Ονόματα, επίθετα, παρατσούκλια – ονοματοθεσία των κατοίκων του Βαλτινού

 

Του Ευαγγέλου Σ. Στάθη

Σπουδαία λαογραφική σημασία για τον τόπο μας, έχουν διάφορες λέξεις που δίνονται ως ονόματα σε πρόσωπα. Τα ανθρωπωνύμια, αυτά που δίνονται στους ανθρώπους διακρίνονται σε βαπτιστικά ονόματα, σε επώνυμα ή οικογενειακά, σε παρωνύμια ή παρατσούκλια.

Στο χωριό μας συνηθίζαμε και ως εξής την ονοματοθεσία.

α) Για τους άντρες

1.      Όνομα άνδρα και επίθετό του: Ο Λία Στάθ’ς, ο Κώστα Βότσο, ο Μήτσιο Ψύχο, ο Γκέλια Καραμήτσιο, ο Τσίλια Τσιγάρα, ο Νίκο Δήμο.

2.      Όνομα άνδρα και όνομα πατέρα του: Νικολάκς Τόλιο, Σταύρο Τσίλια, Βασίλς Κολιό, Βαγγέλτς Πασχάλη, Λάκς Βησσάρη, βασίλτς Χαρίλη, Μήτσιο Φώτη, Τόλιο Τάσιο, Θωμάς Στυλιανό.

3.      Όνομα άντρα και όνομα πατέρα του και όνομα παππού του: Λία Στέργιο Αντών’, Τάκς Σταύρο Τσίλια, Κώστα Λία Τάσιο, Γιώργος Νικολάκη Τόλιο.

4.      Όνομα άνδρα και όνομα πατέρα και επίθετό του: Νάσιο Κώστα Βότσιο, Στέργιο Μήτρο Ρούση, Βασίλτς Θωμά Χρηστάκο.

5.      Όνομα άνδρα και όνομα μητέρας του. Χρήστος τς Πανάιω, Γιάννης τς Θεοδοσίας, Γιώργος τς Σαββούλας.

6.      Όνομα άνδρα και όνομα γυναίκας του Σπύρος τς Πανάιω, Κώτσιος τς Θεοδοσίας.

7.      Όνομα άντρα και επάγγελμα πατέρα ή αδερφού του: Γεώργιος Παπά, Σταύρος παπά.

8.      Όνομα άντρα και παρατσούκλι του: Βαγγέλτς Βαρδάκας, Γιώργο Κούρκουλος, Μήτσιος Σαιάς, Γιώργος Τζατζάς, Κώστας Στανιές, Κώτσιο Γούνας, Βαγγέλτς Παυλάκιας.

9.      Όνομα άντρα και παρατσούκλι πατέρα του: Νικολάκς Σκόποτα, Κώστα Τζιώρτζης, Τάκς Πειραιώτη, Βαγγέλης Σαιά.

10.  Διάφορα: Ο παππούς ο Γούσιας, ο παππούς ο Σκρέκας, ο παππούς ο Μήτρος, ο παππούς ο Ψύχος, ο παππούς ο Λούκας, ο παππούς ο Φίλιππας, ο παππούς ο Κολοβελώνης  (Αθανάσιος), ο παππούς ο Τάσιος, ο παππούς ο Κόρακας (Νικόλας), ο παππούς ο Μπαρούτας (Αθανάσιος).

β) Για τις γυναίκες

1. Με το όνομα του άντρα της: Γιαννάκαινα, Παντελήνα, Αριστείδαινα, Χριστοφορίνα, Πέτραινα, Γληγόραινα, Χρυσοστομίνα, Χαρίλαινα, Μιχάλαινα, Πασχάλαινα, Προκόπαινα.

2. Με το επίθετό του άντρα της: Τζήμαινα, Φουρτούναινα, Παζαρού, Σχολήνα, Μαγκάταινα, Μπαντόλαινα, Κορακίνα, Γουλόπλαινα, Καραμπάσαινα, Σαρακίναινα, Περιστέραινα, Πολυμερίνα, Σκρέκαινα, Τσιγάραινα, Τσιμπώναινα, Ζαμπάκαινα.

3. Με το παρατσούκλι του άντρα της: Κουρκουλίνα, Τζιώρτζαινα, Μόκαινα, Διγενήνα, Αναγνωστάκαινα, Γκουτζιώλαινα, Καστρακίδαινα, Πειραιώταινα.

4. Από το όνομα του άντρα της και το επίθετο ή παρατσούκλι του: Νάσαινα Κόρακα, Σωτήραινα Στάθη, Γιώργαινα Σκόποτα, Βαγγέλαινα Σαιά, Σπύραινα Παπακώστα, Βαγγέλαινα Σταμούλη, Μήτσαινα Κατσούλη.

5. Όνομα γυναίκας και όνομα μητέρα της: Θυμιούλα τς Δέσπω, Αγόρω τς Πανάιω.

6. Όνομα γυναίκας και ονοματεπώνυμο άντρα της: Γεωργίτσα Βασίλη Ψύχου, Ζώιο Γιάννη Απόχα.

7. Όνομα γυναίκας και ονοματεπώνυμο πατέρα της: Βάγγιω Κώστα Βότσο, Μάρω Λία Κλιάκο, Βάγγιω Σωτήρη Σταμούλη.

8. Με επάγγελμα άντρα της: Παπαδιά, Αναγνωστάκαινα, Δασκαλίνα.

9. Όνομα μανιάς και όνομα επίθετο της ίδιας της γυναίκας: μανιά Αγγέλω, μανία Τασιούλα, μανία Καραμπάσαινα, μανιά Σκρέκαινα, μανιά Δήμαινα, μανιά Τζήμαινα, μανιά Ζαμπάκαινα, μανιά Κολοβελώναινα, μανιά Κορακίνα.

Πηγή: Βιβλίο "Το Βαλτινό" Β΄ Λαογραφικά, του Ευαγγέλου Σ. Στάθη, έκδοση 2002.