Το Μαγιάτικο πανηγύρι του Βαλτινού

Πόσοι από τους παλαιότερους άραγε να θυμούνται, ότι στις 2 Μαΐου το Βαλτινό πανηγύριζε και έδινε, παλιά, σε αυτή την ημέρα ιδιαίτερη σημασία και λαμπρότητα;

Την εορτή της ανακομιδής των ιερών λειψάνων του Αγίου Αθανασίου Πατριάρχου της Αλεξάνδρειας, πανηγυρίζει λοιπόν, σήμερα το χωριό μας, στην μνήμη της οποίας είναι αφιερωμένος, ο ιερός ναός Αγίου Αθανασίου Βαλτινού.

Παλιότερα τη μέρα αυτή, μετά την πανηγυρική θεία λειτουργία ο κόσμος έβγαινε στο προαύλιο της εκκλησίας και γιόρταζε, με χορούς και τραγούδια. Γεμάτος ο χώρος με τραπεζοκαθίσματα όπου κάθονταν παρέες - παρέες και εναλλάσσονταν στο χορό. 

Τα παραδοσιακά «όργανα» έπαιζαν τα δημοτικά τραγούδια και οι νέοι και νέες είχαν την ευκαιρία να επιδείξουν τις χορευτικές ικανότητες και τα κάλλη τους. Οι μεγαλύτεροι καμάρωναν και απολάμβαναν το γλέντι με μπύρες και αναψυκτικά που πρόσφερε το διπλανό καφενεδάκι «Τα χίλια δένδρα».

Το γλέντι κρατούσε μέχρι το απόγευμα και μικροί και μεγάλοι απολάμβαναν το Μαγιάτικο πανηγύρι του χωριού.

Δεν γνωρίζουμε πότε ξέφτισε αυτό το πανηγύρι και έπαψε να εορτάζεται, όμως οι φωτογραφίες αποδεικνύουν πως ο κόσμος τότε συμμετείχε, το χαίρονταν και το τιμούσε…

Από τα κιτάπια του αείμνηστου διδασκάλου Δημητρίου Μπούγα διασώθηκε ένα Βαλτσινιώτικο παραδοσιακό τραγούδι που αναφέρεται σ’ αυτό το Πανηγύρι.

Τώρα είν’ ο Μάης (χορευτικό πασχαλιάτικο)

Τώρα είν’ ο Μάης κι Άνοιξη, τώρα είν’ το καλοκαίρι,

τώρα στολίζ’ ο Θεός τη γη με εννιά λογιών λουλούδια,

τώρα και μένα η μάννα μου μ’ εννιά λογιών αρμάθες

ως να ντυθώ ν’ αρματωθώ να πάω στο πανηγύρι.

Το πανηγύρι χάλασε ζωνάρι δεν ευρίσκω

γέρνω πάνω, γέρνω κάτω στα μέσα απ’ το παζάρι

και βρίσκω ένα πραματευτή όπου πωλεί ζωνάρια.

- Πόσο πραματευτή μ’ το ζνάρι, πόσο το παζαρεύεις

- Εγώ το έχω στα εκατό, σένα το δίνω δέκα

ντρέπομαι απ’ τα ξανθά σ’ μαλλιά και σου το δίνω χάρη.

Και μια αληθινή ιστορία του πανηγυριού

Είχε τελειώσει τη λειτουργία ο παπά Θανάσης Βότσιος και ο κόσμος άρχιζε σιγά-σιγά να συγκεντρώνετε στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου Βαλτινού.

Ήταν 2 Μαΐου του 1910 και πανηγύριζε το χωριό. Παλιά συνήθεια, αυτή τη μέρα στο χωριό, οι κάτοικοι να το γλεντάνε με τραγούδια και χορούς.
Τα όργανα, ένας λαουτιέρης, ένας με κλαρίνο κι ένας με νταούλι, δεν άργησαν να συγχρονιστούν και άρχισαν να παίζουν. Αλλά κι ο χορός δεν άργησε καθόλου να στηθεί. Ένας εσωτερικός κύκλος με γυναίκες κι ένας κύκλος εξωτερικός, με άντρες συγχρονίζονταν στο ρυθμό και στους ήχους των δημοτικών τραγουδιών.

Ο κόσμος χόρευε με τη σειρά, άλλοι καμάρωναν, άλλοι χτυπούσαν παλαμάκια. Ήταν και το έθιμο της χαρτούρας, τότε και κάπου, κάπου οι άντρες έριχναν το κέρασμά τους στα όργανα και έτσι το γλέντι συνεχίζονταν.

Εκεί κάπου προς το τέλος μπήκε μπροστά στο χορό και ο Χρήστος Μπαντόλιας.

«Φτώχια καταραμένη» ο Χρήστος, όχι δηλαδή πως οι άλλοι ήταν πλούσιοι, απλά τα κουτσοβόλευαν καλύτερα.
Μερακλώθηκε λοιπόν ο Χρήστος, έβγαλε το σακάκι του και άρχισε να χορεύει λεβέντικα ένα υπέροχο τσάμικο τραγούδι. Ήταν μερακλής, χορευταράς και περήφανος ο Χρήστος, όμως δεν είχε να κεράσει κάτι στα όργανα και αυτοί το μισόκοψαν το τραγούδι.
Ζήτησε να χορέψει και δεύτερο τραγούδι.
Τα όργανα κοιταχτήκανε για λίγο μεταξύ τους… και μετά άρχισαν να παίζουν.
Δεν έβλεπαν όμως κέρασμα από τον Χρήστο και το παίξιμό τους ήταν χαλαρό και άτονο. 

Ο Χρήστος κατάλαβε την ατονία των οργάνων και τους έκανε νόημα με το χέρι να παίξουν κανονικά. Τα όργανα τίποτα, συνέχιζαν το άτονο και χαλαρό παίξιμο.
Ο Χρήστος τους ξαναέκανε νόημα, και αυτοί τίποτα…
Ένοιωσε τέτοια προσβολή και τέτοια περιφρόνηση, που καλύτερα να «άνοιγε η γη να τον καταπιεί».
«Πείρε ανάποδες», νευρίασε και μέσα σ’ όλο τον κόσμο, την ώρα που πλησίαζε κοντά στα όργανα, έφτιαξε μια αεροδυναμική χορευτική φιγούρα και έδωσε μια δυνατή κλωτσιά στο νταούλι. Το νταούλι έφυγε από τα χέρια του νταουλιέρη και έσπασε. Τα όργανα σάστισαν και σταμάτησαν να παίζουν. Πήγε να γίνει φασαρία, αλλά επενέβησαν οι ψυχραιμότεροι και απετράπη.
Ο κόσμος αναστατώθηκε, το γλέντι χάλασε και το πανηγύρι διαλύθηκε.

Ο Χρήστος πήρε το σακάκι του, το φόρεσε, κοίταξε προς την εκκλησία σα να ζητούσε συγνώμη από τον Άγιο Αθανάσιο, έκανε το σταυρό του και έφυγε...