Ο σιδεράς

Ο σιδεράς ήταν ο τεχνίτης που κατασκεύαζε στο αμόνι σιδερένια εργαλεία. Μπορούσαν να κατασκευάσουν αξίνες, τσεκούρια, δρέπανα, σφυριά, βαριές αλλά και σιδερένια εξαρτήματα όπως καρφιά και μεντεσέδες κ.ά.

Η τέχνη του σιδερά απαιτούσε μεγάλη εμπειρία αλλά και οργανωμένα εργαστήρια στα οποία μάθαιναν οι νέοι κυρίως από οικογενειακή παράδοση ή από μαθητεία. Ήταν αρκετά δύσκολη δουλειά γιατί απαιτούσε μεγάλη σωματική δύναμη αλλά και αντοχή σε υψηλές θερμοκρασίες αφού αρκετές ώρες της δουλειάς τους τις περνούσαν κοντά στη φωτιά δηλαδή στο καμίνι όπου ζέσταιναν το σίδερο.

Απαραίτητα εργαλεία του σιδερά ήταν εκτός από το αμόνι, η βαριά, το φυσερό, η βούτα με το νερό. Η διαδικασία επεξεργασίας του σιδήρου ήταν η εξής:
Άναβαν στο καμίνι τη φωτιά την οποία φυσούσαν με το φυσερό ώστε να την διατηρήσουν. εκεί έβαζαν το σίδερο μέχρι να πυρακτωθεί ώστε να γίνει πιο ευλύγιστο. Το σίδερο κοκκίνιζε στη φωτιά έτσι που λίγο ακόμα και θα έλιωνε για να γίνει υγρό. 

Στη συνέχεια το τοποθετούσαν στο αμόνι και με τη βαριά το χτυπούσαν ώστε να του δώσουν το σχήμα που ήθελαν σε σχέση πάντα με το εργαλείο που ήθελαν να κατασκευάσουν. Τέλος το έβαζαν στη βούτα με το νερό ώστε να παγώσει και να στερεοποιηθεί. Με αυτόν τον τρόπο μπορούσαν να κατασκευάσουν περίτεχνα έργα όπως κάγκελα με ποικιλία σχεδίων κ.ά. Επίσης έφτιαχναν υνιά για να οργώσουν οι γεωργοί, ξινάρια και τα λαμάκια που χρησιμοποιούσαν στα μαγκανοπήγαδα για να στερεώσουν τα κουτσούκια με τα οποία έβγαζαν το νερό.

Σύνεργα για τις ανάγκες του γεωργού που έφτιαχναν οι σιδεράδες, ήταν: οι κασμάδες, αξίνες με το ένα μέρος στενό και το φαρδύτερο για να σκάβουν (ανάλογα με το σχήμα τους είχαν διάφορα ονόματα, όπως: τσαπιά, τσάπες, τσάπες δίκοπες, σκαλιστήρια).

Ακόμα για το θερισμό τα δρεπάνια, για τα αμπέλια το κλαδευτήρι, το πριόνι, τα τσαπιά.. Τέλος, για άλλες μικροδουλειές το τσεκούρι το σφυρί και το σκεπάρνι.

Σήμερα οι νέοι σιδεράδες, εργάζονται με πιο τυποποιημένες κατασκευές, η δουλειά τους είναι λιγότερο δύσκολη και οι ίδιοι δεν έχουν καμιά σχέση ή συνέχεια μ’  εκείνους τους παλιούς σιδεράδες.

Πηγή: ecomuseum.gr