Ένα αφιέρωμα στο μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων

Συνεχίζοντας την περιδιάβαση σε τόπους που αναβλύζουν ιστορία, σε τόπους που τα έργα των χειρών και του πνεύματος ανθρώπων δημιούργησαν και άφησαν πίσω σπάνια αρχιτεκτονήματα και έργα πνευματικής τελειότητας, η σημερινή μας επίσκεψη περιλαμβάνει την Μονή των Αγίων Θεοδώρων που «κάθεται», λες, πάνω σε βράχο στον λόφο ψηλά στο ύψωμα του ομώνυμου οικισμού της Βασιλικής.

Είτε ερχόμενος κανένας από Τρίκαλα προς Καλαμπάκα, είτε φεύγοντας από Καλαμπάκα προς Τρίκαλα, ρίχνοντας το βλέμμα του επί της Ε.Ο προς τον οικισμό που φέρει το όνομα των δύο Αγίων (Θεοδώρων ), θα αντικρύσει το μοναστήρι τους που οι κάτοικοι έστησαν εκεί μεγαλύνοντάς τους.

Η μονή απέχει από τον Ε.Ο περίπου το ένα χιλ., σε υψόμετρο 180 μέτρα, στην κορφή ενός μεγάλου βράχου που ορθώνεται, βιγλάτωρας, λες, στην πλαγιά του λόφου έχοντας απέναντί της την οροσειρά της Πίνδου, με την κορφή του κ Κόζιακα να δεσπόζει στον χώρο, ανατολικά την απλωσιά του Θεσσαλικού κάμπου και στο βάθος την πόλη των Τρικάλων, δεξιά την άγια λιθόπολη των Μετεώρων με το επίνειό της την Καλαμπάκα να κουρνιάζει, λες, στην άγια σκιά τους.

Βιγλίζοντας επί της κορφής του λόφου προς την πλευρά των αντιχασίων αντικρίζεις τα χωριά Σπαθάδες, Ρίζωμα, Πλάτανο, Αρδάνι και ψηλότερα το Ελληνόκαστρο, το Λιόπρασο και τα άλλα χωριά της περιοχής ενώ σε μικρή απόσταση από τη μονή βρίσκεται και το σπήλαιο της Θεόπετρας όπου η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φώς σημαντικά ευρήματα που μαρτυρούν παρουσία ανθρώπου της ανώτερης παλαιολιθικής εποχής καθώς το μεγάλο εύρος επιχώσεων καλύπτουν την εξέλιξη του ανθρώπου σε μια περίοδο εξόχως καθοριστική για την εξέλιξή του, της μετάβασής του, δηλαδή, από τον Νεάτερνταλ στο χόμο Σάπιενς.

Επίσκεψη στη μονή

Στο 7ο χιλ. επί της Ε.Ο Καλαμπάκας – Τρικάλων στρίβης αριστερά προς οικισμό Αγίων Θεοδώρων, ακολουθώντας την πινακίδα που γράφει « ΠΡΟΣ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΩΝ ΘΕΟΔΩΡΩΝ» και στα 200 μέτρα συναντάς τον «Ληθαίο» ποταμό που προσπερνάς για να συναντήσεις αμέσως μετά το στρατόπεδο της πρώην Π.Α.Π, με το πανέμορφο παρεκκλήσι να σε καλωσορίζει στην πύλη, φύλακας άγγελος, λες, των στρατιωτών που υπηρετούν εδώ.

Λίγο πριν φτάσεις στα πρώτα σπίτια του οικισμού αριστερά σου, έρημο πια, αφημένο στο καταστρεπτικό έργο του πανδαμάτωρα χρόνου, το παλιό σχολείο του χωριού. Εδώ κάποτε ακούγονταν γέλια παιδικά, υπήρχε ζωή, μέλλον εν αντιθέσει με το σήμερα που κυριαρχεί η σιωπή και η εγκατάλειψη.
Προχωρώντας ακόμα λίγα μέτρα φτάνεις στο μεσοχώρι και στρίβεις αριστερά παίρνοντας την ανηφοριά που σε οδηγεί στην πύλη του μοναστηριού και μπαίνεις πια στην αυλή της μονής αντικρίζοντας το νεότερο καθολικό της που προσπερνάς για να ανεβείς τα σκαλιά που σε οδηγούν στο μικρό αλλά ιστορικό καθολικό.

Στο προσκυνητάρι που υπάρχει στα προπύλαια ασπάζεσαι την εικόνα των αγίων Θεοδώρων και τα άγια λείψανά τους που εκτίθενται εδώ προς υγεία και βοήθεια των προσκυνητών για να ακολουθήσει η ξενάγηση στους χώρους της μονής και να πληροφορηθείς από την μοναχή που σε υποδέχεται πρόσχαρα την ιστορία της.
Απαραίτητο είναι το προσκύνημα στο χώρο προσευχής των πρώτων μοναχών κατεβαίνοντας περίπου δέκα σκαλιά που οδηγούν στο σπηλαιώδες κοίλωμα του βράχου όπου το ιερό ασκητήριο της μονής.
Εδώ οσιακές μορφές καθαγίασαν με τις προσευχές και τα δάκρυα μετανοίας τους, το χώρο που αναβλύζει από αγιότητα και καθαρότητα πίστης.
Μετά το κέρασμα στο αρχονταρίκι της μονής και μια σύντομη κουβέντα γύρω από τον μοναστικό βίο και ότι άλλο ενδιαφέρον θελήσετε να μάθετε, ακολουθεί προσκύνημα στο νέο καθολικό της μονής και αν έχετε κανονίσει να βρεθείτε στον εσπερινό, θα βιώσετε κάτι το μοναδικό από την μοναστική βιωτή.

Λίγα ιστορικά στοιχεία για το μοναστήρι

Στις αναφορές που υπάρχουν για την ιστορία της μονής των Αγίων Θεοδώρων αναφέρουμε αυτήν της Οσιολογιοτάτης αγιοστεφανίτισσας μοναχής Θεοτέκνης μέσα από το βιβλίο της «το πέτρινο δάσος» όπου εκτός των άλλων αναφέρονται και τα εξής ενδιαφέροντα :
«…Το μονύδριο των αγίων Θεοδώρων ήταν παλαιότατα ιδρυμένο, πιθανώς στα μέσα ή τέλη του 14ου αιώνα και με κτιτορική διαθήκη αφιερώθηκε ως μετόχιο στην ακμαία μονή Μεγάλου Μετεώρου. Αυτό συνάγεται από διασωθέν σιγιλλιώδες γράμμα του έτους 1541, του Νεόφυτου Α΄ Λαρίσης (1540-1550), διαδόχου του Αγίου Βησσαρίωνος Β΄.
Ο εν λόγω μητροπολίτης επικυρώνει προγενέστερα γράμματα, ήτοι: του Οικουμενικού πατριάρχη Ευθυμίου (1410-1416), των μητροπολιτών Λαρίσης Αντωνίου (1333-1363) και Ιωάσαφ (1383-1401/2), των επισκόπων «ΣΤΑΓΩΝ» Ξενοφόντως (1340-1341) και Νείλου(1362-1377) καθώς και των «σεβαστών βασιλέων» (=Συμεών και Ιωάννη Ούρεση), τα οποία είχαν εκδοθεί υπέρ των μονυδρίων….».
Η ανάβαση και εδώ γίνονταν με δίχτυ, όπως και στις μονές των Μετεώρων καθώς μαρτυρούν τα ξύλινα καρούλια που σώζονται ακόμα στις θέσεις τους.


Μια σημαντική ανακαίνιση φαίνεται να έλαβε χώρα το 1718 καθώς μας πληροφορεί σχετική επιγραφή που υπήρχε εδώ και μια ακόμα το 1762 ενώ με Οθωμανικό διάταγμα της 25/03/1833 η μονή κατέστη μετόχι της ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων για να συγχωνευτεί εκ’ νέου πάλι με το βασιλικό διάταγμα (ΦΕΚ 69/23-03-1887, σ. 201).
Το έτος 1922 εκατόν δέκα εννέα κάτοικοι της γύρω περιοχής με αίτημά τους στην ιερά σύνοδο και το υπουργείο εκκλησιαστικών ζητούν αποστολή ιερομονάχου στη μονή με την δέσμευση να καλύπτουν αυτοί τα έξοδα συντήρησης.


Στις 9 Μαρτίου 1891, ημέρα της πανήγυρης της μονής, υπό το βάρος προσκυνητών υποχωρεί το δάπεδο με συνέπεια να καταγραφούν πολλοί τραυματισμοί και θάνατοι προσκυνητών από την πτώση, ενώ το έτος 1960 προκλήθηκε πυρκαγιά που κατέστρεψε το μεγαλύτερο τμήμα των κελιών και ως από θαύμα γλίτωσαν τα ιερά λείψανα και το καθολικό της μονής.
Το 1972 εγκαταστάθηκε στην μονή η πρώτη γυναικεία αδελφότητα για να ξεκινήσει, λίγο αργότερα, μια νέα ανακαίνιση που όμως δεν τελεσφόρησε κάτι που κατέστη δυνατόν να γίνει με προσωπικό ενδιαφέρον του Μητροπολίτη «ΣΤΑΓΩΝ και ΜΕΤΕΩΡΩΝ» κ.κ. Σεραφείμ ενώ το 2003 δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα της κυβερνήσεως η ιδρυτική πράξη περί σύστασης γυναικείας Ιεράς μονής των Αγίων Θεοδώρων Καλαμπάκας της Μητρόπολης «ΣΤΑΓΩΝ και ΜΕΤΕΩΡΩΝ».
Τον Ιούνιο του 2007 θεμελιώθηκε από τον κ.κ. Σεραφείμ το νέο καθολικό και στις 7 Μαρτίου του 2009 τελέστηκε η πρώτη θεία λειτουργία.
Τελειώσουμε την αναφορά μας τούτη με την επισήμανση πως το μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων τυγχάνει της αγάπης των πιστών της ευρύτερης περιοχής καθώς έχουν αναφερθεί πολλές περιπτώσεις που με την μεσιτεία των Αγίων Θεοδώρων καταγράφονται «θαύματα»!!!
Παλαιότερα στην πανήγυρη της μονής οι προσκυνητές που έρχονταν εδώ για προσκύνημα δεν είχε προηγούμενο πράγμα που αποδεικνύει την αγάπη και σεβασμό των ανθρώπων της περιοχής που κρατάει, ως παράδοση, μέχρι σήμερα κατατάσσοντας την μονή ως την πλέον λαοπρόβλητη.

Του Γρηγόρη Γ. Καλύβα