Θωμάς Γκαντάρας «Ο μαύρος λήσταρχος»

Ο λήσταρχος Θωμάς Καντάρας ( ή Γκαντάρας ) επικαλούμενος και "Μαύρος Λήσταρχος" καταγόταν από την Άκρη Ελασσόνας και έδρασε κυρίως στα Χάσια. Βγήκε «κλέφτης», στο κλαρί τον Ιούλιο του 1918 μαζί με τον σύντροφό του Γεώργιο Βελώνη, επειδή είχε λιποτακτήσει από τον Στρατό για να σκοτώσει τον τσιφλικά Θ. Μόσιου στην Βαλανίδα Ελασσόνας, επειδή αυτός είχε βιάσει τη σύζυγό του.

Λίγο αργότερα οι Καντάρας και Βελώνης πιάστηκαν και στις 21 Ιουλίου 1919 το στρατοδικείο της Λάρισας τους επέβαλε ποινή κάθειρξης 14 ετών.
Στις 21 Νοεμβρίου 1921 ο Θωμάς Καντάρας δραπέτευσε από τις φυλακές της Λάρισας σκάβοντας μια τρύπα στο κελί του και βγήκε στην τουαλέτα, απ' όπου και δραπέτευσε με τον Πέτρο Γκανάτσιο και τον νεαρό Περικλή Παπαγεωργίου από το Λουτρό Ελασσόνας.

Ένα χρόνο αργότερα το κεφάλι του επικηρύχθηκε.
Η επικήρυξη για το κεφάλι του Καντάρα ήταν 40.000 δρχ !!! ποσό πάρα πολύ μεγάλο για την εποχή του 1922.
Ο Περικλής Παπαγεωργίου έγινε το πρωτοπαλίκαρο του στη συμμορία που συνέστησε.
Ένας άλλος λήσταρχος της εποχής εκείνης, ο Φώτης Γιαγκούλας, υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης του Καντάρα.

Ο Θωμάς Καντάρας είχε έναν αδερφό επίσης ληστή, τον Γεώργιο Καντάρα, που σκοτώθηκε τον Φεβρουάριο του 1920 στην θέση Κουμαριά Ελασσόνας, σε σύγκρουση με καταδιωκτικά αποσπάσματα. Μαζί του χάθηκε και ο ληστής Μανάτσας.

Ο Θωμάς Καντάρας, σκοτώθηκε στην θέση Οξιά της Δεσκάτης Γρεβενών, κοντά στο Μαυρέλι, στις 5 Αυγούστου του 1923, από τον Γεώργιο Σιακαβάρα, ο οποίος συμμετείχε στο απόσπασμα που τον καταδίωκε.
Το κεφάλι του Καντάρα κόπηκε, μεταφέρθηκε στο Γερακάρι και κατόπιν εκτέθηκε σε κοινή θέα στην Καλαμπάκα στις 6 Αυγούστου 1923, για παραδειγματισμό.
Ύστερα από την εξόντωση του, η συμμορία του σιγά-σιγά διαλύθηκε.

Ο Θωμάς Καντάρας άφησε ορφανά ένα γιο και δυο κόρες, την Βασιλική και την Ελένη. Την Ελένη την έδωσε για υιοθεσία στην Καλαμπάκα όταν ήταν ακόμα νήπιο.
Οι δυο αδερφές αντάμωσαν μεταξύ τους για πρώτη φορά, το 1998.

Η φωτογράφιση της ληστοσυμμορίας του Θ. Γκαντάρα από τον Αθανάσιο Μάνθο αποτέλεσε και αντικείμενο της λογοτεχνίας. Ο Χασιώτης ποιητής Χρ. Μπράβος έγραψε το ακόλουθο ποίημα, το οποίο μελοποιήθηκε από τον Λαρισαίο τραγουδοποιό Θανάση Παπακωνσταντίνου.

Ο τοπικός φωτογράφος επιστέφει, με το μυαλό γεμάτο εικόνες που τράβηξε σε όλη του τη ζωή. Ξαφνικά, δέχεται μια επίσκεψη από έναν θρυλικό ληστή. Παρά το γεγονός ότι καταζητείται με αμοιβή, ο ηρωικός παράνομος αφήνει τα βουνά και αποφασίζει να φωτογραφηθεί

 

«Όπου στα 1923 ο επικηρυγμένος Θωμάς Γκαντάρας, ο Ληστής, αποφασίζει να φωτογραφηθεί.

Ο φωτογράφος των Τρικάλων Α. Μάνθος
έπαιρνε νύχτα τα στενά για το Βαρούσι.
Τους γάμους θα σκεφτόταν ως το σπίτι του
και τους θανάτους, που εκράτησε για πάντα.
Μα πιο πολύ στο βράδυ εγυρνούσε του Αυγούστου
που πόρτες έκλεισε βαριά, έλυσε τα σκυλιά
κλέφτης μην έρθει κι έπεσε
για τον δικαίο τον ύπνο.
Δεν άκουσε σκυλί πόρτα να τρίξει
κι απ τον φεγγίτη της σκεπής
τον είδε που γλιστρούσε
άγγελος με τα δόντια στο μαχαίρι».
Και ένα κλέφτικο τραγούδι για τον Θωμά Γκαντάρα