Το ηρωικό ύψωμα 731

Το ύψωμα 731 που βρίσκεται στα στενά της Κλεισούρας ήταν ένα στρατηγικό πέρασμα στα βουνά της Αλβανίας, που εάν έπεφτε θα άνοιγε το δρόμο στους Ιταλούς για την κατάκτηση της Ελλάδας.

Οι Έλληνες κλήθηκαν να το υπερασπιστούν την άνοιξη του 1941. Η μάχη ήταν τόσο σημαντική, που έκανε το Μουσολίνι να βρεθεί αυτοπροσώπως στην πρώτη γραμμή.

Είχε υποσχεθεί άλλωστε στον Χίτλερ ότι τον Μάρτιο θα έκανε παρέλαση στην Αθήνα και ήθελε να είναι παρών στον θρίαμβό της Ιταλίας.

Ο Μουσολίνι τέθηκε προσωπικά επικεφαλής της λεγόμενης εαρινής επίθεσης. Στόχος ήταν να πέσει το ύψωμα 731 και να μπει στην Ελλάδα.

Για να είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα, ενίσχυσε με ξεκούραστες και πολλαπλάσιες δυνάμεις το ιταλικό στράτευμα και υποχρέωσε να πάνε στο μέτωπο όλα τα σημαντικά στελέχη του φασιστικού κινήματος, αλλά και τα παιδιά της ιταλικής αριστοκρατίας.

Οι Έλληνες ήταν κατάκοποι και εξαντλημένοι. Η μάχη ήταν σφοδρή. Η αντοχή του ελληνικού στρατού που ήταν πολύ μικρότερος σε αριθμό, ξάφνιασε τους Ιταλούς.

Οι βομβαρδισμοί ήταν τόσο φονικοί που η χαράδρα δίπλα στο λόφο ονομάστηκε χαράδρα του θανάτου. Ο Μουσολίνι έχασε το ύψωμα 731 και ταπεινωμένος αναγκάστηκε να επιστρέψει στη Ρώμη. Η «Μηχανή του Χρόνου» συνάντησε δύο βετεράνους που πολέμησαν στο στρατηγικό ύψωμα.

Τον Ευάγγελο Κόγια από Σοφάδες Καρδίτσας και τον Χρήστο Κανέλα από την Πύλη Τρικάλων Οι μαρτυρίες τους για το απάνθρωπο πρόσωπο του πολέμου, συγκλονίζουν.

Οι ίδιοι όχι μόνο δεν ξέχασαν την εμπειρία τους, αλλά οι σκληρές εικόνες θανάτου που αντίκρισαν τότε, τους ακολούθησαν σε όλη τους την ζωή. Οι μάχες σώμα με σώμα και η ανθρωποθυσία των συμπολεμιστών τους τους σημάδεψε τη ζωή.

Ο Χρήστος Κανέλας σε μια μοναδική εξομολόγηση στον Χρίστο Βασιλόπουλο περιέγραψε την πιο τραγική στιγμή της ζωής του, όταν βρέθηκε κάτω από την ανυπόφορη ψυχική δοκιμασία και άνοιξε πυρ κατά ομάδας Ιταλών στρατιωτών την ώρα που σήκωσαν τα χέρια τους για να παραδοθούν.

Είχε προηγηθεί ανηλεής βομβαρδισμός του υψώματος από το εχθρικό πυροβολικό και σκληρές μάχες που είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν δίπλα του πολλοί φίλοι και συμπολεμιστές. Δυστυχώς λίγες ημέρες μετά τη συνέντευξη ο Χρήστος Κανέλας έφυγε από τη ζωή.