Η μουσική του Μάνου Χατζιδάκι (Για την Παγκόσμια Ημέρα της Μουσικής)

 

Μια νότα από τον Μάνο Χατζιδάκι δεν είναι ποτέ απλώς ήχος. Είναι ψίθυρος ψυχής· είναι φτερούγισμα φωτός ανάμεσα στις ρωγμές της καθημερινότητας. Η μουσική του δεν περιγράφεται — κατοικείται. Μπαίνεις μέσα της όπως μπαίνεις σ’ ένα όνειρο αχνό, σχεδόν ξεχασμένο· κι όμως, εκεί μέσα θυμάσαι ποιος είσαι, τι αγάπησες, τι σε πόνεσε και — το σπουδαιότερο — τι ακόμα μπορείς να ελπίζεις.

Πολλοί τη χαρακτηρίζουν «λυπητερή». Κι όμως, δεν είναι η λύπη της παραίτησης, δεν είναι η μελαγχολία της ήττας. Είναι η λεπτή, καθαρή θλίψη που νιώθεις μπροστά σε κάτι αληθινά όμορφο· σαν ένα ηλιοβασίλεμα που σε συγκινεί, γιατί σου θυμίζει πόσο ευλογημένο είναι το ότι υπήρξε.

Εγώ δεν βλέπω θλίψη. Βλέπω γαλήνη. Ακούω αγγέλους να σιγοτραγουδούν στις στέγες των σπιτιών. Αισθάνομαι παιδικά βήματα σε μοναχικούς δρόμους, όχι με φόβο αλλά με προσμονή· σαν να επιστρέφουν στο σπίτι με τα χέρια γεμάτα φως. Εκεί που άλλοι βλέπουν σκοτάδι, εγώ διακρίνω φλόγες. Όνειρα. Προσευχές.

Η μουσική του Χατζιδάκι δεν σε βγάζει από τη θλίψη — τη μεταμορφώνει. Σου δείχνει πως μπορείς να είσαι ευάλωτος και ταυτόχρονα δυνατός· να πονάς, αλλά να συνεχίζεις· να κλαις, και να ονειρεύεσαι.

Γιατί αυτή η μουσική έχει κάτι από την άνοιξη που ανθίζει ακόμα και μέσα στον χειμώνα. Δεν είναι ποτέ κραυγαλέα. Δεν χαϊδεύει το αυτί — αγγίζει την καρδιά. Και την αγγίζει με τρόπο σχεδόν μυστικό· όπως το πρώτο φως της αυγής που δεν κάνει θόρυβο, μα αλλάζει όλον τον κόσμο.

Μέσα στις μελωδίες του υπάρχει μια υπόσχεση: πως τίποτα δεν χάνεται στ’ αλήθεια. Πως κάθε τι όμορφο, ακόμη κι αν περάσει, αφήνει ένα ίχνος — έναν ήχο — που συνεχίζει να τραγουδά μέσα μας.

Και αυτός ο ήχος, για μένα, δεν είναι ποτέ καταθλιπτικός.

Είναι η φωνή της ελπίδας που αρνείται να σιωπήσει.