Είμαι ό,τι φαίνομαι. Για αύριο δεν ξέρω

 

Σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, ο άνθρωπος καλείται να αποφασίζει ποιος είναι. Ποιος είναι ο σταθερός καμβάς πάνω στον οποίο θα δημιουργήσει τον εξελισσόμενο εαυτό του.

Ο κοινωνικός εαυτός είναι εκείνος με τον οποίο σχετιζόμαστε με τους άλλους, όμως δεν είναι ολόκληρος ο εαυτός. Είναι μόνο ο συνειδητός εαυτός.

Ο κοινωνικός εαυτός ξεκινά ως ο δοσμένος εαυτός της δοσμένης μας ταυτότητας, την οποία δεν επιλέξαμε. Δεν επιλέξαμε πότε, πού και από ποιους θα γεννηθούμε.

Ο άνθρωπος, στα πλαίσια του λειτουργικού κοινωνικού εαυτού του, καλείται να μεταβολίσει την πληθώρα των διαφορετικών επιδράσεων που έχει δεχτεί. Τις διαφορετικές εμπειρίες που έχει βιώσει. Τα διαφορετικά πρόσωπα με τα οποία έχει σχετιστεί. Τις διαφορετικές ηλικίες που έχει υπάρξει. Τους διαφορετικούς κοινωνικούς κανόνες στους οποίους καλείται να προσαρμοστεί.

Η απαρτίωση επιτρέπει στον άνθρωπο να ζει, να σχετίζεται, να υπάρχει ως ενότητα, δηλαδή να αξιοποιεί ολόκληρο τον εαυτό του. Η προσωπική κοσμοαντίληψη, δηλαδή το αξιακό πλαίσιο, είναι εκείνη που νοηματοδοτεί τις πράξεις και τους στόχους, ώστε ο λειτουργικός κοινωνικός εαυτός να αποτελεί ένα ενιαίο ψηφιδωτό.

Αντίθετα, ο δυσλειτουργικός κοινωνικός εαυτός δεν συνθέτει τα διαφορετικά δεδομένα του, λειτουργεί κατακερματισμένα με τα επιμέρους κουτάκια των ασύνδετων ρόλων. Σκόρπιες ψηφίδες.

Ο άνθρωπος που δεν έχει επεξεργαστεί το αξιακό του σύστημα, δεν έχει την ικανότητα να συνδέσει και να κατανοήσει τα συναισθήματα, τις αντιδράσεις, τα βιώματά του. Επομένως δεν μπορεί να έχει ενιαία δομή ταυτότητας. Κάποτε οι φωτογραφίες ήταν ελάχιστες, αλλά αναφέρονταν στο σημαντικό. Η φωτογραφία του γάμου, του στρατού, του ξενιτεμένου, των νέων εγγονιών. Αυτές οι φωτογραφίες στο σαλόνι ή στην κουζίνα ήταν η συλλογική μνήμη της οικογένειας. Η κοινή αναφορά. Το παζλ του οικογενειακού γενεογράμματος.

Σήμερα οι χιλιάδες ψηφιακές φωτογραφίες, που έχουν αποθηκευτεί στο κινητό, προσδοκούν μάταια τη στιγμή που θα αναδειχθούν. Οι στιγμές παρέρχονται, αλλά είναι κατακερματισμένες. Δίχως αυτό το συνεκτι-κό κάτι που θα τις ονομάσει ζωή!

Η απαρτίωση επιτρέπει στον άνθρωπο να ζει, να σχετίζεται, να υπάρχει ως ενότητα, δηλαδή να αξιοποιεί ολόκληρο τον εαυτό του.

Η κοινωνική συμμόρφωση είναι ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει τη διαμόρφωση του κοινωνικού εαυτού. Είναι η αγωνία για την αποδοχή από το οικογενειακό πλαίσιο, αλλά και από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, που δημιουργεί κίνητρα ή αντι-κίνητρα για την υιοθέτηση συμπεριφορών. Η κοινωνική συμμόρφωση επιτάσσει μέσω της εκάστοτε ηθικής να προβάλλονται ή να καλύπτονται πλευρές του εαυτού, ώστε να υπάρχει ένας αποδεκτός κοινωνικός εαυτός.

 

Προδημοσίευση

Του Δημήτρη Καραγιάννη (ψυχοθεραπευτής)

Αγώνας ποδοσφαίρου, Ορφέας Ασπροβάλτου - Α.Ο. Βαλτινού 2-7

 

Σε φιλικό αγώνα που διεξήχθη την Κυριακή 29-9-2024, στο γήπεδο της Κάτω Ελάτης μεταξύ των ομάδων Ορφέας Ασπροβάλτου - Α.Ο. Βαλτινού κέρδισε η ομάδα του Βαλτινού με σκορ 7-2.

Το σκορ άνοιξε ο Βάιος Τσιγάρας ο οποίος έκανε και το 0-2. Στη συνέχεια με εύστοχο χτύπημα πέναλτι ο Αλέξανδρος Φαρμάκης έκανε το 0-3 που ήταν και το σκορ του ημιχρόνου.

Στο δεύτερο ημίχρονο η ομάδα του Ορφέα Ασπροβάλτου  μείωσε σε 1-3. Άμεση όμως η απάντηση της ομάδας του ΑΟΒ, με τον Δημήτρη Κοθρά που έκανε το 1-4. Ακολούθησε πέναλτι των γηπεδούχων μειώνοντας τη διαφορά του σκορ σε 2-4.

Από κει και πέρα το παιχνίδι ήταν μονόλογος για την ομάδα Α. Ο. Βαλτινού καθώς το σκορ διαμορφώθηκε με τα γκολ του Δημήτρη Κοθρά, του Γιάννη Σφυρλίδα και του Σπύρου Αρμάγου στο τελικό 2-7.

Πολιτιστικοί διάλογοι συμπερίληψης και αλληλεγγύης

 

Με επιτυχία πραγματοποιήθηκαν οι τριήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις  «Πολιτιστικοί διάλογοι συμπερίληψης και αλληλεγγύης», που διοργάνωσε  ο Σύλλογος Φίλων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων είχε ως εξής:

– Την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου στις 19.00, πραγματοποιήθηκε αγώνας μπάσκετ με αναπηρικά αμαξίδια στην πλατεία Μακαρίου, στο παλιό Δεσποτικό. (Στον αγώνα συμμετείχαν αθλητές από την ομάδα του Αστέρα Τρικάλων και Ολυμπιάδας Λάρισας).

– Το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου, στις 19.00, στο υπαίθριο Δημοτικό θέατρο, στο Φρούριο δόθηκε συναυλία με τη συμμετοχή των σχολείων για ΑμεΑ στα Τρίκαλα και των ΚΔΑΠ ΜΕΑ της πόλης των Τρικάλων. Στη συναυλία συμμετείχαν: η Δημοτική Φιλαρμονική Τρικάλων και η Φιλαρμονική του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας, υπό την διεύθυνση των αρχιμουσικών Μαίρης Μητσοπούλου και Μαρίας Παναγοπούλου. Τραγούδια ερμήνευσαν οι τραγουδιστές Θοδωρής Τσάτσος και Αντωνία Βισβίκη. Το μουσικό πρόγραμμα που παρουσίασαν οι δύο φιλαρμονικές περιλάμβανε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, Μάνου Χατζιδάκι, του Βασίλη Τσιτσάνη του Σταύρου Ξαρχάκου και άλλων. Την παρουσίαση της εκδήλωσης έκανε η Θεοδώρα Σαργιώτη.

– Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε μουσικός περίπατος, τριών χιλιομέτρων, στα σπίτια των τρικαλινών δημιουργών. (Β. Τσιτσάνη, Α. Καλδάρα, Κ. Βίρβο, Δ. Μητροπάνο). Κατά τη διάρκεια του περιπάτου στο κέντρο της πόλης, στις δύο στάσεις που έγιναν -στο Μουσείο Τσιτσάνη και στο Μουσείο Τρικαλινών δημιουργών - ακούστηκαν ρεμπέτικα και έντεχνα τραγούδια από ζωντανές ορχήστρες. Στον μουσικό περίπατο συμμετείχαν: Tα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης και τα ειδικά σχολεία για άτομα με αναπηρία: ΚΔΑΠ ΜΕΑ  Ήφαιστος,  ΚΔΑΠ  ΜΕΑ «Με αγάπη», ΚΔΑΠ  ΜΕΑ «Αγία Άννα», το 1 ο Δημοτικό ειδικό Σχολείο Τρικάλων, το Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο – Λύκειο Τρικάλων, το ΚΔΗΦ «ΓΕΦΥΡΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ» της Π.Ο.Φ.Ε.Κ.Ο., και το Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Τρικάλων.

Τον συντονισμό των αθλητικών δράσεων και του μουσικού περιπάτου είχε η Χριστίνα Μπαλλά.

Ο Πρόεδρος, Οδυσσέας Τράντος και το ΔΣ του Συλλόγου Φίλων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την επιτυχία της ουσιαστικής πολιτιστικής παρέμβασης που έγινε στα Τρίκαλα, με σεβασμό  και ευαισθησία σε μια πληθυσμιακή ομάδα ατόμων με αναπηρία και το δικαίωμά τους στην προσβασιμότητα, στη μουσική, στον αθλητισμό και στον πολιτισμό της πόλης.

Ακολουθεί φωτορεπορτάζ:

Η οβίδα όλμου

 

Ο πόλεμος, εκτός από τους σκοτωμένους, τους σακάτηδες, τα καμένα χωριά και τους άστεγους, άφησε πίσω του διάσπαρτα παντού πολεμοφόδια, που γίνονταν παιχνίδι επικίνδυνο στα χέρια μας.

Ένα απόγευμα κοπροσκυλιάζαμε στην ακροποταμιά, κάτω από το γιοφύρι με τον Στέλιο και τον Βασίλη, όταν την είδα πρώτος:

- Παιδιά, μια οβίδα όλμου, πάμε να φύγουμε!

- Άδεια είναι, ρε ζωντόβολο! λέει ο Στέλιος, που ήταν και πιο θαρρετός.

Και πριν προλάβουμε να αντιδράσουμε την αρπάζει και την πετάει σε μία μεγάλη πέτρα.

Τίποτα δεν έγινε.

Αναθαρρήσαμε. Πάμε κοντά, την πιάνουμε, την περιεργαζόμαστε: το μεταλλικό κορμό, τα μολυβένια φτερά.

- Αυτή είναι γεμάτη ελατήρια. Αν την ανοίξουμε, έχουμε να βγάλουμε πράγματα, λέει ο Στέλιος.

-Κι αν σκάσει;

- Τι να σκάσει, ρε βλάκα, αφού είναι σκασμένη.

Στρωθήκαμε σε ένα βραχάκι και αρχίσαμε δουλειά. Ένας κρατούσε και οι άλλοι δύο χτυπούσαμε με μια πέτρα - πότε ο ένας, πότε ο άλλος.

Σπάσαμε τα μολυβένια φτερά, αλλά το υπόλοιπο αντιστεκόταν. Η ώρα περνούσε, αρχίσαμε να κρυώνουμε.

- Δεν φεύγουμε; πρότεινα.

- Κι αυτό τι θα το κάνουμε; ρωτάει ο Βασίλης.

- Θα το πάρω εγώ, να το ανοίξω με τη βαριά στο σπίτι, λέει ο Στέλιος.

Ήταν μεγαλύτερος μας, δυνατότερος – είχε και τη βαριά.

-Θα μας δώσει και μας ό,τι έχει μέσα;

- Να δούμε πρώτα τι έχει...

Φύγαμε.

Δεν είχαμε καλά καλά φτάσει στα σπίτια μας, όταν ακούγεται ένα φοβερό «μπαμ» που συγκλόνισε το χωριό.

Αναστάτωση. Τι έγινε; Έπειτα από κάμποση ώρα μάθαμε.

Παίρνοντας ο Στέλιος στην οβίδα, πήγε κατευθείαν στο μαγαζάκι του Λευτέρη που πουλούσε διάφορα εργαλεία για μαστόρους. Πέρασε στο εσωτερικό του, χωρίς να προσέξει ο Λευτέρης, άρπαξε μία βαριά που ήταν εκεί και ρίχτηκε στην οβίδα.

Τον γνώρισαν από το κόκκινο πουλόβερ που φορούσε. Πάει κι ο Λευτέρης από τα αέρια. Για μέρες δεν μιλιόμουνα.

 

Του Δημήτρη Γκιώνη

ΟΝΕΙΡΕΜΕΝΗ

 

Ονειρεμένη που χορεύεις στην άκρη της θάλασσας και τραγουδάς σιβυλλικά, μήπως θέλεις να πέσεις στο κύμα να πνιγείς; Μην πεις το ναι, γιατί τότε κι εγώ πέφτω μαζί σου.

Ονειρεμένη, μήπως θα σηκωθείς και θα πετάξεις πάνω στα σύννεφα; Τότε κι εγώ ανέρχομαι και σε ζητώ στα ύψη.

Ή, μήπως, θα μετεωριστείς τρεμάμενη και θα παραδοθείς στην αύρα; Κι εγώ, κι εγώ θα γίνω αερικό να 'ρθώ πάλι μαζί σου.

Ονειρεμένη, μη τάχα θέλεις να διδάξεις στους αδαείς την ισορροπία μεταξύ ζωής και θανάτου; Ή μεταξύ φωτός και σκότους; Ή μήπως θάλασσας και στεριάς; Εγώ, εγώ ‒πρώτος εγώ ‒ θα μαθητεύσω.

Του Ηλία Κεφάλα

Μια φωτογραφική ενδοσκόπηση σε μια χωροχρονική συνέχεια

Στα τέλη του 19ου αιώνα η μορφή της πόλης των Τρικάλων αλλάζει και επεκτείνεται με βάση πολεοδομικού σχεδιασμού. Οι δρόμοι, οι πλατείες, οι γέφυρες και τα κτίρια σχεδιάζονται σύμφωνα με τις αντιλήψεις περί νεοκλασικισμού.

Η ανερχόμενη αστική τάξη θέλοντας να επενδύσει επιχειρηματικά αλλά και να εκφράσει την ευμάρειά της, άρχισε να κτίζει κτίρια  με τα πρότυπα ευρωπαϊκού επιπέδου. Η αρχιτεκτονική των κτιρίων αυτών χαρακτηρίζεται από την αυστηρότητα και τη συμμετρία στην κάτοψη και τους όγκους, αλλά και την ποικιλία στη χρήση επί μέρους μορφολογικών στοιχείων.

Τα νεοκλασικά αρχοντικά κτίρια ήταν συνήθως μεγάλα, επιβλητικά κτίσματα, διώροφα με ωραία εξωτερική εμφάνιση και ακριβή εσωτερική διακόσμηση.

Κατασκευασμένα από τούβλα ή πέτρα, με μαρμάρινα μπαλκόνια και περίτεχνα σιδερένια κάγκελα. Με κεραμικές διακοσμήσεις στα παράθυρα και στις μπαλκονόπορτες. Με πήλινα κολονάκια και μικρά αγαλματίδια στην κορυφή των κεραμοσκεπών. 

Παρακάτω επιχειρούμε μια φωτογραφική ενδοσκόπηση σε μια χωροχρονική συνέχεια, μέσα σ’ ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο τοπίο, όπου διαγράφεται και μεταμορφώνετε το ίχνος της ιστορίας, συμπιεσμένων αναμνήσεων και βιωμάτων, του αστικού τοπίου. 

Από το ίδιο περίπου σημείο, αλλά σε διαδοχικές χρονικές στιγμές, ο φωτογραφικός φακός καταγράφει, αποτυπώνει και απαθανατίζει την εικόνα ενός αστικού τοπίου στην αρχή της οδού Ασκληπιού των Τρικάλων. 

Στις παλιές φωτογραφίες παρατηρούμε την αρχή της οδού Ασκληπιού (παλαιότερα Σιδηροδρόμων), με φόντο τα παλιά ξενοδοχεία «Στέμμα» και «Ολύμπια».

Παρατηρώντας με μια πιο βαθυστόχαστη ματιά αρχίζεις να νιώθεις τη θέρμη της μικρής ζωής, την αισθητική των κτιρίων, το περίπτερο κι ό,τι άλλο υπήρχε στον χώρο, τις σκιές από τις πολλές περασμένες ζωές ανθρώπων που γεννήθηκαν δεκαετίες πριν, που έζησαν και περπάτησαν σ’ αυτή την κεντρική Τρικαλινή οδό.

Το νεοκλασικό κτίριο που στέγαζε το ξενοδοχείο «ΣΤΕΜΜΑ» ανεγέρθηκε το 1887 και καταστράφηκε το 1941 από τους Γερμανούς. Στο ισόγειό του λειτουργούσε το καφενείο «Εθνικόν» που αργότερα μετονομάστηκε σε «Βασιλικόν». Το κτίριο τελικά κατεδαφίστηκε το 1960. 

Δίπλα ακριβώς από το «ΣΤΕΜΜΑ» ανεγέρθηκε το 1912 το κτίριο του ξενοδοχείου «ΟΛΥΜΠΙΑ» με 13 δωμάτια επάνω και διάφορα καταστήματα στο ισόγειο, το οποίο κατεδαφίστηκε το 1980.

«Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν…».

 Στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο, το 1962 ανεγέρθηκε το κτίριο του ξενοδοχείου «ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ».

Στην εικόνα διακρίνουμε αριστερά το ξενοδοχείο «ΟΛΥΜΠΙΑ» να αντέχει στο χρόνο και δίπλα, δεξιά διακρίνεται το νεόκτιστο κτίριο του ξενοδοχείου «ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ».

Η ανοικοδόμηση όμως της περιόδου 1970-80 άλλαξε σιγά σιγά την κλίμακα στο οικοσύστημα και διαμόρφωσε μια άλλη αστική ατμόσφαιρα.

Η πόλη άλλαξε… Οι κατοικίες, οι δρόμοι, τα καταστήματα, ακόμα και οι άνθρωποι που κατοικούν σε αυτά αλλάζουν… Ο χρόνος περνά και τα πάντα εξελίσσονται.

Σήμερα, στο οικοδομικό αυτό τετράγωνο δεσπόζει μόνο το ξενοδοχείο «ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ» ενώ εκεί που υπήρχαν τα παλαιότερα κτίρια ορθώνονται στοιχισμένες απρόσωπες πολυκατοικίες, ενός ορισμένου επιπέδου, μαζί με την πλούσια βλάστηση, και διαμορφώνουν το νέο τοπίο, μέσα στο οποίο κινούμαστε και βιώνουμε καθημερινά την αισθητική του. 

Του Δημήτρη Τσιγάρα

Εσείς έχετε ακούσει κανένα τραγούδι του Γκάτσου;

 

Ο ταξιτζής ήταν περίπου πενηντάρης, ηλιοκαμένος και ξερακιανός. Στρίβοντας στην οδό Τροίας, μας έπιασε το φανάρι της Δροσοπούλου. Απέναντί μας, υπήρχαν τεράστιες αφίσες του Σώτου Παναγόπουλου, αγαπημένου τραγουδιστή του Καραμανλή. Βλέποντάς τες, ο οδηγός έγινε ξαφνικά ομιλητικότατος... «Τώρα αυτός εδώ τί θέλει και τραγουδάει;» απευθύνθηκε στο Νίκο.

«Θα έχει και αυτός το κοινό του» του απάντησε εκείνος, τη στιγμή που άνοιγε το φανάρι.

«Τί κοινό του, κύριε... Δεν ξέρω, μπορεί εσάς, που έχετε κάποια ηλικία, να σας αρέσει, αλλά τί να πω... Πήγα στη συναυλία του Ξαρχάκου στον Λυκαβηττό και τρελάθηκα..! Θα μου πεις, έχει συνεργάτες ο άνθρωπος. Έχει αυτόν τον Γκάτσο, σε πάει από ’δω, σε πάει από ’κει, κάθε τραγούδι κι ένας ολόκληρος κόσμος, αλλιώτικος! Εσείς έχετε ακούσει κανένα τραγούδι του Γκάτσου;»

«Κάτι έχουμε ακούσει κ εμείς», του απάντησε ο Γκάτσος. «Θα μου πεις, είναι μεγάλος ποιητής ο άνθρωπος», μονολόγησε ο ταξιτζής. «Σας παρακαλώ, κύριε, μετά τη Δωδεκανήσου να σταματήσουμε» του λέει ο Γκάτσος. «Τί σας οφείλω;» «Τριάντα δραχμές». «Ορίστε πενήντα. Δε θέλω ρέστα», είπε ο Νίκος και βιάστηκε να κατεβεί αφού καθόταν προς τη δεξιά πόρτα. Μετακινούμενη κ εγώ προς τα δεξιά, ρώτησα τον οδηγό: «Και τώρα, κύριε, θέλετε να μάθετε ποιος είναι ο Γκάτσος;» «Ποιος είναι;» ρώτησε εκείνος με αμηχανία.

«Ο κύριος!» του απάντησα, δείχνοντάς του τον Νίκο. «Ο κύριος...» ψέλλισε σε πλήρη αμηχανία κι έστρεψε το πρόσωπό του, σαν να τον ρωτούσε με τα μάτια. Ο Νίκος έγνευσε καταφατικά, με χαμόγελο. «Τα σέβη μου, κύριε. Συμπαθάτε με αν είπα κάτι που δεν έπρεπε.»

 

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΑΘΗ ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑ

«Πολιτιστικοί διάλογοι συμπερίληψης και αλληλεγγύης».

 

Ο Σύλλογος Φίλων της Δημοτικής Φιλαρμονικής Τρικάλων, διοργανώνει ένα τριήμερο πολιτιστικών και αθλητικών εκδηλώσεων με δράσεις για άτομα με αναπηρία και την προσβασιμότητά τους στη μουσική και στον πολιτισμό.

Οι δράσεις έχουν τίτλο «Πολιτιστικοί διάλογοι συμπερίληψης και αλληλεγγύης».

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων έχει ως εξής:
– Την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου στις 19.00, διεξαγωγή αγώνος μπάσκετ με αναπηρικά αμαξίδια στην πλατεία Μακαρίου, στο παλιό Δεσποτικό. (Στον αγώνα θα συμμετέχουν αθλητές από την ομάδα του Αστέρα Τρικάλων).

– Το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου, στις 19.00, στο υπαίθριο Δημοτικό θέατρο, στο Φρούριο θα δοθεί συναυλία με τη συμμετοχή των σχολείων για ΑμεΑ στα Τρίκαλα και των ΚΔΑΠ ΜΕΑ της πόλης των Τρικάλων. (Συμμετέχουν η Δημοτική Φιλαρμονική Τρικάλων και η Φιλαρμονική του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας).

– Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί μουσικός περίπατος, τριών χιλιομέτρων, στα σπίτια των τρικαλινών δημιουργών. (Κατά τη διάρκεια του περιπάτου στο κέντρο της πόλης, με αφετηρία και τερματισμό την πλατεία Εθνικής Αντίστασης, θα λάβουν χώρα πολλές μουσικές εκπλήξεις).

Σε όλες τις δράσεις η είσοδος είναι ελεύθερη.

Τα σαλιγκάρια (Παλιές ιστορίες του χωριού)

 

Ήταν Σάββατο, αρχές Οκτωβρίου του 1969. Την προηγούμενη είχε βρέξει και είχε βγει ένας υπέροχος ήλιος. Κατά το απογευματάκι παίζαμε με τον αδερφό μου και τον ξάδερφό μου, στην αυλή του σπιτιού, φτιάχνοντας συρμάτινα καροτσάκια.

Ρίχνω την ιδέα να πάμε στα χωράφια για να μαζέψουμε σαλιγκάρια. Η μητέρα μου τα μαγείρευε υπέροχα στιφάδο.

-Σήμερα θα έχουν βγει στους αγρούς, θα μαζέψουμε αρκετά και θα τους κάνουμε έκπληξη στο σπίτι, είπα.

Δεν ήθελαν και πολύ οι άλλοι για να τους πείσω... Πήραμε κρυφά ένα καλάθι και ξεκινήσαμε για τα χωράφια κοντά στην Παναγία, χωρίς να πούμε σε κανέναν τίποτα. 

Το χώμα ήταν μαλακό και στις αυλακιές υπήρχαν χοντρά και άφθονα σαλιγκάρια. Απορροφηθήκαμε στο μάζεμα χωρίς να καταλάβουμε ότι ο ουρανός γέμισε από σύννεφα και άρχισε να σκοτεινιάζει και να φυσά. Κάποια στιγμή σήκωσα το κεφάλι μου και βλέποντας τα άγρια σύννεφα, ανησύχησα.

-Πάμε να φύγουμε θα βρέξει, φώναξα.

-Να μείνουμε λίγο ακόμη, απάντησε ο αδερφός μου, έχει πολλά σαλιγκάρια εδώ.

Εν τω μεταξύ, στον ουρανό σχηματίστηκε ένα τεράστιο σύννεφο που ερχόταν κατά πάνω μας γρήγορα, αλλάζοντας συνεχώς σχήματα. Την μια έμοιαζε με άγριο πουλί και την άλλη με δράκο. Την ίδια στιγμή άρχισαν τα μπουμπουνητά, οι αστραπές και οι κεραυνοί. Ανατρίχιασα, φοβήθηκα και φώναξα:

-Τρέξτε γρήγορα να προλάβουμε την μπόρα, κι αρχίσαμε να τρέχουμε προς το χωριό. Δεν τρέξαμε ούτε εκατό μέτρα, όταν άρχισε δυνατή η βροχή κι εμείς πατούσαμε πλέον στις λάσπες.

Είχαμε φτάσει στον Κάναλο και στη στροφή λίγο πριν από το σπίτι του Καραμπάση, υπήρχε μία τεράστια λακκούβα γεμάτη νερά κι όπως τρέχαμε, κρατώντας εγώ το καλάθι με τα σαλιγκάρια, πάτησα σε μια μεγάλη πέτρα και έπεσα μέσα στη λακκούβα. Μ’ έφυγε απ’ τα χέρια το καλάθι και βέβαια τα σαλιγκάρια σκόρπισαν μέσα στην μπάρα. Σηκώθηκα λασπωμένος, κλαίγοντας από τα νεύρα μου, άρπαξα το άδειο καλάθι και συνέχισα να τρέχω μαζί με τους άλλους.

Είχαμε γίνει «παπάκια». Σε λίγο φτάσαμε λασπωμένοι και λαχανιασμένοι στο σπίτι της γιαγιάς. Αφού πήραμε μια ανάσα κάτω από το υπόστεγο, είπαμε να ξεκινήσουμε για το σπίτι μας, γιατί ξέραμε ότι θα ανησυχεί η μητέρα. Ο πατέρας έλειπε ήταν στη δουλειά του. Πριν τελειώσουμε τη σκέψη, ο ξάδελφος είπε ένα «άντε γεια» και ξεχύθηκε στη βροχή φεύγοντας για το σπίτι του, ενώ την ίδια στιγμή, η γιαγιά, που είχε μισάνοιχτη την πόρτα του σπιτιού και μας είδε, φώναξε:

-Πού είστε βρε γαϊδούρια, με τέτοια βροχή. Πω! πω! εσείς είστε μουσκίδι από πάνω μέχρι κάτω! Ελάτε εδώ, σταθείτε εκεί στο χώρο γιατί στάζετε απ’ τα νερά. Θα πεταχτώ στον οντά να βρω καμιά αλλαξιά να σας δώσω.

-Φτηνά τη γλιτώσαμε, λέω στον αδερφό μου και βέβαια αρχίσαμε να κρυώνουμε.

Η γιαγιά έφερε κάτι ρούχα, αλλάξαμε και μας σκέπασε με μια κουβέρτα. Και κουνώντας το δάχτυλο μας είπε:

-Μη νομίζετε πως γλιτώσατε... Που πηγαίνατε βρε αναθεματισμένα με τέτοια βροχή;

Της εξηγήσαμε πως πήγαμε στην Παναγία να μαζέψουμε σαλιγκάρια και άρχισε να μας τσιμπάει. Η γιαγιά δεν χτυπούσε, μόνο τσιμπούσε, αλλά το τσίμπημά της ήταν μεταξύ γαργαλητού και χαϊδέματος και δεν πονούσε καθόλου.

- Δεν θα έρθει ο πατέρας κι η μάνα σας, θα τους τα πω όλα και θα σας κανονίσουν, είπε.

Από εκείνη τη στιγμή άρχισε η δική μας αγωνία, γιατί φοβόμαστε μήπως ο πατέρας θα μας έδερνε.

Άρχισε να σουρουπώνει κι η βροχή είχε σταματήσει, όταν έφτασε η μάνα μας, με την αγωνία στο πρόσωπό της. Η γιαγιά της εξήγησε τι συνέβη, κι αρπάξαμε κι απ’ τη μάνα μας από δυο χαστούκια στον κώλο. Μετά πήραμε το δρόμο για το σπίτι μας. Όταν φτάσαμε στο σπίτι, ζαρωθήκαμε στο κρεβάτι μας. Ήμασταν οχτάχρονα παιδιά και ξέραμε καλά τι κάναμε. Η εμπειρία ήταν πρωτόγνωρη για μας, αλλά ήμασταν λίγο άτυχοι...

Το βράδυ όταν ήρθε ο πατέρας, «τσιτ η γάτα», ούτε ανάσα δεν ακούγονταν. Η μάνα όμως δεν είπε τίποτα στον πατέρα, μας κάλυψε.

-Θα ανάψουμε την ξυλόσομπα είπε ο πατέρας για να φύγει η υγρασία. Άντε σηκωθείτε να φάμε έχουμε τραχανά να ψήσουμε και κρεμμύδια στη σόμπα.

Θυμήθηκα για λίγο τα σαλιγκάρια και την αποτυχημένη μας απόπειρα, αλλά δεν είπα τίποτα, τσιμουδιά. Καθίσαμε γύρω από το τραπέζι και φάγαμε. Ο τραχανάς και το ζυμωμένο καρβέλι της μάνας με τις ελιές ήταν ότι καλύτερο για την πείνα μας. 

Ο πατέρας αποκαμωμένος είχε ξαπλώσει τώρα κι η μητέρα έπλεκε ένα πουλόβερ του πατέρα, μουρμουρίζοντας γιατί δεν πετύχαινε τη λαιμόκοψη. Ο αδερφός μου σκουντούσε τα ξύλα της σόμπας και χάιδευε τη γάτα κι εγώ είχα κουρνιάσει στα πόδια της μάνας.

-Μαμά θα μας πεις το παραμύθι με την νεράιδα που βγαίνει μετά τη βροχή και τραγουδάει στα σαλιγκάρια;

Η μάνα παράτησε το πλέξιμο, με έσφιξε στην αγκαλιά της, φώναξε και τον αδερφό μου, κι άρχισε να μας λέει το ίδιο παραμύθι που είχαμε ακούσει πολλές φορές.

Με πήρε γρήγορα ο ύπνος και μάλλον δεν άκουσα καθόλου το παραμύθι, άκουσα μόνο κάποια στιγμή προς το τέλος τη μάνα να λέει το τραγουδάκι:

«Ω, για δες τα σαλιγκάρια!

κούτσα - κούτσα σεργιανίζουν

και με τ’ ασημένια χνάρια

κορδελίτσες ζωγραφίζουν.

Με τα σπίτια τους στη ράχη

ψάχνουν γύρω την τροφή τους

κι ύστερα κλείνουν τις πόρτες

τυλιγμένα στη σιωπή τους».

-Άντε τώρα στα κρεβάτια σας για ύπνο, πέρασε η ώρα, είπε η μάνα, άλλη μέρα θα σας πω περισσότερα.

 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΟΥ Α.Ο. ΒΑΛΤΙΝΟΥ

 

Για πάνω από 20 χρόνια, το γήπεδο του Βαλτινού παρέμενε στο σκοτάδι καθώς οι προβολείς δεν λειτουργούσαν, πράγμα που καθιστούσε εξαιρετικά δύσκολη τη διεξαγωγή προπονήσεων και αγώνων, κατά τις βραδινές ώρες. Η έλλειψη επαρκούς φωτισμού εμπόδιζε τους αθλητές μας, να προπονηθούν σωστά και να αποδώσουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους. Παρά τις συνεχείς προσπάθειες του προέδρου της τοπικής μας κοινότητας, κ. Βάιου Τσιγάρα, να διεκδικήσει την αντικατάστασή τους, ο δήμος αρνήθηκε να ανταποκριθεί και να βοηθήσει ουσιαστικά στην επίλυση του προβλήματος.

Όμως, ευτυχώς, το φως ήρθε από εκεί που δεν το περιμέναμε! Ο Σάκης Γεωργίου, καταγόμενος από το Βαλτινό και μόνιμος κάτοικος Αθηνών, με αίσθημα ευθύνης και αγάπης για το χωριό του, αποφάσισε να δράσει. Καλύπτοντας όλα τα έξοδα και με πολλή προσωπική εργασία, τοποθέτησε νέους, σύγχρονους προβολείς LED στο γήπεδό μας. Με αυτή την κίνησή του, άλλαξε κυριολεκτικά και μεταφορικά την εικόνα του γηπέδου μας, δίνοντας φως και ελπίδα τόσο στους μικρούς αθλητές της ακαδημίας μας όσο και στους παίκτες της ανδρικής ομάδας.

Η τοποθέτηση των νέων προβολέων δεν αποτελεί μόνο μια αισθητική αναβάθμιση, αλλά και μια ουσιαστική βελτίωση της ενεργειακής κατανάλωσης του χωριού μας. Οι 12 παλιοί προβολείς αντικαταστάθηκαν από 4 (προσεχώς 8) σύγχρονους προβολείς LED, μειώνοντας την κατανάλωση ενέργειας στο 1/4 τουλάχιστον της προηγούμενης. Αυτό σημαίνει μικρότερο κόστος, μεγαλύτερη αποδοτικότητα και, κυρίως, λιγότερη επιβάρυνση για το περιβάλλον.

Εκφράζουμε τη βαθιά μας ευγνωμοσύνη και ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στον Σάκη Γεωργίου για την απίστευτη αυτή πράξη του. Ενέργειες σαν κι αυτές μας θυμίζουν πως η αλληλεγγύη και η αγάπη για τον τόπο μας μπορεί να κάνει θαύματα.

Όταν η… μπουγάδα γίνονταν στον Ληθαίο ποταμό

 

Επιχρωματισμένη καρτ ποστάλ που κυκλοφόρησε ο Βολιώτης φωτογράφος και εκδότης Στέφανος Στουρνάρας πριν το 1904. Πρόκειται για την πρώτη σχετικά αμφιθεατρική φωτογραφία των Τρικάλων που έχει ληφθεί από την παλιά πέτρινη γέφυρα της Μαρούγγενας.

Αρκετοί περίεργοι Τρικαλινοί παρακολουθούν την φωτογράφηση, ενώ σε δεύτερο πλάνο διακρίνουμε την πρόσφατα τότε διαμορφωμένη (από τον Δήμαρχο Γεώργιο Κανούτα) κεντρική πλατεία της πόλης.

Οι ξύλινες κατασκευές στα δεξιά της φωτογραφίας επί της σημερινής οδού Τσιτσάνη (Λαρίσης) είναι νεότευκτες, δεν γνωρίζουμε όμως την χρήση τους. Αριστερά διακρίνουμε και ένα μικρό μέρος της σημερινής παραποτάμιας οδού Όθωνος.

Στον Ληθαίο ποταμό βλέπουμε Τρικαλινές της εποχής να κάνουν την μπουγάδα (!) τους (η μία μάλιστα χρησιμοποιώντας και… κόπανο για τα στρωσίδια) στα νερά του.

Κατά τα άλλα, η κεντρική πλατεία, το περίγραμμα του Βυζαντινού Φρουρίου (με τις επάλξεις του 3ου διαζώματος να δείχνουν ακόμη πιο επιβλητικές), καθώς και ο πύργος με το Οθωμανικό Ρολόι παραμένουν αναλλοίωτα σημεία αναφοράς της πόλης στα πρώτα χρόνια του 20ου αιώνα.

 

Από το αρχείο του Σωτήρη Κύρμπα

Όμορφες ευχές και εύστοχες παραινέσεις

 

Όμορφες ευχές και εύστοχες παραινέσεις, που εμπεριέχουν πολλά μηνύματα, από τη μάνα προς το παιδί της, που είχε τα δέκατα όγδοα γενέθλια, αλλά και που ενηλικιώθηκε, εξέφρασε η συγχωριανή μας Λίτσα Κατσιούλη, προς τον γιό της Σίφη, στο facebook.

Είναι η στιγμή που οι γονείς καλούνται να ισορροπήσουν σε ένα τεντωμένο σκοινί, ανάμεσα στην συναισθηματική υποστήριξη, συμβουλευτική και τη συμπαράσταση των παιδιών τους, και στην απόφαση να αποβάλλουν τα εξαρτητικά στοιχεία της προηγούμενης περιόδου. Το κείμενο των ευχών έχει ως εξής:

«Σήμερα αγορίνα μου σου δίνεται ο τίτλος της ενηλικίωσης.18 ολόκληρα χρόνια αστείρευτης αγάπης, φροντίδας κι αφοσίωσης. Ήρθε λοιπόν η ώρα να πολεμήσεις εκεί έξω...στον πραγματικό κόσμο που ζούμε, με μόνη σου φαρέτρα το ήθος, το θάρρος, τις αξίες, μα πάνω από όλα τα όνειρα σου. «Από σήμερα δεν είσαι μόνο δικό μου παιδί, είσαι παιδί του κόσμου και ο κόσμος είναι παιδί δικό σου». Η πόρτα μου θα είναι πάντα ανοιχτή… το ίδιο κι η αγκαλιά μου. Άρχισε λοιπόν να χτίζεις τα όνειρα σου. Ακόμα κι αν κάποιο γκρεμιστεί... εδώ θα είμαι να το χτίσουμε μαζί. Θυμάσαι; Καλή σταδιοδρομία στη ζωή σου αγάπη μου!!!Να είσαι πάντα ευτυχισμένος!

ΥΓ: Όταν η ζωή σου δίνει λεμόνια... ζήτα τεκίλα κι αλάτι!!!»

Πορτρέτα του ουρανού

 

Διάσπαρτα σύννεφα στολίζουν τον απογευματινό Βαλτσινιώτικο ουρανό!

Από τα σύννεφα προέρχονται οι βροχές που «γονιμοποιούν» τη Γη. Αυτά παρεμβαίνουν στην πορεία της ηλιακής ακτινοβολίας που κατευθύνεται στη Γη, καθώς επίσης και στην ακτινοβολία που εκπέμπεται από τη Γη.

Τα σύννεφα εδώ, για την Χριστίνα Μαρία Βότσιου, έρχονται όχι για να φέρουν βροχή ή καταιγίδα, αλλά για να προσφέρουν χρώμα στον ουρανό κατά τη διάρκεια της δύσης του ήλιου. Με τα πολύτιμα κλικ του φακού της καταγράφει τα σύννεφα του ουρανού και δημιουργεί πανέμορφα πορτρέτα!

Είναι ωραίοι οι άνθρωποι που ενθουσιάζονται με την αλλαγή των εποχών, τον ήχο των θαλασσών, βλέποντας το ηλιοβασίλεμα, με την μυρουδιά της βροχής και τις έναστρες νύχτες.

Είναι ωραίοι οι άνθρωποι που αφήνουν οτιδήποτε κι αν κάνουν, μόλις αρχίσει ο ήλιος να δύει, και να παρακολουθούν τον ουρανό! Μας το επιβεβαιώνουν και οι στίχοι της Ελένης Κύρκου-Σαφάκα.

«Τα μάτια σήκωσα ψηλά στου ουρανού τον θόλο
κι είδα μυριάδες τ’ άστρα του, αστραφτερά διαμάντια!

Ακόμη και τα σύννεφα, που τα φωτίζει ο ήλιος
σαν γέρνει προς τη δύση του, χρώματα χίλια αλλάζουν!

Κι αλλάζει ο χάρτης τ’ ουρανού, γλυκαίνει κι ομορφαίνει,
με σύννεφα χρωματιστά, φανταχτερά στολίδια!

Και τότε, σαν κοιτώ ψηλά χιλιάδες οι ελπίδες
γεννιούνται μέσα στο μυαλό, σαν λαμπερές αχτίδες!

Τότε γεννιούνται τα όνειρα κι οι ελπίδες του ανθρώπου
και γαληνεύει η ψυχή, ο φόβος αλαργεύει!

Ας στρέψουν όλοι οι άνθρωποι στον ουρανό το βλέμμα
και όχι μόνο να κοιτούν, μα προ παντός να «βλέπουν»!

 

Συγχαρητήρια επιστολή από τον καθηγητή Γιώργο Μπαμπινιώτη προς τους συγχωριανούς μας φιλολόγους Κώστα & Ευάγγελο Στάθη

 

Τα συγχαρητήριά του για το σημαντικό βιβλίο τους, με τίτλο «ΓΛΩΣΣΑΡΙ ΙΔΙΩΜΑΤΟΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΑΥΤΗΣ», εξέφρασε με επιστολή του,  ο Πρόεδρος της «Εν Αθήναις Εκπαιδευτική Εταιρία» κύριος Γεώργιος Μπαμπινιώτης.

Πρόκειται για το εξαιρετικό πόνημα, που συνέγραψαν οι δύο συγχωριανοί μας, Ευάγγελος και Κωνσταντίνος Στάθης (πατέρας και γιός - Φιλόλογοι), το οποίο θεωρείται σημαντικό εκδοτικό έργο για την περιοχή μας, αλλά και για ολόκληρη την Ελλάδα.

Η επιστολή έχει ως εξής:

«Αγαπητέ κ. Στάθη, Σας ευχαριστώ και σας συγχαίρω εσάς και τον πατέρα σας για το γλωσσάρι του Ιδιώματος της Δ. Θεσσαλίας. Είναι πολύ προσεγμένη δουλειά, με συστηματικό χαρακτήρα και πλούσιο υλικό. Ως ομιλητές και καλοί γνώστες του ιδιώματος και με την ιδιότητα του φιλολόγου προσφέρετε σπουδαίο έργο στη μελέτη του ιδιώματος. Σας αξίζουν θερμά συγχαρητήρια!    

 Γ. Μπαμπινιώτης».

Το εξώφυλλο του βιβλίου

Οι λόγοι που επέβαλαν τη σύνταξη ενός τέτοιου λεξικού, σύμφωνα με τους συγγραφείς, ήταν η ανάγκη κυρίως ενός κοινού που μίλησε και βίωσε τον λεξικό αυτόν πλούτο, τον λεξικολογικόν αυτόν θησαυρό της σύγχρονης τοπικής διαλέκτου. Αλλά και οι νεότεροι που ενδιαφέρονται να έχουν μια στοιχειώδη εξοικείωση με τις λέξεις αυτές, καθώς και η φιλομάθεια του μεγάλου μορφωμένου ελληνικού κοινού για την πληρέστερη σπουδή της νέας μας γλώσσας.

Στόχος μας ήταν η διάσωση αυτού του διαλεκτικού και ιδιωματικού υλικού που χάθηκε ή κινδυνεύει να χαθεί μέσα στη δίνη της ξενογλωσσίας, της γλώσσας της τηλεόρασης και του διαδικτύου. 

 

«Τα κουμπιά τ’ς Αλέξινας» Με τη γλώσσα του τόπου μας

 

-Τι έχ’ς ρε Παντελή κι είσι βαλαντουμένους; Σι πνίτχαν τα καράβια;

-Αχ, Γιάννη μ’ κάτι πολύ χειρότερο. Είνι μέρες τώρα που έχου να κοιμ’θώ απ’ την στεναχώρια μ’.

- Τι έπαθες ρε Παντελή;

-Τι να πάθου ου ξισυλλόιαστους, είμαι εβδομήντα χρονών και τώρα μ’ ήρθαν τα βάγια. Τώρα σκέφ’κα κάτι που έπρεπε να του είχα σκεφτεί πριν από πενήντα χρόνια. Και να πεις πως ήταν τίπουτα σπουδαίο… κι ένα νιάνιαρο παιδί ακόμα θα το σκέφτουνταν.

-Ε, πες μ’ και μ’ έσκασες διάολε, τι έπαθες;

-Να, δεν ξέρω Γιάννη μ’ άμα στο ’χα πει ποτέ, αλλά από μικρός είχα πάντα μια μεγάλη αδυναμία στον πατέρα μ’. Ότι μ’ έλεγε ήταν για μένα ευαγγέλιο. Μ’ έλεγε λοιπόν συνέχεια πως: οι περισσότεροι άντρες παντρεύονται γιατί δεν ξέρουν να ράψουν ένα κουμπί. Εμένα αυτό μ’ έμεινε στο μυαλό μ’, το ’δεσα κόμπο κι όσο μεγάλωνα τόσο αυτό ρίζωνε μέσα μ’ κι ήθελα κι εγώ να παντρευτώ, όπως μ’ έλεγε ο πατέρας μ’, κι να πάρω μια γυναίκα για να μου ράβει τα κουμπιά.

-Ε, και λοιπόν!

-Και λοιπόν, πέρασα μαύρα και δύστυχα χρόνια, Γιαννη μ’.  Γιατί κάθε κορίτσι που γνώρ’ζα του ρωτούσα με τρόπο, αν είναι νοικοκυρά, κι αν ξέρει να ράβει κουμπιά... Είχα ξεχάσει τα πάντα, τα γλέντια μ’, τη χαρά μ’, ακόμα και τη δ’λειά μ’. Κι ο νους μ’ κι ο λογισμός μ’ ήταν «στα κουμπιά τ’ς Αλέξινας»…  Να μη στα πολυλογώ, βρήκα μια γ’ναίκα, μια κουντακνιά, μια γκαβέλου που δεν ήταν ούτε όμορφη, ούτε έξυπνη, ούτε είχε τίποτα προίκα, αλλά ήξερε να ράβει κουμπιά. Την παντρεύ’κα, απ’ λες, και τότε είδα ότι εκτός από να ράβει τα κουμπιά δεν ήξερε να κάνει τίποτα άλλο. Ούτε να μαγειρέψει, ούτε να σιδερώσει, ούτε να τιμαρέψει το σπίτι. Τίποτα ντιπ σι λέω. Αμ το χειρότερο! δεν έβαζε μέσα τς γλώσσα, κι ήταν τεμπέλα και σπάταλη, το σκιόρισμα.

-Μα δεν μου είπες όμως ρε Παντελή, ποιά είναι τα βάγια που σου ήρθαν, τι ανακάλυψες… μήπως ότι… δεν σου ήταν πιστή!

-Όχι βρε αδερφέ... Ανακάλυψα…, δηλαδή σκέφτηκα ότι άδικα τα τράβηξα όλα αυτά. Αφού είμαι ράφτης...

Ξύλο από παντού

 

Αν δεν μας έδερνε η μητέρα ή ο πατέρας, θα ’ταν ο μεγαλύτερος αδερφός, ο δάσκαλος, ένα μεγαλύτερο παιδί, οποιοσδήποτε. Κι άντε να πεις στο σπίτι ότι κάποιος σε βάρεσε.

-Να αγιάσει ο ανθρωπάκος! Ήταν η πρώτη αντίδραση της μητέρας. Γύρευε τι του ’κανες!

Πάντα είχαν δίκιο οι άλλοι. Και να κι άλλο ξύλο. Και τ’ όνειρό μας ήταν να μεγαλώσουμε, να ’μαστε δυνατοί, για να μπορούμε να δέρνουμε και να αντέχουμε στο ξύλο.

Αλλά ήταν φορές που μπορούσαμε κι εμείς να ταράξουμε τους μεγαλύτερους. Όπως τότε που μου ρίχθηκε ο αδερφός μου–ούτε θυμάμαι γιατί- και μ’ έκανε τ’ αλατιού. Οπότε πέφτω κι εγώ και κάνω τον ξερό, του θανατά.

Τα χρειάστηκε ο αδερφός μου:

-Τι έχεις, αδερφούλη μου; λέει σκύβοντας απάνω μου.

Τον άφησα κάμποση ώρα να με ψάχνει, να με ραντίζει με νερό, ώσπου τον λυπήθηκα κι άρχισα σιγά σιγά να συνέρχομαι.

-Δεν θα μεγαλώσω κι εγώ κάποτε; ήταν το μόνο που είπα.

Ξύλο από πολλούς άντρες και στις γυναίκες τους. Όπως ο γείτονάς μας, που δεν ήταν βράδυ να μην καταχερίσει την γυναίκα του –ίσως γιατί ήταν κι απ’ τους λίγους που δεν είχαν παιδιά- και ποιον να βαρέσει; Και να ουρλιάζει αυτή, κι αυτός, που κάτι έφτανε ως τ’ αυτιά του:

Σκάσε, μωρή, γαμώτο…

Οι περισσότεροι από τους άντρες, πριν μαζευτούνε το βράδυ στο σπίτια τους, κατέβαζαν τα ποτήρια τους στα καφενεία και φτάνοντας ήταν φτιαγμένοι για καβγά - με την γυναίκα ή τα παιδιά.

Γυναίκα να δέρνει άντρα δεν είχαμε ακούσει.

-Να παντρευτούμε κι εμείς, να ’χουμε μια γυναίκα να τη βαράμε! Λέγαμε μεταξύ μας τα παιδιά.

Μόνο κάποιες σαν την μητέρα μας γλύτωναν. Ίσως και γιατί είχε έναν δικό της τρόπο ν’ αντιμετωπίζει τον πατέρα.

-Ό,τι πεις εσύ, άντρα μου, έλεγε όταν εκείνος ύψωνε τη φωνή του για κάτι, κι αυτό σήμαινε τη λήξη οποιασδήποτε διαφωνίας τους.

-«Ό,τι πεις εσύ, άντρα μου» αλλά στο τέλος γίνονταν ότι ήθελε η μητέρα.

Ξύλο δεν έτρωγαν κι οι γκαστρωμένες, είχα ακούσει.

-Γιατί δεν γκαστρώνονται οι άντρες και τα παιδιά; αναρωτιόμασταν.

Εγώ πάντως μια μέρα που με περίμενε πολύ ξύλο, φούσκωσα μπροστά στην μητέρα μου την κοιλιά μου:

-Μη με βαρείς, είμαι γκαστρωμένος!

-Άι τσακίσου από δω που είσαι γκαστρωμένος, μη σε κοψομεσιάσω! Είπε προσπαθώντας να κρύψει ένα απ’ τα’ ακριβά της χαμόγελα.

Και δεν γλύτωσα το ξύλο.

Μια άλλη φορά έτρεχα για ένα θέλημα κι εκεί στην άκρη του χωριού, ορμάει απάνω μου η σκύλα που ήταν πιο κει με τα σκυλάκια της, και μου γραπώνει το μπούτι. Βάζω μια φωνή και την ίδια στιγμή, καθώς γονατίζω, με τα δόντια της σκύλας στο κρέας μου, της αρπάζω μέσα στην απελπισία μου με τα δικά μου δόντια τη ράχη. Μ’ άφησε αμέσως κι έφυγε ουρλιάζοντας.

Τι σου ’κανε, ρε; ακούω καθώς έφευγα το ιδιοκτήτη της σκύλας, που ξεσηκώθηκε από τις φωνές μου αλλά κι από το κατοπινό ουρλιαχτό της σκύλας.

«Θα με βαρέσει που του δάγκωσα τη σκύλα!» σκέφτηκα φεύγοντας, κρατώντας το δαγκωμένο μπούτι μου που έβγαζε αυλάκι το αίμα.

-Τι έπαθες πάλι; η μητέρα.

-Με δάγκωσε η σκύλα.

Τι ήθελες και τη ζύγωνες; Δεν ξέρεις ότι γέννησε; Κομμάτια έπρεπε να σε κάνει!

Έπλυνε την πληγή, έβαλε επάνω στουμπισμένο κρεμμύδι, άπλωσε κι ένα κληματόφυλλο και το ’δεσε.

-Σακάτης θα μείνεις καμιά μέρα με το μυαλό που κουβαλάς!

Του Δημήτρη Γκιώνη 

Δυο παλιές και σπάνιες φωτογραφίες από την εμποροπανήγυρη των Τρικάλων

 

Η ετήσια εμποροπανήγυρη των Τρικάλων, είναι ένας θεσμός που αποτελεί μια ολόκληρη ιστορία για την πόλη και τον νομό των Τρικάλων και μετράει ενάμισι αιώνα παρουσίας στην τοπική κοινωνία της πόλης. Αποτελούσε και αποτελεί ακόμα και σήμερα την πιο κορυφαία εμπορική δραστηριότητα, με σημαντικά οφέλη για τον τόπο μας. Η καθιέρωσή της ταυτίζεται με την απελευθέρωση της πόλης των Τρικάλων από τους Τούρκους.

Με αφορμή τη φετινή λειτουργία της εμποροπανήγυρης, παρουσιάζονται δυο παλαιότερες και σπάνιες φωτογραφίες, δυο στιγμιότυπα από την εμποροπανήγυρη στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων. Η μία χρονολογείται το 1909 και η άλλη το 1930.

Και επειδή λένε πως μια φωτογραφία είναι χίλιες λέξεις, ας επιχειρήσουμε κι ας κάνουμε μια διείσδυση μέσα από τις σχισμές, του χρόνου, παρατηρώντας με ενάργεια το ανάγλυφο της εποχής κι ας αναγνώσουμε το ιστορικό αποτύπωμα του θεσμού της εμποροπανήγυρης.

Φθινοπωρινό ηλιοβασίλεμα στο Βαλτινό!

 

Είναι η ώρα που η Χριστίνα - Μαρία Βότσιου δεν σκέφτεται τίποτα. Το βλέμμα της συναντά τον ουρανό και γίνεται ένα. Είναι η ώρα που αφήνει την ομορφιά να την παρασέρνει στο μεγαλείο της απλότητάς της.

Τα ηλιοβασιλέματα είναι εξαιρετικά εφήμερα και γι' αυτό μοναδικά. Τα κοιτάς και αλλάζουν μέσα σε λίγα λεπτά. Λόγω αυτής της μεταβλητότητας, ποτέ δεν θα μπορέσεις να δεις ένα ακριβώς ίδιο ηλιοβασίλεμα.

Η ανατολή του ηλίου και η δύση του είναι από τα πιο όμορφα φαινόμενα τις ημέρας. Προκαλούν περισσότερο δέος από τις καταιγίδες, τα ουράνια τόξα, τους καθάριους γαλάζιους ουρανούς ή τους ξάστερους ουράνιους θόλους. 

Δεν πρόκειται μόνο για εμπειρικό φαινόμενο, πλέον το επιβεβαιώνει και η επιστήμη: Τα ηλιοβασιλέματα είναι από τα πιο όμορφα καιρικά φαινόμενα της ημέρας και κάνουν καλό στην ψυχική υγεία.

Το δέος είναι ένα υψηλό συναίσθημα που δύσκολα προκαλείται. Ωστόσο, συναισθήματα όπως το δέος μπορούν να βελτιώσουν τη διάθεση, να αυξήσουν τις θετικές σκέψεις και να μειώσουν το άγχος. 

Οι άνθρωποι μπορούν να «βιώσουν αυτή την ανατριχίλα του δέους και την αισθητική αξία και ομορφιά όταν κοιτούν ένα χάραμα ή μια δύση ηλίου, ακόμα και σε φωτογραφία». 

Τα καλύτερα ηλιοβασιλέματα, σύμφωνα με τους μετεωρολόγους, εμφανίζονται στο τέλος του φθινόπωρου και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, όταν η ατμόσφαιρα είναι πιο καθαρή. Επομένως περιμένουμε πολλές εκπλήξεις ακόμα από τον φακό της Χριστίνας- Μαρίας Βότσιου.

ΠΡΩΙΝΗ ΑΥΛΗ

 

Αχ πόσο γοητευτική που είναι η πρωινή μας αυλή, όταν ανθίζει και γίνεται ο καταλύτης που πολλαπλασιάζει κι ενδυναμώνει τα χρώματα και την αισιοδοξία της κάθε μέρας. Μου αρέσει αυτή η στιγμή ακριβώς: να είναι πρωί, να μην έχεις καταπιεί ακόμα ολόκληρη την τελευταία γουλιά του καφέ και να κατεβαίνεις με σπουδή τα σκαλιά της εξόδου σου από το σπίτι, οπότε ‒να‒ σε περιμένει η ολόδροση αυλή με ανοιχτή την πολύχρωμη αγκαλιά της. Όχι δεν θα παραδοθείς στα κάλλη της, σε περιμένουν άλλες δοκιμασίες πιο πέρα, ωστόσο αδράχνεις τον ενθουσιασμό που σου προτείνει και τον παίρνει ασπίδα μαζί σου. Υπάρχει καλύτερο κατευόδιο;

Του Ηλία Κεφάλα

Τα Σχολεία και οι «Δάσκαλοι» της Ζωής μας

 του Hλία Γιαννακόπουλου

1. «Παιδεία  ευτυχούσι μεν εστί κόσμος, ατυχούσι δε καταφύγιον» (Η μόρφωση είναι στολίδι γι’ αυτούς που ευτυχούν και καταφύγιο γι’ αυτούς ου δυστυχούν, Ισοκράτης).

2. «Το σχολείο μάς προετοιμάζει για τη ζωή σε έναν κόσμο που δεν υπάρχει» (Αλμπέρ Καμύ).

3. «Ο δάσκαλος να ’ναι η δύναμη / πράξη ο μαθητής / και το σχολειό γιορτή» (Δ. Λιαντίνης).

Δεν υπάρχει άνθρωπος με την έναρξη της σχολικής χρονιάς και με το πρώτο άκουσμα του σχολικού κουδουνιού (όσα έμειναν ακόμη…) να μην ανατρέχει νοερά στα δικά του σχολικά χρόνια. Χρόνια αθωότητας και ξεγνοιασιάς.

Οι μορφές των πρώτων μας δασκάλων, οι παλιοί μας φίλοι, τα πρώτα μας βιβλία, ο μαυροπίνακας, το μελανοδοχείο, η παραδοσιακή “πλάκα”, τα μολύβια, τα ξύλινα θρανία και τόσα άλλα συνθέτουν το σκηνικό των πρώτων ημερών μας στο σχολείο. Μαζί με όλα τα παραπάνω η αγωνία, ο φόβος, το άγχος και φυσικά η προσπάθεια να γίνουμε ή να φανούμε ως “οι πιο καλοί οι μαθητές”  που λέει και το τραγούδι

Κι ενώ πέρασαν χρόνια πολλά ή και αιώνες ή και χιλιετίες από τότε που η εκπαίδευση και το σχολείο αποτέλεσε τη βασική προτεραιότητα τόσο των ατόμων όσο και της πολιτείας, εντούτοις δεν συμφωνούν όλοι για το περιεχόμενο και για το σκοπό της Εκπαίδευσης και της Παιδείας γενικότερα.

Οι περισσότεροι θεωρούν το Σχολείο και την Εκπαίδευση ως “όπλο ζωής” για την επιβίωση και την κατάκτηση της ευτυχίας μας. Κάποιοι άλλοι, όμως, το σχολείο και την εκπαίδευση γενικότερα ως θεσμό τα θεωρούν ως τον κατεξοχήν “Ιδεολογικό Μηχανισμό του Κράτους” (Αλτουσέρ).

Γνωστή είναι και η θέση του Στάλιν της ιδεολογικής χρήσης της εκπαίδευσης. Κάτι ήξερε αυτός. «Η εκπαίδευση είναι ένα όπλο, οι συνέπειες του οποίου εξαρτώνται από το ποιος το κρατά στα χέρια του και σε ποιον το έχει στραμμένο».

Αυτές τις μέρες, λοιπόν, με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς πολλοί είναι αυτοί που ανατρέχουν στα περασμένα ανακαλώντας γνωστές μορφές σοφών και δασκάλων από την ελληνική αρχαιότητα.

Από τις πιο εμβληματικές μορφές δασκάλων της Ομηρικής εποχής παραδίνονται οι μορφές του Φοίνικα (δασκάλου και παιδαγωγού του Αχιλλέα) και φυσικά του Νέστορα, βασιλιά της Πύλου.

 «Τούνεκά με προέηκε διδασκέμεναι τάδε πάντα, μύθων τε ρητήρ΄ έμεναι πρηκτήρά τε έργων» (Ιλιάδα Ι 443, Για τούτο εμένα απόστειλε, σε αυτά να σε διδάξω ώστε να γίνεις έξοχος στα λόγια και στην πράξη).

Τα παραπάνω λόγια περιγράφουν με καθαρότητα το ιδανικό του Ομηρικού Ήρωα αλλά και το εκπαιδευτικό ιδεώδες της εποχής. Να διαπρέπει, δηλαδή, τόσο στο λόγο όσο και στα έργα (πόλεμο;). Ένας συνδυασμός ρητορικής δεινότητας και πολεμικής ανδρείας

Κανείς φυσικά δεν πρέπει να αφαιρέσει από το πλάνο των παλιών δασκάλων τους Κενταύρους (Φοίνιξ, Χείρων) που ασκούσαν παρόμοιο εκπαιδευτικό έργο με τους σημερινούς δασκάλους με την ευρύτερη έννοια του όρου.

Βέβαια θα συνιστούσε ασυγχώρητη παράλειψη να μην γίνει κάποια αναφορά σε δασκάλους και “σχολεία” που σημάδεψαν την ιστορία της Εκπαίδευσης και του ανθρώπινου Πολιτισμού. Ίσως και μόνο η αναφορά τους θα μπορούσε να μας προκαλέσει μελαγχολία, αν γίνουν οι συγκρίσεις…

Ποιος δεν θα ήθελε να είναι μαθητής στην Ακαδημία του Πλάτωνα, στο Λύκειο του Αριστοτέλη και στον κήπο του Επίκουρου; Κάθε σύγκριση με τα σημερινά δεδομένα μόνο λύπη μπορεί να μας φέρει.

Βέβαια κάποιοι θα πουν άλλες εποχές, άλλες προτεραιότητες, άλλες σκοπιμότητες, άλλες ανάγκες.

Καλός δάσκαλος και ο Σωκράτης, αλλά δεν μας άφησε τίποτα γραπτό θα πουν κάποιοι. Ο Σωκράτης δάσκαλος του Πλάτωνα φέρεται να είπε σχετικά μα τη διδασκαλία του και τη σκέψη.

 «Δεν μπορώ να διδάξω σε κανέναν τίποτε. Μπορώ μόνο να τον κάνω να σκέφτεται».

Ο Πλάτων χάθηκε στον κόσμο των «Ιδεών» του θα πουν κάποιοι άλλοι αφού αγνόησε την πραγματικότητα.

Ο μαθητής του, ο Αριστοτέλης, τον αγνόησε και τον υπερέβαλε με την πολυμάθειά του και τον Ορθολογισμό του. Ωστόσο κι αυτός δεν μπόρεσε να εμφυσήσει στον μαθητή του τον Μ. Αλέξανδρο το μέτρο και τη λογική της πράξης και της συμπεριφοράς ή και της εξουσίας, αφού όσα τόλμησε και πέτυχε ο μεγάλος στρατηλάτης ήταν πέραν πάσης “λογικής”.

“Στους γονείς μου οφείλω το ζην, αλλά στο δάσκαλό μου το «Ευ Ζην»”.

Κάποιοι άλλοι ίσως στην προσπάθειά τους να αποδομήσουν τον ενοχλητικό μύθο των αρχαίων δασκάλων και “σχολείων” καταφεύγουν στον Επικούρειο Κήπο που σε αυτόν ο Επίκουρος κήρυξε επίσημα την «ΗΔΟΝΗ» ως το κατεξοχήν ρυθμιστικό παράγοντα της ανθρώπινης ζωής και συμπεριφοράς.