Μια σχολική φωτογραφία του 1980

 

Απόφοιτοι του Τεχνικού Λυκείου Τρικάλων. Στην καρδιά της εικόνας, ο Διευθυντής Γιάννης Ζαφείρης — φιγούρα σταθερή, αυστηρή ίσως, μα ταυτόχρονα πατρική — στέκει με τη βαρύτητα που δίνει η εποχή και ο ρόλος. Γύρω του, οι καθηγητές με βλέμμα γεμάτο προσδοκία και καθήκον, κι εμείς, οι μαθητές, σε μια σύνθεση που μοιάζει να αγκαλιάζει τον χρόνο, καθηλωμένη για πάντα στο φωτογραφικό χαρτί.

Εγώ, καθιστός μπροστά του. Σαν να με ακουμπά το βλέμμα του, σαν να συνεχίζει ακόμη να με στηρίζει — όχι μόνο με τη γνώση, αλλά με κάτι πιο βαθύ: την αίσθηση πως ανήκεις κάπου, πως η εκπαίδευση δεν είναι μονάχα μαθήματα, αλλά σχέσεις, δεσμοί, τρόποι να σταθείς στον κόσμο.

Ήταν μια εποχή απλή, με λίγα μέσα αλλά πολλή ψυχή. Το προαύλιο ήταν γεμάτο φωνές, γέλια, όνειρα και μελλοντικά σχέδια. Τα δέρματα των μπουφάν, τα ριγέ πουκάμισα, οι γενιές που ήθελαν να φτιάξουν, να δημιουργήσουν, να φύγουν από τη φτώχεια, να βρουν τη θέση τους σ’ έναν κόσμο που άλλαζε αργά αλλά σταθερά. Και μέσα σ’ όλα αυτά, το σχολείο ήταν ένας φάρος. Όχι τέλειος, όχι πάντοτε δίκαιος, αλλά απαραίτητος.

Σήμερα, η φωτογραφία αυτή είναι πολύ περισσότερα από ένα στιγμιότυπο της μαθητικής ζωής. Είναι αρχείο μνήμης. Είναι το νήμα που ενώνει εκείνους που ήμασταν με εκείνους που γίναμε. Κάποιοι ίσως δεν είναι πια μαζί μας. Κάποιοι προχώρησαν μακριά, άλλοι έμειναν κοντά. Όμως σε αυτή τη φωτογραφία είμαστε όλοι εκεί — παρόντες, νέοι, με τα βλέμματα στραμμένα στο μέλλον, χωρίς να ξέρουμε τι μας περιμένει, αλλά πιστοί στην ελπίδα.

Ο χρόνος κύλησε, τα σχολεία άλλαξαν, οι αυλές έγιναν πιο σιωπηλές ή πιο ψηφιακές, όμως κάτι από εκείνη την εποχή επιμένει να μας συνοδεύει. Ίσως είναι η αίσθηση της κοινότητας, ίσως η δύναμη της συντροφικότητας, ίσως η μορφή του διευθυντή που στέκει ακόμη, έστω και νοερά, στο κέντρο κάθε φωτογραφίας του παρελθόντος μας.

Και τελικά, η μνήμη δεν είναι μόνο αναπόληση. Είναι χρέος. Να κρατήσουμε μέσα μας ό,τι αξίζει, να αναγνωρίσουμε ποιοι μας διαμόρφωσαν, να μοιραστούμε με τις επόμενες γενιές πως κάποτε, στο Τεχνικό Λύκειο Τρικάλων, το 1980, υπήρξε ένας κόσμος που ονειρεύτηκε. Κι αυτός ο κόσμος, με όλες του τις ατέλειες, ήταν όμορφος. Γιατί ήμασταν εμείς.

Δ.Τ.