Αγάλματα, προτομές, ηρώα των Τρικάλων

Μια συνοπτική αναφορά σε ορισμένα έργα τέχνης (μνημεία) Αγάλματα, Προτομές και Ηρώα, τα οποία βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα σημεία της πόλης των Τρικάλων. Και είτε προσδίδουν στο χώρο αισθητική, είτε στοχεύουν στην επίκληση της μνήμης, αφού φιλοτεχνήθηκαν, άλλα με αφορμή την απόδοση φόρου τιμής σε κάποιο σημαντικό πρόσωπο και άλλα ως έκφραση καλλιτεχνικής δημιουργίας, βρίσκονται εκεί και δηλώνουν με μεγαλοπρέπεια την παρουσία τους. Οι φωτογραφίες είναι του Δημήτρη Τσιγάρα.

«Οι πέντε Επονίτες» 

Το ορειχάλκινο σύμπλεγμα αναφέρεται στη θυσία των πέντε επονιτών στις 18 Απριλίου 1944. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Α. Καραχάλιο. Είναι δωρεά του Βασιλείου Μπακάλη. Στήθηκε επί Δημαρχίας Αθ. Τριγώνη. Βρίσκεται στην πλατεία Ρήγα Φεραίου και φέρει την επιγραφή: «Εδώ στις 18 Απρίλη 1944, οι καταχτητές κρεμάσανε τους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης Στέργιο Γάτσα, Γιάννη Μπριάζη, Κώστα Στεργιόπουλο, Κώστα Σύρμπα και Αποστόλη Τσανάκα.

Σε μαρμάρινη στήλη υπάρχει γραμμένο απόσπασμα από το γράμμα του Κώστα Σύρμπα στον πατέρα του. «Να θυμάσαι πως ο γιος σου πάει πικραμένος γιατί δεν θ’ ακούσει τις καμπάνες της ελευθερίας. Αντίο. Ζήτω η Ελευθερία. Κώστας. Ήτανε γραφτό να πεθάνω Απρίλη».

Ανδριάντας Στέφανου Σαράφη (1890-1957) 

Ορειχάλκινος ανδριάντας του αρχηγού του ΕΛΑΣ. Βρίσκεται στην Κεντρική Πλατεία. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Αν. Καραχάλιο. Στήθηκε από το Δήμο Τρικκαίων επί δημαρχίας Αθ. Τριγώνη.

Ανδριάντας Κων/νου Κανάρη (1795-1877) 

Ορειχάλκινος ανδριάντας. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Τριάντη. Βρίσκεται επί της οδού Βασιλείου Τσιτσάνη, δίπλα στην κεντρική πεζογέφυρα.

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης γεννήθηκε στα Ψαρά. Ήταν σπουδαία μορφή του ναυτικού αγώνα κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 (πυρπόλησε και ανατίναξε τουρκικά πλοία) και μετέπειτα ναύαρχος και πολιτικός. Διετέλεσε πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας σε διάστημα 33,5 ετών. Το άγαλμα του Κανάρη το δώρισε στο Δήμο Τρικκαίων επί δημαρχίας Αθανασίου Τριγώνη, το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού στα πλαίσια της Ναυτικής Εβδομάδας που γιορτάστηκε στα Τρίκαλα το καλοκαίρι του 1988. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 29/10/1988 από τον αρχηγό του ΓΕΝ αντιναύαρχο Λεωνίδα Βασιλικόπουλο.

Ανδριάντας «Ασκληπιού»

Ορειχάλκινος ανδριάντας του θεού - γιατρού. Είναι στημένο στην νέα γέφυρα του Ληθαίου ποταμού. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Θ. Βασιλόπουλο. Αρχιτέκτων Χαρ. Πασσάς. Στήθηκε από το Δήμο Τρικκαίων, επί δημαρχίας Κωνσταντίνου Παπαστεργίου τον Δεκέμβριο του 1998, με την ευγενική συνδρομή της Θεμελιοδομής Α.Ε. Φέρει τις επιγραφές:

«Στον Ασκληπιό. Τα Τρίκαλα η γενέτειρα πόλη με ευγνωμοσύνη».

«Εγώ ο Ασκληπιός, εξ Ιερής Τρίκκης ηκώ. Ευσέβιος ΙΙΙ.14.6».

«ΕΤΑΙΡΟΣ Δ’ ΕΣΤΙ ΛΗΘΑΙΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ Ο ΠΕΡΙ ΤΡΙΚΚΗΝ ΕΦ΄ Ω Ο ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ ΓΕΝΝΗΘΗΝΑΙ ΛΕΓΕΤΑΙ. – ΣΤΡΑΒ. ΓΕΩΡΡ. ΧΙV. 647».

Ανδριάντας «Ελευθερίου Βενιζέλου»

Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου έγιναν στις 19 Σεπτεμβρίου 2010 στην πλατεία των Δικαστηρίων Τρικάλων δια χειρός του τότε Προέδρου της Βουλής Φίλιππου Πετσάλνικου.

«Τρίκκη» 

Μαρμάρινο άγαλμα. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Αναστάσιο Κρατίδη το 2004 στα πλαίσια του 1ου Συμποσίου Γλυπτικής στα Τρίκαλα, με την επιμέλεια του ΠΟΔΤ. Βρίσκεται στον πεζόδρομο της Ασκληπιού.

«Οι Κόρες του Ασκληπιού» 

Μαρμάρινο άγαλμα. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Θύμιο Πανουργιά το 2004 στα πλαίσια του 1ου Συμποσίου Γλυπτικής στα Τρίκαλα, με την επιμέλεια του ΠΟΔΤ. Βρίσκεται επί της οδού Ασκληπιού.

«Νεράιδα του Ληθαίου» 

Μαρμάρινο άγαλμα. Φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Χρήστο Λάμπρου το 2004 στα πλαίσια του 1ου Συμποσίου Γλυπτικής στα Τρίκαλα, με την επιμέλεια του ΠΟΔΤ. Βρίσκεται στην Κεντρική Γέφυρα.

Προτομές

«Παπαθύμιος Βλαχάβας» (1770-1809) 

Η μαρμάρινη προτομή βρίσκεται στην Κεντρική Πλατεία. Φιλοτεχνήθηκε από τον Τρικαλινό γλύπτη Μενέλαο Καταφυγιώτη. Αναγράφεται η επιγραφή: «ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΔΟΞΑ». Στήθηκε από τον διδασκαλικό σύλλογο Τρικάλων τον Μάιο του 1955. Ο Παπαθύμιος Βλαχάβας ήταν αρματωλός των Χασίων. Επαναστάτησε εναντίον του Αλή Πασά των Ιωαννίνων το 1808 και είχε μαρτυρικό θάνατο.

«Νικόλαος Στουρνάρας» (1885-1826) 

Η μαρμάρινη προτομή του βρίσκεται στην Κεντρική Πλατεία. Φιλοτεχνήθηκε από τον Θεσσαλό γλύπτη Δημήτριο Γεντέκο το 1953. Φέρει την επιγραφή: «Εκ Κουτσαινών (Στουρναρέικα) Ασπροποτάμου. Εφονεύθει την κατά της εξόδου της Φρουράς του Μεσολογγίου την 10 Απριλίου 1826». Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 11-4-1954. Ο Στουρνάρας υπήρξε αμαρτωλός από τα Στουρναρέικα του Ασπροποτάμου και αγωνιστής του 1821.

«Γεώργιος Καραϊσκάκης» (1782-1827) 

Η ορειχάλκινη προτομή βρίσκεται στην Κεντρική Πλατεία. Είναι έργο του Μενέλαου Καταφυγιώτη και στήθηκε από το Γ.Ε.Σ. Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης καταγόταν από το Μαυρομάτη Καρδίτσας και ήταν στρατηγός της Επαναστάσεως του 1821. Η προτομή φέρει την επιγραφή: «Σωτήρ της Ελληνικής Ελευθερίας. Ψήφισμα Γ΄ Εθνοσυνελεύσεως των Ελλήνων». Η φίλτατη πατρίς θρηνεί απαρηγόρητος απωλέσασα το γνησιότατον τέκνον της. Θρηνεί και κόπτεται στερηθείσα του θερμού προμάχου των Ιερών της Δικαίων. Θρηνεί την διαρρήξαντα τας Νέας Αλύσεις της Στερέας Ελλάδας των ενδόξον Νικητήν της Αραχώβης τον εξολοθρευτήν των τυράννων».

«Χριστόδουλος Χατζηπέτρος» (1794-1864) 

Η μαρμάρινη προτομή βρίσκεται στην ομώνυμη πλατεία κοντά στην οδό Ασκληπιού. Φιλοτεχνήθηκε από τον Μενέλαο Καταφυγιώτη και τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 5/05/1955. Ο Χατζηπέτρος καταγόταν από το Νεραϊδοχώρι Τρικάλων. Ήταν αγωνιστής του 1821, μέλος της Φιλικής Εταιρείας, ηγέτης της Θεσσαλικής επαναστάσεως του 1854. Διετέλεσε υπασπιστής των βασιλέων Όθωνος και Γεωργίου Α΄.

Μητροπολίτης «Διονύσιος Β΄» 

Μαρμάρινη προτομή. Φέρει την επιγραφή: «ΤΡΙΚΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΝ 1801» Φιλοτεχνήθηκε από τον Κλ. Λουκόπουλο το 1947. Βρίσκεται στην Πλατεία Εθνικής Αντίστασης.