Οι περαταριές (Αφιέρωμα στη Σαλαμπριά. Μέρος 2)

Παλιότερα, στον Πηνειό ποταμό, εκτός από τις ελάχιστες πέτρινες γέφυρες, που υπήρχαν κατά μήκος των 225 χιλιομέτρων πεδινής διαδρομής του, από το χάνι Μουργκάνη της Καλαμπάκας, μέχρι τις εκβολές του στον Θερμαϊκό Κόλπο, τις ανάγκες διάβασης του ποταμού συμπλήρωναν πλωτά μέσα (βάρκες, σχεδίες κ.ά.), τα πορθμεία, οι “περαταριές”, που λειτουργούσαν όταν το επέτρεπε η Σαλαμπριά και δεν είχε πολύ “φουσκωμένα” τα νερά της.

Η λέξη Περαταριά (περατάρης-ιά) ετυμολογείται ως το κατάλληλο μέρος για διάβαση, συνώνυμα: πέραμα. Το πορθμείο, η εξέδρα που πλέει εκτελώντας την συγκοινωνία ανάμεσα σε δύο όχθες, ποταμού ή αλλιώς η σχεδία.
H περαταριά, ή πιραταργιά ήταν ξύλινη ή μεταλλική πλωτή εξέδρα, πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να ανατραπεί και κατάλληλη να μεταφέρει αρκετά άτομα και το σπουδαιότερο μεγάλα ζώα έως και αυτοκίνητα. Γιαυτό άλλωστε τη λέγανε και καράβι.

Ταξιδεύοντας πίσω στο χρόνο, σε μια νοητή πλοήγηση στο ζωοδότη ποταμό της Σαλαμπριάς θα συναντήσουμε τις διάφορες περαταριές που χρησιμοποιούσαν παλιότερα οι άνθρωποι για τις ανάγκες τους.
Ξεκινάμε στο νομό Τρικάλων από τις περαταριές της Φωτάδας, του Παραπόταμου, του Καραβόπορου, στη συνέχεια συναντάμε τις περαταριές των Μ. Καλυβιών, της Αγ. Κυριακής, του Αγναντερού, του Γλίνου, της Νομής, της Κόρδας, των Γεωργνάδων και καταλήγουμε στη συνέχεια στις περαταριές του Κλοκωτού και του Ζάρκου.
Συνεχίζοντας την πλοήγηση μας, στο νομό Λάρισας συναντάμε τις περαταριές της Πηνειάδας, του Κουτσόχερου, της Γυρτώνης του Μαυρόλιθου, των Γόννων και καταλήγουμε στην περαταριά των Τεμπών.
 

Πορθμείο Μ. Καλυβίων 1937

Πορθμείο της Κόδρας

Περαταριά στην Πηνειάδα. Φ 1952

H περαταριά της Πηνειάδος λειτουργούσε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’60, οπότε αντικαταστάθηκε με σύγχρονη γέφυρα.



Περαταριά στο Κουτσόχειρο

Καρτ ποστάλ της εποχής, με φόντο τη γέφυρα του παραπήνειου χωριού, Κουτσόχειρου, το «καράβι» μεταφέρει τους ανθρώπους της εξουσίας επί του αυτοκινήτου Ford της εποχής.

Το πέρασμα εξυπηρετούσε, στο σημείο αυτό, την επικοινωνία των ξωμάχων του τόπου, αλλά και τη συγκοινωνία ανάμεσα στη Λάρισα και τα Τρίκαλα που διασχίζει ο Πηνειός ποταμός.

Πορθμείο Μικρόλιθου Λαρίσης 1970.

Περαταριά στους Γόννους Λάρισας.

Η ξυλογέφυρα των Τεμπών (κοντά στο σημερινό σταθμό διοδίων), κατά τη διάρκεια της κατασκευή της το 1896, έτοιμη σχεδόν να αντικαταστήσει την περαταριά που διακρίνεται στο βάθος (καρτ ποστάλ εποχής).

Καρτ ποστάλ Τέμπη - Περαταριά

Έγχρωμο καρτ ποσταλ Πορθμείο στο Δέλτα του Πηνειού 1920.

Παλιότερα, στο χωριό Φωτάδα, υπήρχαν κατά καιρούς και εναέριες περαταριές, με ειδικό δοχείο ή βαγονάκι, που κινούνταν με τροχαλία πάνω σε χοντρό συρματόσχοινο σαν χειροκίνητο τελεφερίκ όπου ένωνε τις όχθες του ποταμού.

Δείτε για παράδειγμα το παρακάτω σχετικό βίντεο: