Η παραδοσιακή λαγάνα

Η λαγάνα είναι ο άζυμος άρτος (ψωμί), ο οποίος φτιάχνεται με παραδοσιακό τρόπο στην Ελλάδα μόνο μια μέρα του χρόνου, την Καθαρή Δευτέρα, ενώ το όνομά της προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό "λάγανον", μια πλακωτή ζύμη που παρασκευάζεται από αλεύρι και νερό και σηματοδοτεί την έναρξη της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής. Η λαγάνα αναφέρεται ως έδεσμα σε πολλά κείμενα της Αρχαιότητας. Ένα από αυτά είναι οι Εκκλησιάζουσες του Αριστοφάνη, όπου αναφέρεται η φράση λαγάνα πέττετται δηλαδή λαγάνες γίνονται. Μια θεωρία θέλει η λαγάνα να παρομοιάζεται με τον άρτο που κατανάλωσαν οι Ισραηλίτες κατά την έξοδό τους από την Αίγυπτο, από τότε και μέχρι τη στιγμή που ο Χριστός ευλόγησε τον ένζυμο άρτο. Τα αρτοποιεία μένουν ανοικτά τη συγκεκριμένη μέρα, αντίθετα με τα περισσότερα εμπορικά καταστήματα, αποκλειστικά για την παρασκευή και διάθεση λαγάνας.

Και επειδή Καθαρά Δευτέρα δίχως λαγάνα δεν γίνεται. Αυτό που γίνεται, ωστόσο, είναι Καθαρά Δευτέρα χωρίς τον... φούρναρη!

Παρακάτω δίνουμε μια συνταγή για την παρασκευή σπιτικής λαγάνας:

Υλικά (βγάζουν 3 – 4 λαγάνες ανάλογα το μέγεθος του ταψιού): 

800 γραμμάρια αλεύρι (σκληρό για ψωμί – για ζυμωτό / ή και μείγμα από μισό αλεύρι για όλες τις χρήσεις και μισό για ζυμωτό)

2 φακελάκια ξηρή μαγιά 

450 – 500 ml χλιαρό νερό 

2 κουταλάκια αλάτι

2 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο

2 κουταλιές σούπας ζάχαρη 

Σουσάμι (μπόλικο)

Λαδόκολλες

Προαιρετικά: πέστο, πάστα ελιάς, πάστα λιαστής ντομάτας, ξηρή καρποί κ.λπ. 

Θέλει «εργασία» μόλις... 20 λεπτών! 

Η διαδικασία για τις τραγανές αλλά και αφράτες λαγάνες μας έχει ως εξής:

1. Βάζουμε σε μπολ το νερό, τη μαγιά, τη ζάχαρη, ελάχιστο αλεύρι (για να χυλώσει), ανακατεύουμε με σύρμα ή πιρούνι και αφήνουμε για 20 λεπτά.

2. Στο ίδιο μπολ ή στον κάδο του μίξερ ρίχνουμε το μείγμα μαζί με το λάδι και το αλεύρι. 

3. Χτυπάμε για 5-10 λεπτά με τον γάντζο και σταδιακά ρίχνουμε το αλάτι (σταματάμε όταν το μείγμα αρχίζει να «πιάνεται» πάνω στο γάντζο).
4. Βγάζουμε το ζυμάρι (χωρισμένο στις μερίδες μας ή και ενιαίο) και το αφήνουμε σκεπασμένο με μεμβράνη, σε ζεστό χώρο, για τουλάχιστον 45 λεπτά (μπορεί να χρειαστεί και πάνω από ώρα).
   5. Όταν έχουν φουσκώσει αρκετά -πρέπει να είναι σχεδόν διπλάσιο το ζυμάρι- τις χωρίζουμε σε κομμάτια (αν δεν το έχουμε κάνει ήδη) έχοντας βάλει αλεύρι στα χέρια μας και τις πλάθουμε σε αλευρωμένο πάγκο. 

6. Προαιρετικά σε εκείνο το σημείο, αν θέλουμε προσθέτουμε... γεύσεις όπως: λίγο πέστο, λιαστά ντοματάκια, πάστα ελιάς, ελιές ή και ξηρούς καρπούς ψιλοκομμένους (tip: Μην αγχώνεστε, και χωρίς αυτά η λαγάνα θα είναι... σούπερ!). 

7. Τις ανοίγουμε καλά με τον πλάστη (αν δεν υπάρχει πλάστης, ένα γυάλινο, αλευρωμένο μπουκάλι θα βοηθήσει), ώστε να γίνουν πολύ λεπτές, φτιάχνουμε το σχήμα της λαγάνας και τοποθετούμε στο ταψί, πάνω σε λαδόκολλα.
8. Ανοίγουμε τρύπες σε όλο το μήκος της κάθε λαγάνας με τα δάχτυλα αλλά και με πιρούνι. Προσοχή, μη φοβηθείτε: το πιρούνι πρέπει να φτάσει μέχρι κάτω για να μη γίνει η λαγάνα μας... παχιά φραντζόλα.
9. Πασπαλίζουμε με σουσάμι (μπόλικο) και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 210 βαθμούς για 12 – 17 λεπτά ή μέχρι να αρχίσουν να παίρνουν χρώμα.

ΠΗΓΗ: iefimerida.gr