Οκτώβρης: Ο μήνας της ήσυχης μετάβασης

 

Ο Οκτώβρης, μετέωρος ανάμεσα στο καλοκαίρι που υποχωρεί και στον χειμώνα που προαναγγέλλεται, έχει μια ιδιαίτερη αίσθηση όταν βιώνεται στην περιφέρεια. Δεν είναι απλώς ένας μήνας ημερολογιακός· είναι ο καιρός της μετάβασης, της περισυλλογής και της γης που αλλάζει πρόσωπο.

Στην ύπαιθρο, ο Οκτώβρης είναι ο μήνας των σπόρων και της σιγουριάς. Οι αγρότες μαζεύουν τα τελευταία σταφύλια και ελιές, ξεκινούν τις προετοιμασίες για το όργωμα, ενώ οι κάτοικοι αποθηκεύουν καρπούς και προμηθεύονται καυσόξυλα. Το χώμα μυρίζει βρεγμένο από τις πρώτες φθινοπωρινές βροχές, οι οποίες φέρνουν μαζί τους μια ανακούφιση μετά τη θερινή ξηρασία. Ο αέρας είναι δροσερός, με μια πνοή νοσταλγίας· σαν να μας υπενθυμίζει ότι κάθε καρπός, κάθε καρδιά, έχει το δικό της φθινόπωρο.

Στα χωριά, ο Οκτώβρης κουβαλά μια ηρεμία που δύσκολα βρίσκεις στις πόλεις. Οι άνθρωποι μαζεύονται περισσότερο στα σπίτια, οι γειτονιές ηχούν με ήπιες κουβέντες, το βράδυ οι παρέες σμίγουν γύρω από το τζάκι ή στο καφενείο, κι η ζωή αποκτά έναν ρυθμό πιο εσωτερικό. Οι εορτές του μήνα –του Αγίου Δημητρίου ή και το «ΟΧΙ» της 28ης– λειτουργούν ως μικρές στάσεις συλλογικής μνήμης και γιορτής, συνδέοντας το παρόν με το παρελθόν.

Ο Οκτώβρης στην περιφέρεια είναι και μήνας στοχασμού. Είναι η υπενθύμιση ότι κάθε τέλος κουβαλάει ένα νέο ξεκίνημα. Πως η γαλήνη του φθινοπώρου δεν είναι παραίτηση, αλλά η βαθιά αναπνοή πριν από τον χειμώνα. Το τοπίο, με τις σκιές να μακραίνουν και τα φύλλα να παίρνουν χρυσοκόκκινες αποχρώσεις, γίνεται καθρέφτης του εσωτερικού κόσμου. Είναι η στιγμή που ο άνθρωπος, πιο κοντά στη φύση, αισθάνεται την κυκλικότητα του χρόνου όχι θεωρητικά αλλά βιωματικά: βλέπει το δέντρο να γυμνώνεται, ακούει το χωράφι να αναπαύεται, νιώθει την ψυχή του να γλυκαίνεται από μια μελαγχολία που δεν είναι βαριά, αλλά στοχαστική.