Του Αποστόλη Ζώη
Αποτελεί το σήμα κατατεθέν της ετήσιας εμποροπανήγυρης όχι μόνο στο νομό μας αλλά σ’ ολόκληρη τη Θεσσαλία, ενώ η περιοχή μας έχει να παρουσιάσει σημαντικές επιδόσεις. Πρόκειται για τον ονομαστό χαλβά Φαρσάλων. Πώς προέκυψε όμως ο χαλβάς Φαρσάλων; Πώς πήρε το όνομά του;
Φάρσαλα
Μπορεί να ήταν ένα από τα κυριότερα κέντρα βαφής βαμβακερών ειδών, ονομαστό όμως προϊόν από εκατοντάδες χρόνια είναι και παραμένει για τα Φάρσαλα ο χαλβάς. Ο Ιωάννης Οικονόμου ο Λαρισαίος το 1817 αναφέρει τον χαλβά και τα στραγάλια των Φαρσάλων ως τα (αξιολογότερα της Θεσσαλίας). Σύμφωνα με στοιχεία του εκπαιδευτικού Αθανασίου Καρατόλια, ο Φαρσαλινός χαλβάς είναι τουρκικής προελεύσεως. Άρχισε να παρασκευάζεται μόνο στα Φάρσαλα κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας, από Τούρκους, τεχνίτες.
Τα Φάρσαλα, όπως αναφέρουν στοιχεία του δήμου, υποδουλώθηκαν το 1420 και παρέμειναν υπό την τουρκική κυριαρχία μέχρι το 1881, οπότε προσαρτήθηκαν στο Ελληνικό Βασίλειο μαζί με το μεγαλύτερο τμήμα της Θεσσαλίας, δυνάμει Απόφασης του Συνεδρίου του Βερολίνου 1878.
Κατά το χρονικό διάστημα των 461 ετών που τα Φάρσαλα έζησαν υπό τον τουρκικό ζυγό, οι κάτοικοι υπέστησαν τα πάνδεινα από τον κατακτητή.
Ο σουλτάνος παραχώρησε ελάχιστα προνόμια κοινοτικής αυτοδιοίκησης, προκειμένου να ασχολούνται οι Τούρκοι απερίσπαστα με τον πόλεμο και να εισπράττουν τους φόρους, χωρίς κόπο.
Τα θρησκευτικά και κοινοτικά αυτά προνόμια, συνίστατο στην εν μέρει άσκηση των θρησκευτικών τους καθηκόντων μέσω του Ρωμαιϊκου Μιλλετιού επικεφαλής του οποίου ήταν ο Οικουμενικός Πατριάρχης.
Στα πλούσια χωριά της επαρχίας Φαρσάλων εγκαταστάθηκαν Τούρκοι άποικοι.
Αυτοί κατέλαβαν τα εύφορα πεδινά μέρη, ενώ ο γηγενής πληθυσμός μεταβλήθηκε σε δουλοπάροικο του κατακτητή, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, οι οποίοι αποτραβήχτηκαν στις γύρω οροσειρές, όπως αυτή των Αγράφων.
Τεχνίτες
Στα τέλη του 19ου αιώνα, σύμφωνα με στοιχεία του δήμου Φαρσάλων έχουμε πολλούς άριστους τεχνίτες του χαλβά στα Φάρσαλα. Αυτοί είναι οι Καλταμπάνης, ο Οικονόμου ο Κ. Γωβέλης, ο Κουλιάμπας, ο Μπουλασίκης ο Σπανός και ο Κωνσταντίνου. Αργότερα τα μυστικά της τέχνης του χαλβά τα παρέλαβαν ο Αριστείδης Συρόπουλος, ο Φέκκας,ο Καπιτσίνας, ο Δημουλάς, ο Δεληδημητρίου Δημήτριος, ο οποίος είναι και δωρητής του Δήμου Φαρσάλων κ.ά.
Και το μυστικό της παρασκευής του χαλβά συνεχίζεται ως τις μέρες μας με τους άξιους μαθητές των παραπάνω χαλβαδοποιών.
Παραδοσιακό προϊόν των Φαρσάλων ο χαλβάς παρασκευάζεται με αγνά υλικά και μοναδική μαστοριά και έχει μοναδική γεύση.
Το μεγάλο μυστικό είναι η τέλεια καραμελωμένη κρούστα που μόνο οι μεγάλοι Φαρσαλινοί μύστες του χαλβά ξέρουν να κάνουν. Ο χαλβάς παρασκευάζεται και με λάδι ως νηστίσιμος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του εκπαιδευτικού Αθανασίου Καρατόλια, ο Φαρσαλινός χαλβάς γίνεται νόστιμος μόνον στα Φάρσαλα, και τούτο πρέπει να οφείλεται στο νερό.
Τελευταία πολλοί χαλβαδοποιοί παρασκεύαζαν μηχανοποιημένον χαλβά, αναφέρει ο εκπαιδευτικός, άλλα δεν έχει τη νοστιμάδα του χειροποίητου. Μειονεκτήματα του μηχανοποιημένου χαλβά είναι, ότι είναι ξανθός και όχι κοκκινωπός και ότι δεν πιάνει κρούστα (από πάνω).
Διαδικασία
Ο Φαρσαλινός χαλβάς, σύμφωνα με τον εκπαιδευτικό ακολουθεί συγκεκριμένη διαδικασία για να κατασκευαστεί. Βάζουμε ένα κιλό ζάχαρη ή μέλι με 300 γραμμάρια νερό να βράσουν.
Ξαφρίζουμε συνεχώς με μια τρυπητή κουτάλα. Όταν γίνει το σιρόπι, λιώνουμε σε μισό ποτήρι νερό 130 γραμμάρια κόλλα λουκουμιού, και τα ρίχνομε μέσα σε αυτό.
Ανακατώνουμε συνεχώς με ξύλινο κουτάλι, και όταν αρχίσει να ξεκολλά από την κατσαρόλα ρίχνουμε-βούτυρο λιωμένο, νεσεστέ και αμύγδαλα.
Ανακατώνουμε μέχρι να πάρει χρώμα κοκκινωπό και να πιάσει κρούστα.
Έπειτα το αδειάζουμε σε ένα ταψί πασπαλισμένο με ζάχαρη και ο χαλβάς είναι έτοιμος.
Πάντως τα τελευταία χρόνια ο δήμος Φαρσάλων έχει καθιερώσει τη γιορτή χαλβά με μεγάλη επιτυχία.
Ενημερωτικό. Ωραιος μαζι με τον σιμιγδαλένιο χαλβά.
ΑπάντησηΔιαγραφή