Το τραγούδι της αυλής στο Βαλτινό

 

Η φωτογραφία της Λίτσας, που σκορπίζει τροφή στις κότες της στο Βαλτινό, εκτός από μια σκηνή αγροτικής καθημερινότητας∙ είναι κι ένα ζωντανό θραύσμα της παράδοσης, ένα μικρό μάθημα ζωής. Κάθε κίνηση του χεριού της, κάθε κόκκος καλαμποκιού που πέφτει στο χώμα, κουβαλά έναν ρυθμό αιώνων∙ έναν ρυθμό που συνδέει τον άνθρωπο με το χώμα, τα ζώα και τον κύκλο της φύσης.

Η αγροτική περιφέρεια δεν υπήρξε ποτέ μόνο τόπος παραγωγής. Είναι ο χώρος όπου η αυτάρκεια, η αλληλεγγύη και η λιτότητα σχηματίζουν τον ιστό της ζωής. Στην πόλη, η καθημερινότητα συχνά χάνεται μέσα στον καταναλωτισμό και στην αέναη αναζήτηση του περισσότερου. Στο χωριό, αντίθετα, η αξία μετριέται αλλιώς: με την ικανότητα να θρέψεις την οικογένεια με τα δικά σου χέρια, με την ικανοποίηση να ξέρεις πως ένα αυγό που έβαλες στο τραπέζι σου δεν είναι απλώς προϊόν, αλλά αποτέλεσμα φροντίδας και μόχθου.

Το κοτέτσι της Λίτσας, με την απλότητά του, είναι μια μικρογραφία αυτού του κόσμου. Δεν είναι μόνο καταφύγιο για τα πουλερικά∙ είναι σύμβολο μιας οικονομίας αυτάρκειας, που αντιστέκεται σιωπηλά στη λογική της υπερπαραγωγής και της σπατάλης. Στη σκιά της πρόχειρης στέγης και της παλιάς καρότσας, κρύβεται μια αλήθεια βαθύτερη: η πραγματική ευημερία δεν μετριέται με το μέγεθος του πλούτου, αλλά με την αυτάρκεια των αναγκών.

Η Λίτσα χαμογελά καθώς στέκεται ανάμεσα στις κότες της. Δεν χαμογελά επειδή έχει κάτι σπάνιο∙ χαμογελά γιατί βιώνει την πληρότητα του απλού. Το χαμόγελό της είναι η σφραγίδα της συμφιλίωσης με τον κύκλο της ζωής, της γνώσης πως η γη ανταμείβει εκείνον που τη σέβεται. Σ’ αυτό το χαμόγελο, ο χρόνος μοιάζει να σταματά, να επιστρέφει στις παλιές αυλές, στις γιαγιάδες που έριχναν στάρι στα πουλιά, στα παιδιά που έτρεχαν ξυπόλυτα πίσω από τις κότες.

Η εικόνα αυτή γίνεται έτσι υπενθύμιση: πως μέσα στον θόρυβο της εποχής μας, μέσα στην αδιάκοπη βιασύνη για πρόοδο, υπάρχει πάντα μια άλλη διάσταση, πιο γήινη, πιο ουσιαστική. Είναι η διάσταση του αγώνα για τα απλά αγαθά, του κόπου που φτιάχνει τον ψωμί, του ιδρώτα που μετατρέπεται σε γαλήνη. Είναι η ζωή που διδάσκει πως δεν χρειάζεσαι πολλά για να έχεις τα πάντα.

Και ίσως αυτό είναι το κρυφό μήνυμα της φωτογραφίας: ότι η παράδοση δεν είναι μουσειακό απολίθωμα, αλλά καθημερινός βηματισμός ανθρώπων σαν τη Λίτσα. Είναι ο δεσμός με το χώμα, με τα ζώα, με το πρωινό φως που βρίσκει το χωριό να ξυπνά αργά. Είναι η σιωπηλή αντίσταση της υπαίθρου απέναντι στη λήθη∙ μια αντίσταση που θρέφεται από ταπεινές πράξεις, όπως το τάισμα μερικών κοτών, κι όμως κουβαλά μέσα της την αξιοπρέπεια μιας ολόκληρης ζωής.