Στέκονται
στο χωματόδρομο του Βαλτινού, μπροστά από τα άσπρα σπίτια με τις κεραμοσκεπές,
εκεί όπου οι ακακίες και τα πλατάνια αφήνουν τα γυμνά τους κλαδιά να γράφουν
στον χειμωνιάτικο ουρανό. Η Βάγια, η Βασιλική και η Βαγγελή, με τα μαύρα
παραδοσιακά τους φορέματα, τα χοντρά μαλλιά πλεγμένα σε κοτσίδες και περασμένα
με κορδέλες, τα χέρια πιασμένα σαν να κρατούν μαζί τον κόσμο τους.
Η
Βάγια, στα αριστερά, χαμογελά ήσυχα, κρατώντας τη μαύρη τσάντα της, με τις
κάλτσες της να ασπρίζουν στις γάμπες πάνω από τα γιορτινά της παπούτσια. Στη
μέση, η Βασιλική, πιο ψηλή και αγέρωχη, με το χέρι της να ακουμπά απαλά στη
Βάγια και να κρατά το χέρι της Βαγγελής, γίνεται το σιωπηλό κέντρο της
φωτογραφίας, σύμβολο στοργής και στήριξης. Στα δεξιά, η Βαγγελή, σοβαρή και
συγκεντρωμένη, κρατά κι εκείνη την τσάντα της, κοιτά το φακό με βλέμμα καθαρό
και ατόφιο, σαν να θέλει να θυμάται για πάντα αυτή τη στιγμή.
Τα
φορέματα, στο τελείωμα, έχουν κεντήματα με λουλούδια και παραστάσεις, μαύρο
βελούδο και μάλλινη υφή, ντυμένα με τον κόπο και την περηφάνεια της καθημερινής
ζωής στο Βαλτινό. Τα κοσμήματά τους –αλυσίδες στο λαιμό, φυλαχτά που κρέμονται
στο στήθος– κρατούν μνήμες από προίκες, πανηγύρια και βάφτιση παιδιών,
συνδέοντας τις γυναίκες με το χώμα και τον αέρα του τόπου τους.
Η
φωτογραφία, τραβηγμένη μάλλον σε μια γιορτή ή σε μια σπάνια έξοδο, έχει τη
σκόνη του δρόμου στα πόδια τους και πίσω, στη θολή άκρη, διακρίνεται ένα
φορτηγό, ίσως από αυτά που έφερναν εμπορεύματα στο χωριό ή μετέφεραν τις
οικογένειες στα χωράφια. Όμως εκείνη τη στιγμή, όλα αυτά χάνονται μπροστά στην
αξιοπρέπεια και την ηρεμία τους, στη δύναμη που ακτινοβολούν οι γυναίκες του
Βαλτινού.
Η
Βάγια, η Βασιλική και η Βαγγελή δεν είναι απλώς τρεις γυναίκες με μαύρα, είναι
η συνέχεια του τόπου, οι μανάδες και οι γιαγιάδες που κράτησαν το σπίτι, το
χωράφι και την οικογένεια στις πλάτες τους, και που στάθηκαν έτσι, πλάι-πλάι,
για να αφήσουν τη μαρτυρία τους σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία που μοσχοβολά
ακόμα χώμα, βασιλικό και χειμωνιάτικο αέρα του Θεσσαλικού κάμπου.
