Το παιχνίδι των αντανακλάσεων

Του Βασίλη Λουλέ (σκηνοθέτης)

Το παιδί αυτό ήταν η εξαίρεση. Είχε κολλήσει το πρόσωπο στο τζάμι του τραίνου και κοιτούσε έξω. Πρέπει να ήταν 7-8 χρονών, μαυρούλης. Όσην ώρα το μετρό έτρεχε στο σκοτάδι των τούνελ ο μικρός προσπαθούσε να δει το είδωλό του - ίσως και το είδωλο της μητέρας του που καθόταν στο απέναντι κάθισμα. Κάθε τόσο προσπαθούσε να ζωγραφίσει, να δώσει σχήμα στις φευγαλέες εικόνες σέρνοντας το δάχτυλο πάνω στο τζάμι. Με μια ιδιαίτερη επιμονή να τις προλάβει. Όταν μπαίναμε σε σταθμό κοιτούσε έξω με κάτι τεράστια μάτια. Και όταν ξαναφεύγαμε, έστριβε το σγουρό του κεφαλάκι μέχρι να χαθεί και το τελευταίο φως του σταθμού πίσω μας, κι ύστερα ξαναγύρναγε στο παιχνίδι των αντανακλάσεων.

Μπορούσα να αναγνωρίσω σε όλο αυτό μια πολύ αγαπημένη μου παιδική συνήθεια (που δεν λέει να με αφήσει).
Όλοι σχεδόν οι υπόλοιποι επιβάτες κοιτούσαν στις οθόνες των κινητών τους. Οι μισοί με τα ακουστικά στα αυτιά. Μπορούσα να τους κοιτάω επίμονα, σχεδόν αδιάκριτα και παρ' όλα αυτά να παραμένω απαρατήρητος.

Είμαστε πλέον πάντα «συνδεδεμένοι» με κάποιον άλλον, με κάτι άλλο, είμαστε πάντα κάπου αλλού. Τα αφηρημένα βλέμματα είναι όλο και πιο σπάνια στις μέρες μας, τα μάτια που έχουν παραδοθεί στο άπειρο είναι πεπερασμένα. Μοιάζει πια να μην αντέχουμε να μείνουμε μόνοι με τον εαυτό μας, μοιάζει να έχει χαθεί η επαφή μας με την αμηχανία, με την ανία, με το «κενό».

Κι όμως, εκεί ακριβώς είναι που δοκιμάζονται οι αντοχές μας. Κι εκεί είναι ταυτόχρονα και η χαραμάδα απ’ όπου μπορεί να ανθίσει ο ρεμβασμός, η ποίηση, η δημιουργία. Μέσα από την επαφή μας με τον νεκρό χρόνο είναι που μπορεί να γεννηθεί η ανάγκη για ένα νέο ξεκίνημα.

Ίσως επειδή η επαφή μας με το «κενό» γκρεμίζει τις βεβαιότητες και μας βοηθάει να ξαναβλέπουμε τον κόσμο σαν αυτό που πράγματι είναι: ένα ρευστό φευγαλέο είδωλο, στο οποίο πρέπει συνεχώς να δίνουμε και να ξαναδίνουμε σχήμα. Σε ένα ατέλειωτο παιχνίδι, σαν κι αυτό που σκάρωνε το δαχτυλάκι του μικρού μαύρου στο τζάμι του υπόγειου τραίνου της Νέας Υόρκης, εκείνο το απόγευμα της Παρασκευής 13 Οκτωβρίου 2017.