Τα σκαφτά μπαγλαμαδάκια κι οι ζτουράδες του οργανοποιού Κώστα Βότσιου

Ο συγχωριανός μας Κώστας Βότσιος γνωστός για τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες (ξυλογλυπτική, ζωγραφική, λαϊκή τέχνη κλπ.) μας αποκάλυψε και την καινούργια του ενασχόληση, αυτή του οργανοποιού. Γνωρίζοντας ο ίδιος κάποιες μουσικές γνώσεις (παίζει μπουζούκι, μπαγλαμά κλπ.), έχοντας και την εμπειρία της ξυλογλυπτικής, τα συνδύασε και με την απόκτηση των κατάλληλων γνώσεων της τεχνικής διαδικασίας του οργανοποιού δεν άργησε να ξεδιπλώσει το ταλέντο του και να αναπτύξει την καινούργια του τεχνική. Ήδη έχει κατασκευάσει και με μεγάλη επιτυχία τους πρώτους χειροποίητους σκαφτούς μπαγλαμάδες και τζουράδες.

Τον συναντήσαμε στο εργαστήριό του να κατασκευάζει έναν καινούργιο μπαγλαμά και στη συνέχεια παίξαμε και δοκιμάσαμε τα όργανα που ο ίδιος κατασκεύασε.

Η κατασκευή ενός μουσικού οργάνου είναι οπωσδήποτε μια τεχνική διαδικασία που απαιτεί γνώσεις μεράκι και καλλιτεχνική ευαισθησία. Αποκαλύπτοντας μερικά μυστικά του επαγγέλματος, ο Κώστας Βότσιος μας εξήγησε πως, ο σχεδιασμός και η κατασκευή ενός μουσικού οργάνου δεν είναι μόνο τέχνη, αλλά και επιστήμη. Οι παράγοντες που εμπλέκονται στη διαμόρφωση της ποιότητας ενός μουσικού οργάνου είναι πολλοί: η ποιότητα (από μουσικής άποψης) του ξύλου, το σχήμα του οργάνου, το βάρος του, οι αναλογίες των μερών του, το λούστρο, η αντοχή του κ.ά.

Για την κατασκευή του σκαφτού μπαγλαμά ή του τζουρά θα πρέπει στην αρχή να γίνει η επιλογή του κατάλληλου ξύλου και στη συνέχεια να κατασκευαστεί το όργανο βήμα προς βήμα, ακολουθώντας λεπτομερείς οδηγίες.

Πρέπει να σχεδιαστεί με κανόνες Γεωμετρίας, να υπολογιστεί με κανόνες Φυσικής, με μαθηματικούς υπολογισμούς και με ακριβή συντονισμό να τοποθετηθούν τα τάστα.

Το παιχνίδι των αντανακλάσεων

Του Βασίλη Λουλέ (σκηνοθέτης)

Το παιδί αυτό ήταν η εξαίρεση. Είχε κολλήσει το πρόσωπο στο τζάμι του τραίνου και κοιτούσε έξω. Πρέπει να ήταν 7-8 χρονών, μαυρούλης. Όσην ώρα το μετρό έτρεχε στο σκοτάδι των τούνελ ο μικρός προσπαθούσε να δει το είδωλό του - ίσως και το είδωλο της μητέρας του που καθόταν στο απέναντι κάθισμα. Κάθε τόσο προσπαθούσε να ζωγραφίσει, να δώσει σχήμα στις φευγαλέες εικόνες σέρνοντας το δάχτυλο πάνω στο τζάμι. Με μια ιδιαίτερη επιμονή να τις προλάβει. Όταν μπαίναμε σε σταθμό κοιτούσε έξω με κάτι τεράστια μάτια. Και όταν ξαναφεύγαμε, έστριβε το σγουρό του κεφαλάκι μέχρι να χαθεί και το τελευταίο φως του σταθμού πίσω μας, κι ύστερα ξαναγύρναγε στο παιχνίδι των αντανακλάσεων.

Μπορούσα να αναγνωρίσω σε όλο αυτό μια πολύ αγαπημένη μου παιδική συνήθεια (που δεν λέει να με αφήσει).
Όλοι σχεδόν οι υπόλοιποι επιβάτες κοιτούσαν στις οθόνες των κινητών τους. Οι μισοί με τα ακουστικά στα αυτιά. Μπορούσα να τους κοιτάω επίμονα, σχεδόν αδιάκριτα και παρ' όλα αυτά να παραμένω απαρατήρητος.

Είμαστε πλέον πάντα «συνδεδεμένοι» με κάποιον άλλον, με κάτι άλλο, είμαστε πάντα κάπου αλλού. Τα αφηρημένα βλέμματα είναι όλο και πιο σπάνια στις μέρες μας, τα μάτια που έχουν παραδοθεί στο άπειρο είναι πεπερασμένα. Μοιάζει πια να μην αντέχουμε να μείνουμε μόνοι με τον εαυτό μας, μοιάζει να έχει χαθεί η επαφή μας με την αμηχανία, με την ανία, με το «κενό».

Κι όμως, εκεί ακριβώς είναι που δοκιμάζονται οι αντοχές μας. Κι εκεί είναι ταυτόχρονα και η χαραμάδα απ’ όπου μπορεί να ανθίσει ο ρεμβασμός, η ποίηση, η δημιουργία. Μέσα από την επαφή μας με τον νεκρό χρόνο είναι που μπορεί να γεννηθεί η ανάγκη για ένα νέο ξεκίνημα.

Ίσως επειδή η επαφή μας με το «κενό» γκρεμίζει τις βεβαιότητες και μας βοηθάει να ξαναβλέπουμε τον κόσμο σαν αυτό που πράγματι είναι: ένα ρευστό φευγαλέο είδωλο, στο οποίο πρέπει συνεχώς να δίνουμε και να ξαναδίνουμε σχήμα. Σε ένα ατέλειωτο παιχνίδι, σαν κι αυτό που σκάρωνε το δαχτυλάκι του μικρού μαύρου στο τζάμι του υπόγειου τραίνου της Νέας Υόρκης, εκείνο το απόγευμα της Παρασκευής 13 Οκτωβρίου 2017.

Ιατρική ημερίδα στο Βαλτινό

Ημερίδα για ιατρικά θέματα διοργανώθηκε την Παρασκευή 20- Οκτωβρίου 2017,στις 6.30 το απόγευμα, στο αμφιθέατρο του Γυμνασίου - Λυκείου Βαλτινού.
Η επιστημονική αυτή ημερίδα πραγματοποιήθηκε από τον Δήμο Τρικκαίων σε συνεργασία με τον Ιατρικό Σύλλογο Τρικάλων και το Τμήμα Μαστού του Γ. Νοσοκομείου Τρικάλων.
Η δράση αποσκοπούσε στην προαγωγή της Υγείας και την ποιότητα ζωής ασθενών και μη και εντάσσεται στα γενικότερα πλαίσια άσκησης κοινωνικής Πολιτικής του Δήμου Τρικκαίων.

Το πρόγραμμα της ημερίδας περιελάμβανε δύο θέματα:
1. «Προβλήματα που απασχολούν την καθημερινότητά μας στα μάτια από τη Νηπιακή έως την Τρίτη ηλικία» με ομιλήτρια την κα. Ελένη Λαλέτσογλου - Λάσχου, Ιδιώτη Χειρουργό Οφθαλμίατρο, αναίμακτη Βλεφαροπλαστική Plexr Soſtsurgery M.Sc Medical Aesthetics and Therapeutics. και
2. «Πρόληψη του Καρκίνου του Μαστού» με ομιλήτρια την κα. Μαρία Καναρά, MD, PhD, Χειρουργός Μαστού, Επιμελήτρια Α΄ Χειρουργικής Κλινικής, Υπεύθυνη Τμήματος Μαστού του Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων.

«Ραβδούχος»: διακοσμητικό ή λειτουργικό στοιχείο σε μια μπάντα;

Του Παναγιώτη Φ. Ντιντή, Μουσικού
Κατόχου των πτυχίων Ειδικού Αρμονίας & Ενοργάνωσης Πνευστών Οργάνων - Διεύθυνσης Μπάντας

Παρακολουθώντας μια στρατιωτική παρέλαση στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη ή σε άλλες πόλεις τις Ελλάδος που διαθέτουν στρατιωτική μουσική ή μεγάλη Φιλαρμονική, ίσως έχουμε παρατηρήσει και αναρωτηθεί τι ακριβώς κάνει ένας ένστολος κύριος πίσω από τον Αρχιμουσικό με μία ράβδο στα χέρια του. Μπορεί, ακόμη, να έχουμε σκεφτεί, και με το δίκιο μας βέβαια, την αναγκαιότητα αυτού του ατόμου στην μπάντα. Κι όμως ο ρόλος του αποκαλούμενου «Ραβδούχου» είναι αρκετά σημαντικός σε μπάντες με μεγάλο δυναμικό ατόμων.

Ο Ραβδούχος (αγγλ. Drum Major) είναι αυτός που θα σημάνει την έναρξη και τη λήξη του μουσικού κομματιού, θα δώσει το σήμα για να στρίψει η μπάντα και με ποιόν τρόπο θα το κάνει, θα σημάνει την πύκνωση και την αραίωση της παράταξης και πολλά άλλα που θα δούμε παρακάτω. Επίσης χρησιμοποιεί και κάποιες επιπλέον κινήσεις, όπως να πετά τη ράβδο στον αέρα ή να την περιστρέφει κυκλικά, έτσι ώστε να προσθέτει μεγαλοπρέπεια και να προσελκύει τα βλέμματα των παρευρισκομένων.

Η Ράβδος είναι συνήθως κατασκευασμένη από καλάμι για να είναι ελαφριά και εύχρηστη. Στην κεφαλή φέρει μεταλλική κατάληξη όπως και στο κάτω άκρο της. Ολόκληρη η ράβδος συνήθως είναι περιτυλιγμένη από δίχρωμα μεταξωτά κορδόνια και στο κάτω άκρο φέρει φούντες.

Ραβδούχος, λοιπόν, καλείται ο χειριστής της Ράβδου Μουσικής, ο οποίος τοποθετείται επικεφαλής μιας μπάντας μετά τον Αρχιμουσικό, «κρατά» σταθερά τον ρυθμό, μεταφέροντας με την κίνηση της ράβδου τις εντολές του μαέστρου στο πλήθος των μουσικών που ακολουθεί, είναι η «φωνή» του Αρχιμουσικού.

Κάθε κίνηση του σημαίνει και κάτι διαφορετικό για τους μουσικούς που βρίσκονται κάτω από την ράβδο του. Ως ραβδούχος επιλέγεται πάντα ένας πεπειραμένος μουσικός μιας μπάντας ο οποίος πρέπει να έχει ανάστημα 1,80 και άνω έτσι ώστε να είναι ορατός από όλους τους μουσικούς της παρατάξεως.

Εικόνες του χωριού

Το σπίτι

Παλιότερα στα περισσότερα σπίτια στα χωριά, μέσα στην αυλή υπήρχε το κοτέτσι και οι στάβλοι όπου έμεναν τα σπιτικά ζώα. Το άλογο, η αγελάδα, το βόδι, η κατσίκα το πρόβατο και άλλα.

"Το άλογο, το βόδι, το σγουρό τ’ αρνί

χόρτο και τριφύλλι τρώνε στο παχνί."

Σ’ ένα μικρό σπιτάκι έμενε ο σκύλος, ο φύλακας του σπιτιού.

"Σαν φρουρός τη νύχτα κάτω στην αυλή

άγρυπνο φυλάει το πιστό σκυλί."

Ο αγρός

Ο αγρός, το χωράφι είναι έξω από την περιοχή του χωριού. Οι γεωργοί όργωναν τους αγρούς με το αλέτρι, που το έσερναν ένα ή δύο βόδια, ένα ή δύο άλογα ή ακόμα μουλάρια και γαϊδούρια. Γι’ αυτό τους γεωργούς τους λέγανε και ζευγολάτες.

"Καλά ξεκουραστήκαμε όλο το καλοκαίρι

καιρός να ξεσκουριάσουμε τ’ αλέτρι μας παιδιά.

Πάρτε τα βόδια, το ζυγό, το σπόρο χέρι χέρι

και στα χωράφια ας τρέξουμε να πιάσουμε δουλειά.

Άντε Κοκκίνη, άι, Καρά οργώνετε με χάρη

γραμμή τ’ αυλάκια κόβετε στη νοτερή τη γη,

το σπόρο να σκεπάσουμε, το ευλογημένο στάρι,

που θα ριζώσει στα βαθιά και σπαθωτό θα βγει."

Το λιβάδι

Το αντρικό μαντήλι (Λαογραφία)

Του Ευαγγέλου Στάθη

Μαντήλι φορούσαν και οι άντρες. Επειδή κι αυτοί ήταν αναγκασμένοι να δουλεύουν έξω στην ύπαιθρο τους καλοκαιρινούς μήνες, έπρεπε να προστατεύουν το κεφάλι τους από το λιοπύρι και το κάμα που έπαιζε το καταμεσήμερο όπως παίζει η κάψα της φλόγας στο καμίνι. Έτσι χρησιμοποιούσαν πολύ το μαντήλι.  Το έδεναν και το φορούσαν στο κεφάλι με διάφορους τρόπους. Κομπόδιαζαν τις δυο άκρες του μαντηλιού και το φορούσαν με τον κόμπο προς τα μπρος ή προς τα πίσω, όπως προτιμούσε ο καθένας.

Κομπόδιαζαν μια μια και τις τέσσερες τις άκριες και το φορούσαν κάπως εφαρμοστά στο κεφάλι. Φορούσαν ένα καπέλο τραγιάσκα ή σκιαθάκι και κάτω από αυτό και γύρω από τον αυχένα φορούσαν το μαντήλι καθώς αυτό ανέμιζε ελαφρά με το περπάτημα ή με τις κινήσεις της εργασίας, δημιουργούσε κάποια δροσιά.

Κάποιοι με τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιούσαν μια μικρή πετσέτα προσώπου με την ευκαιρία σκούπιζαν και λίγο τον ιδρώτα. Όταν ο ήλιος έπεφτε, την κρεμούσαν από το λουρί του παντελονιού ή την κρεμούσαν στο λαιμό, όπως κρεμάμε το κασκολ.

Κι άλλες χρήσεις του μαντηλιού

Το μαντήλι το χρησιμοποιούσαν πολύ και καθημερινά και γιορτινά όλοι, άντρες και γυναίκες, και τα μικρά παιδιά, αγόρια και κορίτσια. Οι χρήσεις του ήταν διάφορες, ανάλογα με τις ώρες, τις ανάγκες και το σκοπό που αυτό εξυπηρετούσε. Καθημερινά και απαραίτητα υπήρχε σε κάθε τσέπη και χρησιμοποιούνταν ως μυξομάντηλο, όπως ακριβώς σήμερα το χαρτομάντηλο. Το υπέβαλλαν πολύ οι μανάδες στα μικρά παιδιά τους και το συνιστούσε ο δάσκαλος στους μαθητές του στο σχολείο.

Γιώργος Χειμωνάς: Η αβοήθητη μοναξιά του άντρα

 «…Κι αφού η γυναίκα τον άντρα μονάχα να τον αγαπάει μπορεί και τίποτε άλλο, θα κάνω εγώ, ένας άντρας, το εγκώμιο γι’ αυτό το αυτοδημιούργητο θαύμα που είναι ο άντρας. Χαριστικά θα βάλω πρώτη στη σειρά τη συμβολή της γυναίκας, που σίγουρα βοηθάει να συντελεσθεί, κυρίως με το ανεκτίμητο (και κατ’ εξοχήν γυναικείο) χάρισμά της, που είναι ο αλάθητος ρεαλισμός της. Χωρίς αυτόν ο άντρας θα παράπαιε, ακόμα θα περιπλανιόταν, θα είχε χαθεί μέσα στις ομίχλες των επικών του φαντασιώσεων -ένα χάρισμα που η γυναίκα, αν το θελήσει, μπορεί να το μεταποιήσει σε θανάσιμο ανδροκτόνο εργαλείο- αν θελήσει να υπονομεύσει, χρησιμοποιώντας το, όλες τις ευσυγκίνητες μυθολογίες, που χάρη σ’ αυτές και αποκλειστικά μ’ αυτές ο άντρας επιβιώνει.
Χειρώνακτας του πολιτισμού αλλά και εγκέφαλός του, έκτισε από την αρχή τον κόσμο με μέτρο τον άνθρωπο. Κι αν αυτός ο κόσμος φαίνεται να είναι ανδροπρεπής, εκεί που χρειάζεται γίνεται θηλυκός, πολύ τελειότερα απ’ ό,τι θα τον έπλαθε η ίδια η γυναίκα: χάρη στον άντρα η τέχνη κατοικήθηκε από εξαίσιες (αν και ανύπαρκτες) γυναίκες και πήραν γυναικείο όνομα οι πιο αυστηρές εξουσίες της ζωής, ενώ κράτησε για τον εαυτό του τον δυστυχισμένο ρόλο του ηττημένου, δηλαδή αυτός επωμίστηκε με αυταπάρνηση τη μεταφυσική μοίρα της ήττας που βαραίνει το ανθρώπινο γένος.

Δεν δέχθηκε χαρμόσυνους αγγέλους όπως η Θεοτόκος, δεν έπεσε σε ερωτική έκσταση όπως η Αγία Θηρεσία, ταπεινά κι αγόγγυστα υπηρέτησε τη θητεία του στα τάγματα του Θεού. Δεν είχε μεγαλομανιακές ακουστικές ψευδαισθήσεις όπως η Ιωάννα της Λορραίνης- ανώνυμος αφανίσθηκε σε ατέλειωτους και άδικους πολέμους (και καμιά δεν έχει σημασία ότι ο ίδιος τους ξεκίνησε), εξοντώθηκε σε ισόβιες δουλείες. Ανιδιοτελής, αθώος αλλά ευφυής, εύπιστος με τη θέλησή του, εύθραυστος και χωρίς- σε αντίθεση με τη γυναίκα – να επιζεί του θρυμματισμού του, ασκημένος από ένστικτο να επινοεί τεχνάσματα του κυνηγιού για την τροφή της ομάδας, να αγρυπνάει για τους κινδύνους, από γεννήσεως ανυπεράσπιστος, γιατί η φύση τού πήρε πίσω όλα τα όπλα του, έμεινε πάντα πολεμιστής, άοπλος και με χίλιους τρόμους γενναίος.

Εκπνευμάτωσε τη φυσική του ρώμη και την έκανε δύναμη, κυρίως τόλμη, μυαλού και κραδασμό ιδεών. Αυτός είδε τα όνειρα όταν ήρθαν οι μεγάλες νύχτες κι όλα αυτά από το τίποτα, χωρίς ουσιαστική βοήθεια από κανέναν. Έχοντάς τα όλα αντίξοα, και πιο πολύ αντίξοη τη γυναίκα που τον αγάπησε.
Και λυπηθείτε τον, με την πιο ευγενικιά, την πιο τρυφερή λύπη, γι’ αυτή την απέραντη, την ως το τέλος αβοήθητη μοναξιά του. Δείτε τον, παραμερίζοντας τις αγορίστικες κομπορρημοσύνες του, τα απελπισμένα χάδια της μάνας του -παραμερίστε τα όλα: τα αφηρημένα αγγίγματα της γυναίκας του, τα αρπαχτικά και φιλημένα χεράκια των παιδιών του και δείτε τον σε όλη του την ανέχεια. Και μη του μιλάτε, αφήστε τον να σωπαίνει όταν σωπαίνει. Και αν αρχίσει να κλαίει ξαφνικά, ποτέ μην τον ρωτήσετε γιατί..»

Βραδιά ποίησης με «παρέμβαση» στα Τρίκαλα

«Ο Ληθαίος, ο Κλαύδιος Μαρκίνας…

και η Τρίκαλος εγγράμματη ενδοχώρα»

Με τον παραπάνω τίτλο κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του λογοτεχνικού περιοδικού «παρέμβαση», το οποίο είναι αφιερωμένο στη σύγχρονη λογοτεχνική σκηνή των Τρικάλων.

Έτσι το βράδυ της Παρασκευής 13-10-2017, στο Art Café Σουίτα, διοργανώθηκε από το βιβλιοπωλείο «Τσιοπελάκος» και το περιοδικό «παρέμβαση», μια εξόχως λογοτεχνική βραδιά με ανάγνωση ποιημάτων γνωστών Τρικαλινών ποιητών που συμπεριλαμβάνονται στο αφιέρωμα.

Την επιμέλεια του αφιερώματος αλλά και τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο ποιητής, Αντώνης Κάλφας, ενώ για το θέμα μίλησε και ο εκδότης και διευθυντής του περιοδικού, λογοτέχνης, Βασίλης Καραγιάννης.

Στο αφιέρωμα περιλαμβάνονται οι εξής τρικαλινοί λογοτέχνες:

Μαρούλα Κλιάφα, Ραλλού Γιαννουσοπούλου, Τούλα Τίγκα, Λιλή Ντίνα, Ηλίας Κεφάλας, Αγαθοκλής Αζέλης, Αλέξανδρος Βαναριώτης, Γεωργία Κολοβελώνη, Παρασκευή Αλέξη, Ελένη Αλεξίου, Βάσω Χριστοδούλου, Γιάννης Πλεξίδας.

Ποιητικά τους έργα διάβασαν οι Τρικαλινοί ποιητές και λογοτέχνες Αγαθοκλής Αζέλης, Παρασκευή Αλέξη, Ελένη Αλεξίου, Βέρα Βασιλείου- Πέτσα, Ηλίας Κεφάλας, Γεωργία Κολοβελώνη και Λιλή Ντίνα, ενώ πάρα πολλοί ήταν οι Τρικαλινοί που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της όμορφης αυτής ποιητικής βραδιάς στην πόλη.

Ξεχωρίζουμε και παρουσιάζουμε ενδεικτικά παρακάτω δύο ποιήματα από τις δύο εκλεκτές συμμετοχές συγχωριανών μας, του ποιητή, Ηλία Κεφάλα και της ποιήτριας, Γεωργίας Κολοβελώνη.

Σπόροι του Ηλία Κεφάλα

Υπάρχουν σπόροι που φυτρώνουν εύκολα παντού,

χωρίς ν’ αναζητούν ποτέ πρόσφορο έδαφος. Το κάθε

είδος χώματος γίνεται εύφορο γι’ αυτούς κι αμέσως-

φυτρώνοντας- θεριεύουν. Ένας τέτοιος αδυσώπητος

σπόρος έν’ αδάμαστο ζιζάνιο, είναι και η ματαιότητα.

Απλώνει τις ρίζες της παντού και με τους καρπούς της

δηλητηριάζει τον βίο όλων εκείνων που την υφίστανται.

Φα-νταστείτε ότι κατέκλυσε και την ποίηση, στρώνο-

ντας κάτω από τα λόγια της ένα πικρό φαρμάκι.

Επαρχία της Γεωργίας Κολοβελώνη

είναι μια επαρχία

που αγαπάει το κίτρινο

φυτρώνουν ήλιοι στους δρόμους της

στρογγυλές κοιλιές τα κεφάλια τους

γεννάνε μάτια

μας ξυπνάνε τις νύχτες

δεν κοιταζόμαστε

οι κόγχες μας άδειες

ο φόβος κίτρινη γύρη

αιωρείται στο σκοτάδι

κανένας δεν τολμάει

να ανάψει το φως

"Το άλμπατρος" του Σαρλ Μπωντλαίρ

Ο Σαρλ Πιερ Μπωντλαίρ, ήταν Γάλλος ποιητής, ένας από τους σημαντικότερους της γαλλικής, αλλά και της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Γεννήθηκε στο Παρίσι, 9 Απριλίου 1821 και πέθανε 31 Αυγούστου 1867.

Ο Μπωντλαίρ σήμερα αναγνωρίζεται ως σημαντικός ποιητής της γαλλικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, και συγκαταλέγεται μεταξύ των κλασικών.

Σε ολόκληρο το έργο του ο Μπωντλαίρ προσπάθησε να ενυφάνει την ομορφιά με την κακία, τη βία με την ηδονή καθώς και να καταδείξει τη μεταξύ τους σχέση.

Παρουσιάζουμε παρακάτω ένα από τα ποιήματά του, «Το άλμπατρος», σε τρεις διαφορετικές μεταφράσεις.

1. Άλμπατρος

Συχνά για να περάσουνε την ώρα οι ναυτικοί
άλμπατρος πιάνουνε, πουλιά μεγάλα της θαλάσσης,
 που ακολουθούνε σύντροφοι, το πλοίο, νωχελικοί
καθώς γλιστράει στου ωκεανού τις αχανείς εκτάσεις.

 Και μόλις στο κατάστρωμα του καραβιού βρεθούν
αυτοί οι ρηγάδες τ' ουρανού, αδέξιοι, ντροπιασμένοι,
τ' αποσταμένα τους φτερά στα πλάγια παρατούν
 να σέρνονται σαν τα κουπιά που η βάρκα τα πηγαίνει.

 Πώς κείτεται έτσι ο φτερωτός ταξιδευτής δειλός!
Τ' ωραίο πουλί τι κωμικό κι αδέξιο που απομένει!
Ένας τους με την πίπα του το ράμφος του χτυπά
κι άλλος, χωλαίνοντας, το πώς πετούσε παρασταίνει.

 Ίδιος με τούτο ο Ποιητής τ' αγέρωχο πουλί
που ζει στη μπόρα κι αψηφά το βέλος του θανάτου,
σαν έρθει εξόριστος στη γη και στην οχλοβοή
μέσ' στα γιγάντια του φτερά χάνει τα βήματά του.

Μετάφραση: Αλέξανδρος Μπάρας 

2. Το άλμπατρος
Πολλές φορές οι ναυτικοί, την ώρα να περνάνε,
πιάνουνε τ΄ άλμπατρος – πουλιά της θάλασσας τρανά-
που ράθυμα, σαν σύντροφοι του ταξιδιού, ακολουθάνε
το πλοίο που μες στα βάραθρα γλιστράει, τα πικρά.

Μα μόλις σκλαβωμένα εκεί στην κουπαστή τα δέσουν,
οι βασιλιάδες τ΄ ουρανού, σκυφτοί κι άχαροι πια,
τ΄ άσπρα μεγάλα τους φτερά τ΄ αφήνουνε να πέσουν
και στα πλευρά τους θλιβερά να σέρνονται κουπιά.

Αυτά που ΄ναι τόσο όμορφα, τα σύννεφα όταν σκίζουν,
πως είναι τώρα κωμικά κι άσχημα και δειλά!
Άλλοι με πίπες αναφτές τα ράμφη τους κεντρίζουν,
κι άλλοι πηδάνε σαν κουτσοί, κοροϊδευτικά.

Μ΄ αυτούς τους νεφοπρίγκιπες κι ο Ποιητής πώς μοιάζει!
Δεν σκιάζεται τις σαϊτιές, τις θύελλες αψηφά
μα ξένος μες στον κόσμο αυτόν που γύρω του χουγιάζει,
σκοντάφτει απ΄ τα γιγάντια του φτερά σαν περπατά.

Μετάφραση: Γ. Σημηριώτης

Παράδοση ετών η απόσταξη τσίπουρου στο Βαλτινό

Ο μήνας Οκτώβριος είναι ο μήνας που μπαίνουν σε λειτουργία οι αμβυκές για την απόσταξη του εθνικού μας ποτού, που είναι το τσίπουρο, με γλυκάνισο ή και χωρίς.
Οι μερακλήδες αυτή την εποχή έχουν την «εορταστική τους» ανυπομονώντας να γευτούν τη νέα σοδειά.
Στα τσιπουράδικα οι συζητήσεις για την κρίση είναι σε δεύτερη μοίρα, πρώτο θέμα συζήτησης είναι τα γράδα του μούστου και οι βαθμοί.
Όλοι λίγο πολύ στα χωριά βγάζουν κάποιες ποσότητες τσίπουρο για ιδία χρήση.

Στο Βαλτινό ήδη από τις αρχές του Οκτώβρη λειτουργεί ο αποστακτήρας (καζάνι) του Δημήτρη Ψύχου. Είναι ένας χώρος, όπου υπάρχουν όλες οι απαραίτητες εγκαταστάσεις απόσταξης. 

«Αποτελεί παράδοση ετών η απόσταξη τσίπουρου, για την Αντιδήμαρχο Ελένη Πούλιου, με την παρουσία φίλων και γαστρονομικών απολαύσεων στο Βαλτινό Τρικάλων!», σχολίασε η Δημοτική Σύμβουλος, Χρυσάνθη Γάλλου Δαλκαφούκη σε ανάρτησή της στο facebook.

Και πράγματι έχει δίκιο, καθώς εδώ και μερικά χρόνια, τέτοια εποχή που βγαίνουν τα τσίπουρα, στον αποστακτήρα του Βαλτινού διοργανώνονται συνάξεις φίλων με τα ανάλογα τσιμπούσια. 
Φέτος, ήταν οι χρονιά των Αντιδημάρχων καθώς μεταξύ άλλων, στη σύναξη συμμετείχαν: η Αντιδήμαρχος Δημοτικής Ενότητας Καλλιδένδρου, κα. Ελένη Πούλιου η αντιδήμαρχος Προγραμματισμού – Καινοτομίας – Ανάπτυξης και Τουρισμού του Δήμου Τρικκαίων κα. Ντίνα Δήμα και η πρώην Αντιδήμαρχος Οικονομικών του Δήμου Τρικκαίων κα. Χρυσάνθη Γάλλου Δαλκαφούκη.

Εμείς να ευχηθούμε καλή σοδειά και προσοχή, με τη ρέγουλα. Γιατί όπως λέει και ο λαός:

«Το να μεθάς με τσίπουρο, φίλε μου, είναι άδικο,

γι’ αυτό και εύστοχα οι παλιοί το είπαν τσιπουράδικο».

Έφυγε από τη ζωή η Αθηνά Σταμούλη

Απεβίωσε τη Δευτέρα 9 Οκτωβρίου 2017, η συγχωριανή μας Αθηνά Στ. Σταμούλη, σε ηλικία 49 ετών. Η Αθηνά Σταμούλη του Στεργίου και της Θεοδώρας γεννήθηκε στο Βαλτινό το 1968. Με το θάνατό της αφήνει πίσω της μια κόρη, τη Βασιλική Σταμούλη.

Λόγου Χάριν - Λογοτεχνία - Ο Χρήστος Γιανναράς διαβάζει Παπαδιαμάντη

Η μελωδική και πλούσια γλώσσα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η μοναδική ευαισθησία και κοφτερή διείσδυση του νομπελίστα ποιητή μας Οδυσσέα Ελύτη και οι φιλοσοφικοί στοχασμοί του καθηγητή της φιλοσοφίας κ. Χρήστου Γιανναρά αληθινά διαμάντια της νεοελληνικής γραμματείας, συνδυάζονται μοναδικά, στη σειρά βιβλίων-CD με τίτλο "Λόγου Χάριν", που κυκλοφορεί από τη bond-us music.
Ο Χρήστος Γιανναράς, με το ξεχωριστό ηχόχρωμα της φωνής του, διαβάζει Παπαδιαμάντη, Ελύτη και δικά του τεχνήματα, καθηλώνοντας και σαγηνεύοντας τον ακροατή.
Τα κείμενα παρουσιάζονται σε ενότητες που γεφυρώνουν πρωτότυπες μουσικές γέφυρες του Βαγγέλη Μπόντα, ολοκληρώνοντας το ακρόαμα. Η διάρκεια του CD είναι 75:32.Το έργο είναι συσκευασμένο σε κασετίνα που περιέχει σε ένθετο βιβλιαράκι και το γραπτό κείμενο.

Ευχάριστη και απολαυστική η παιδική βραδιά του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βαλτινού

Σε μια πανέμορφη γιορτινή βραδιά, για τα μικρά παιδιά, εξελίχθηκε η πρωτοβουλία του Εκπολιτιστικού Συλλόγου Βαλτινού, την Παρασκευή 8 -10-2017, στην κεντρική πλατεία Βαλτινού. Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος στα πλαίσια των εναρκτήριων εκδηλώσεων της χρονιάς οργάνωσε τη γιορτή αφιερωμένη στα μικρά παιδιά και έδωσε την ευκαιρία σε μικρούς και μεγάλους να περάσουν μια ευχάριστη και απολαυστική βραδιά.

Με εμψυχωτή του θεάτρου σκιών, τον Νίκο Τζίκα η παράσταση του Καραγγιόζη «πλημμύρισε» από τις φωνές και τα γέλια των πολλών παιδιών που παρακολούθησαν την παράσταση.

Παράλληλα στα παιδιά προσφέρθηκαν από το Σύλλογο διάφορα συνοδευτικά, όπως αναψυκτικά, γαλατάκια, σουβλάκια και ποπ κορν.

Ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Βαλτινού ευχαριστεί τους χορηγούς της εκδήλωσης, τον Δήμο Τρικκαίων για την παράσταση Καραγκιόζη, το εργοστάσιο γάλακτος ΤΡΙΚΚΗ για τα σοκολατούχα γαλατάκια, την εταιρεία ΟΛΥΜΠΟΣ Α.Ε. για τους χυμούς, τον Μάκη Βότσιο για το ποπ κορν και όλους όσοι παραβρέθηκαν στη γιορτή.

Ακολουθεί φοτωρεπορτάζ.

Αλιευτική ζωή στο Βαλτινό

Του Ευαγγέλου Στάθη φιλολόγου

(Σύνεργα και τρόποι ψαρέματος – ονοματολογία ψαριών)

Το μεγάλο ποτάμι του χωριού, το ποταμάκι, και οι φλέβες ακόμα, αλλά και η Σαλαμπριά που δεν είναι πολύ μακριά, προσφέρονταν αρκετά για ψάρεμα, ιδίως τα παλαιότερα τα χρόνια. Καλύτερη περίοδος ψαρέματος ήταν η άνοιξη που τα ψάρια «ράσευαν». 

Συνήθως ψάρευαν δυο μαζί, μπορεί και τρεις και στο τέλος μοίραζαν την ψαριά. Ψάρευαν με πολλούς τρόπους και σύνεργα. Συνηθισμένα τέτοια σύνεργα ήταν βασικά, το δασύ και το αρύ λιχτάρι (το ριχτάρι), το σουλπί, η σουλτούνα, το πελιγρίμι, το αβρόχι. 

Ψάρευαν με τα χέρια στις «γρούσπες» και στα κουλούρια των νερών. Λίγοι ήταν αυτοί οι δεινοί ψαράδες που τα κατάφερναν πολύ καλά. Άλλοτε πάλι έριχναν στο νερό σπλουΐμια, ένα είδος φυτού, του οποίου τους σπόρους, όταν έτρωγαν τα ψάρια, έσκαγαν, και επέπλεαν στην επιφάνεια.

Τα είδη των ψαριών που ήταν γνωστά στα νερά αυτά που αναφέρθηκαν ήταν κεφάλια, μπουτσκάρια, λαβράκια, σύρτια, πλατίτσες, γουλιανοί, μυλωνάκια, πασπαρδέλια, χιόλια, καβούρια, καραβίδες.

Έφυγε από τη ζωή η Αικατερίνη Ζώη - Αγγελοπούλου

Σε ηλικία 73 ετών έφυγε από τη ζωή την Τετάρτη 4 Οκτωβρίου 2017, η Αικατερίνη Ζώη το γένος Μιχ. Αγγελόπουλου.

Η Αικατερίνη Ζώη, γεννήθηκε το 1942 στο Βαλτινό, ήταν παντρεμένη με τον Αθανάσιο Ζώη, και κατοικούσε στα Ρόγγια Τρικάλων. Είχε δύο παιδιά, τον Απόστολο και την Βασιλική.

Κυνηγητική ζωή στο Βαλτινό

Του Ευαγγέλου Στάθη φιλολόγου

Το Βαλτινό δεν είναι ορεινό χωριό και επομένως οι περιοχές του δεν προσφέρονται για κυνήγι. Γι’ αυτό άλλωστε όσοι ασχολήθηκαν με το κυνήγι πήγαιναν σε ορεινά μέρη και πολύ λίγοι κάτοικοι του χωριού ασχολήθηκαν κατά καιρούς με το σπορ αυτό.

Το χειμώνα πολλά πουλιά και αρκετά ζώα κατέβαιναν από τον Κόζιακα για να ξεχειμάσουν. Το ποτάμι, οι φλέβες και τα πολλά δέντρα, ιδιαίτερα στις περιοχές «Πλατάνια», «Λόγκος», «Παναγία», «Κορακέϊκα» και «Μωραΐτια» φιλοξενούσαν πλήθος πουλιών όλες τις εποχές του έτους.

Από τα θηράματα αυτά πιο συνηθισμένα ήταν τα φτερωτά όπως: χηνάρια, παπιά, τρυγόνια, γκαλιαμάνες, φαλαρίδες, ορτύκια, μπεκάτσες, και τα μικρότερα, τα οποία κυνηγούσαν τα παιδιά: κυριαρίνες, κοτσύφια, τσαλαπετεινοί, τσούπια, τσιόνια, γκουσβιά, τζατζάδες και τέτοια. Πιο σπάνια ήταν τα τετράποδα θηράματα. Ελάχιστους λαγούς μόνο μπορούσες να βρεις στα μέρη μας τότε τίποτε αλεπούδες, κουνάβια, ασβούς, βίδρες. Τα «ζλάπια», αυτά τα κυνηγούσαν για το πολύτιμο δέρμα τους. Κάπου κάπου ξέπεφτε και κανένας πεινασμένος λύκος, τον οποίο αναλάμβαναν να τον διώξουν όλα τα σκυλιά του χωριού.

Αλλά όπλα κυνηγιού, μικρότερα και πρόχειρα, ήταν τα λεγόμενα σύνεργα. Αυτά μπορούσαν να τα φτιάξουν εύκολα, γρήγορα και προπάντων ανέξοδα όλοι, μικροί και μεγάλοι. Τέτοια σύνεργα ήταν η παγίδα, τα βρόχια, η πάτα για τα πουλιά, η θηλιά και το σίδερο (δόκανο) για τα ζλάπια (αλπού, ασβό, κουνάβι).

Εκδήλωση για τα παιδιά από τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο Βαλτινού

Την Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2017 και ώρα 6:30 μ.μ. στην κεντρική πλατεία του χωριού ο Εκπολιτιστικός Σύλλογος Βαλτινού διοργανώνει εναρκτήρια εκδήλωση της χρονιάς για τα μικρά παιδιά.

Προσκαλούνται οι γονείς και τα παιδιά να παραβρεθούν, να χαρούν και να απολαύσουν την εκδήλωση.

Στη παιδική γιορτή μεταξύ άλλων εδεσμάτων και ποτών, θα υπάρχει και παράσταση Καραγκιόζη, από το Δημοτικό Θέατρο Σκιών.

Βασίλης Γερμενής - Εικόνες από τη παλιά ζωή των χωρικών στο χωριό

Ο παλαιότερος βίος των χωρικών στα χωριά, εκτός από τις πάμπολλες φωτογραφίες που υπάρχουν στα οικογενειακά άλμπουμ έχει αποτυπωθεί και σε πίνακες ζωγραφικής από διάφορους κορυφαίους Έλληνες ζωγράφους!!!
Ένας εκ των οποίων είναι και ο ζωγράφος Βάσος Γερμενής.
Βρίσκουμε λοιπόν, με αυτό το θέμα, πολλά έργα του ζωγράφου, Βάσου Γερμενή και παρουσιάζουμε παρακάτω μια συλλογή.
Τα ζωγραφικά έργα του Βάσου Γερμενή είναι κυρίως, τοπία, πορτραίτα και ηθογραφίες, που διαπνέονται από ακαδημαϊκή αντίληψη με χρωματικότητα του ύστερου ιμπρεσιονισμού.

Ο Βασίλειος Γερμενής γεννήθηκε στην Κεφαλονιά το 1896, μεγάλωσε όμως στην Κέρκυρα, όπου και μαθήτευσε στην Καλλιτεχνική Σχολή με δασκάλους τους Σ. Πλατσαίο και Σ. Τριβόλη. Το 1915 μεταβαίνει στην Αθήνα, όπου σπουδάζει Νομική και παράλληλα ζωγραφική και γλυπτική στη Σχολή Καλών Τεχνών. Στο τρίτο έτος εγκαταλείπει τις νομικές του σπουδές και αφιερώνεται στις καλλιτεχνικές του, κατά τη διάρκεια των οποίων είχε δασκάλους τους Σ. Βικάτο, Γ. Ροϊλό και Γ. Ιακωβίδη. Το 1955 μεταβαίνει στην Αιθιοπία, όπου και παραμένει πέντε χρόνια ως ζωγράφος του αυτοκράτορα Χαϊλέ Σελασιέ. Ασχολήθηκε με τη ζωγραφική, τη γλυπτική αλλά και τη χαρακτική και εικονογράφησε με ξυλογραφίες διάφορα βιβλία. 

Πήρε μέρος σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό (Μπιενάλε Βενετίας το 1934 κ.α.), ενώ παρουσίασε μέρος της δουλειάς του και σε ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα. Έργα του ανήκουν στην Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, στην Πινακοθήκη Αβέρωφ, στο Μουσείο Βούρου-Ευταξία αλλά και σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Ο Βασίλειος Γερμενής πέθανε στην Αθήνα το 1966.

Κυκλικός κόμβος θα κατασκευαστεί στην επαρχιακή οδό Βαλτινού - Δενδροχωρίου

Κυκλικός κόμβος στην υφιστάμενη διασταύρωση επαρχιακής οδού Βαλτινού - Δενδροχωρίου με οδό προς Διαλεχτό, Δάσος Παναγίας και λοιπές τοπικές οδούς, πρόκειται να κατασκευάσει η Περιφέρεια Θεσσαλίας, διευκολύνοντας έτσι την κυκλοφορία στο σημείο αυτό.

Το έργο υλοποιείται με πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και φορέα υλοποίησης την Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Ε. Τρικάλων και αφορά συνολικά 10 κυκλικούς κόμβους σε υφιστάμενες διασταυρώσεις εθνικών και επαρχιακών οδών της Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων.

Ειδικότερα ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Κώστας Αγοραστός υπέγραψε την έγκριση διάθεσης του ποσού των 3 εκατ., ευρώ για το έργο: «Κατασκευή κυκλικών κόμβων σε υφιστάμενες διασταυρώσεις του οδικού δικτύου αρμοδιότητας Π.Ε. Τρικάλων και στις εισόδους της πόλης των Τρικάλων».

Σε δηλώσεις του ο κ. Κ. Αγοραστός ανέφερε τα εξής: «Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο για την ασφαλέστερη επικοινωνία των ανθρώπινων κοινοτήτων και την μεταφορά των εμπορευμάτων. Η κατασκευή των κόμβων αυτών κρίθηκε απαραίτητη λόγω του ιδιαίτερα αυξημένου κυκλοφοριακού φόρτου και της αναμονής των οχημάτων στα υφιστάμενα φανάρια. Με τους κυκλικούς κόμβους, που πρόκειται να κατασκευαστούν, εξυπηρετείται καλύτερα η κυκλοφορία και μειώνεται η πιθανότητα των ατυχημάτων. Είναι ακόμα ένα έργο της Περιφέρειας Θεσσαλίας που ρίχνει χρήμα στην τοπική οικονομία και δημιουργεί θέσεις εργασίας».

Αντικείμενο του έργου είναι η βελτίωση της λειτουργικότητας και της ασφάλειας του οδικού δικτύου Περιφερειακής Ενότητας Τρικάλων με την τροποποίηση υφισταμένων διασταυρώσεων σε κυκλικούς κόμβους, ήτοι προβλέπονται επεμβάσεις στις διασταυρώσεις:

Απόσπασμα από το διήγημα «Το πρώτο της ζωής μου ταξίδι» του Δημήτρη Τσιγάρα

...Το πανηγύρι έφτανε στο τέλος του. Ο πατέρας πήγε να ζέψει πάλι το κάρο κι όλη η οικογένεια ετοιμάστηκε για την επιστροφή στο χωριό.

Εγώ ζήτησα την άδεια από τον πατέρα να μ’ αφήσει να επιστρέψω στο χωριό με τον παππού. «Ρώτησέ τον», μου είπε ο πατέρας «κι αν σε δέχεται, να πας».

Έτσι και έγινε. Ο παππούς δέχθηκε μετά χαράς να με πάρει μαζί του και τώρα θα επέστρεφα στο χωριό με το γαϊδουράκι του.

Το κάρο του πατέρα, μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια, ξεκίνησε για την επιστροφή στο χωριό.

Ταυτόχρονα κι ο παππούς, σαμάρωσε το γαϊδουράκι, έριξε επάνω τη κουβέρτα, φόρτωσε εμένα πισωκάπουλα, καβάλησε κι αυτός το τετράποδο και ξεκινήσαμε το δρόμο της επιστροφής.

Το αργό και υπομονετικό γαϊδουράκι ξεκίνησε την πορεία του χωματόδρομου μόνο του καθώς την είχε ξανακάνει κι άλλες φορές και τη γνώριζε.

Γύρισα και κοίταξα για τελευταία φορά το ξωκλήσι της Παναγίας, το αποχαιρέτησα και αφοσιώθηκα στην ενδιαφέρουσα καβάλα του τετράποδου. Είχα αφεθεί πάνω στα καπούλια του και λικνιζόμουν με το ρυθμικό βηματισμό του. Το γαϊδουράκι προχωρούσε ανάμεσα στις ροδοσιές που είχαν χαράξει τα κάρα στο χωματένιο δρόμο. Κοίταζα κάτω το έδαφος με ένα απλανές βλέμμα, εστίαζα στο χώμα και με τις άκρες των ματιών μου έβλεπα στο πλάι τα χόρτα και τα δέντρα να κινούνταν όλα προς τα πίσω. Κοίταζα τον κουρνιαχτό που σήκωναν τα πόδια του γαϊδουριού και ένοιωθα τα δέντρα να κυνηγιούνται πίσω μου και τα κλαριά να μην προφταίνουν να με χαϊδέψουν. Μέσα σ’ αυτό το παιχνίδι της οφθαλμαπάτης και του νου βυθιζόμουν σε διάφορες σκέψεις.

Κάποια στιγμή, ρώτησα τον παππού.

«Παππού εσύ από πότε το θυμάσαι αυτό το Πανηγύρι;»

«Από μικρό παιδάκι, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου», μου απάντησε.

Έστριψα το βλέμμα μου στο έδαφος και βυθίστηκα πάλι στις σκέψεις μου.

Κάπου μακρύτερα ακούγονταν γαβγίσματα σκύλων και κουδούνια από πρόβατα.

Έπιασα τα κιάλια που κρέμονταν στο στήθος μου, τα έφερα στα μάτια μου, σκόπευσα και διερεύνησα τριγύρω το τοπίο. Ύστερα από λιγόστιγμη σιωπή ξαναρώτησα τον παππού.

«Γιατί όλος αυτός ο κόσμος πηγαίνει στο πανηγύρι;»

«Γιατί λένε πως η Παναγία κάνει θαύματα και απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο. Κι όλοι οι άνθρωποι ελπίζουν στη βοήθειά της» απάντησε αργά και ήρεμα ο παππούς.

«Παππού, εσύ πιστεύεις στα θαύματα;» ξαναρώτησα.

«Εγώ πιστεύω πως η ζωή, η ίδια είναι ένα θαύμα. Όταν μεγαλώσεις θα καταλάβεις μόνος σου κι εσύ τι είναι θαύμα».

«Καλά», είπα μέσα μου, «μέχρι να μεγαλώσω, έχουμε καιρό».
Δεν ξέρω γιατί, αλλά με τον παππού είχαμε πάντα ένα δικό μας κώδικα συνεννόησης, επικοινωνίας και αλληλοεκτίμησης. Ήταν ο πιο θαυμαστός άνθρωπος ανάμεσα σ’ όλους τους άλλους που γνώριζα. Η δράση του ήταν τόσο πολύ έντονη στις πρώτες παιδικές μου εντυπώσεις, ώστε οι εντυπώσεις αυτές επηρέασαν όλη τη ζωή μου.

«Παππού, ήθελα να σε ευχαριστήσω για το παιχνίδι που μου αγόρασες» του είπα.

«Δεν χρειάζεται να με ευχαριστήσεις για το παιχνίδι» είπε ο παππούς, «όμως πρέπει να ξέρεις πως κάποτε τη θέση των παιχνιδιών θα πάρουν τα όνειρα και η μάταια αγωνία να τα ζήσεις. Κι αν τύχει, τώρα που είσαι παιδί και σου χαλάσει ένα παιχνίδι και στεναχωρηθείς, να ξέρεις ότι αυτό μπορεί να διορθωθεί. Όταν όμως μεγαλώσεις θα είναι βαρύ κι αβάσταχτο να ξέρεις, ότι κάποιες σκιές στα μάτια σου μπορεί να μην παίρνουν διόρθωση. Κι αυτό είναι μια από τις αλήθειες που πρέπει να γνωρίζεις».