Η οικοδόμηση άρτιας Παραγωγής Γραπτού Λόγου

 Του Κώστα Ε. Στάθη, Φιλολόγου (ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ «ΚΙΝΗΤΡΟ ΣΠΟΥΔΩΝ»)

Η Α' Λυκείου είναι μια κομβική τάξη - όσον αφορά τη μεθοδική εξάσκηση του μαθητή στην Παραγωγή Γραπτού Λόγου - αφού εκτός των άλλων πρέπει να συνυπολογιστεί η μακρά περίοδος τηλεκπαίδευσης, κατά την οποία πολλοί απείχαν ουσιαστικά από τη συγγραφή εκθέσεων.

Αυτό που προέχει, είναι να συνειδητοποιηθεί ο τρόπος κατασκευής μιας παραγράφου στηριζόμενης στην ανάπτυξη της βασικής ιδέας («με ποιον τρόπο» παρουσιάζεται το θέμα/ φαινόμενο, το «γιατί» συμβαίνει αυτό που αναγράφεται στη θεμ. περίοδο, το «σε σχέση με άλλοτε ή με άλλα παρόμοια φαινόμενα», η εστίαση στις «συνέπειες» που ενδεχομένως προκαλεί κλπ). Άρα, απαιτείται να διδαχθούν βασικές αρχές επιχειρηματολογίας.

Το επόμενο στάδιο είναι η χρήση, από το μαθητή, του κατάλληλου γλωσσικού ύφους και η προσοχή στο «χτίσιμο» του κειμένου, ανάλογα με το επικοινωνιακό πλαίσιο (η γλωσσική του ανταπόκριση και κάποιες βασικές οδηγίες δόμησης κειμένου, εάν ζητηθεί άρθρο, ομιλία κλπ). Παράλληλα, ελέγχεται η ορθογραφία, οι εκφραστικές αστοχίες, η ποικιλία ή η απουσία πρωτοτυπίας στο λεξιλόγιο, η ορθή χρήση των σημείων στίξης.

Η διάκριση των κειμενικών ειδών – απαραίτητη για την κατανόηση του νοήματος και του τρόπου προσέγγισης και καταγραφής των οπτικών του θέματος από τον συγγραφέα - θα έλθει σιγά σιγά, καθώς ο μαθητής θα εξοικειώνεται στην αίθουσα με την ανάγνωση και τη νοηματική, αισθητική, γλωσσική ανάλυση κειμένων, απαντώντας με τη βοήθεια του καθηγητή σε διάφορες ερωτήσεις περιεχομένου. Ο καθηγητής θέτει, επίσης, ως εργασία για το σπίτι (πέρα από τη συγγραφή εκθέσεων και περιλήψεων) ανάλογες ασκήσεις γλωσσικές και νοηματικές, στηριζόμενος πλέον στις αλλαγές του τρόπου εξέτασης των Νέων Ελληνικών.

Η συνεξέταση απαιτεί πλέον και τη διδασκαλία λογοτεχνικών κειμένων (μικρών σε έκταση και εύληπτων στην αρχή) ώστε σταδιακά να υπάρξει και σε αυτά η απαραίτητη εξοικείωση με τους κειμενικούς δείκτες και τη θεματική του κάθε έργου, η οποία καθορίζεται από το δημιουργό του.