Του Κώστα Ε. Στάθη, Φιλολόγου (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ «ΚΙΝΗΤΡΟ ΣΠΟΥΔΩΝ»)
Η
Α' Λυκείου είναι μια κομβική τάξη - όσον αφορά τη μεθοδική εξάσκηση του μαθητή
στην Παραγωγή Γραπτού Λόγου - αφού εκτός των άλλων πρέπει να συνυπολογιστεί η
μακρά περίοδος τηλεκπαίδευσης, κατά την οποία πολλοί απείχαν ουσιαστικά από τη
συγγραφή εκθέσεων.
Αυτό
που προέχει, είναι να συνειδητοποιηθεί ο τρόπος κατασκευής μιας παραγράφου
στηριζόμενης στην ανάπτυξη της βασικής ιδέας («με ποιον τρόπο» παρουσιάζεται το
θέμα/ φαινόμενο, το «γιατί» συμβαίνει αυτό που αναγράφεται στη θεμ. περίοδο, το
«σε σχέση με άλλοτε ή με άλλα παρόμοια φαινόμενα», η εστίαση στις «συνέπειες»
που ενδεχομένως προκαλεί κλπ). Άρα, απαιτείται να διδαχθούν βασικές αρχές
επιχειρηματολογίας.
Το
επόμενο στάδιο είναι η χρήση, από το μαθητή, του κατάλληλου γλωσσικού ύφους και
η προσοχή στο «χτίσιμο» του κειμένου, ανάλογα με το επικοινωνιακό πλαίσιο (η
γλωσσική του ανταπόκριση και κάποιες βασικές οδηγίες δόμησης κειμένου, εάν
ζητηθεί άρθρο, ομιλία κλπ). Παράλληλα, ελέγχεται η ορθογραφία, οι εκφραστικές
αστοχίες, η ποικιλία ή η απουσία πρωτοτυπίας στο λεξιλόγιο, η ορθή χρήση των
σημείων στίξης.
Η
διάκριση των κειμενικών ειδών – απαραίτητη για την κατανόηση του νοήματος και
του τρόπου προσέγγισης και καταγραφής των οπτικών του θέματος από τον συγγραφέα
- θα έλθει σιγά σιγά, καθώς ο μαθητής θα εξοικειώνεται στην αίθουσα με την
ανάγνωση και τη νοηματική, αισθητική, γλωσσική ανάλυση κειμένων, απαντώντας με
τη βοήθεια του καθηγητή σε διάφορες ερωτήσεις περιεχομένου. Ο καθηγητής θέτει,
επίσης, ως εργασία για το σπίτι (πέρα από τη συγγραφή εκθέσεων και περιλήψεων)
ανάλογες ασκήσεις γλωσσικές και νοηματικές, στηριζόμενος πλέον στις αλλαγές του
τρόπου εξέτασης των Νέων Ελληνικών.
Η
συνεξέταση απαιτεί πλέον και τη διδασκαλία λογοτεχνικών κειμένων (μικρών σε
έκταση και εύληπτων στην αρχή) ώστε σταδιακά να υπάρξει και σε αυτά η
απαραίτητη εξοικείωση με τους κειμενικούς δείκτες και τη θεματική του κάθε
έργου, η οποία καθορίζεται από το δημιουργό του.
