικών με την χρήση της βελόνας. Μερικές από τις βασικές μορφές ή ραφές των κεντημάτων είναι τα σταμπωτά, η σταυροβελονιά, η πισωβελονιά, η αλυσιδωτή, η ευθεία που ακολουθεί το βελονάκι κλπ.

Τα παραδοσιακά παλαιά σχέδια κυκλοφορούσαν από χέρι σε χέρι και όλα τα κορίτσια δημιουργούσαν και καμάρωναν, για τα εργόχειρά τους. Όταν ερχόταν «η ώρα η καλή», στόλιζαν το νυφικό τους σπίτι, με όλα τους τα κεντήματα και τα έδειχναν υπερήφανα στους συγγενείς του γαμπρού και στις φιλενάδες τους.  Μόνο που αυτά σήμερα είναι ξεπερασμένα. Πόσοι τα χρησιμοποιούν, πόσοι κάθονται να  σιδερώσουν και να στρώσουν τα κεντίδια τους;  Σχεδόν κανένας. Εξ άλλου, τα σύγχρονα έπιπλα δεν χρειάζονται σεμεδάκια, κοφτά μεσάλια, και κεντητά εργόχειρα και έτσι μένουν αποθηκευμένα στα συρτάρια και στα μπαούλα.

Η παλαιότερη γενιά δημιούργησε με μεράκι αυτά τα χειροποίητα οικοτεχνήματα, που χαρακτηρίζονται κειμήλια μιας άλλης εποχής, αλλά σήμερα δυστυχώς, καταλήγουν στα μπαούλα ή στη χειρότερη περίπτωση πετιούνται. 

Έμειναν όμως οι μνήμες σαν «κέντημα της ιστορίας» να θυμίζουν μια ξεχασμένη συνήθεια της πολιτιστικής μας κληρονομιάς κι ένα τραγούδι του Λουδοβίκου των Ανωγείων να περιγράφει κάποια από τα συναισθήματα:

«Σε πανί λευκό κέντημα χρυσό
σκέψεις ακριβές, μελαγχολικές
κάθε βελονιά τρύπα στην καρδιά.

Δώσ’ μου δειλινό το χρώμα της φωτιάς
να κάψω της καρδιάς τον πόνο τον κρυφό
τι να θυμηθώ, τι να θυμηθώ.

Παράθυρο ανοιχτό σαν ζωγραφιστό
κόρη που κεντά άστρα και πουλιά
πόρτα ανοιχτή και καρδιά κλειστή.

Κάθε βελονιά τρύπα στην καρδιά
τι να θυμηθώ, τι να θυμηθώ»


επικοινωνιστε μαζι μας