Λούστρος ή λουστραδόρος ονομάζεται ο πλανόδιος που το επάγγελμα του ήταν να γυαλίζει τα παπούτσια των περαστικών. Στη δουλειά τους οι λούστροι χρησιμοποιούσαν κασελάκι που μέσα έχει τα βερνίκια και τις βούρτσες για το γυάλισμα των παπουτσιών.
Το
επάγγελμα του λουστραδόρου γνώρισε άνθηση παλιότερα, τότε που ο κόσμος περπατούσε
σε χωμάτινους δρόμους και τα παπούτσια σκονίζονταν ή λασπώνονταν εύκολα.
Οι
λούστροι ή λουστραδόροι μ’ ένα κασελάκι μπροστά τους, αληθινό κομψοτέχνημα, όπου
γύρω του κρέμονταν οι βούρτσες και τα βερνίκια με τα διάφορα χρώματα, κάθονταν
σ’ ένα χαμηλό σκαμνάκι, στη σειρά κι αντικριστά στην κεντρική πλατεία των
Τρικάλων, και περίμεναν υπομονετικά τους πελάτες. Για να προσελκύσουν τους
πελάτες χτύπαγαν με τις βούρτσες τους ρυθμικά το κασελάκι και πολλές φορές έκαναν
διάφορα ταχυδακτυλουργικά κόλπα για να τραβήξουν την προσοχή τους.
Όταν
ο πελάτης ήθελε να λουστράρει τα παπούτσια του, πλησίαζε και τοποθετούσε το
πόδι του επάνω στην ειδική μεταλλική ή ξύλινη θέση (καλούπι) της κασέλας κι ο
λούστρος άρχιζε την εργασία του. Αναδίπλωνε μια, δυο φορές το μπατζάκι του παντελονιού του πελάτη
του και τοποθετούσε ανάμεσα από το πόδι και το παπούτσι τις προστατευτικές
κάρτες για να μην λερωθούν οι κάλτσες του. Στη συνέχεια άρχιζε το βάψιμο των
παπουτσιών με το βερνίκι. Ανάλογα με τον χρωματισμό των παπουτσιών χρησιμοποιούσε
και το αντίστοιχο χρώμα βερνικιού. Όταν τελείωνε το βάψιμο του ενός παπουτσιού,
συνέχιζε την ίδια διαδικασία και με το άλλο. Μετά την βαφή, ακολουθούσε το
γυάλισμα. Στην αρχή άλειφε με μια γυαλιστερή κρέμα λούστρου τα παπούτσια, στη
συνέχεια τα γυάλιζε με το βούρτσισμα και τελείωνε το γυάλισμα με ένα απαλό τρίψιμο
με πανάκι.
Έβγαζε
στο τέλος τις προστατευτικές κάρτες, κατέβαζε τις δίπλες του παντελονιού και εύχονταν
στον πελάτη «με γεια σου». Ο πελάτης πλήρωνε ευχαριστημένος τον λούστρο και η
διαδικασία ελάμβανε τέλος.
