Τα παράθυρα

Τι θέλουν να μας πουν άραγε, τα παράθυρα; 

Ένα βίντεο-άλμπουμ με φωτογραφίες απλές, καθημερινές, ομαδικές, οικογενειακές, του Βαλτινού, που όμως μέσα τους ενυπάρχουν τα παράθυρα, τα οποία δημιουργούν συνειρμούς, όνειρα, προσδοκίες … 

Μάρτυρες γεγονότων και συναισθημάτων, μεταφέρουν μηνύματα, μας προσφέρουν τη θέα προς τον κόσμο και μέσα από τα πλάνα του φωτογραφικού φακού που απεικονίζουν το χθες και το σήμερα, ξετυλίγεται ένα νοητό ταξίδι στο μύθο και στην ιστορία του τόπου μας.

Παράθυρα μνήμης προς το παρελθόν. Παράθυρα, σαν αυτά που αναζητούμε όλοι μας και δεν τα βρίσκουμε ή δεν θέλουμε να τα βρούμε. Παράθυρα εισόδου και διαφυγής, ανοιχτά, κλειστά, μισόκλειστα, σπιτιού, σχολείου, φυλακής...

Παράθυρα σαν αυτά του Κ. Π. Καβάφη που αναζητούσε στις σκοτεινές κάμαρες:

«Σ' αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ

μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ

για νάβρω τα παράθυρα. - Οταν ανοίξει

ένα παράθυρο θάναι παρηγορία. -

Μα τα παράθυρα δεν βρίσκονται, ή δεν μπορώ

να τάβρω. Και καλλίτερα ίσως να μην τα βρω.

Ίσως το φως θάναι μια νέα τυραννία.

Ποιός ξέρει τι καινούργια πράγματα θα δείξει».

 

Μουσική: Μίκη Θεοδωράκη – Μάνου Χατζιδάκι

 

Βίντεο-άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες νεόνυμφων ζευγαριών του Βαλτινού

 Βίντεο-άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες νεόνυμφων ζευγαριών του Βαλτινού. Μέρος Α΄

Βίντεο-άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες νεόνυμφων ζευγαριών του Βαλτινού. Μέρος Β΄

Βίντεο-άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες νεόνυμφων ζευγαριών του Βαλτινού. Μέρος Γ΄

«Έχουμε μόνο να περάσουμε μικρές χαρές και μικρές λύπες, σαν μικροί κι ασήμαντοι άνθρωποι που είμαστε… Αλλά δεν πειράζει, ας τις μοιραστούμε κι αυτές! Γιατί όπως λένε, ο πόνος μοιρασμένος είναι μισός και η χαρά μοιρασμένη είναι διπλή».

Οι φωτογραφίες των βίντεο-άλμπουμ προέρχονται από τα οικογενειακά αρχεία των κατοίκων του Βαλτινού που με την ευγενική παραχώρησή τους, από τους συγγενείς των αντίστοιχων οικογενειών, δόθηκε η δυνατότητα να  ψηφιοποιηθούν, να ταξινομηθούν και να προβληθούν με σεβασμό, ώστε να αποτελέσουν διαθέσιμο λαογραφικό υλικό του τόπου μας προς μελέτη.

Γι’ αυτό οφείλω πολλές ευχαριστίες σε όλους εκείνους που είχαν την καλοσύνη να μου τις εμπιστευθούν, ώστε να αξιοποιήσω, όλο αυτό το πολύτιμο αρχείο, καταγράφοντας, διασώζοντας και προβάλλοντας τις διάφορες εκφάνσεις του λαϊκού μας πολιτισμού.

Παρατηρώντας τις φωτογραφίες των νεόνυμφων ζευγαριών του Βαλτινού, μέσα από μια προσεκτική παρατήρηση και πιο ερευνητική ματιά, πολλά είναι τα ηθογραφικά στοιχεία εκείνα, που μπορεί να αντλήσει κανείς. Εκτός από τα ενδυματολογικά στοιχεία της νύφης, που αποτελούν ξεχωριστό κεφάλαιο, μπορούμε να παρατηρήσουμε και να δούμε πολλά άλλα ηθογραφικά ενδιαφέροντα στοιχεία, όπως για παράδειγμα, ότι οι νύφες των πρώτων δεκαετιών του 1900, παραμένουν αγέλαστες και μόνο προς το τέλος του μισού αιώνα αρχίζουν να φαίνονται τα πρώτα χαμόγελα. Παρατηρούμε επίσης πως η ομπρέλα, μέχρι το 1950 αποτελεί το απαραίτητο αξεσουάρ της νύφης, ενώ από το 1950 και εφεξής την ομπρέλα αντικατέστησε η ανθοδέσμη. Χαρακτηριστικό στοιχείο της νυφικής ενδυμασίας, το ασημένιο περίτεχνο ζωνάρι (ασημοζούναρο) στη μέση της νύφης. Αίσθηση κάνει και ο κεντητός διάκοσμος των παλαιότερων νυφικών με τα διάφορα λαογραφικά στοιχεία. Στην εξέλιξή του, το νυφικό αποκτά ποικίλους σχεδιασμούς, ενώ οι νύφες, από την εποχή του 1950, φοράνε στα χέρια τους άσπρα γάντια. Στους γαμπρούς παρατηρείται ότι η πιο συνηθισμένη γαμπριάτικη ενδυμασία αποτελούνταν από το μαύρο, μάλλινο παντελόνι, λευκό πουκάμισο και μάλλινο σακάκι, ενώ από τη δεκαετία του ΄50, και μετά οι γαμπροί άρχισαν να φοράνε γραβάτα ή παπιόν και στο τσεπάκι από το σακάκι τους, έχουν άσπρο μαντήλι. Από το 1960 μέχρι και σήμερα, η ενδυματολογική πορεία των νυφικών, αλλά και των γαμπριάτικων κουστουμιών, χαρακτηρίζεται από την ποικιλότητα τύπων και σχεδίων, καθώς η ένδυση έχει βιομηχανοποιηθεί.

Δ. Τ.

Βίντεο-άλμπουμ «Εικόνες από την στρατιωτική θητεία»

 

Ένα βίντεο-άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες από φαντάρους του Βαλτινού, οι οποίες αποτελούν ενθύμια στρατού και απεικονίζουν στρατιώτες του περασμένου αιώνα, που υπηρετούσαν τη θητεία τους στον Ελληνικό Στρατό.

Φωτογραφίες φαντάρων, οι οποίες τραβήχτηκαν στα κέντρα εκπαιδεύσεως και στις μονάδες που υπηρετούσαν τη στρατιωτική τους θητεία και που καταμαρτυρούν ένα κομμάτι του στρατιωτικού τους βίου.

Αναμνηστικές φωτογραφίες καρτ ποστάλ, που τότε, λειτουργούσαν ταυτόχρονα και ως αναμνηστικά επιστολόγραφα, καθώς στο πίσω μέρος αυτών υπάρχουν αξιόλογες χειρόγραφες αφιερώσεις και στιχάκια, που εξέφραζαν τα συναισθήματα του αποστολέα φαντάρου, προς τους δικούς του ανθρώπους.

Τα χάρτινα αυτά κειμήλια, της αλληλογραφίας, όπως αυτά εξελίχθηκαν στους νεότερους χρόνους αποτελούν σταθερή αξία για την ιστορία και τον λαϊκό πολιτισμό μας, και  αντιμετωπίζονται πλέον ως μουσειακά είδη.

Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης 

Βιντεο-άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες αρραβωνιασμένων και νιόπαντρων ζευγαριών του Βαλτινού

Ένα βιντεο-άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες αρραβωνιασμένων και νιόπαντρων ζευγαριών από το Βαλτινό.

Παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες και επιχρωματισμένες, με γοητεία και πολύχρωμο συναίσθημα!  Πολύτιμα κλικ που πάγωσαν τον χρόνο και αποτύπωσαν εικόνες σε τόνους γκρι και μαύρου, παίζοντας με τις σκιές και το φως, διασώζοντας τη μνήμη.

Σεβαστά κειμήλια από το παρελθόν, από την εποχή που το ζευγάρι, προσαρμόζονταν πολύ πιο εύκολα ο ένας στις ανάγκες του άλλου και στη συνέχεια, οι προσαρμογές αυτές αφομοιώνονταν και γίνονταν κοινές συνήθειες.

Τα Βαλτσινιώτικα

 

Έτσι κι αλλιώς κι αλλιώτικα

εδώ στα Βαλτσινιώτικα

θα λέμε τον καημό μας,

τα βάσανα, τις πίκρες μας,

τα «ωραία» απ’ το χωριό μας.

 

Στη μοίρα γράφω από μικρός

λίγη χαρά να φέρει,

ώσπου έμαθα απ’ τη ζωή,

πως γράμματα δεν ξέρει.

 

Ανάθεμα σε μοίρα μου

ψέματα μου ΄χεις τάξει,

πάντα του χρόνου μου ΄λεγες,

πως η ζωή θ' αλλάξει.

 

Κι εγώ που ζω σ’ ένα χωριό

έμαθα ως Βαλτσινιώτης

 πως: «Ματαιότης ματαιοτήτων,

τα πάντα ματαιότης».  

 

Ποτέ δε ξέρει ο άνθρωπος

η μοίρα πως τα φέρνει...

Όλα ο θεός μας τα 'δωσε

κι όλα ο θεός τα παίρνει.

Για τη γιορτή της μάνας

 

«Κύριε σού έφερα το πρόσφορο

ζεστή ακόμα η σαρξ με σφραγίδα

εδώ το χαρτονόμισμα να δώσεις κάτι στο κερί

που σου διαβάζει οδυρμούς εν περιλήψει

κι εδώ είναι το χαρτί με των ψυχών τα ονόματα

Όσα μπορείς αγίασον.

Για την Γεωργία κυρίως ενδιαφέρομαι

ήτανε κάποτε η μάνα μου

Τώρα δεν ξέρω τι συγχωνεύσεις έκανες αν σε κοινό αυλάκι

ρέει το ίδιο αίμα με το ξένο

.... Γεωργία. Να σ' την δείξω μην την μπερδέψεις με άλλες

έτσι που κατάργησες τα επίθετα

κατάργησες τις ανομοιότητες

Μόνο διακριτικό που τους απέμεινε είναι πόσο τους ξέχασαν

και πόσο ακόμα τους θυμούνται...

...Αυτή είναι, δες την καλά

Κοίτα μη μου αγιάσεις ξένη μάνα

και γίνει η στοργική ορφάνια μου

μετά από τόσα χρόνια μητριά μου...».             

Προσαρμοσμένο

της Κικής Δημουλά

«Η τέχνη της γης» Έκθεση ζωγραφικής του Συλλόγου Τρικαλινών Ζωγράφων στο Μουσείο Τσιτσάνη

 

Αφιερωμένη στον πρωτογενή τομέα και την αγάπη για τη φύση είναι η εικαστική έκθεση με τίτλο «Η τέχνη της γης», που εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 10 Μαΐου 2024, στο Δίδυμο Οθωμανικό Λουτρό, στο Μουσείο Τσιτσάνη. Οι δημιουργίες υμνούν την ομορφιά της ελληνικής γης και την αστείρευτη πηγή ζωής που αυτή  προσφέρει. Οι επισκέπτες έρχονται σε επαφή με έργα που αγγίζουν θεματολογίες όπως η καλλιέργεια, η κτηνοτροφία, η συγκομιδή και η σχέση του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον.
Ο Δήμαρχος Τρικκαίων, Νίκος Σακκάς, συνεχάρη τους καλλιτέχνες για τα εξαιρετικά έργα τους και τόνισε τη σημαντικότητα της τέχνης ως μέσο έκφρασης και ανάδειξης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Επιπλέον, εξήρε την άψογη συνεργασία του Δήμου με τον Σύλλογο Τρικαλινών Ζωγράφων, τονίζοντας την αμοιβαία στήριξη και την κοινή προσπάθεια για την προώθηση της τέχνης και του πολιτισμού στην περιοχή.

Η πρόεδρος του συλλόγου των Τρικαλινών ζωγράφων, κ. Γωγώ Ράγια, δήλωσε ότι σκοπός της έκθεσης είναι «να αναδείξουμε τον πλούσιο πρωτογενή τομέα, ο οποίος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς της ελληνικής οικονομίας αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Μέσω της τέχνης προσπαθήσαμε να αναδείξουμε την προσπάθεια των ανθρώπων που παράγουν. Οι καλλιτέχνες εκθέτουν έργα που αφορούν την γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, την πτηνοτροφία, την δασοκομία, την μελισσοκομία».
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 19 Μαΐου 2024 και είναι ανοιχτή 09:00 – 15:00 και 17:30 – 21:00.

Μουσική εκδήλωση στη Σουίτας Art Cafe

 

Την Παρασκευή 17/05/2024 στη σκηνή της Σουίτας Art Cafe θα απολαύσουμε μια ιδιαίτερη μουσική συνύπαρξη: Ο Βαλάντης Σωτηρίου, μουσικός – συνθέτης και η οδοντίατρος Νάσια Ριζαργιώτη, μουσικός από παιδί, θα μας ταξιδέψουν με πιάνο και φωνή σε αγαπημένους μουσικούς δρόμους, ερμηνεύοντας τραγούδια άλλων δημιουργών αλλά και δικά τους. Οι δυο τους έχουν συνεργαστεί δισκογραφικά στο παρελθόν ενώ ο Βαλάντης Σωτηρίου έχει συνεργαστεί με στιχουργούς και τραγουδιστές όπως οι Μάνος Ελευθερίου, Οδυσσέας Ιωάννου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Θοδωρής Κοτονιάς κ.α. Αυτή την εποχή, παράλληλα με τις live εμφανίσεις τους, ετοιμάζουν νέα τραγούδια. Μαζί τους αυτό το βράδυ, στο 2ο μέρος του προγράμματος, στο μπουζούκι ο Κώστας Παπαθανασίου.

Φωνή: Νάσια Ριζαργιώτη

Πιάνο: Βαλάντης Σωτηρίου

Μπουζούκι: Κώστας Παπαθανασίου

Στρ. Σαράφη 18, Τρίκαλα

Τηλ. Κρατήσεων: 2431020676

Είσοδος: 5 ευρώ

ΕΙΠΕ ΤΟ ΝΕΡΟ

 

«Με έχετε δει σε όλες τις μορφές μου», ψιθύρισε το νερό. «Πότε σαν γοργοφτέρουγο ποτάμι, πότε σαν ακίνητο έλος, πότε σαν ψιλή βροχή και άγρια καταιγίδα. Με είδατε ακόμα και σαν τέναγος γεμάτο νούφαρα και φλάουτα βατράχων. Μ’ έχετε δει να χορεύω στις στέγες, να πλήττω στ’ ανθογυάλια, να σας δροσίζω και να σας ξεδιψώ. Μ’ έχετε δει, ναι, μ’ έχετε δει σε άπειρες μορφές. Άλλοτε σαν σύννεφο και σαν δροσοσταλίδα και άλλοτε σαν αφρισμένο καταρράχτη. Όμως ποτέ δεν καταλάβατε ότι παντού ήμουν μονάχα ένα σπάραγμα του πλάνητα βίου».

Του Ηλία Κεφάλα

Ο χορός και η διδασκαλία των χορευτικών τμημάτων

 

Με αφορμή την συγκρότηση χορευτικών τμημάτων του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βαλτινού και την οργάνωση μαθημάτων ελληνικών παραδοσιακών χορών για όλες τις ηλικίες, υπό την καθοδήγηση του χοροδιδασκάλου κ. Παναγιώτη Μάνου, καθώς και με την πρόσφατη Πασχαλινή εκδήλωση που πρωτοεμφανίστηκαν τα νεοσυσταθέντα χορευτικά τμήματα, χορεύοντας επαξίως παραδοσιακούς χορούς, αξίζει να σημειωθούν τα ακόλουθα:

Ο χορός είναι μία από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις τέχνης, ο οποίος στηρίζεται στην ευκινησία, την εξωτερική ισορροπία, καθώς ειδικεύει διάφορες σωματικές κινήσεις που μορφοποιούνται με βάση συγκεκριμένους όρους και κανόνες. Δεν είναι μόνο βήματα, είναι η έκφραση του προσώπου και του σώματος, η φορεσιά και η αλληλεπίδραση με τους χορευτές της υπόλοιπης ομάδας. 

Οι παραδοσιακοί χοροί δεν σχεδιάστηκαν από κάποιον ειδικό, δεν τους γέννησε η φαντασία ενός ειδήμονα, αλλά τους έπλασε η ψυχή του λαού. Έγιναν από ανθρώπους οι οποίοι μη γνωρίζοντας καν ανάγνωση και γραφή και μη διαθέτοντας άλλη μόρφωση, χόρευαν και τραγουδούσαν για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους.

Παλαιότερα η διδασκαλία του χορού γινόταν κυρίως επιτόπια με την διαδικασία της μίμησης των νεώτερων από τους παλαιότερους. Οι γονείς μάθαιναν τη κινησιολογία στα παιδιά τους, είτε στο σπίτι είτε στις τοπικές γιορτές. Αργότερα διαμεσολάβησαν θεσμοί κυρίως επαγγελματικοί, πολιτιστικοί και εκπαιδευτικοί. Συγκεκριμένα, οι επαγγελματίες δάσκαλοι υπό την στέγη των πολιτιστικών συλλόγων και τα ιδιωτικά διδασκαλεία χορού άρχισαν να διαμορφώνουν μία νέα συνθήκη, όπου παρατηρήθηκαν αλλοιώσεις στα βήματα και στην υφολογική διαφοροποίηση της κάθε περιοχής, χάριν μίας ομοιομορφίας που εξυπηρετούσε το στόχο του θεάματος και όχι την μεταλαμπάδευση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε περιοχής.  Σήμερα αυτό τείνει να αλλάξει, καθώς υπάρχουν επιτόπιες λαογραφικές έρευνες και δάσκαλοι που είναι διασώστες της αυθεντικής παράδοσης ενός τόπου, εργάζονται με μεράκι και γνώση του αντικειμένου. Έτσι, χάριν των οπτικοακουστικών μέσων και των εργαλείων της τεχνολογίας, ο αυθεντικός χορός των χωριών από ντόπιους κατοίκους έχει αποτυπωθεί, έχει μελετηθεί και διδάσκεται ατόφιος στις επόμενες γενιές.

Ωστόσο, δεν πρέπει να θεωρείται αμελητέο το ότι στη σημερινή εποχή υπάρχουν και τα δύο και εξελίσσονται παράλληλα. Για παράδειγμα, στα πανηγύρια, συναντά κανείς την αυθεντικότητα του χορού με τη συνοδεία παραδοσιακής μουσικής, ενώ στα εκπαιδευτικά μαθήματα αυτό βασίζεται πάνω σε κανόνες, ώστε να αποφεύγονται τα λάθη. 

Οι παραδοσιακοί χοροί με τα δημοτικά τραγούδια αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα και ζωντανά στοιχεία του λαϊκού μας πολιτισμού. Με τη διδασκαλία παραδοσιακών χορών οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με τα ήθη και τα έθιμα των προγόνων μας, καλλιεργούν τις ρυθμοκινητικές τους ικανότητες, γίνονται κάτοχοι των ιστορικών και αισθητικών αξιών και συμβάλλουν στη διατήρηση και τη διαιώνιση της λαϊκής μας παράδοσης.

Πρωτομαγιά στο δάσος της Παναγίας Βαλτινού

 

Μπορεί η αργία της Πρωτομαγιάς να μετατέθηκε για μετά το Πάσχα, όμως πολλοί ήταν εκείνοι που αξιοποίησαν, έστω και ετεροχρονισμένα, την ευκαιρία και επέλεξαν την φυγή προς την εξοχή και συγκεκριμένα στο δάσος της Παναγίας Βαλτινού, για να προϋπαντήσουν τον Μάη.

Άλλωστε το Δάσος της Παναγίας Βαλτινού, το οποίο έχει ανακηρυχτεί ως Διατηρητέο Μνημείο της φύσης, τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε δημοφιλή προορισμό, για καθημερινές αποδράσεις, τόσο για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, όσο και για ξένους επισκέπτες.

Από νωρίς το πρωί λοιπόν, την Τρίτη ημέρα του Πάσχα, υπήρξε η προσέλευση του κόσμου στον πλέον ιδανικό χώρο, για αναψυχή, παιχνίδι και απόλαυση της φύσης, όπου στήθηκαν οι …ψησταριές στρώθηκαν τα τραπέζια και μέσα σε ένα κλίμα χαράς και ευεξίας οι φυσιολάτρες, παρέες παρέες έφαγαν, ήπιαν, χόρεψαν, διασκέδασαν με ζωντανή μουσική, χάρηκαν την εξοχή και απόλαυσαν τη φύση!

Έτσι λοιπόν και φέτος, η πρωτομαγιά γιορτάστηκε χαρούμενα στο πανέμορφο δάσος της Παναγίας Βαλτινού και μαζί με τις γιορτές του Πάσχα που προηγήθηκαν, ολοκληρώθηκε η ανάπαυλα του Πασχαλινού διαλλείματος, δίνοντας τη δυνατότητα στους ανθρώπους του τόπου μας, να αποκτήσουν ευχάριστες βιωματικές εμπειρίες και να καταγράψουν όμορφες εικόνες στη μνήμη τους.

Ας προσθέσουμε λοιπόν και τις φετινές εμπειρίες που συλλέξαμε στο καλαντάρι της ζωής μας, ελπίζοντας έτσι να γεμίσουμε ακόμη περισσότερο ως άνθρωποι.

Καλό μήνα!

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η Πασχαλινή εκδήλωση του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βαλτινού

 

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η Πασχαλινή εκδήλωση του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βαλτινού, την Δευτέρα 6-5-2024 στην κεντρική πλατεία του χωριού, με την συμμετοχή πλήθος κόσμου, με τους χωριανούς αλλά και τους φιλοξενούμενους, που αυτή την εποχή βρίσκονται στο χωριό να κατακλύζουν τον χώρο.

Μέσα σε ένα κλίμα γιορτινό, χαράς και αισιοδοξίας, οι παραβρισκόμενοι είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν τους παραδοσιακούς χορούς των χορευτικών τμημάτων του Συλλόγου, αλλά και να μετέχουν στο χορό και στην αναβίωση του παραδοσιακού δρώμενου «Το κάψιμο της καλύβας».

Σε έναν σύντομο λόγο της, η πρόεδρος του Συλλόγου κα. Ρίκα Πλεξίδα – Βότσιου, καλωσόρισε όλους όσοι παραβρέθηκαν και ευχαρίστησε όλους όσους συνέβαλαν εθελοντικά στην πραγματοποίηση της εκδήλωσης, επισημαίνοντας την αξία των στόχων του Συλλόγου για την διασφάλιση, τη διατήρηση την ανάδειξη και την προώθηση της τοπικής πολιτιστικής κληρονομιάς. 

Η εκδήλωση ξεκίνησε με παραδοσιακούς χορούς από το μικρό χορευτικό τμήμα του Συλλόγου, ακολούθησε το γυναικείο τμήμα και στη συνέχεια ο Πρόεδρος της κοινότητας Βαλτινού με την Πρόεδρο του Συλλόγου έβαλαν φωτιά και έκαψαν την καλύβα, καίγοντας συμβολικά και εξορκίζοντας τα κακά πνεύματα, ώστε να επικρατήσει παντού το καλό. Στη συνέχεια ακολούθησε ανοιχτός χορός για όλους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η οργάνωση της εκδήλωσης ήταν άψογη, τόσο στο καλλιτεχνικό μέρος όσο και στο θέμα της φιλοξενίας του Συλλόγου, που πρόσφερε στους παραβρισκόμενους διάφορα εδέσματα: μεζέδες, πίτες γλυκά, αναψυκτικά κλπ. 

Με αυτήν την επιτυχημένη εκδήλωση, το Βαλτινό ανανεώνει και εδραιώνει την δέσμευσή του στην παράδοση και τον πολιτισμό, δημιουργώντας ένα περιβάλλον όπου οι κάτοικοι ενωμένοι να γιορτάζουν και να χαίρονται τις παραδόσεις τους.

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους, ο Αντιδήμαρχος Τρικκαίων κ. Μιχάλης Λάππας, η Δημοτική Σύμβουλος κα. Βούλα Βότσιου, πρόσωπα της τοπικής κοινότητας Βαλτινού, ο Πρόεδρος κ. Βάιος Τσιγάρας, ο Αντιπρόεδρος Κων/νος Σταμούλης, ο Αιδεσιμότατος πατήρ κ. Κων/νος Ζαχαράκης, κ.ά.

Ο Λόγος της Προέδρου του Συλλόγου κας. Ρίκας Πλεξίδα- Βότσιου

Αιδεσιμότατε, κύριε Πρόεδρε της Τοπικής Κοινότητας Βαλτινού κύριε εκπρόσωπε του Δήμου Τρικκαίων, κυρίες και κύριοι, Χριστός Ανέστη, Χρόνια πολλά κι ευτυχισμένα σε όλους σας!

Ως πρόεδρος του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βαλτινού σας καλωσορίζω στην σημερινή Πασχαλινή εορταστική μας εκδήλωση.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βαλτινού δημιουργήθηκε με στόχο να διασφαλίσει, να διατηρήσει και να αναδείξει την τοπική πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και να συμβάλλει στην ψυχαγωγία, στην διαπαιδαγώγηση, και στην εκπαίδευση των πολιτών.

Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται μέσω των ποικίλων δράσεων που ο Σύλλογος διοργανώνει, συμβάλλοντας έτσι και στην τοπική ανάπτυξη του τόπου μας.

Η πολιτιστική κληρονομιά κάθε τόπου είναι το στοιχείο που τον χαρακτηρίζει αλλά και τον ξεχωρίζει, ως μοναδική ψηφίδα, στο σύνολο των πολιτισμών.

Αδιάσπαστο κομμάτι του πολιτισμού κάθε κοινωνίας αποτελούν τα έθιμα και οι λαϊκές τελετές. Μέσα από αυτά αντιπροσωπεύεται και εκφράζεται η ιστορία και ο πολιτισμός του κάθε τόπου, βάση των στοιχείων της παράδοσης.

Τα έθιμα λειτουργούν ως συνδετικοί κρίκοι στις διαπροσωπικές σχέσεις των ανθρώπων, εφόσον είναι η αφορμή λαϊκών συγκεντρώσεων και έκφρασης συναισθημάτων, επομένως αποτελούν τα ίδια κοινωνικά φαινόμενα. 

Έτσι και σήμερα με την αναβίωση του παλαιού εθίμου «Το κάψιμο της καλύβας», που συμβολίζει τον εξορκισμό των κακών πνευμάτων, διασώζουμε, διατηρούμε και αναδεικνύουμε ένα κομμάτι από τα πατροπαράδοτα έθιμα του τόπου μας.

Στη συνέχεια του προγράμματος θα ακολουθήσουν παραδοσιακά τραγούδια και χοροί. Αξίζει να τονιστεί πως, με την έναρξη της θητείας μας, ο Σύλλογος αποφάσισε την συγκρότηση χορευτικών τμημάτων και την οργάνωση μαθημάτων ελληνικού παραδοσιακού χορού, για όλες τις ηλικίες, και ήδη τα χορευτικά τμήματα του Συλλόγου μας είναι έτοιμα και θα παρουσιάσουν, με την καθοδήγηση του χοροδιδασκάλου κ. Παναγιώτη Μάνου ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς.

Η εκδήλωσή μας θα κλείσει με ανοιχτό χορό για όλους, και όπως λέει και το τραγούδι του Διονύση Σαββόπουλου: «Να μας έχει ο θεός καλά, πάντα ν’ ανταμώνουμε και να ξεφαντώνουμε»!

Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Δήμο Τρικκαίων για την χορηγία του στην σημερινή εκδήλωση και να ευχηθώ σε όλους σας

Καλή διασκέδαση.

Το Πασχαλινό τραπέζι στο Βαλτινό

 

Το Πάσχα θεωρείται η σημαντικότερη γιορτή των Ελλήνων αλλά και η πιο χαρμόσυνη καθώς συνδυάζεται και με τον εορτασμό της άνοιξης. Και βεβαίως, το φαγητό βρίσκεται στο επίκεντρο των εορταστικών εκδηλώσεων.

Φέτος στο Βαλτινό, ο καιρός ήταν σύμμαχος και το ψήσιμο του οβελία, ξεκίνησε από τις πρώτες πρωινές ώρες, καθώς οι ψησταριές ετοιμάστηκαν, τα κάρβουνα άναψαν και τα αρνιά άρχισαν να στριφογυρίζουν στις σούβλες. Αρνιά, κατσίκια, κοκορέτσια και κοντοσούβλια «έδωσαν και πήραν». Ωστόσο υπήρχαν και εκείνοι που επέλεξαν να ψήσουν το παραδοσιακό γιορτινό τους φαγητό στην κουζίνα.

Το πασχαλινό τραπέζι είναι αναμφίβολα η χαρά της οικογένειας.

Το καλύτερο όλων βέβαια, είναι την ώρα του γυρίσματος της σούβλας. Εκεί δίπλα στον οβελία που περιστρέφεται υπάρχει και το κοκορέτσι ή το κεμπάπ. Σιγά σιγά έρχονται στο τραπέζι και τα συνοδευτικά: τυριά, σαλάτες, αυγά… και ρέει άφθονο το τσίπουρο, το κρασάκι, και η μπύρα. Μέχρι να ετοιμαστεί το ψητό, το τραπέζι στρώνεται με όλα τα παραδοσιακά εδέσματα. Η παρέα με τη συνοδεία μεζέδων και ποτών τσουγκρίζουν αυγά, ανταλλάσσουν ευχές, συζητάνε, καλαμπουρίζουν, και χαίρονται τη γιορτή.

Ο ανοιξιάτικος καιρός ήταν ιδανικός και προδιέθετε για άνοιγμα και άγγιγμα ψυχής. «Χρόνια πολλά, Χριστός Ανέστη! Αληθώς Ανέστη»!

Η μέρα αυτή είναι ημέρα αγάπης, ανάστασης και ανάτασης. Το πασχαλινό γιορτινό τραπέζι δημιουργεί μια εγγύτητα και ενώνει τις καρδιές όλων.

Με την αίσθηση του ανήκειν και προεξάρχοντα τον Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Βαλτινού κ. Βάϊο Τσιγάρα, ο οποίος γιόρτασε κι αυτός το Πάσχα με την οικογένειά του στο χωριό, μεταφέρομε τις ευχές του, μέσω της εφημερίδας, προς όλους τους κατοίκους του Βαλτινού: «Χρόνια πολλά, Χριστός Ανέστη! Eυτυχία και προκοπή σε όλους τους κατοίκους του χωριού. Και του χρόνου με υγεία»!

Η Ανάσταση στο Βαλτινό

 

Με λαμπρότητα γιορτάστηκε και φέτος η Ανάσταση στο Βαλτινό!

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, το Πάσχα εορτάστηκε με την αναστάσιμη Θεία Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίου Αθανασίου Βαλτινού.

«Δεύτε λάβετε φως εκ του ανέσπερου φωτός» ψάλλει ο ιερέας ανυψώνοντας τις λαμπάδες με το φως της αναστάσεως. «Δεύτε λάβετε φως εκ του ανέσπερου φωτός» επαναλαμβάνουν θριαμβικά και οι ψάλτες. Οι πιστοί σπεύδουν με τις λευκές λαμπάδες να πάρουν το άγιο φως. 

Στη συνέχεια ο κόσμος κατευθύνεται έξω από τον ναό για να μετάσχει στη τελετή της υπαίθριας λειτουργίας της Αναστάσεως. Και να, μετά την ανάγνωση του ιερού Ευαγγελίου, ακούγεται από τον ιερέα το «Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας και τοις εν τοις μνήμασι, ζωήν χαρισάμενος»! Και να, οι καμπάνες σημαίνουν θριαμβικά! «Χριστός Ανέστη, Αληθώς Ανέστη»! εύχονται οι άνθρωποι και δίνουν το φιλί της αγάπης στους δικούς τους, αλλά και στους διπλανούς τους εάν τύχει. 

Η Αγάπη νίκησε τον θάνατο. Η πίστη στην Ανάσταση μας φέρνει πιο κοντά στην προοπτική μας, μας ξανοίγει σε θεϊκές δυνατότητες, ώστε όπως μας λέγει ο ποιητής, Οδ. Ελύτης, η Ανάσταση κάνει: «βουνά (να) σηκώνουν οι λαοί στον ώμο τους …»

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!

Η περιφορά του επιταφίου στο Βαλτινό

 

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, έγινε η περιφορά του Επιταφίου στο χωριό μας.

Μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, με δέος και συγκίνηση οι εκατοντάδες πιστοί που βρέθηκαν στον ιερό ναό Αγίου Αθανασίου Βαλτινού, παρακολούθησαν την ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής και βίωσαν την κορύφωση του θείου δράματος.

Στη συνέχεια, υπό τους πένθιμους ήχους της καμπάνας, ακολούθησαν την περιφορά του ανθοστόλιστου Επιταφίου στην προκαθορισμένη διαδρομή, από τον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου, μέχρι την κεντρική πλατεία Βαλτινού, όπου έγινε η δέηση από τον αιδεσιμότατο Πατήρ Κωνσταντίνο Ζαχαράκη και τους ιεροψάλτες.

Με τους πιστούς να σχηματίζουν πάλι, ένα ανθρώπινο ποτάμι, η περιφορά του επιταφίου μετά την κεντρική πλατεία κατέληξε στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου Βαλτινού.

Φωτο: Νίκος Χ. Σταμούλης

Τα έθιμα του Επιταφίου στο Βαλτινό

 

Ο Επιτάφιος είναι λατρευτικό αντικείμενο που στην κανονική μορφή του αποτελείται από ένα μεγάλο, κεντημένο και συχνά, με πλούσια διακόσμηση ύφασμα, το οποίο φέρει επάνω του μια εικόνα του νεκρού σώματος του Ιησού Χριστού, (συχνά με απεικονίσεις της μητέρας του και άλλων μορφών, κατά την περιγραφή των Ευαγγελίων). Συνεκδοχικά, και το ίδιο το κουβούκλιο με τον Επιτάφιο αποκαλείται «Επιτάφιος», ο ακριβής όμως λειτουργικός όρος αφορά μόνο το ύφασμα, το οποίο εντάσσεται στην κατηγορία των ιερών εικόνων, δηλαδή των απεικονίσεων αγίων προσώπων. Η χρήση του περιορίζεται στις ακολουθίες της Μεγάλης Παρασκευής και του Μεγάλου Σαββάτου. Ο Επιτάφιος του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Βαλτινού, στολίζεται με λιτό αλλά όμορφο διάκοσμο από ανθοσυνθέσεις, τις οποίες επιμελούνται με μεράκι τα κορίτσια και οι γυναίκες του χωριού. Πριν από την τελετή της Αποκαθηλώσεως, στον εσπερινό ο οποίος τελείται το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, ο ιερέας τοποθετεί επάνω στον Επιτάφιο ένα κάλυμμα του Αγίου Ποτηρίου («αήρ») και το Ευαγγέλιο. Το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η περιφορά του Επιταφίου στον οποίο έχει εναποτεθεί ο Εσταυρωμένος κατά τον Εσπερινό της Αποκαθηλώσεως, που τελείται το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής.

Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση, η Μεγάλη Παρασκευή, είναι ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας. Σχεδόν ολόκληρη η μέρα, αφιερώνεται στην Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου και στην Ακολουθία του Επιταφίου. Οι πιστοί του χωριού βιώνουν με κατάνυξη το θείο δράμα. Η έντονη επιθυμία τους να συμμετάσχουν στα πάθη του Κυρίου διαφαίνεται και από κάποιες απλές αλλά χαρακτηριστικές τους πράξεις τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Το πρωί της Μεγάλης Παρασκευής γίνεται η αποκαθήλωση. Ο ιερέας κατεβάζει τον Εσταυρωμένο από τον Σταυρό, τον τυλίγει σε καθαρό σεντόνι και τον τοποθετεί στον επιτάφιο που είναι ήδη στολισμένος από αργά το βράδυ της Μ. Πέμπτης.

Το έθιμο του στολισμού του Επιταφίου παλαιότερα ήθελε τις νέες γυναίκες της ενορίας, να ξενυχτούν στολίζοντας τον ξυλόγλυπτο επιτάφιο με κάθε λογής ανοιξιάτικα λουλούδια. Συνήθως τα λουλούδια μαζεύονταν από το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης από τους κήπους και τις αυλές των σπιτιών του χωριού καθώς και αγριολούλουδα από τους αγρούς, αφού την άνοιξη στο χωριό όλη η φύση είναι λουλουδιασμένη και μοσχοβολάει. Πασχαλιές, ζουμπούλια, κρίνοι, τριαντάφυλλα, ανεμώνες, ίτσια, μαργαρίτες. Άσπρα, μωβ, κίτρινα και μπλε λουλουδάκια του αγρού αποτελούν τα «στολίδια» του Επιταφίου. Πίσω από τα χρώματα των λουλουδιών κρύβονται διάφοροι συμβολισμοί: το κόκκινο συμβολίζει το αίμα, το μωβ το πένθος και το λευκό την αγνότητα.

Αυτά τα λουλούδια θεωρούνταν ευλογημένα και όταν ξεστολίζονταν ο επιτάφιος πολλοί πιστοί τα έπαιρναν και τα τοποθετούσαν στο εικονοστάσι του σπιτιού τους.

Το μεσημέρι της Μ. Παρασκευής ο ιερέας και οι πιστοί προσκυνούν τον Επιτάφιο, καθώς οι ψάλτες άδουν ύμνους. Οι πιστοί συνεχίζουν να προσκυνούν τον Επιτάφιο όλο το απόγευμα, μέχρι την τέλεση του όρθρου. Σε αυτή την προσκύνηση ο πιστός ασπάζεται την εικόνα του Χριστού πάνω στον Επιτάφιο και το Ευαγγέλιο, συχνά με τρεις μετάνοιες. Χαρακτηριστικό έθιμο είναι το ότι πολλοί περνούν κάτω από το τραπέζι του Επιταφίου. Πιστεύεται ότι όσοι πιστοί είναι ασθενείς πρέπει να περάσουν κάτω από τον επιτάφιο τρεις φορές για να γίνουν καλά, ενώ τα μικρά παιδιά πρέπει και αυτά να περάσουν τρεις φορές από κάτω για να φρονιμέψουν. Όλη την ημέρα η καμπάνα χτυπάει πένθιμα ενώ η σημαία είναι μεσίστια. 

Το βράδυ γίνεται η λειτουργία της περιφοράς του Επιταφίου. Η περιφορά του Επιταφίου είναι το κυριότερο έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής. Με τις υποβλητικές μελωδίες των εγκωμίων της Μεγάλης Εβδομάδας, του «ω γλυκύ μου έαρ» και του «αι γενεαί πάσαι», να εκφράζουν την οδύνη των χριστιανών για τη θυσία του Θεανθρώπου, οι εκατοντάδες πιστοί βιώνουν τη Μεγάλη Παρασκευή, στον ιερό ναό Αγίου Αθανασίου Βαλτινού, την κορύφωση του θείου δράματος. Μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, με δέος και συγκίνηση οι πιστοί παρακολουθούν την ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής και στη συνέχεια, υπό τους πένθιμους ήχους της καμπάνας, ακολουθούν την περιφορά του ανθοστόλιστου Επιταφίου στην προκαθορισμένη διαδρομή, από τον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου, μέχρι την κεντρική πλατεία Βαλτινού, όπου γίνεται η δέηση από τον ιερέα και τους ιεροψάλτες. Με τους πιστούς να σχηματίζουν ξανά ένα ανθρώπινο ποτάμι, η περιφορά του επιταφίου μετά την κεντρική πλατεία καταλήγει στον ιερό ναό του Αγίου Αθανασίου Βαλτινού.

Απεβίωσε ο Δημήτριος Καλυβιώτης

 

Απεβίωσε ο συγχωριανός μας Δημήτριος Καλυβιώτης την Πέμπτη 2 Μαΐου 2024 σε ηλικία 63 ετών.

Ο Δημήτριος Καλυβιώτης του Κωνσταντίνου και της Ζωής, γεννήθηκε το 1961 στο Βαλτινό. Παντρεύτηκε με την Μαρία Μπουγά και απόκτησαν δύο παιδιά. Την Δήμητρα και τον Κωνσταντίνο.

Η εξόδιος ακολουθία θα γίνει την Μεγάλη Παρασκευή 3-5-2024 στις 12  ώρα, στον ιερό ναό Αγίου Αθανασίου Βαλτινού.

Ο ιδρώτας και το παράπονο του αγρότη (Βίντεο του 1996)

 Ένα βίντεο με παλιές εικόνες, από την δεκαετία του 1990, με αγρότες και κτηνοτρόφους του Βαλτινού στον χώρο της εργασίας τους. Μια καταγραφή των συνθηκών, των προβλημάτων και των δυσκολιών τους και ένα διαρκές, αλλά μάταιο παράπονο και αίτημα στήριξης, για την επιβίωση και την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας.

Για αρκετά χρόνια, ακούγονταν ως μόνιμη επωδός των αγροτών «Το κράτος δεν μας βοηθάει…».

Στην ανεξέλεγκτη ελληνική αγορά αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι ανέκαθεν, εισέπρατταν και εισπράττουν ψίχουλα.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια εγκατάλειψη τόσο του αγροκτηνοτροφικού επαγγέλματος όσο και της αγροτικής γης.

Η χώρα χάνει σταθερά την παραγωγική της βάση και, την ώρα που οι τιμές λόγω μειωμένης προσφοράς αυξάνονται στην κατανάλωση, οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι συνεχίζουν να εισπράττουν εξαιρετικά χαμηλές τιμές.

Την ίδια στιγμή οι έμποροι εισάγουν αφειδώς και παρανόμως σε πολλές περιπτώσεις, βασικά αγροτικά προϊόντα και τα πουλούν σε τιμές πολλαπλάσιες στους ανυποψίαστους κατοίκους των πόλεων, οι οποίοι νομίζουν ότι πίσω από τις ανατιμήσεις κρύβονται οι αγρότες.

Και έτσι το σκηνικό που διαμορφώνεται βγάζει, παραδόξως, χαμένους τόσο τους καταναλωτές όσο και τους αγρότες και πολύ κερδισμένους αυτούς που συμμετέχουν λιγότερο σ’ αυτή την αλυσίδα: τους ενδιάμεσους, τους μεσάζοντες.

Η εγκατάλειψη της αγροτικής γης και η αδυναμία εκσυγχρονισμού και προσαρμογής, τα νέα δεδομένα της αγοράς δημιουργούν μεγάλες ελλείψεις σε τρόφιμα, οι οποίες καλύπτονται από τις εισαγωγές.

Για την επιβίωση και την ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας το πρώτο που πρέπει να αλλάξει είναι η νοοτροπία. Νοοτροπία όλων των δρώντων στον τομέα, ξεκινώντας από τα Γεωπονικά Πανεπιστήμια, τις υπηρεσίες και τους οργανισμούς του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και φυσικά τις πολιτικές ηγεσίες.

Οι αγρότες είναι πρόθυμοι να ακολουθήσουν, αν δουν και πεισθούν ότι υπάρχει ένα σχέδιο που θα τους κρατήσει στη γη τους και θα δώσει προοπτική στη δουλειά τους.