Τα ποτάμια σε Γοργογύρι και Ξυλοπάροικο

 

Κύριε Διευθυντή. Ως τακτικός – καθημερινά αναγνώστης της έγκριτης εφημερίδας σας παρακαλώ να δημοσιευθεί το παρακάτω κείμενο.

Πριν περίπου ένα μήνα δημοσιεύσατε στην εφημερίδα σας κείμενο – αξιόλογο του Θεοδώρου Νημά σχετικό με τα ποτάμια της Δυτικής Θεσσαλίας. Σήμερα θα περιγράψω με το παρόν κείμενό μου δύο ποτάμια στα χωριά Γοργογύρι και Ξυλοπάροικο. 

Πρόκειται για τα ποτάμια «Κεφαλοπόταμοι» των δύο αυτών χωριών, τα οποία πηγάζουν ο μεν Γοργογυράτης Κεφαλοπόταμος από τα ριζά μέρη του Κόζιακα περίπου 1 ½ χιλιόμετρο πάνω από το χωριό προς το βουνό Κόζιακας, ο δε Ξυλοπαρκιώτης Κεφαλοπόταμος επίσης σα ριζά μέρη του Κόζιακα. Το καθένα από τα ποτάμια αυτά έχει τις δικές του πηγές είναι αυτούσιο και ακολουθεί την δική του διαδρομή. Έχουν νερά κρυστάλλινα – γάργαρα, πολύ κρύα και υδροδοτούν και τα δύο ως άνω χωριά ο δε Γοργογυράτης ποταμός και τον συνοικισμό των Σαρακατσάνων του Διλόφου. Έχουν πολύ κατηφορική φορά και η κοίτη τους είναι ποικιλόμορφη σε βάθος και εύρος με πλούσια πετρώδη – βραχώδη μορφή όσο και φυτική βλάστηση π.χ. πλατάνια πολλών χρόνων πανύψηλα και σκιερά και άλλων ειδών δένδρα. 

Και τα δύο ποτάμια στο διάβα τους σχηματίζουν φοβερά όμορφα τοπία απείρου κάλλους ζωγραφικές στην κυριολεξία. Αποτελούν και χώρους «υδροβιοτόπων» καθώς συχνάζουν – κατοικούν διάφορα πτηνά όπως αετοί, γεράκια, αηδόνια, κίσσες και άλλα ποταμίσια πτηνά. Παλιότερα πριν την μεγάλη ανάπτυξη των νεροτριβών δηλαδή έως και το 1965 στα κρύα και γάργαρα νερά τους ψαρεύονταν μπριάνες, κέφαλοι και άλλα ψάρια. Το μήκος του καθενός από τους ποταμούς αυτούς δεν ξεπερνάει τα 8 χιλιόμετρα ως το σημείο που γίνεται η συνένωσή τους λίγο πριν φθάσουν στον οικισμό του Διλόφου και συνεχίζουν μαζί έως τα όρια των χωριών Βαλτινό – Ματσουκέϊκα, όπου ενωτικά και με τρίτο ποτάμι από το Γενέσι και Πρίνος και έτσι και τα τρία μαζί στην περιοχή του Παραποτάμου και Λιλής καταλήγουν στον Πορταϊκό ποταμό. 

Τα αναφερόμενα ως ανωτέρω δύο ποτάμια για την περίοδο από το 1950 μέχρι και σήμερα είναι τα «χρυσορυχεία» του Γοργογυρίου και του Ξυλοπαροίκου καθόσον όσοι κάτοικοι αυτών των χωριών είχαν παραποτάμια κτήματα κατασκεύασαν «τις ντριστέλες ή νεροτριβές» τα μαντάνια και τους μύλους. Έως το 1980 στα παραπάνω χωριά λειτουργούσαν έως 60-70 νεροτριβές, 10 περίπου μαντάνια και 5-6 μύλοι. Όλα αυτά τα εργαστήρια λειτουργούσαν με την δύναμη του νερού των ποταμών αυτών. Πραγματικά τα ποτάμια αυτά ήταν «χρυσορυχεία» γιατί πολλοί ιδιοκτήτες παραποταμίων κτημάτων με τα εργαστήρια αυτά κέρδιζαν και αρκετά χρήματα και πρόσφεραν εργασία και σε άλλους συγχωριανούς τους. Τις πηγές του Γοργογυράτη Κεφαλοπόταμου τις γνωρίζω εξ ιδίας γνώσης καθόσον γεννήθηκα στο Γοργογύρι και γνωρίζω το ποτάμι αυτό, μέτρο προς μέτρο. Η περιοχή των πηγών από πλευράς φυσικής ομορφιάς είναι «μοναδική». 

Τον Ξυλαπαρκιώτη Κεφαλοπόταμο επίσης γνωρίζω γιατί περνάει στην άκρη του Γοργογυρίου – όρια με Ξυλοπάροικο όπου είχε παραποτάμιο κτήμα ο πατέρας της μητέρας μου Νίκος Γούναρης στο οποίο είχε 4 ντριστέλες και 1 μαντάνι. Ο Ξυλοπαρκιώτης ποταμός είχε τα περισσότερα εργαστήρια όπως προαναφέρω καθόσον τα νερά του χρησιμοποιούσαν κάτοικοι και των δύο χωριών. Γεγονός αναμφισβήτητο είναι ότι αυτά τα δύο ποτάμια αναβλύζουν στις πηγές τους νερό άφθονο σε ποσότητα αρίστης ποιότητας και το οποίο πέρα από την υδροδότηση των χωριών αυτών από τις πηγές τους απευθείας χωρίς πομώνες, αρτεσιανά κ.λπ. έδωσαν οικονομική ανάπτυξη στα παραπάνω χωριά, μέσα από τα προαναφερομένα εργαστήρια καθώς επίσης αρδεύονται όλες οι καλλιέργειες στον κάμπο των χωριών αυτών. Τα τελευταία 40 περίπου χρόνια οπότε σταμάτησε η λειτουργία των νεροτριβών των μαντανιών και των μύλων λόγω έλλειψης προϊόντων π.χ. φλοκάτα είδη, σκούτινα είδη κ.λπ. οι ιδιοκτήτες τους ασχολούνται πλέον με τα «ταπητοκαθαριστήρια».

Αλέξανδρος Χαρ. Μπέης 

Συνταξιούχος δικαστικός γραμματέας

Τρίκαλα 24-10-2023