Το «Λαογραφικό Μουσείο» του Λάμπρου Τσιούκα στο Διαλεκτό

 του Δημήτρη Τσιγάρα

Μια τεράστια, σε μέγεθος, σε αριθμό αντικειμένων, αλλά και σε ποιότητα και σπανιότητα, λαογραφική συλλογή,  που όμοιά της δεν έχει γνωρίσει ο λαϊκός πολιτισμός της υπαίθρου, βρίσκεται στο χωριό Διαλεκτό Τρικάλων.

Ο θησαυρός αυτός βρίσκεται στοιβαγμένος στο κτήριο της αποθήκης σιτηρών του Αναστασίου Αβέρωφ, ο οποίος υπήρξε μεγάλος κτηματίας (Τσιφλικάς) και πολιτικός, (ο γιός του ήταν ο γνωστός Ευάγγελος Αβέρωφ Τοσίτσας).

Κατά την απαλλοτρίωση της Θεσσαλικής γης, το κτήριο περιήλθε στην ιδιοκτησία του Απόστολου Καή ή Νάτσιου, ο οποίος υπήρξε και επιστάτης στο τσιφλίκι του Αναστασίου Αβέρωφ. Σήμερα το κτήριο είναι ιδιοκτησία της απογόνου, μητέρας του Λάμπρου Τσιούκα.

Στην αποθήκη αυτή λοιπόν, εδώ και πολλά χρόνια, ο Λάμπρος Τσιούκας έχει συγκεντρώσει με πολύ αγάπη και φροντίδα, αλλά και με επιστημοσύνη, ένα σπάνιο υλικό, μεγάλης λαογραφικής αξίας, που καλύπτει σχεδόν όλες τις εκφάνσεις του λαϊκού πολιτισμού και ξεπερνάει τα όρια της απλής λαογραφικής συλλογής, διεκδικώντας με αξιώσεις την προβολή της σε μουσειακούς χώρους ευρωπαϊκού επιπέδου.

Πριν από λίγο καιρό, ο Λάμπρος Τσιούκας με δέχθηκε στον χώρο του, και είχα την τύχη να με ξεναγήσει και να με αποκαλύψει την θαυμάσια λαογραφική συλλογή του, μαζί με το αξιόλογο περιεχόμενο του χαρακτήρα του και τον πλούτο της ψυχής του.

Ο Λάμπρος Τσιούκας ασχολείται από πολύ μικρός με την συλλογή αυτών των αντικειμένων, είναι ευαισθητοποιημένος με το θέμα, καταρτισμένος και βαθύς γνώστης της λαϊκής παράδοσης του τόπου.

Είναι μάλιστα, διατεθειμένος να προσφέρει όλη τη Λαογραφική Συλλογή του σε κρατικό φορέα ή Δήμο, για τη δημιουργία ενός σύγχρονου Λαογραφικού Μουσείου. Να υπάρξει δηλαδή ένας φορέας διαχείρισης και ανάδειξης της συλλογής, έτσι ώστε να αναλάβει την διαχείριση και την τήρηση  των απαραίτητων προϋποθέσεων και όρων λειτουργίας, διασφάλισης, συντήρησης και ανάδειξης του υλικού.

Οι άνθρωποι που θα το διοικούν πρέπει να κατανοούν τη σημασία που έχει η εξειδικευμένη γνώση για: α) την αποτελεσματική διαχείριση των ανθρώπινων, των οικονομικών και των πολιτισμικών πόρων και β) την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς που διαφυλάττουν. 

Στη σύγχρονη πραγματικότητα, το λαογραφικό μουσείο δεν πρέπει να λειτουργεί ως αποθήκη, ή και ως χώρος φύλαξης αντικειμένων, ή και έργων τέχνης, αλλά πρέπει να διεκπεραιώνει το έργο της διατήρησης, της ανάδειξης και της προβολής των παραδόσεων και της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός λαού, λειτουργώντας ως μόνιμο ίδρυμα, µη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής της. Άλλωστε κύριοι στόχοι ενός μουσείου, είναι η επαφή του επισκέπτη µε το πολιτιστικό παρελθόν, η γνωριμία του µε την ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα, η ανάπτυξη των πνευματικών, ή ακόμα και των καλλιτεχνικών δεξιοτήτων του και η βελτίωση των γνώσεών του σε θέματα ιστορίας και επιστημονικής εξέλιξης.

Η Μουσειολόγος- Ιστορικός του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Δρ. Φωτεινή Λέκκα, επισκέφτηκε τον χώρο, εκτίμησε την συλλογή και έχει αποφανθεί για την αξία της, επισημαίνοντας πως: «Ο δήμος Τρικκαίων έχει στη διάθεσή του ένα σημαντικό Λαογραφικό πλούτο και στα χέρια του μία σπάνια ευκαιρία να δημιουργήσει ένα άρτιο μουσείο λαϊκού και αστικού πολιτισμού για την περιοχή των Τρικάλων, το εγχείρημα δεν είναι εύκολο αλλά έχει όλες τις προϋποθέσεις να πραγματοποιηθεί».

Ο δήμος Τρικκαίων, έχοντας στην διάθεσή του αυτό το σπάνιο υλικό, δεν πρέπει να αφήσει να χαθεί μια τέτοια ευκαιρία αναξιοποίητη…

Έτσι, και ο κ. Λάμπρος Τσιούκας θα δει το όνειρο μιας ζωής να πραγματοποιείται, και οι πολίτες αυτού του τόπου θα αποκτήσουν έναν ανεκτίμητο θησαυρό, από τον τόπο τους για τον τόπο τους!