"Μουσικό σχήμα νέων" Στέργιος Ρούσης και Θεόδωρος Χριστάκος

Τις δικές τους καλλιτεχνικές ανησυχίες στο χώρο της μουσικής, ψηλαφούν και εκφράζουν, ο συγχωριανός μας Στέργιος Δημ. Ρούσης και ο φίλος του Θεόδωρος Χριστάκος.

Με οχήματα τις ηλεκτρικές κιθάρες και οδηγό τη μελέτη και το ταλέντο τους διερευνούν δρόμους, τόπους και μουσική έκφραση, στα νερά της μουσικής θάλασσας, αναζητώντας με αξιώσεις την εκφραστική τους και την τέρψη των αισθήσεών τους.

Τα Χριστούγεννα μια άλλης εποχής

Του Σωτήρη Κύρμπα

Το τοπίο της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς στα Τρίκαλα και γενικότερα στη Δυτική Θεσσαλία ήταν προφανώς διαφορετικό στα χρόνια του Μεσοπολέμου αλλά και στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες - εκτός των άλλων - και ως προς τούτο: Σχεδόν πάντα οι εορτάσιμες τούτες μέρες είχαν λευκό φόντο! Το χιόνι είχε ήδη καλύψει την πόλη και τις γειτονιές της, φαινόμενο που όλο και πιο σπάνια βλέπουμε στις μέρες μας… Κλιματική αλλαγή; Ίσως.
Ο αείμνηστος Τρικαλινός λογοτέχνης Γιάννης Τρίκκης (ο ιατρός Γιάννης Φίτσιος) σε λυρικό του πεζογράφημα που είχε δημοσιευθεί στο περιοδικό «Μετέωρα» του ΕΜΟΤ το 1947 αποδίδει με εξαιρετικά γλαφυρά το κλίμα των ημερών: «Τα περασμένα χρόνια χιόνιζε τα Χριστούγεννα. Έτσι θυμάμαι. Και τα Τρίκαλα τη μεγάλη νύχτα της αναμονής του θείου γεγονότος ήταν πάντα λευκά, εξαγνισμένα σαν τις ψυχές των καλών χριστιανών. Την παραμονή τα χιόνια είχαν αιματοβαφτεί από τα σφάγια σε κάθε αυλή. Αυτό δεν ήταν αμαρτία, ήταν η θυσία απόμακρη επιταγή λατρείας στον οποιονδήποτε Θεό ύστερα από νηστεία. Τ’ αθώα αίματα στη στιγμή ξεχρώμιαζαν και σκεπάζονταν από άλλο στρώμα χιονιού πριν νυκτώσει. Τη νύχτα, ώ άγια νύχτα ελπίδας, άναβαν φωτιές στα σπίτια μέσα στα τζάκια ν’ αργοψηθούν τα χοιρινά και από τα μπουχάρια να ξεπεταχθούν στον ουρανό ο καπνός κι’ η κνίσσα…»
Σε ένα λοιπόν τοπίο που θύμιζε πολύ περισσότερο… Χριστούγεννα απ’ ότι σήμερα, οι Τρικαλινοί και γενικότερα οι Δυτικοθεσσαλοί προετοιμάζονταν αρκετούς μήνες νωρίτερα για τις Άγιες μέρες, μια προετοιμασία που συνδέονταν άμεσα και με παραγωγικούς τομείς, κυρίως όσον αφορά τους κτηνοτροφικούς κλάδους που τόσο ανθούσαν στις περιοχές μας.

Η γουρνοχαρά και οι λιχουδιές της
Ήταν εξαιρετικά συνηθισμένη η εκτροφή γουρουνιών ήδη από τους θερινούς μήνες, μια συνήθεια που προέρχονταν όχι μόνο από την ανάγκη να γεμίσει το γιορτινό τραπέζι, αλλά και να εξασφαλισθεί η επάρκεια κρέατος και λίπους κατά τους χειμερινούς εν’ γένει μήνες.

«Το Χριστόψωμο» Χριστουγεννιάτικο Διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

Μεταξὺ τῶν πολλῶν δημωδῶν τύπων, τοὺς ὁποίους θὰ ἔχωσι νὰ ἐκμεταλλευθῶσιν οἱμέλλοντες διηγηματογράφοι μας, διαπρεπῆ κατέχει θέσιν ἡ κακὴ πενθερά, ὡς καὶ ἡ κακὴμητρυιά. Περὶ μητρυιᾶς ἄλλωστε θὰ ἀποπειραθῶ νὰ διαλάβω τινά, πρὸς ἐποικοδόμησιν τῶν ἀναγνωστῶν μου. Περὶ μιᾶς κακῆς πενθερᾶς σήμερον ὁ λόγος.

Εἰς τί ἔπταιεν ἡ ἀτυχὴς νέα Διαλεχτή, οὕτως ὠνομάζετο, θυγάτηρ τοῦ Κασσανδρέως μπάρμπαΜανώλη, μεταναστεύσαντος κατὰ τὴν Ἑλληνικὴν Ἐπανάστασιν εἰς μίαν τῶν νήσων τοῦΑἰγαίου; Εἰς τί ἔπταιεν ἂν ἦτο στείρα καὶ ἄτεκνος; Εἶχε νυμφευθῆ πρὸ ἑπταετίας, ἔκτοτε δὶςμετέβη εἰς τὰ λουτρὰ τῆς Αἰδηψοῦ, πεντάκις τῆς ἔδωκαν νὰ πίη διάφορα τελεσιουργὰβότανα, εἰς μάτην, ἡ γῆ ἔμενεν ἄγονος. Δυὸ ἢ τρεῖς γύφτισσαι τῆς ἔδωκαν νὰ φορέσηπερίαπτα θαυματουργὰ περὶ τὰς μασχάλας, εἰπούσαι αὐτῇ, ὅτι τοῦτο ἦτο τὸ μόνον μέσον,ὅπως γεννήσῃ, καὶ μάλιστα υἱόν. Τέλος καλόγηρός τις Σιναΐτης τῇ ἐδώρησεν ἡγιασμένονκομβολόγιον, εἰπῶν αὐτῇ νὰ τὸ βαπτίζῃ καὶ νὰ πίνῃ τὸ ὕδωρ. Τὰ πάντα μάταια.

Ἐπὶ τέλους μὲ τὴν ἀπελπισίαν ᾖλθε καὶ ἡ ἀνάπαυσις τῆς συνειδήσεως, καὶ δὲν ἐνόμιζενἐαυτὴν ἔνοχον. Τὸ αὐτὸ ὅμως δὲν ἐφρόνει καὶ ἡ γραῖα Καντάκαινα, ἡ πενθερά της, ἥτιςἐπέρριπτεν εἰς τὴν νύμφην αὐτῆς τὸ σφάλμα τῆς μὴ ἀποκτήσεως ἐγγόνου διὰ τὸ γῆραςτης.

Εἶναι ἀληθές, ὅτι ὁ σύζυγος τῆς Διαλεχτῆς ἦτο τὸ μόνον τέκνον τῆς γραίας ταύτης, καὶ οὖτοςδὲ συνεμερίζετο τὴν πρόληψιν τῆς μητρός του ἐναντίον τῆς συμβίας αὐτοῦ. Ἂν δὲν τῷ ἐγέννᾳἡ σύζυγός του, ἡ γενεὰ ἐχάνετο. Περίεργον, δέ, ὅτι πᾶς Ἕλλην τῆς ἐποχῆς μας ἱερώτατονθεωρεῖ χρέος καὶ ὑπερτάτην ἀνάγκην τὴν διαιώνισιν τοῦ γένους του.

Ἑκάστοτε, ὁσάκις ὁ υἱός της ἐπέστρεφεν ἐκ τοῦ ταξιδίου του, διότι εἶχε βρατσέραν, καὶ ἦτοτολμηρότατος εἰς τὴν ἀκτοπλοΐαν, ἡ γραῖα Καντάκαινα ἤρχετο εἰς προϋπάντησιν αὐτοῦ, τὸνὡδήγει εἰς τὸν οἰκίσκον της, τὸν ἐδιάβαζε, τὸν ἐκατήχει, τοῦ ἔβαζε μαναφούκια, καὶ οὕτωτὸν προέπεμπε παρὰ τῇ γυναικὶ αὐτοῦ. Καὶ δὲν ἔλεγε τὰ ἐλαττώματά της, ἀλλὰ τὰαὐγάτιζε, δὲν ἦτο μόνο «μαρμάρα», τουτέστι στείρα ἡ νύμφη της, τοῦτο δὲν ἤρκει, ἀλλ᾿ ἦτοἄπαστρη, ἀπασσάλωτη, ξετσίπωτη κλπ. Ὅλα τὰ εἶχεν, «ἡ ποίσα, ἡ δείξα, ἡ ἄκληρη».

Ὁ καπετὰν Καντάκης, φλομωμένος, θαλασσοπνιγμένος, τὰ ἤκουεν ὅλα αὐτά, ἡ φαντασία τουἐφούσκωνεν, ἐξερχόμενος εἶτα συνήντα τοὺς συναδέλφους του ναυτικούς, ἤρχιζαν τὰ καλῶςὤρισες, καλῶς σᾶς ηὕρα, ἔπινεν ἑπτὰ ἢ ὀκτὼ ρώμια, καὶ μὲ τριπλῆν σκοτοδίνην, τὴν ἐκ τῆςθαλάσσης, τὴν ἐκ τῆς γυναικείας διαβολῆς καὶ τὴν ἐκ τῶν ποτῶν, εἰσήρχετο οἴκαδε καὶβάρβαροι σκηναὶ συνέβαινον τότε μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τῆς συζύγου του.

Ευχές

Η α-νοησία είναι ανέορτη

Του Χρήστου Γιανναρά

Μ​οιάζει να έχει χαθεί, για το μεγαλύτερο ποσοστό του ανθρώπινου πληθυσμού στον πλανήτη σήμερα, η επίγνωση της διαφοράς ανάμεσα στη γιορτή και στην επιπόλαιη τέρψη. Η απώλεια μετριέται σε διάρκεια ενός ή των δύο τελευταίων αιώνων – τα Χριστούγεννα, λ.χ., τι σήμαιναν για τον παππού ή τον προπάππου μας και τι σημαίνουν για μας σήμερα;

Ένας ή και δύο αιώνες είναι διάρκεια ασήμαντη (σε σχέση με την ηλικία του σύμπαντος ή και σε σχέση με την ύπαρξη έλλογης ζωής πάνω στη γη). Πάντως, σε οποιοδήποτε βάθος χρόνου, τη γιορτή τη γεννούσε η απάντηση στο ερώτημα: από ποια αιτία και για ποιο σκοπό υπάρχει ο «κόσμος», γιατί ο λόγος-τρόπος της ύπαρξης των υπαρκτών να συνιστά κόσμημα αρμονίας, τάξης και κάλλους;

Δεν απασχολούσε όλους το ερώτημα, υπήρχαν πάντοτε και άνθρωποι άσκεφτοι, βοσκηματώδεις, που απλώς επιβίωναν χάρη στις ορμές αυτοσυντήρησης – χωρίς ερωτήματα για την αιτία και τον σκοπό της ύπαρξης. Υπήρχαν, ίσως και να πλεόναζαν, οι άσκεφτοι, αλλά τον χρόνο τον μετέπλαθαν σε Ιστορία μόνο όσοι πάλευαν να διακρίνουν «νόημα» της ύπαρξης. Αποτύπωναν την πάλη τους στην Τέχνη, στη Φιλοσοφία, στο «Πολιτικόν Αθλημα».

Σήμερα, για πρώτη ίσως φορά, ο χρόνος κυλάει, αλλά Ιστορία δεν γράφεται. Συμβαίνουν πολλά και διάφορα, όπως συμβαίνουν και σε μια μυρμηγκοφωλιά ή σε κυψέλη μελισσών. Αφορούν στην ικανοποίηση του ενστίκτου και των ορμών επιβίωσης, όχι στο ερώτημα: γιατί η επιβίωση, γιατί η ύπαρξη. Τα όσα συμβαίνουν μεταποιούνται αμέσως σε «πληροφορία», η πληροφορία αξιολογείται χρηστικά, πουλιέται σαν «είδηση». Για να είναι ευπώλητη η είδηση πρέπει να εντυπωσιάσει, γι’ αυτό και υποτάσσεται ολοκληρωτικά στην προτεραιότητα του εντυπωσιασμού: εμπορευματοποιούνται οι εντυπώσεις, υποκαθιστούν την είδηση.

Αυτή μπορεί να είναι μια εξήγηση, γιατί δεν υπάρχουν πια και Γιορτές. Γιορτή είναι μια μεγάλη χαρά που κοινωνείται, μοιράζεται και μετέχεται από την κοινότητα. Την πραγματικότητα της «κοινότητας» δεν τη συγκροτούσε ο «καταμερισμός της εργασίας, η «κοινωνία της χρείας» – ο ωφελιμισμός μπορεί να οδηγήσει μόνο ώς τον «εταιρισμόν επί κοινώ συμφέροντι» (την societas). Δεν αρκεί η χρησιμοθηρία για να γεννηθεί «πόλις», «κοινότητα», «εκκλησία» (του δήμου ή των πιστών). Η χρησιμοθηρία γεννάει συμβάσεις, συμβόλαια, «συντάγματα», νάρθηκες θωράκισης ατομικών δικαιωμάτων – κατασφαλίζει τις βοσκηματώδεις υπάρξεις.

Η πόλις-κοινότητα-εκκλησία έχει άξονα συνοχής το «ιερό», δηλαδή το σημάδι-σημαίνον του αληθούς. Και α-λήθεια (εμφάνεια) είναι η φανέρωση, δηλαδή η εμπειρική πιστοποίηση (όχι η «δόξα»-δοξασία) του τρόπου της αθανασίας (του «αθανατίζειν»). Εμπειρική πιστοποίηση καθολικά κοινωνούμενη που γεννάει το γεγονός της Γιορτής.

Οι άνθρωποι σήμερα δεν ξέρουμε τη Γιορτή, ονομάζουμε «γιορτή» την προγραμματισμένη (ημερολογιακά) τέρψη ή διασκέδαση ή ευωχία – ατομοκεντρικές, εφήμερες ευχαριστήσεις. Θεωρούμε «γιορτή» έναν ξεχωριστό διάκοσμο της πεζής καθημερινότητας – λαμπιόνια, καμπανίτσες, πολύχρωμες μπαλίτσες, έλατα με γιρλάντες, πακεταρισμένα δωράκια, αλλοδαπές μουσικές. Η «αλήθεια» για μας σήμερα δεν είναι ο τρόπος της αθανασίας, που σημαίνεται μόνο με τη γλώσσα της Τέχνης ή της πολιτικής και εκκλησιαστικής πράξης. Για μας «αλήθεια» είναι η ορθότητα της κατανόησης, γι’ αυτό και η πολιτική πράξη έχει δώσει τη θέση της στην προπαγάνδα, στον διαφημιστικό εντυπωσιασμό, όπως και το εκκλησιαστικό γεγονός έχει υποκατασταθεί από το «κήρυγμα».

Δήμος Τρικκαίων: Τα Δέματα Αγάπης αυξήθηκαν σε.. Κιβώτια Αγάπης

Δεκάδες προσφορές τρικαλινών ενίσχυσαν τη δράση του Κοινωνικού Παντοπωλείου για τις γιορτές των Χριστουγέννων.

Γεύματα και προσφορές αγάπης από τον Δήμο Τρικκαίων στους ωφελούμενους του Κοινωνικού Παντοπωλείου. 
Για άλλη μια χρονιά, το πνεύμα των εορτών των Χριστουγέννων ήταν η ευκαιρία, για να δοθεί το μήνυμα της αλληλεγγύης και τη προσφοράς από τους τρικαλινούς και τρικαλινές επιχειρήσεις. Διότι με την πολύτιμη συνδρομή τους στην υπάρχουσα δράση και Δομή του Δήμου, όπως τόνισε ο αντιδήμαρχος Κοινωνικής Μέριμνας κ. Κών/νος Ψύχος, έγινε δυνατή η συγκέντρωση περισσότερων από κάθε άλλη φορά τροφίμων για τις ημέρες των γιορτών. Το Καλάθι Αγάπης, μετατράπηκε πλέον σε Κιβώτιο Αγάπης, αφού η προσφορά ειδών για τους συμπολίτες που έχουν ανάγκη, αυξήθηκε. Και είναι δείγμα της έμπρακτης αλληλεγγύης της τρικαλινής κοινωνίας, που εκφράζεται με κάθε τρόπο. 
Αυτή τη φορά, το Κοινωνικό Παντοπωλείο δέχθηκε τις προσφορές και τους ωφελούμενους, όπως έχουν καταγραφεί από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου Τρικκαίων, ετοιμάστηκαν χωριστά τα δέματα και άρχισε η παράδοσή τους.
Η ευχή για Καλές Γιορτές, είναι πλέον έμπρακτη και ουσιαστική.

Το γιόρτασαν στη Δημοτική Ενότητα Καλλιδένδρου

Με συνδαιτυμόνες τους αντιδημάρχους κ. Χρήστο Μπούρα, Ελένη Πούλιου και τον πρόεδρο του Δ.Δ. Βαλτινού Δημήτρη Σταμούλη έστησαν το δικό τους τραπέζι και το γλέντησαν, οι υπάλληλοι της Δημοτικής Ενότητας Καλλιδένδρου, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα ανάλογη των προεόρτιων των Χριστουγέννων.

Την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2018, στο δημοτικό κατάστημα Βαλτινού το κλίμα ήταν εορταστικό, τα εδέσματα ποικίλα, τα ποτά ελαφριά και το κέφι περίσσιο.

«Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, η Δ. Ε. Καλλιδένδρου κρατάει την παράδοση!!!!», έγραψαν στην ιστοσελίδα του F.B. και ευχήθηκαν προς όλους μας, «Χρόνια πολλά καλές γιορτές να έχουμε!!!»

Αντευχόμαστε για προσωπική, οικογενειακή και κοινωνική ευτυχία. Καλές γιορτές, καλή και δημιουργική χρονιά.

Ορκίστηκε ο συγχωριανός Εύελπις Γιάννης Αντ. Βαγγελός

Την Παρασκευή 21 Δεκεμβρίου 2018, έλαβε χώρα η ορκωμοσία των πρωτοετών Ευελπίδων Τάξεως 2022 «Αντιστράτηγος Κωνσταντίνος Μαζαράκης - Αινιάν», που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων στη Βάρη Αττικής.

Μεταξύ των ορκισθέντων ευέλπιδων, και παρουσία των γονέων, αδελφών και συγγενών του, ορκίστηκε και έλαβε ξιφίδιο και ο συγχωριανός μας Γιάννης Βαγγελός.

Στην τελετή ορκωμοσίας των πρωτοετών Ευελπίδων, περευρέθησαν προσωπικότητες της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος, η Υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Μαρία Κόλλια - Τσαρουχά, ο Αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης ΠΝ και ο Αρχηγός ΓΕΣ Αντιστράτηγος Αλκιβιάδης Στεφανής.

Στη συνέχεια, πραγματοποιήθηκαν και εκδηλώσεις για τη συμπλήρωση 190 χρόνων από την ίδρυση της Σχολής.

Τα κάλαντα του Βαλτινού

Καλήν εσπέραν άρχοντες, αν είναι ο ορισμός σας
Χριστού την θεία Γέννηση λέμε στ’ αρχοντικό σας.

Τώρα που αλλάζει η χρονιά κι αλλάζουμε σελίδα

λίγες ευχές σας δίνουμε απ’ την εφημερίδα.

Χριστούγεννα κι η σκέψη μας, στο Βαλτινό είναι πάλι,

και μη μας πείτε πληκτικά, «άστα μας τα ‘παν κι άλλοι».

Πολλά στη γη τα βάσανα, πολλή κι η δυστυχία

φτώχεια, ανέχεια, πόλεμοι, αρρώστια κι αδικία.

Άλλοι γλεντούν και πίνουνε με φώτα και στολίδια,

κι άλλοι πεινούν και ψάχνουνε να φάνε απ’ τα σκουπίδια.

«Οι άγιες μέρες να σκορπούν χαρά στο σπιτικό σας,

βάλσαμο να ‘ναι στο κακό κι άγγελος στο πλευρό σας.

Με του Χριστού τη γέννηση και την αρχή του Χρόνου,

ευχόμαστε κάθε χαρά και τέλος κάθε πόνου!

Σ’ αυτό το όμορφο χωριό οι ελπίδες να μην σβήσουν

κι όλοι οι νοικοκυραίοι του πολλά χρόνια να ζήσουν! »…

Κι αν τις ευχές τις βρίσκετε λίγο παρωχημένες

μπροστά μας πάντα υπάρχουνε ελπίδες αναμμένες.

Όμως, με ευχές που είν’ άπραχτες, ο κόσμος δεν αλλάζει,

απλά αλλοιώνεται η μορφή κι αλήθεια με ψέμα μοιάζει.

Μπροστά αν πάει η αγάπη μας κι η γνώση αν φωτίζει

όλα θα έρθουν στη ζωή, καθώς, καθείς ελπίζει.

Δικιά μας είναι η ζωή, δικός μας και ο χρόνος,

δικιά μας κι η επιλογή: ευδαιμονία ή πόνος.

«Αν θέλετε τα παιδιά να είναι ευφυή, διαβάζετέ τους παραμύθια»

Μία συνέντευξη του εξαιρετικού αυτού παραμυθά, Ευγένιου Τριβιζά.

Αν οι άνθρωποι άφηναν ελεύθερη τη φαντασία τους, θα είχαμε ένα κόσμο με λιγότερη συννεφιά και περισσότερα ουράνια τόξα, με περισσότερες κόκκινες κλωστές παραμυθιών και λιγότερες αλυσίδες, με λιγότερα συρματοπλέγματα και περισσότερα τετράφυλλα τριφύλλια, με λιγότερη άσφαλτο και περισσότερες μαργαρίτες που λένε πάντα «σ’ αγαπώ», λέει ο Ευγένιος Τριβιζάς. Ο πιο διάσημος και αγαπητός παραμυθάς της Ελλάδας μπήκε σε όλα τα σπίτια με μία από τις πιο πετυχημένες αλλά και σημαντικές παιδικές σειρές όλων των εποχών, την μαγική Φρουτοπία των παιδικών μας χρόνων. Πέρα όμως από το έργο που του χάρισε την αναγνωρισιμότητα στον Τριβιζά χρωστάμε υπέροχα μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, παιδικά βιβλία και μερικές από τις πιο χρήσιμες συμβουλές προς τους γονείς που μπορεί να συναντήσει κανείς εκεί έξω. 

 -Τι σας ώθησε να αρχίσετε να γράφετε παραμύθια; 

Όταν ήμουν μικρός και μου διάβαζαν κάποιο παραμύθι αισθανόμουν προδομένος κάθε φορά που άκουγα το «ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα», επειδή οι ήρωές του ζούσαν μεν καλά, αλλά πολύ αμφέβαλα ότι εγώ ζούσα καλύτερα. Γι’ αυτό το λόγο προσπαθούσα να φανταστώ τι συνέβαινε στους ήρωες μετά το τέλος της ιστορίας.

-Συνεχίζατε δηλαδή την ιστορία με ένα νέο παραμύθι; 

Ναι, άλλοτε καλούσα σε μονομαχία τον πρίγκιπα που είχε παντρευτεί τη Χιονάτη, άλλοτε έτρεχα στη σκοτεινή σπηλιά κι έβαζα οξυζενέ στις πληγές του νικημένου δράκου και άλλοτε πάλι έβρισκα όλες τις μυστικές φλογέρες του φλογεροπαίχτη, όχι μόνο εκείνη που όταν την παίζεις σε ακολουθούν ποντίκια, αλλά και την άλλη που όταν την παίζεις σε ακολουθούν πεταλούδες, χαρταετοί και ζαχαροπλάστες. Αυτή ήταν η αφορμή να αρχίσω να γράφω σιγά-σιγά τα δικά μου παραμύθια.

-Έχετε γράψει δεκάδες βιβλία. Τι τροφοδοτεί τη φαντασία και την έμπνευσή σας; 

Ένα χρώμα, ένας ήχος, μια σκιά, ακόμα και το πιο ασήμαντο αντικείμενο όπως ένα κουκούτσι βύσσινου, ένα τούλι μπομπονιέρας, ένα καμένο σπίρτο ή ένα καλαμάκι πορτοκαλάδας μπορεί να αποτελέσει πηγή έμπνευσης. Τα ηλιοτρόπια της Ισπανίας, οι σαύρες του Αγίου Δομίνικου, οι μπουκαμβίλιες της Πλάκας, οι υπόνομοι του Αμβούργου, οι κόκορες της Ντελαγκράτσια, οι κάκτοι της Αριζόνας, όλα έχουν προσφέρει αφορμές για ιστορίες μου. 

Παιδικές μνήμες «Οι καλικάντζαροι και η Μαμή»

Του Θανάση Ζαμπακά

Εν Βαλτινώ, τη Παραμονή Χριστουγέννων κάποιας χρονιάς τη δεκαετία του ΄60.

Αφού κάναμε μπάνιο στο σκαφίδι εγώ και η αδερφή μου, φορέσαμε τα φτωχικά μας, αλλά καθαρά ρούχα και το βραδάκι της παραμονής μαζευτήκαμε γύρω από το τζάκι για να ζεσταθούμε. Η μάνα, μας έφτιαξε και μας έδωσε, για βραδινό, ζεστό χαμομήλι με φρέσκο ζυμωτό ψωμί στη γάστρα, καθώς νηστεύαμε και την επόμενη μέρα θα πηγαίναμε στην εκκλησία για να μεταλάβουμε.

-«Άντε καθίστε φρόνημα και η γιαγιά θα σας πει ένα παραμύθι», μας είπε.

Εμείς μαζευτήκαμε στο κρεβάτι και κουρνιάσαμε κάτω από την φλοκάτη.

Η γιαγιά έφτιαξε για λίγο τη φωτιά με τη μάσια, πήρε το ξύλινο σκαμνάκι, έκατσε κι άρχισε να μας διηγείται το παραμύθι.

-«Μια φορά κι ένα καιρό, τέτοιες μέρες Χριστουγέννων, οι καλικάντζαροι ανέβαιναν στον πάνω κόσμο κι έκαναν διάφορες ζαβολιές, πείραζαν τον κόσμο, έκαναν ζημιές, και βρόμιζαν τον τόπο. Ένα βράδυ λοιπόν, που η γυναίκα του Τραγοπόδη αρχικαλικάντζαρου, η Πικασόμπρα,  ήταν έγκυος, την έπιασαν οι πόνοι και ήταν έτοιμη να γεννήσει».

-«Αχ τι θα κάνουμε τώρα, νυχτιάτικα, που θα βρούμε μαμή να ξεγεννήσει;» αναφώνησε ανήσυχος ο καλικάντζαρος.

-«Ξέρω εγώ μια μαμή στο άλλο χωριό», πετάγεται και λέει ο παγανός Τρικλοπόδης.

-«Τρεχάτε να την φέρετε γρήγορα εδώ», διέταξε ο αρχικαλικάντζαρος.

Οι καλικάντζαροι έγιναν αέρας και έφτασαν στο σπίτι της μαμής, στο άλλο χωριό, και άρχιζαν να φωνάζουν.

-«Ε μαμή, Ε μαμηηή βγες έξω».

Που να βγει έξω η μαμή.

-«Αυτοί όλο ζαβολιές και ζημιές κάνουν, που να μπλέκουμε τώρα», είπε σιγανά στον άντρα της.

-«Βγες έξω είναι ανάγκη να ξεγεννήσεις την καλικαντζαρού» ακούστηκε πάλι μια φωνή από τους καλικάντζαρους.

Τι να κάνει κι η μαμή, άνοιξε σιγά σιγά την πόρτα και είδε ένα τσούρμο από καλικαντζαραίους.

-«Έλα γρήγορα να ξεγεννήσεις την καλικαντζαρού και θα σε χρυσώσει ο αρχηγός μας», είπε ένας καλικάντζαρος.

-«Πώς να ρθώ με ένα γόνα χιόνι έξω;» είπε η μαμή.

-«Θα ζέψουμε το κάρο» είπαν οι καλικάντζαροι.

-«Μπά, φοβάται το άλογο τη νύχτα…», είπε ο άντρας της μαμής, αλλά χωρίς να προλάβει να αποσώσει την κουβέντα του, οι καλικάντζαροι είχαν ζευτεί οι ίδιοι στο κάρο και περίμεναν την μαμή.

Τα χοιροσφάγια - η γουρουνοχαρά στο Βαλτινό (Λαογραφία)

Τα Χριστούγεννα στην Ελλάδα τα χαίρεται κανένας καλύτερα στο χωριό, γιατί εκεί στο χωριό είναι ριζωμένα τα ωραία παραδοσιακά έθιμα, που έχουν χάρη κι ομορφιά.

Ένα από τα πολλά και γνωστότερα έθιμα του Βαλτινού είναι αυτό της χοιροσφαγής (Γουρουνοχαρά).

Η χοιροσφαγία παλιότερα αποτελούσε μεγάλο γεγονός για τους κατοίκους του χωριού μας, γιατί οι άνθρωποι, εκτός του ότι έτρωγαν σπάνια κρέας, συνέπιπτε να γίνεται και με τη μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης, τη Γέννηση του Χρηστού.

Κάθε οικογένεια λοιπόν στο χωριό, έτρεφε στο κουμάσι με πίτουρα, κι αποφάγια απαραίτητα και από ένα τουλάχιστον χοίρο.

Την παραμονή των Χριστουγέννων και μετά από 40 ημέρες νηστείας, ακόνιζαν τα γουρουνομάχαιρα και τρεις τέσσερεις οικογένειες μαζί, συγγενείς, αδέλφια - ξαδέλφια, καθόριζαν με τη σειρά ποια ημέρα θα έσφαζε το γουρούνι της, η κάθε μία.

Πρωί ­ πρωί η νοικοκυρά άναβε φωτιά στην αυλή και έβαζαν επάνω το καζάνι με το νερό.

Πέντε - έξι άντρες, γεροδεμένοι, έπιαναν το γουρούνι, άλλοι από το σχοινί, άλλοι από τα πόδια, άλλοι από τα αυτιά, άλλοι από την ουρά και με μεγάλη δυσκολία το έριχναν στο έδαφος.Τα ουρλιαχτά του χοίρου αναστάτωναν τη γειτονιά.

Ο σφαγέας τεχνίτης στο σφάξιμο, έσφαζε το γουρούνι με μαχαίρι καλά τροχισμένο και στη συνέχεια με το τσεκούρι έκοβε την καρωτίδα.

Η νοικοκυρά, που είχε έτοιμα σε μια φτιαρίτσα, κάρβουνα και θυμιάμα, περνούσε από όλη την παρέα και τους λιβάνιζε.

Ακολουθούσαν διάφορες ευχές (άντε, να το φάμε με υγεία) και έπαιρναν με την παλάμη τους το πρόσωπο, τον καπνό με το θυμίαμα.

Στη συνέχεια έριχνε τα κάρβουνα με τη θυμιάμα στο κομμένο κεφάλι του γουρουνιού, για να διώξουν τα παγανά.

Οι άντρες έπλεναν τα χέρια τους από τα αίματα και τις λάσπες με ζεστό νερό και στη συνέχεια τοποθετούσαν το γουρούνι ανάσκελα, το στήριζαν σε δυο ξύλινους ράβδους (τάκους) και άρχιζαν να το γδέρνουν. Το γδάρσιμο απαιτούσε χέρια, δυνατά και τεχνικά, για να μην τρυπήσει το δέρμα.

Απεβίωσε ο Βάιος Δημ. Βασδέκης

Απεβίωσε την Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2018, ο συγχωριανός μας Βάιος Βασδέκης του Δημητρίου, σε ηλικία 84 ετών.

Ο Βάιος Βασδέκης γεννήθηκε στον Πρόδρομο το 1934. Ήρθε γαμπρός στο Βαλτινό. Παντρεύτηκε με την Βασιλική, το γένος Βασιλείου Βελέντζα και απόχτησαν τρία παιδιά. Τον Δημήτριο, τον Βασίλειο και τον Παναγιώτη.

Η λαογραφία της τράπουλας

Τώρα στις γιορτές πολλοί είναι αυτοί που το ρίχνουν στο χαρτάκι και γενικότερα στα τυχερά παιχνίδια. Άλλοι για να δοκιμάσουν την τύχη τους και άλλοι απλά για να περάσουν ευχάριστα την ώρα τους. Ας δούμε όμως την ιστορία της τράπουλας και τα περί αυτής παιχνίδια και λαογραφικά στοιχεία της.

Τράπουλα (λέξη Ιταλική: trappola, που σημαίνει παγίδα, δόλο, κι ύστερα δέσμη με τα παιγνιδόχαρτα, η το ίδιο το χαρτοπαίγνιο) την επινόησαν στην Ανατολή, στα μεσαιωνικά χρόνια, οι ανώτερες τάξεις.

Τα πρώτα παιγνιδόχαρτα είχαν αλληγορικές παραστάσεις, θρησκευτικές ή μεταφυσικές, αλλά και κοσμικές από την αυλική ζωή. Με τον καιρό όμως ο τρόπος κατασκευής των χαρτιών φτήνυνε, όσο η τέχνη τους περνούσε από τη ζωγραφική στην ξυλογραφία και ύστερα στη χαλκογραφία και στο τύπωμα. Τα χαρτιά της κάθε δεσμίδας ήταν τότε πιο πολλά.

Οι Ιταλοί τα είχαν 92 και τα χώριζαν στις τέσσερις κατηγορίες που έχουμε σχεδόν ακόμη. Τις «κούπες», τα «σπαθιά», τα «ντινέρια», και τα «μπαστούνια». Αργότερα οι Γάλλοι τα περιόρισαν σε 52 και σε τέσσερις επίσης κατηγορίες. Τα ονόμασαν δε: «καρδιά», «τριφύλλι», «τετράγωνο» και «αιχμή». Από τότε διαδόθηκαν αφού ήταν ένας σατανικός συνδυασμός ψυχαγωγίας και κέρδους.

Στην Ελλάδα οι κατηγορίες από το 1884 ονομάζονταν «μπαστούνια», «σπαθιά», «κούπες» και «καρό».

Η Εκκλησία καταδικάζει το παίξιμό τους ότι είναι αμαρτωλό, και οι Κυβερνήσεις σκέφτηκαν να το φορολογήσουν κι ύστερα να το κρατήσουν μονοπώλιο.

Τις μέρες της πρωτοχρονιάς, η πολιτεία και η οικογένεια το βλέπουν με ανοχή και μπαίνει στα γενικά έθιμα της δοκιμασίας της τύχης που είναι πολλά την πρωτοχρονιά και που γίνονται είτε με μαντική (όποιος κερδίσει σήμερα, θα πάει καλά η χρονιά) είτε με "μαγεία" (πρέπει να κερδίσουμε, για να κερδίζουμε όλο τον χρόνο).

Επίσης είναι γνωστή η χαρτομαντεία σ' όλο τον κόσμο και ξέρουμε καλά τις «χαρτορίχτρες» που μπορούν και «ρίχνουν τα χαρτιά» και να εμπνέονται απ' αυτά στις προφητείες τους.

'"Ο Εκείνος και ο Άλλος"....

Όταν Εκείνος ξεκίνησε από τα στενά πλακόστρωτα των Αναφιώτικων της παλιάς Αθήνας και συνάντησε μετά από χρόνια τον Άλλο στα στενά πλακόστρωτα στο Βαρούσι Τρικάλων....κοινό τους γνώρισμα; γκαφατζήδες και οι δύο....και κάπως έτσι η ιστορία συνεχίζεται.. με τους Τρικαλινούς Κλόουν Βάγια Γουλοπούλου και Βίκυ Φαγκρίδα. Foto:Stefanos Gogοs

Γράμμα στον παππού

Αγαπημένε παππού καλησπέρα....

Αφ’ ότου απήλθες πέρασαν χρόνια 65.

Τις διηγήσεις σου, μου διηγήθηκε η κόρη σου και μάνα μου.

Για τις αδυσώπητες μάχες με τον μακρύ ποδαρόδρομο μέχρι να φτάσεις στο σχολειό, με τους βαρείς χειμώνες για να επιβιώσουν τα ζωντανά, με τη γη για να καρπίσουν τ’ αμπέλια

κι έβγαλαν ρόζους τα χέρια σου για ένα καρβέλι ψωμί που κόβονταν στα δέκα κομμάτια

για λίγες πατάτες που ήταν καθημερινό δείπνο

για μια λάμπα το βράδυ που να θυμίζει το φως,
τις αδυσώπητες μάχες

να μη φύγουν τα παιδιά σου στα ξένα

να μη σβήσει η ελπίδα των ανθρώπων

για μια ζωή καλύτερη…

– για τον άγριο πόλεμο και τους μυριάδες νεκρούς

για το διωγμό και το φόβο απ’ τους... ανακηρυχθέντες... νικητές.

Αγαπητέ μου παππού τα νέα από δω απαράλλαχτα είναι και ίδια.

Η γη να ρημάζει οι νέοι να φεύγουν, γέροι στη φτώχεια

τα σχολειά κλείνουν

η λάμπα ανάβει ξανά

το μέλλον οπισθοχωρεί βίαια.

Αν σκέφτεσαι... να... ξανάρθεις να το σκεφτείς καλά.

Του Κώστα Σκηνιώτη

Το πρώτο χιόνι για φέτος στο Βαλτινό

Ο χειμώνας έκανε την εμφάνισή του και μετεωρολογικά, καθώς το πρώτο φετινό χιόνι άσπρισε την περιοχή του χωριού και γενικότερα του νομού Τρικάλων.

Φαίνεται όμως πως, η έκπληξη των κατοίκων του χωριού ήταν μεγάλη, καθώς αρκετοί έσπευσαν από κάθε γειτονιά να καταγράψουν το γεγονός με τα κινητά τους σε βίντεο.

Συλλέξαμε μερικά βίντεο και δίνουμε τις διευθύνσεις URL, που καταγράφουν τη πρώτη χιονόπτωση στο χωριό:

https://www.facebook.com/panos.stamoulis.908/videos/962449943954068/?t=5

https://www.facebook.com/dimitris.stamoulis.3344/videos/346791726116940/?t=49

https://www.facebook.com/bill.korakas.75/videos/565988830513085/?t=2

https://www.facebook.com/panos.stamoulis.908/videos/962446163954446/?t=7

https://www.facebook.com/eirhnh.ymin/videos/10216903443030777/?t=12

Και παρακάτω μερικές φωτογραφίες από το πασπάλισμα του χιονιού στο χωριό.

Καλημέρες και καλημερούδια

Πόση ομορφιά μπορεί να κρύβουν ένα χαμόγελο και μια καλημέρα κάθε φορά που εκφράζονται από τους ανθρώπους;

Είναι τόσο απλό και όμορφο να χαμογελάσεις και τόσο σημαντική αυτή η ευχή, να πεις μια καλημέρα, στον συνάνθρωπό σου, που δεν κοστίζει τίποτα, αλλά η  προσφορά είναι ανεκτίμητη.

Το χαμόγελο και η καλημέρα είναι ένα κύμα θετικής ενέργειας που μεταφέρεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και αλλάζει τη διάθεση προς το καλύτερο εκατέρωθεν.

Ένα χαμόγελο και μια ζεστή καλημέρα είναι τα κλειδιά… για την κάθε μέρα μας.

Οι άνθρωποι, ανέκαθεν, γνώριζαν την αξία της διαχρονικής αυτής ευχής και αποτύπωναν τις καλημέρες σε διάφορα αντικείμενα, με τα οποία ερχόταν καθημερινά σε επαφή, για να τους υπενθυμίζουν την σημασία και τη δύναμη που εμπεριέχεται μέσα σ’ αυτή τη λέξη. Καλημέρα σε καθρέφτες, σε πετσέτες, σε κεντήματα, σε κάδρα κ.α.

Και επειδή η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται, ας κάνουμε ότι περνά από το χέρι μας να ομορφύνουμε τη κάθε μέρα, φτιάχνοντας τη διάθεση όχι μόνο τη δική μας αλλά και των γύρω μας.

Συλλέξαμε μια σειρά από ανάλογα παραδοσιακά αντικείμενα που μας εύχονται «Καλημέρα» και σε συνδυασμό με δίστιχα καλημερούδια τα παρουσιάζουμε παρακάτω.

Μια καλημέρα θα σας πω με της καρδιάς τα χείλη

και να περνάτε όμορφα αγαπημένοι φίλοι!!!

Μια καλημέρα θα σας πω και όπου και να είστε

Καλά να πάει η μέρα σας να μη στεναχωρείστε

Επιχρωματισμένα πορτραίτα του Βαλτινού

Παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες, πορτραίτα ανδρών και γυναικών από το Βαλτινό, που επιχρωματίστηκαν στις «Γραφικές Τέχνες» Δ. Τσιγάρα και αναδείχθηκαν σε μια άλλη εικαστική άποψη, όπου το χρώμα κυριαρχεί, χωρίς να χάνεται η αίσθηση της παλαιότητας.

Είναι όλοι Βαλτσινιώτες και αυτή η ιδιότητά τους, τους ενώνει εδώ και πάλι, μετά από τόσο καιρό και τους αθροίζει μαζί σε μια Συλλογή, που σε κάνει να αισθάνεσαι όπως, μπροστά σ’ ένα θαμμένο οικογενειακό άλμπουμ.

Κοιτάζοντας τα πορτρέτα, μπορεί κανείς να ονειροπολήσει και να αναλογιστεί τη σχετικότητα του χρόνου.

Σκιές θα ήταν σήμερα οι άνθρωποι αυτοί στη μνήμη όσων θυμόνταν. Αλλά να, που τώρα με τη επιχρωμάτιση αυτή μεγεθύνονται και μας κοιτάνε χωρίς να μας βλέπουν. 

Λες και θα ξεπηδήσουν από το κάδρο τους και θα μας καλημερίσουν.

Λες και θα μας διηγηθούν την ιστορία τους, για να τους μάθουμε καλύτερα, να τους εμπιστευτούμε, για να μας δείξουν τον τρόπο για το μοιραίο «πέρασμα»...
Εκεί όπου περπάτησαν εκείνοι...
Εκεί όπου ζούμε σήμερα εμείς...
Εκεί όπου θα τρέχουν αύριο οι νεότεροι...

«Ψηφιακό Ασκληπιείο» το πρώτο βήμα

Η πατρίδα του Ασκληπιού τιμά και συνεχίζει το έργο του πρώτου γιατρού της ανθρωπότητας Αναλυτικά τα βήματα και οι δράσεις στον πρωτοποριακό χώρο επιστήμης και γνώσης που σχεδιάστηκε προσεκτικά 

Με έναν άκρως μελετημένο και τεκμηριωμένο σχεδιασμό, ο Δήμος Τρικκαίων προχωρά με συγκεκριμένα βήματα στην αξιοποίηση της παράδοσης του Ασκληπιού. Ετοιμάζεται να υλοποιήσει το «Ψηφιακό Ασκληπιείο», μια καινοτόμα δράση που ενσωματώνει και προωθεί, ολόκληρο το πλέγμα σχέσεων που διέπει την αρχαία και σύγχρονη ιατρική, τη μουσειολογία, την τεχνολογία, τους γιατρούς, τα φαρμακευτικά φυτά, τον εναλλακτικό τουρισμό.
Πρώτο βήματα αυτού σχεδίου, το Ψηφιακό Ασκληπιείο. Ένα μοναδικό στην Ελλάδα κέντρο συνάντησης της ιατρικής, της φαρμακευτικής δράσης και της τεχνολογίας, σε έναν χώρο εμβληματικό: στα ριζά του Κόζιακα, από όπου θρυλείται ότι ο Ασκληπιός συγκέντρωνε τα βότανά του.

Η σχετική πρόταση του Δήμου Τρικκαίων υποβλήθηκε στο τοπικό πρόγραμμα του LEADER την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2018. Με προϋπολογισμό 599.874,79€  και χρονοδιάγραμμα έναρξης υλοποίησης, τον ερχόμενο Απρίλιο, ο Δήμος Τρικκαίων προωθεί την αξιοποίηση του brand name Ασκληπιός. Αυτό συμβαίνει μέσω ολοκληρωμένου σχεδίου, που συμπεριλαμβάνει δημιουργία τοπικής παραγωγικής ταυτότητας, αλλά και ενθάρρυνση της δημιουργίας ομάδας παραγωγών για τη δημιουργία πιστοποιημένων φαρμακευτικών κι αρωματικών φυτών.

Το «Ψηφιακό Ασκληπιείο», αποτελεί μια δράση που μεταβάλλει τον Δήμο Τρικκαίων, σε κέντρο της ιατρικής και της υγιεινής. Αυτό θα συμβεί στο παλιό, εγκαταλειμμένο Δημαρχείο Δ. Κόζιακα, που υποδέχεται τη δράση, αναπτύσσοντας επί μέρους δραστηριότητες, αφιερωμένες στον θεό Ασκληπιό.