Η προεδρική φρουρά θεματοφύλακας ιδανικών και παραδόσεων

ΣΕ ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ πόλεις των ΗΠΑ και δύο της Αυστραλίας θα παρελάσουν φέ­τος τμήματα ευζώνων της Προεδρικής Φρουράς στο πλαίσιο των εορτασμών των εκεί ελληνικών κοινο­τήτων για την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου. Πέρυσι αντίστοιχες παρε­λάσεις είχαν γίνει σε τρεις αμερικανικές πόλεις και κατά τα προηγούμενα χρό­νια γίνονταν μόνον στην Νέα Υόρκη. Η ανάπτυξη αυτή της εξωστρέφειας της Προεδρικής Φρουράς αποφασίσθηκε τα τελευταία χρόνια με κύριο σκε­πτικό το γεγονός ότι αποστολή των ευζώνων είναι η επίδειξη και ο εντυπωσιασμός με στόχο την τόνωση τού εθνικού φρονήματος των Ελλήνων στο εσωτερικό και το εξωτερικό.

Οι απόδημοι

Η ανταπόκριση των αποδήμων Ελλήνων υπήρξε συγκινητική, καθώς όπως μας λέγει ο διευθυντής του Στρατιωτι­κού Γραφείου της Προεδρίας της Δημοκρατίας (στο οποίο υπάγεται η Προεδρι­κή Φρουρά) Αντιπτέραρχος Γρηγόρης Πρεζεράκος, οι ελληνικές κοινότητες ανέλαβαν να καλύψουν καθ’ ολοκληρίαν το κόστος των αποστολών. Αυτό σημαίνει πλήρη κάλυψη όχι μόνον των αεροπορικών εισι­τηρίων και των εξόδων δι­αμονής των ευζώνων, αλλά και της προβλεπομένης αποζημιώσεως για τις αποστολές εξωτερικού. Έτσι χωρίς την παραμικρή επι­βάρυνση τού ελληνικού προϋπολογισμού, οι εύζωνοι φέτος θα παρελάσουν στην Νέα Υόρκη, το Σικά­γο, την Φιλαδέλφεια και την Τάμπα, καθώς και στο Σύδνεϋ και την Αδελαΐδα της Αυστραλίας.

Όμως οι κινήσεις εξωστρέφειας δεν σταματούν εδώ. Βάσει προγράμματος πού εφαρμόζεται σταδια­κά, οι στρατώνες της Προ­εδρικής Φρουράς στην οδό Ηρώδου του Αττικού, αρχίζουν να ανοίγουν τις Κυριακές ώστε οι πολίτες να μπορούν να παρακολου­θούν την εβδομαδιαία τε­λετή επάρσεως της σημαί­ας από την αρχή.

Ήδη οι στρατώνες ανοίγουν δύο Κυριακές τον μήνα, με την προοπτική να ανοίγουν κά­θε Κυριακή. Βεβαίως ο πε­ριορισμένος χώρος, δεν επιτρέπει την δυνατότη­τα να μπαίνουν στο στρα­τόπεδο όλοι όσοι θα το επιθυμούσαν και για τον λόγο αυτό γίνεται προσυνεννόηση για τήρηση προτεραιοτήτων. Φυσικά προηγούνται έναντι όλων οι συγγενείς των υπηρετούντων ευζώνων.

Οι στολές των ευζώνων είναι εξ ολοκλήρου χειρο­ποίητες. Και ενώ κάποτε το ραφείο και το υποδηματοποιείο της Προεδρικής Φρουράς προορίζονταν για μικροπράγματα και συντή­ρηση των στολών, πλέον τις κατασκευάζουν εξ ολοκλή­ρου. Οι βιοτεχνίες ενδυμά­των πού κάποτε συνεργά­ζονταν για την κατασκευή τους, πλέον είτε δεν υπάρχουν, είτε δεν ασχολούνται με τις στολές. Για τον λόγο αυτό, σε μια εποχή μεγάλων δυσκολιών και οικονο­μικών περιορισμών αποφα­σίσθηκε η ανάπτυξη αυτόνομων δυνατοτήτων. Έτσι στο τσαρουχοποιείο μετα­τέθηκαν τρεις μόνιμοι οπλί­τες (Εθελοντές Μακράς Θη­τείας) οι οποίοι μαθήτευσαν δίπλα στον τελευταίο τσαγκάρη με σχετικές γνώ­σεις και πλέον κατασκευ­άζουν όλα τα τσαρούχια της Προεδρικής Φρουράς. Στο ραφείο μετατέθηκαν πολιτικοί υπάλληλοι του υπουργείου Εθνικής Αμύνης πού ράβουν τις στο­λές καθ’ ολοκληρίαν. Για να γίνει κατανοητή η πολυπλοκότητα και η δυσκολία της δουλειάς αρκεί να αναφέρουμε ότι για την κατα­σκευή ενός γιλέκου ευζώνου, απαιτούνται έξι μήνες.

Με την δημιουργία των υποδομών αυτών αναδείχθηκε η ανάγκη ιστορικής τεκμηριώσεως των παραδοσιακών ευζωνικών στολών. Για τον σκοπό αυτό συγκροτήθηκε μικτή επιτροπή από το Στρατιω­τικό Γραφείο της Προεδρί­ας και το υπουργείο Πολι­τισμού, η οποία διαμόρφω­σε τις προδιαγραφές των δύο βασικών ευζωνικών στολών. Η μία είναι η κλασσική φουστανέλλα ή ντουλαμάς και η άλλη η κρητική βράκα, η οποία φοριέται σε ειδικές περιπτώσεις.

Ο ντουλαμάς είναι η Κυ­ριακάτικη στολή του ευζώνου. Την φορά για την πα­ράταξη τής σημαίας και για την βάρδια στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτου και το Προεδρικό Μέγαρο. Για τις καθημερινές υπάρχουν μία θερινή και μια χει­μερινή στολή. Θερινή είναι η χακί φουστανέλλα πού ονομάζεται στολή των Βαλ­κανικών Πολέμων. Χειμερι­νή η στολή με το βαθύ κυανούν χιτώνιο και ενίοτε την σκουρόχρωμη κάππα, που ονομάζεται στολή των Μα­κεδονομάχων.

Συν τω χρόνω όμως δίπλα σε αυτές τις πιστοποιημένες στολές έχουν αρχίσει να σχεδιάζονται και άλλες παραδοσιακές ενδυμασίες με την τεκμηρίωση των οποί­ων ασχολείται πλέον μόνι­μα η επιτροπή πού έχει δημιουργηθεί. Πρώτη σχεδι­άσθηκε η ποντιακή παρα­δοσιακή ενδυμασία, την οποία φορούν οι εύζωνοι πού στέκονται ως τιμητική φρουρά στις εκδηλώσεις μνήμης για τον Ποντια­κό Ελληνισμό. Ακολουθεί η Θρακική παραδοσιακή ενδυμασία πού διαμορφώ­νεται αυτή την περίοδο. Πρόθεση τής Προεδρικής Φρουράς είναι να γίνει αντίστοιχη τεκμηρίωση για παραδοσιακές ενδυμασίες από όλη την Ελλάδα, αξιοποιώντας την πείρα πού αποκτήθηκε τα τελευ­ταία χρόνια. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πολλαπλασιασθούν οι επίσημες στολές τής Προε­δρικής Φρουράς. Όμως θα δημιουργηθούν υποδείγμα­τα για όσο το δυνα­τόν περισσότερες παραδοσιακές ενδυμασίες πού θα μπο­ρούν ενδεχομένως να φέ­ρονται κατά περίπτωση όπως ή ποντιακή.

Συμβολικά

Σε τακτικές ώρες καθημερινά, η αλλαγή φρουράς των ευζώνων παίρνει το δρόμο από το Στρατόπε­δο Τζαβέλα στην Ηρώδου του Αττικού πηρός το Μνη­μείο του Αγνώστου Στρατι­ώτου. Τούς βλέπουμε όλοι όσοι περνάμε από εκεί. Βαδίζουν κατ' άνδρα σε μια συγκεκριμένη διαδρο­μή σεσημασμένη στο πεζοδρόμιο πού με τα χρόνια έχει ξασπρίσει από τα επι­βλητικά βροντερά βήματα των ευζώνων πού την ακολουθούν χωρίς να παρεκκλίνουν από αυτήν, ό,τι και αν συμβεί.

Ένας βαθύς εθνικός συμβολισμός εμπεριέχεται σε αυτή την διαδρομή. Τα τσαρούχια βροντούν στην ελληνική γη, για να τα ακούουν όλοι όσοι είναι θαμμέ­νοι σε αυτήν. Για να ακούουν οι πρόγονοί μας ότι είμαστε εδώ, ζωντανοί και ελεύθεροι. Και το μονοπά­τι πού σχηματίζουν τα βροντερά βήματα των ευζώ­νων, ο τσαρουχόδρομος όπως λέγεται, συμβολίζουν την αέναη πορεία των απε­λευθερωτικών αγώνων του έθνους. Την πορεία πού κά­θε γενιά Ελλήνων έχει υποχρέωση να συνεχίζει.

 του Εύθ. Π. Πέτρου