Το τριφύλλι και οι παλιές χορτοκοπτικές μηχανές

 

Η καλλιέργεια μηδικής παλαιότερα, είχε καθιερωθεί στην περιοχή μας και καταλάμβανε αρκετές εκατοντάδες στρέμματα, ενώ όταν οι χρονιές ήταν «καλές» συνέβαλε άμεσα στην οικονομική στήριξη των αγροτών.

Η υψηλότερη ετήσια απόδοση του τριφυλλιού  επιτυγχάνονταν όταν κόβονταν σε ύψος από το έδαφος 5-10cm, έτσι ώστε να επιταχύνεται η αναβλάστηση, επωφελώς για τον παραγωγό. Για τον λόγο αυτόν πραγματοποιούνταν συχνές κοπές. Οι πρώτες 1-2 κοπές (κοψιές) τριφυλλιού, συνήθως δεν πρόσφεραν μεγάλες ποσότητες χορτομάζας (σε δέματα), ήταν όμως απαραίτητο να γίνουν ώστε, με τις ενδεδειγμένες καλλιεργητικές φροντίδες τα φυτά να αποδώσουν στη συνέχεια μεγαλύτερη ποσότητα και καλύτερης ποιότητας φυτών, που θα χρησιμοποιούνταν κυρίως ως ζωοτροφή σε κτηνοτροφικές μονάδες.

Το τριφύλλι λοιπόν, σε όλες τις φάσεις της παραγωγικής διαδικασίας, δηλαδή, από την προετοιμασία της σποράς μέχρι και του θερίσματος, της ξηράνσεως και αποθηκεύσεως του χόρτου γίνονταν με υποτυπώδη εργαλεία και μηχανήματα.

Τη δεκαετία του ΄70 θερίζονταν με μια χορτοκοπτική μηχανή εσωτερικής καύσης.

Οι παλαιότεροι θα θυμούνται αυτές τις χορτοκοπτικές μηχανές με λεπίδες, που ήταν ειδικά κατασκευασμένες για το κόψιμο τριφυλλιού, βίκου και άλλων χόρτων.

Τέτοιες μηχανές υπήρχαν στο χωριό 5-6.

Αποτελούνταν από τρεις τροχούς, δύο μεγαλύτερους στο μπροστινό μέρος και έναν μικρότερο τροχό στο πίσω μέρος, ο οποίος αποτελούσε και μέρος του συστήματος διεύθυνσης καθώς δέχονταν τις εντολές του οδηγού από το τιμόνι. Πάνω από αυτόν τον τροχό υπήρχε η θέση όπου καθότανε ο χειριστής.

Για τιμόνι υπήρχαν δύο μοχλοί με χειρολαβές που συνδέονταν μηχανικά με τον πίσω τροχό δίνοντάς του εντολή ώστε να στρίψει δεξιά ή αριστερά, ανάλογα με την κατεύθυνση του χειριστή. Πάνω στο τιμόνι υπήρχαν και οι λαβές γκαζιού και συμπλέκτη με τις οποίες ρυθμίζονταν η ταχύτητα, και διάφορες άλλες ρυθμίσεις όπως το ύψος κοπής των χόρτων κλπ.

Στο μπροστινό μέρος είχε το μαχαίρι, την ειδική λεπίδα με τα μεταλλικά δόντια, που ανοιγόκλειναν δεξιά κι αριστερά κόβοντας έτσι το τριφύλλι που έβρισκαν μπροστά τους.

Η μηχανή λειτουργούσε με βενζινοκινητήρα και διέθετε ντεπόζιτο καυσίμων. Πριν την έναρξη λειτουργίας της ο χειριστής γέμιζε με καύσιμα και με λάδι τον κινητήρα.

Η εκκίνηση της μηχανής γίνονταν με ένα σχοινί. Ο χειριστής τραβούσε πρώτα αργά έξω το κορδόνι εκκίνησης μέχρι την αντίσταση, στη συνέχεια γρήγορα και δυνατά, μέχρι να ακουστεί ο πρώτος ήχος ανάφλεξης και να τεθεί σε λειτουργία ο κινητήρας.

Πριν από την έναρξη της εργασίας στο χωράφι, ο χειριστής έλεγχε το έδαφος και απομάκρυνε όλα τα αντικείμενα, τα οποία θα μπορούσαν να εκσφενδονιστούν.

Πολλές φορές αυτό το μηχάνημα χρησιμοποιούνταν και ως όχημα που έσερνε και καρότσα, μεταφέροντας διάφορα δεμάτια χόρτων ή άλλα πράγματα.

Τέτοιες μηχανές στο χωριό μας τις χειρίζονταν ο Γιώργος Ζαμπακάς, ο  Φάνης Ζαμπακάς, ο Κώστας Πέτρου, ο Κώστας Αγγελόπουλος, ο Γρηγόρης Ριζαργιώτης, ο Βασίλης Τσιγάρας και ο Γιώργος Κατσιούλης.