Μια λακωνική ευχή

Του Θανάση Βαλτινού
Συγγραφέα και προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών

Του μέλλοντος η μέρες στέκοντ’ εμπροστά μας
σα μια σειρά κεράκια αναμένα —
χρυσά, ζεστά, και ζωηρά κεράκια.

Είναι το γνωστό ποίημα του Κ. Π. Καβάφη. Γράφτηκε το 1899. Το πρώτο τρίστιχο. Προσωπικά το θεωρώ μέτριο ποίημα κι αναρωτιέμαι γιατί ο Αλεξανδρινός γέροντας, τόσο σχολαστικός σ’ αυτά τα ζητήματα, το προόρισε για το τελικό του corpus. Η εικόνα είναι γλυκερή και το σκεπτικό της απροσχημάτιστα ρηχό.

Η περασμένες μέρες πίσω μένουν,
μια θλιβερή γραμμή κεριών σβυσμένων·
τα πιο κοντά βγάζουν καπνόν ακόμη,
κρύα κεριά, λυωμένα, και κυρτά.

Πρόκειται για τη δεύτερη στροφή – τετράστιχη αυτή. Η απορία μου ως προς την τακτική του Καβάφη διατηρείται ισχυρή. Τα «Κεριά» ωστόσο επιμένουν. Στη διαδρομή των χρόνων βρίσκονται σε περίοπτη θέση, εννοώ στα χείλη πολλών ανθρώπων κι όχι μόνο αναγνωστών του ποιητή. Έχουν γίνει κοινός τόπος.

Είναι καλό ή κακό αυτό; Δεν θα απαντήσω. Είναι πάντως μια καθιέρωση και υποθέτω ότι αυτή σχετίζεται με το σχήμα παρελθόν – μέλλον. Τα λαμπερά αναμμένα κεριά μπροστά, τα λιωμένα που ακόμα καπνίζουν, πίσω. Η ελπίδα και η νοσταλγία της, εμμέσως. Και φυσικά μια υπόρρητη διάθεση απολογισμού.

Ας το δούμε και έτσι, μέρες που είναι. Κάθε φορά στα τέλη του χρόνου καταφεύγουμε σε τέτοιου είδους παιχνίδια. Πόσο παιχνίδια είναι;

Οι Καζαμίες πιθανόν κυκλοφορούν ακόμα. Για το μέλλον.

Η αβεβαιότητά μας μας κάνει σκεπτικιστές.  Επιφυλακτικούς και κατά κάποιον τρόπο προληπτικούς. Τι θα μας φέρει αυτός ο καινούργιος χρόνος; Δεν είναι εύκολο να αρθρώσουμε υποθέσεις. Ούτε να δώσουμε σχήμα στους φόβους μας. Μπορούμε όμως να κάνουμε ευχές. Οι ευχές αφορούν το μέλλον. Ανωδίνως. Η πλημμύρα των υποσχέσεων και η ευφορία των πλαστών προσδοκιών. Ήδη έχουμε ασκηθεί στο σπορ εντατικά.

Παρ’ όλα αυτά, την πιο κοινότυπη ευχή σε όλους:

Αίσιον και ευτυχές το νέο έτος.

Πηγή: "Η Ελλάδα και ο κόσμος το 2017" Εφημ. «Καθημερινή»