Στην «Καθημερινή» της Τετάρτης 22 Οκτωβρίου
2025, ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Νίκος Βατόπουλος συνομιλεί με τον
ποιητή Ηλία Κεφάλα σε μια εκ βαθέων συνέντευξη για την ποίηση, τη φύση
και τον άνθρωπο. Ο λόγος του Κεφάλα, νηφάλιος και στοχαστικός, διασώζει την
ουσία μιας ποιητικής παράδοσης που συνδέει τον άνθρωπο με τον φυσικό και ηθικό
του κόσμο. Από τον Μέλιγο των Τρικάλων, εκεί όπου ζει και δημιουργεί, ο ποιητής
μιλά για την πορεία του έργου του, την έννοια της καθαρότητας, της ελευθερίας
και της αρμονίας μέσα στο φυσικό οικοσύστημα και την ψυχή του ανθρώπου.
Ακολουθεί απόσπασμα από τη συνομιλία:
[....]
- Η ποίησή σου έχει ανθρωποκεντρική διάσταση μέσα σε
ένα ευρύτερο οικοσύστημα. Πώς έχει εξελιχθεί η ποίησή σου στον χρόνο; Πώς
επηρεάζει ο χρόνος και τα βιώματα τον τρόπο που γράφεις;
Ύστερα από πολλές αναζητήσεις η φυσιοκρατία και η
ανθρωπολογία επικρατούν στην ποίησή μου, με την έννοια ότι το κάθε ποίημα πλέον
θεμελιώνεται πάνω στις πανανθρώπινες αξίες και στα κριτήρια μιας φυσικής
αγνότητας και μιας κοινωνικής καθαρότητας. Η ελευθερία, η δικαιοσύνη, η
ισότητα, η αξιοκρατία κλπ διέπονται μόνο από τις αυτούσιες φυσικές συνισταμένες
που προτείνονται από τη μητέρα φύση, η οποία συγκροτεί και τις σταθερές εικόνες
της αιώνιας ομορφιάς. Χωρίς να αρνείται ο ποιητής ότι στο ποίημα διαχέονται πάντα
και πολιτικές νύξεις και νοήματα της εποχής με βαθιά κοινωνικό περιεχόμενο, εν
τούτοις ο ανθρωπολογικός ψυχισμός είναι το βαθύτερο εν τι που συνέχει και
ποδηγετεί την έκφραση, την εν γένει συμπεριφορά, το ήθος και τη γλώσσα. Ο
άνθρωπος είναι παντού ο ίδιος, καθώς μέσα σε κάθε πολιτική απόχρωση ο
εντονότερος χαρακτήρας, δηλαδή η ουσιαστική ανθρώπινη φύση, πονάει και
χαίρεται, γελάει και κλαίει με τον ίδιο πάντοτε τρόπο. Έτσι η ποίηση γίνεται
ταυτόχρονα οντολογική και υπαρξιακή και μέσα από την απελευθέρωση του λυρισμού
εξευγενίζει τις ανθρώπινες συνθήκες της καθημερινότητας. Σταθερά αντικείμενα
της ποίησης είναι η μοίρα του όντος και το περιβάλλον μέσα στο οποίο δρα κάθε
μορφή ζωής, ο τρόπος που η οργανική και ανόργανη ζωή, η έλλογη και η άλογη,
βιώνουν τον κόσμο και ανταποκρίνονται σ’ αυτόν ή απλώς τον υφίστανται.
- Αν θέλεις, μίλησέ μας για τον τόπο που ζεις τα
τελευταία χρόνια, τη σχέση σου με την ανάγνωση και την Φύση.
Εδώ και κάμποσα χρόνια έχω επιστρέψει από την Αθήνα
στον τόπο γεννήσεώς μου, στο μικρό χωριό Μέλιγος, κοντά στα Τρίκαλα της
Θεσσαλίας. Προσπαθώ να ζήσω μια λιτή και απλή ζωή με λίγους φίλους και πολλές
περιπλανήσεις στην ευρύτερη φύση. Ο κάθε άνθρωπος ζει με τον τρόπο που
σκέφτεται, θέλω να πω ότι ο προσωπικός κόσμος του καθενός βρίσκεται μέσα στο
μυαλό του και αυτόν τον κόσμο τον κουβαλάει παντού. Το είπε σ’ ένα κείμενό του
για μένα πολύ παραστατικά ο Αλέξης Ζήρας: «Ένας κόσμος εναρμονισμένος με τη ροή
των φυσικών στοιχείων, αλλά και βυθισμένος μέσα σε μια μοιραία αντίληψη για τον
κύκλο της ζωής και του θανάτου. Λυρισμός και ρομαντική αποθέωση της
μεταιχμιακής κατάστασης, που καθορίζει διαρκώς την ύπαρξη: φως και σκοτάδι,
ουρανός και γη, νερό και αίμα».
Μέσα σε αυτό το γενικό πλαίσιο, λοιπόν, η ζωή και η
ποίησή μου παίρνουν πολλές ειδικότερες μορφές, που αγγίζουν τις ενδότερες
ανθρώπινες στοχεύσεις και φέρνουν πάντα τις στιγμές της καθημερινότητας πιο
κοντά στην άχρονη αιωνιότητα. Προσπαθώ. Ο μικρόκοσμος με τον μακρόκοσμο
εναρμονίζονται, όταν το μπορώ, με το απλό και πολύπλοκο της φυσικής ζωής και
σαν άνθρωπος ανήσυχος ισορροπώ πάνω από τη σιωπή και πάνω από τον συγκρατημένο
έως λελογισμένο λόγο.
