Οφθαλμαπάτες

Η οφθαλμαπάτη είναι μια ανακολουθία ανάμεσα στην αντίληψη κάποιου και στην πραγματικότητα που υπάρχει μπροστά του.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα μάτια μεταφέρουν πολλές πληροφορίες στον εγκέφαλο, ο οποίος χρειάζεται μεγάλη διεργασία για να τις επεξεργαστεί όλες. Έτσι, έχει επινοήσει «συντομεύσεις» για να καταλάβει τι βλέπει. Οι σκιές, η προοπτική και το χρώμα είναι όλες οι ενδείξεις που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος για να πάρει αποφάσεις για το τι βλέπει.

Τα οπτικά ερεθίσματα που συλλαμβάνονται από τον αμφιβληστροειδή και στέλνονται μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο είναι πολύ περιορισμένα. Λαμβάνει περίπου το 10% των ερεθισμάτων που υπάρχουν στο οπτικό του πεδίο. Στη συνέχεια, εξηγεί τις ελάχιστες πληροφορίες που παίρνει, συμπληρώνοντας τα κενά με εκτιμήσεις και υποθέσεις για να καταλήξει στο τι είναι αυτό που βλέπει.

Έτσι, οι οφθαλμαπάτες είναι μια κατασκευή του εγκεφάλου και όχι πρόβλημα της όρασης. Ουσιαστικά, «δεν τον γελούν τα μάτια του», αλλά το μυαλό του.

Παρακάτω παρουσιάζουμε μερικές εικόνες οπτικής ψευδαίσθησης.

Στην παραπάνω εικόνα της οπτικής ψευδαίσθησης του Jacques Ninio με τίτλο Ninio’s Extinction Illusion, υπάρχουν 12 μαύρες κουκίδες, στις διασταυρώσεις, τις οποίες όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να τις δουν όλες, εξαιτίας της φτωχής περιφερειακής μας όρασης.

Στην εικόνα της οπτικής ψευδαίσθησης, οι 4 οριζόντιες μπλε γραμμές είναι ευθείες και παράλληλες αλλά δίνουν την αίσθηση ότι γέρνουν.
Σύμφωνα με τη σύγχρονη ερμηνεία του "Cafe Wall Illusion", το μυαλό μας μας κάνει να σκεφτόμαστε ότι οι οριζόντιες μπλε γραμμές είναι καμπύλες και κάμπτονται. Η ψευδαίσθηση είναι της καλλιτέχνιδας Victoria Skye.

Η εικόνα, του Troxler fading, είναι μια οπτική ψευδαίσθηση που επηρεάζει την οπτική αντίληψη. Όταν κάποιος κοιτάει γενικά την εικόνα βλέπει ένα κύκλο από μοβ κουκκίδες. Όταν συγκεντρώσει το βλέμμα του όμως, στον σταυρό στο κέντρο της εικόνας, θα παρατηρήσει ότι μια μοβ κουκκίδα αντικαθίσταται από μια πράσινη.

Αυτό οφείλεται στο οπτικό φαινόμενο Troxler, σύμφωνα με το οποίο όταν κάποιος συγκεντρώνει το βλέμμα του σε ένα σημείο, τότε μετά από περίπου 20 δευτερόλεπτα τα ερεθίσματα που βρίσκονται στην περιφερειακή όραση εξασθενούν ή εξαφανίζονται εντελώς. Η εξασθένιση Troxler οφείλεται στην προσαρμογή των νευρώνων μέσα στο οπτικό σύστημα.

Έτσι, όταν οι ροζ κουκκίδες δεν είναι η βασική εικόνα στην οποία εστιάζει το μάτι, τότε ο εγκέφαλος τις παίρνει ως δεδομένες. Επειδή ο εγκέφαλος έχει συνηθίσει να βλέπει το ροζ χρώμα, όταν φεύγει από το κέντρο συγκέντρωσής του αντικαθίσταται με ένα συμπληρωματικό, που στην προκειμένη περίπτωση είναι το πράσινο.

Ψευδαίσθηση δεξιόστροφης κίνησης