Ρυάκι ο Πηνειός

Σε …ρυάκι έχει μετατραπεί ο Πηνειός ποταμός σε ορισμένα σημεία που διασχίζει το νομό μας, Αν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση, τότε είναι σίγουρο πως σε λίγο καιρό ο Πηνειός θα θυμίζει περισσότερο ένα μικρό ποτιστικό κανάλι και όχι ένα ποτάμι που διασχίζει εκατοντάδες χιλιόμετρα τη Θεσσαλία και χύνεται στη θάλασσα.

Ειδικότερα ο ποταμός παρουσιάζει τα παραπάνω χαρακτηριστικά στη γέφυρα Βαλομανδρίου, όπου και από τις δύο πλευρές της γέφυρας η εικόνα δεν είναι και η καλύτερη που ο καθένας μπορεί να αντικρίσει. Ένα ρυάκι που διασχίσει μια μεγάλη έκταση από πέτρες και ότι άλλο θυμίζουν πως σε αυτό το σημείο άλλους μήνες το χρόνο, κατακλύζονται από ορμητικά νερά. Το τοπίο συμπληρώνεται με σωλήνες αρδεύσεως να προσπαθούν να «μεταγγίσουν» και τις λίγες ποσότητες νερού που έχουν απομείνει.

Η περίπτωση της Θεσσαλίας, σημειώνει ο αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κ. Μυλόπουλος, είναι

δυστυχώς το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της εχθρικής προς το περιβάλλον πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών.

Το πιο άμεσο και εμφανές αποτέλεσμα της εξάντλησης των υδατικών πόρων στην περιοχή είναι βέβαια η σημερινή εικόνα του Πηνειού, όπου η μέση ετήσια παροχή υπολείπεται σχεδόν συστηματικά του ελάχιστου επιτρεπόμενου οικολογικού ορίου, που πρακτικά ορίζει τη βιωσιμότητα του ποταμού.
Στη λεκάνη του Πηνειού, σύμφωνα με τον ίδιο, το υδατικό ισοζύγιο είναι μονίμως αρνητικό τα τελευταία χρόνια και μάλιστα με αυξητικό ρυθμό. Το μέσο ετήσιο έλλειμμα στο υδατικό ισοζύγιο αγγίζει το 1 δισ. m3, όσο δηλαδή περίπου καταναλώνει όλος ο ελληνικός πληθυσμός για την ύδρευσή του. Το έλλειμμα αυτό είναι που δημιουργεί τόσο τη σημαντική μείωση της απορροής του Πηνειού, όσο και τη δραματική πτώση της στάθμης των υδροφόρων οριζόντων, που επικοινωνούν κατά τόπους με το ποτάμιο σύστημα. Οι παράλληλες ανθρώπινες επιδράσεις, που εκδηλώνονται με ποικίλους τρόπους (αμμοληψίες, εκχερσώσεις, επέκταση οικισμών, παρεμβάσεις στη φυσική κοίτη του ποταμού) συμπληρώνουν αλλά και εντείνουν προφανώς το πρόβλημα.
Από ποιοτική άποψη, ο Πηνειός θεωρείται σήμερα ένα από τα πιο επιβαρυμένα ποτάμια της χώρας αλλά και της Ευρώπης. Δέχεται αστικά λύματα πόλεων και κωμοπόλεων (με χωματερές δίπλα ή και μέσα στην κοίτη), βιομηχανικά απόβλητα (μεταξύ των οποίων και τα χημικά απόβλητα ορισμένων χημικών βιομηχανιών), κτηνοτροφικά απόβλητα, χιλιάδες τόνους γεωργικών φαρμάκων και λιπασμάτων.
Του Αποστόλη Ζώη