Η ιστορία της ετήσιας εμποροπανήγυρης των Τρικάλων

Του Δημήτρη Τσιγάρα

Μια περιπλάνηση στο διάβα του χρόνου, από την έναρξη της ετήσιας εμποροπανήγυρης των Τρικάλων μέχρι σήμερα, μέσα από τις σελίδες του τοπικού τύπου.

Το ζωοπάζαρο της πόλεως το 1966.

Η ετήσια εμποροπανήγυρη των Τρικάλων, είναι ένας θεσμός που αποτελεί μια ολόκληρη ιστορία για την πόλη και τον νομό των Τρικάλων.

Η σπουδαιότητα και η σημασία της υπήρξε ανέκαθεν σημαντική για την εμπορική κίνηση της περιοχής καθώς έμποροι, βιομήχανοι, βιοτέχνες και διάφοροι άλλοι επαγγελματίες, αλλά και οι παραγωγοί για μια εβδομάδα βρίσκονταν σε διαρκή κίνηση συναλλαγών, αναζωογονώντας έτσι την οικονομία της πόλης των Τρικάλων.

Η ετήσια Εμποροπανήγυρη των Τρικάλων ή αλλιώς «το Τρικαλινό Παζάρι» όπως το γνωρίζουν οι περισσότεροι, μετρά 130 χρόνια παρουσίας στην τοπική κοινωνία της πόλης, και αποτελεί, μια από τις κορυφαίες εμπορικές δραστηριότητες, με σημαντικά οφέλη για τον τόπο μας.

Η καθιέρωσή της ταυτίζεται με την απελευθέρωση της πόλης των Τρικάλων από τους Τούρκους.

Στιγμιότυπο από τη ζωαγορά.

Μετά την προσάρτηση της Θεσσαλίας στην Ελλάδα άρχισε να γίνεται επιτακτική η ανάγκη για την καθιέρωση εμπορικών θεσμών, οι οποίοι έπρεπε να είναι προσαρμοσμένοι στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής.

Το αίτημα για την σύσταση εμπορικού θεσμού προς το υπουργείο εσωτερικών, υποστηρίχθηκε από όλους τους πολίτες και τους τοπικούς άρχοντες της εποχής, και η διεκδίκησή του πέρασε και μέσα από τον τοπικό τύπο, ο οποίος άσκησε την δική του πίεση με τα σχόλιά του.

Στην εφημερίδα «ΤΡΙΚΚΑΛΑ» της 26 Μαίου 1883 υπάρχει ένα σχετικό σχόλιο για την ανάγκη υποστήριξης της πρότασης, για τη δημιουργία εμπορικής πανήγυρης. Διαβάζουμε λοιπόν:

«Αν καλώς ενθυμούμεθα, πέρυσι οι πολίται Τρικάλων υπέγραψαν αναφοράν ήν υπέβαλον αρμοδίως εις την κυβέρνισην, εξετούμενοι ίνα δια Β. Διατάγματος καθιερωθεί μια ετήσια εμπορική πανήγυρις εν τη πόλει των Τρικάλων, κατά την θέσιν «Κουτσομύλια» ένθα και χώρος αρκετός υπάρχει και δένδρα βαθύσκια προς ανάπαυσιν των συναλλασσομένων και ύδωρ καθαρόν και διαυγές, ατυχώς όμως η αίτησις εκείνη, μη ληφθείσα υπ’ όψει ερρίφθη ίσως εις τινά κεκονιαμένην γωνίαν του υπουργείου των εσωτερικών. Φρονούμεν εντούτοις ότι  οι αρμόδιοι ώφειλον να παραστήσωσιν εις την κυβέρνησιν την ανάγκην της τοιαύτης εμπορικής πανηγύρεως εν Τρικκάλοις ουχί δε να πέμψωσι την αίτηση ξηρώς και άνευ παρατηρήσεων. Αλλ’ ότι παρέλειψαν οι αρμόδιοι, οφείλουσιν οι πολίται να πράξωσιν, εξετούμενοι δι ετέρας αναφοράς των και παριστώντες εις την κυβέρνησιν την ανάγκην της εμποροπανηγύρεως ταύτης, εκ της οποίας μεγάλως θέλει ωφεληθεί ο τόπος.»

Τρεις μήνες μετά τα νέα είναι ευχάριστα. Το υπουργείο εσωτερικών με Βασιλικό Διάταγμα εγκρίνει την σύσταση εμποροπανήγυρης στην πόλη των Τρικάλων και ο Δήμαρχος Κ. Ραδινός γνωστοποιεί αυτή την απόφαση στους Τρικαλινούς.

Στην εφημερίδα «ΤΡΙΚΚΑΛΑ» της 21-Αυγούστου -1883 στο φύλλο 6, διαβάζουμε την απόφαση του δημάρχου Κ. Ραδινού της συστάσεως αυτού του θεσμού:

Η ανακοίνωση της απόφασης του δημάρχου Κ. Ραδινού για τη σύσταση εμποροπανήγυρης στην πόλη των Τρικάλων το 1883.

«ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΤΡΙΚΚΑΙΩΝ

ΓΝΩΣΤΟΠΟΙΕΙ

Ότι διά Β. Διατάγματος της δεκάτης τρεχ. Μηνός ενεκρίθη η σύστασις εμπορικής Πανηγύρεως εν τη πόλει Τρικκάλων, αρχόμενη από της ογδόης και ληγούσης την δεκάτην πέμπτην Σεπτεμβρίου εκάστου έτους.

Γνωστοποιούντες τούτο προς το κοινόν και τους εμπορευομένους πληροφορούμεν αυτούς ότι η Πανήγυρις αυτή άρξηται εφέτος συμφώνως προς το Β. Διάταγμα, και δύνανται οι βουλόμενοι να παρεβρεθώσι , βέβαιοι όντες, ότι θέλουσιν εύρη πάσαν ευκολίαν και ασφάλειαν, ληφθέντων προς των αναγκαίων μέτρων.

Η παρούσα δημοσιευθήσεται προσηκόντως

Εν Τρικάλοις τη 19 Αυγούστου 1883.

Ο Δήμαρχος

Κ. ΡΑΔΙΝΟΣ»

Ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Ραδινός

Έτσι λοιπόν στις 8 Σεπτεμβρίου 1883 διοργανώνεται για πρώτη φορά στα Κουτσομύλια η εμποροπανήγυρις των Τρικάλων».

Στην εφημερίδα «ΦΑΡΟΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ» της19 Σεπτεμβρίου 1883 διαβάζουμε το σχετικό σχόλιο:

«Η εμπορική πανήγυρις των Τρικάλων αρξάμενη την 8 Σεπτεμβρίου διήρκησε μέχρι της 15 του αυτού. Η συρροή εμπορευμάτων και ιδίως ζώων παντός ήδους και πάσης ποιότητος υπήρξε μεγάλη αλλά πωλήσεις και αγοραί δεν ανταπεκρίθησαν εις τας προσδοκίας πάντων, ένεκα ελείψεως χρημάτων, και ένεκα καταπιέσεως των ενοικιαστών του Δημοτικού φόρου διότι ενώ απεφασίσθη ήδη ότι εντός του Δήμου Τρικκαίων δεν ζητείται φόρος, οι ενοικιασταί διασπειραμένοι εις τα χωρία αναγκάζουσι τας ελθούσας εκ του ασπροποτάμου οικογενείας, ν’ ανοίξωσι τα φορέματά των και να φορολογώσι και αυτά τα δια την χρήσιν των φορέματα και στροσίδια και σκεπάσματα Θαυμάζομεν πως η δημοτική και διοικητική αρχή ανέχονται τας τοιαύτας παρανομίας».

Στιγμιότυπο από τη ζωαγορά.

Έτσι η εμποροπανήγυρη καθιερώνεται ως θεσμός και κάθε χρόνο διοργανώνεται με μεγαλύτερη επιτυχία.

Τον Ιούνιο του 1887 ολοκληρώνεται και λειτουργεί ο Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος από Βόλο μέχρι Καλαμπάκα.

Διαφημιστική αφίσα της διοίκησης των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων του 1900, για την μείωση των τιμών των εισιτηρίων  των τραίνων,  ενόψει της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων.

Ο Θεσσαλικός Σιδηρόδρομος, συμμετέχει και στηρίζει την καθιέρωση της εμποροπανήγυρης με τις δικές του συγκοινωνιακές υπηρεσίες και τις διάφορες προσφορές προς το επιβατικό κοινό.

Ενόψει της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων, για την προσέλκυση του επιβατικού κοινού και την αύξηση της μεταφοράς εμπορευμάτων και ζώων μειώνει τις τιμές των εισιτηρίων  των τραίνων.

Σιγά - σιγά, με την επέκταση της πόλης και την αύξηση του εμπορίου η εμποροπανήγυρη επεκτείνετε στο χώρο και ο κύριος όγκος με τις εμπορικές παράγκες γίνεται πλέον στη θέση Κουκουτζιάμι. Από τη γέφυρα μέχρι το εργοστάσιο του Κλωτσοτήρα. 

Σκηνή από την ζωαγορά, της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων.

Στον παλιό χώρο, όπου σήμερα είναι η κλινική του Τσαγκούλη, στήνονταν η μεγάλη σκηνή του λαϊκού θεάτρου και έπαιζαν τα γνωστά κι αγαπημένα έργα του αγροτικού κόσμου, την ξακουστή «Γκόλφω» ή τον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας». Το θέατρο αυτό ονομάζονταν Τιτάνια και ήταν υπό την διεύθυνση του Γ. Παπαδοπούλου.

Για το θέατρο αυτό κάνει αναφορά και η Εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» της 19^ης Σεπτεμβρίου 1911, σε άρθρο της με τον τίτλο «ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΞΕΝΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΝΗΓΥΡΙΝ».

«-Πάμε εις την πανήγυριν των Τρικάλων.

-Πάμε. Αλλά τι κάνουμε;

-Να φάμε… χαλβά Φαρσαλινό! Αυτόν τον διάλογον ήκουσα εις ένα σιδηροδρομικόν σταθμόν.

Και ξεκίνησαν οι άνθρωποι δια την πανήγυριν δια να… φάγουν χαλβά!

Φαντασθήτε εθελοθυσία και γενναιότης μια φορά! Υποθέτω όμως ότι δεν είναι μόνοι αυτοί οι οποίοι ήλθον εις το πανηγύρι δι αυτόν τον σκοπόν. Οι περισσότεροι φυσικά δεν ήλθον δια να πωλήσουν ή αγοράσουν, αλλά δια να διασκεδάσουν. Δεδομένου δε ότι ουδεμία σχεδόν διασκέδασις υπάρχει εις τα Τρίκαλα, εκτός ενός θεάτρου, το οποίο και αυτό θα εναυάγει αν δεν τω είχεν αναλάβει υπό την υψηλήν προστασίαν της μια εφημερίς εκδιδομένη επί χάρτου τουλουμοτυρίου, θα ηναγκάσθησαν οι άνθρωποι να καταφύγουν και εις …χαλβοφαγίαν.

Και ηκούσθη ο σχετικός διάλογος:

-Ακούς να έλθουν οι αθεόφοβοι εις το πανηγύρι δια να φαν χαλβά!

-Αμ αφού ήσαν για τα πανηγύρια τι επερίμενες βρε αδελφέ;

Μόλις επάτησα το ποδάρι μου εις τα Τρίκκαλα από ποίον πράγμα, νομίζετε, εννόησα ότι επρόκειτο περί εμποροπανηγύρεως;

Από τους επαίτας και τα διάφορα «λαλούμινα», όπως θα έλεγε ο Μητσέλος.

Δεν είχον προφθάσει να μπω μέσα στο αμάξι, οπότε άκουσα από μακριά τας άγριας φωνάς δύο φωνογράφων, οι οποίοι ωρύοντο… αφόβως και απαθώς σαν να τους είχες σκοτώσει τον πατέρα.

Ας αφήσωμεν κατόπιν όταν έφθασα εις την πλατείαν τον θόρυβον και τα νταβαντούρια, τα οποία ημπορούσαν να σε ξεθεώσουν, χωρίς να έλαβες προηγουμένως μαθήματα… αθείας εις τον Βόλον.

Φωνές από εδώ γρατσουνίσματα φωνογράφων απ’ εκεί, ουρλιάσματα λατέρνας από τούτο το μέρος, «βάρδα κύριος» από το άλλο μέρος, απετέλουν ένα πανδαιμόνιον, από το οποίον ημπορούσες να πάρης εισιτήριον κατ’ ευθείαν δια το… Δρομοκαΐτειον και ίσως, ίσως άνευ… επιστροφής.

Όλα αυτά λοιπόν τι άλλο σημαίνουν παρά πανηγύρι;

Κάθομαι μια στιγμή εις το καφενείον να αναπνεύσω αλλά με τρέπουν αμέσως εις άτακτον φυγήν μια λατέρνα και ένας φωνόγραφος, ωσάν να ήμουν Τουρκικόν αντιτορπιλλικόν κανονιοβολούμενον από Ιταλικά θωρηκτά.

Εξεκίνησα δια την πανήγυριν. Και εκεί φωνές, κακό, χαλασμός κόσμου.

-Οοοπ χαλβάς Φαρσαλινός!

-Τριαντα πέντε λεπτά ο πήχυς κύριοι. Μα, δύο, τρεις… σαράντα.

-Πω, πω, πω! Τι πράγμα είναι! Κοκορέτσι κύριοι, σπληνάντερο κύριοι!

-Μια μαστίχα, δύο ολίγααα!

Σταματώ εις ένα καφενείον. Παρουσιάζεται αμέσως ένα άγριο γκαρσόνι.

-Τι θα πάρη ο κύριος;

-Τον αέρα μου!

-!!!

Κατόπιν καταφθάνει ένα ον. Τι μέρος του λόγου ήτο; υποκείμενον, αντικείμενον, μετοχή, αντωνυμίαν, απαρέμφατον; Ξέρω κι εγώ! Ιδού η σιλουέτα του.

Πρόσωπον ασβεστωμένον, ανεπίδεκτον χολέρας. Γάμπες σαν μαρκούτσι από ναργιλέ. Φουστάνι μέχρι γόνατον. Αναίδεια μέχρι κυνισμού.

Μου εζήτησε πεντάραν.

-Σου την χρεωστώ κορίτσι μου;

-Όχι.

-Τότε διατί την ζητείς;

-Διότι ετραγούδησα.

-Μπά! Δεν το ήξευρα. Πάρε τέλος πάντων μια πεντάρα και δίνε του.

Δεν επρόφθασα όμως να καθίσω και εκεί, ότε αρχίζει η ραγδαιοτάτη βροχή. Σηκώνομαι και φεύγω. Έως ότου επιστρέψω εις την πλατείαν έγινα… κολύμπι.

Λάβετε υπ’ όψει τα ανωτέρω και το ότι ήλθον εδώ προς διασκέδασιν και μη με συγχαίρετε αν θέλετε δια την καλήν μου τύχην.

Ο Δείνα».

Πωλητής με την πραμάτεια του στο πανηγύρι (φ. 1989)

Την εποχή αυτή, στην εμποροπανήγυρη ήταν συνηθισμένο το θέαμα της παρουσίας των γραφικών φιγούρων της υπαίθρου και της πόλης.

Εκεί θα έβλεπες την Καραγκούνα με τη βαριά παραδοσιακή στολή και τα πολλά φλουριά της, εκεί τον ορεσίβιο βλάχο με τα σκούτινα ρούχα και το τσαρούχι με τη μαύρη φούντα. Εκεί κι οι αγαπητικοί, να ανεβοκατεβαίνουν το χώρο ντυμένοι με μπλέ ή καφέ κουστούμι, άσπρο μαντήλι στο τσεπάκι, χτενισμένο μαλλί και παπούτσια άσπρα και τριζάτα. 

Πιο πέρα ο πανηγυριώτης με το περιστέρι μέσα στο κλουβί να σου προσφέρει το χαρτάκι με την «τύχη» σου. Πιο κάτω το μαλλί της γριάς, ο Φαρσαλινός χαλβάς, ο Καραμελάς, ο ταχυδακτυλουργός, ο παπατζής, ο πανοραματζής κ.α.

Το 1918 ο υπουργός οικονομικών, Νεγραπόντης, στηρίζει την εμποροπανήγυρη με την διαταγή απαγόρευσης επίταξης ζώων.

Στην εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» της 4 Σεπτεμβρίου 1918 διαβάζουμε:

«Την προσεχή Τρίτην 4^ην Σεπτεμβρίου έρχεται η κατ’ έτος τελούμενη εις το συνήθη τόπον μεγάλη εμπορική πανήγυρις Τρικάλων ήτις διαρκεί 8 ημέρας. Κατά τον χρόνο της πανηγύρεως σημειούται μεγάλη συναλλακτική κίνησις εις ποικιλίαν κτηνοτροφικών κλπ. εμπορευμάτων και ιδία ζώων.

Η αγοραπωλησία των ζώων προμηνύεται εκτάκτως ζωηρά διότι κατόπιν διαταγής του υπουργού των οικονομικών κ. Νεγραπόντη απηγορεύθη η επίταξις ζώων εισαγομένων εις εμποροπανήγυρεις.

Επομένως οι χωρικοί δύναται ελευθέρως να μεταφέρουσι τα ζώα των προς πώλησιν εις την εμποροπανήγυριν άνευ ουδενός φόβου επιτάξεως».

Χωρικοί με το κάρο, καθ’ οδόν για την ζωοπανήγυρη των Τρικάλων.

Το 1924 το Τρικαλινό Παζάρι άνοιξε τις πύλες του υποδεχόμενο τους πολυάριθμους επισκέπτες τόσο από την περιοχή Τρικάλων, όσο και από τους διπλανούς νομούς της Θεσσαλίας και η φήμη του γίνεται γνωστή στην ευρύτερη περιοχή.
Στην εφημερίδα «ΘΑΡΡΟΣ» της 1 Σεπτεμβρίου 1924 διαβάζουμε την γνωστοποίηση του Δημάρχου για την έναρξη της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων:

«Ο Δήμαρχος Τρικκαίων Γνωστοποιεί ότι Την 17^ην του Μηνός Σ/μβρίου άρχεται η κατ’ έτος τελούμενη ενταύθα εμπορική πανήγυρις.

Η εμποροπανήγυρις αυτή κατά γενικήν ομολογίαν είνε μεγίστη των εν Ελλάδι τελουμένων, διότι κατ’ αυτήν γίνονται μεγάλαι συναλλαγαί και πλούσια αγορά εις διάφορα εγχώρια και Ευρωπαϊκά τρόφιμα και εμπορεύματα και προ παντός μεγάλα και μικρά ζώα όλα δε να υφ’ ημών παρεχόμενα μέσα εγγυώνται πάσαν ασφάλειαν και ευκολίαν.

Κατά ταύτην γενήσεται μεγάλη λαχειοφόρος αγορά και μουσική συναυλία υπέρ του Μουσικογυμναστικού Συλλόγου της πόλεως, ώστε και των ψυχαγωγίας αναγκαίων να μη στερηθώσιν οι πολυπληθώς συρρέοντες εξ απάσης της Ελλάδος έμποροι και επισκέπται.

Τρίκαλα 23 Αυγούστου 1924

Ο Δήμαρχος και α.α.

Α. Ιακωβάκης».

Στιγμιότυπο από τη ζωαγορά.

Ενώ στην ίδια εφημερίδα «ΘΑΡΡΟΣ» της 24^ης Σεπτεμβρίου 1924, σε ένα χρονογράφημα που υπογράφει ο Άγγελος Τρικκαίος, γίνεται μια αδρή και λεπτομερή περιγραφή της ατμόσφαιρας και του κλίματος της εμποροπανήγυρις των Τρικάλων.

«ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ

Εις την μακαρίαν αυτήν μεταπολεμικήν την οποία διανύωμεν, δεν μεταβάλλονται μόνον οι συνθήκαι του βίου, οι διατημίσεις των ειδών πρώτης ανάγκης, η μόδα και η τιμή της λίρας, αλλά και αυτά τα … πανηγύρια ακόνη. Την παρατήρησιν αυτήν μπορεί να κάμει ο καθείς εάν αναπολών εις τα χρονικά βίων πανηγύρεων παρελθόντων εγγύτατων ετών, συγκρίνη την τότε, και σημερινήν κίνησιν των συγχρόνων πανηγυριών μας. Και είναι απολύτως επιβεβλημένη μια τοιαύτη σύγκρισις διότι απ’ εκεί ο παρατηρητής κοινονιολόγος θα δινηθή να συγκεντρώση στοιχεία της εξελίξεως  της προόδου και της ζωτικότητος ενός λαού. Είναι τρόπον τινά οι πανήγυρεις -της Ελλάδος εννοώ με τον παμπάλαιον και απλοϊκόν χαρακτήρα της τελέσεώς των- το βαρόμετρον όπερ δειανύει τον βαθμό της εντατικότητος της κινήσεως της ζωής της πραγματικότητος και του οικονομικού σφριγούς ενός τόπου. Φέρομεν πρόσφατο παράδειγμα την πανήγυριν της πόλεώς μας. Άλλωτε ολόκληρος ο απέραντος χώρος ένθα κατ’ έτος τελείται η πανήγυρις ήτο ασφυκτικώς πλήρης από εμπόρους και αγοραστάς εκ των περάτων της Ελληνικής γης που διέθετον ογκώδη βαλάντια δια τας απαραιτήρως συναλλαγάς των. Από την μεγάλην γέφυραν άρχισαν τα ξύλινα παραπήγματα με τα τυχερά παιχνίδια, τες «λοταρίες» τα αγαπημένα «αλογάκια» των παιδιών του λαού, τα μεγάλα παραπήγματα με τα άπειρα «ανθρωπόμορφα» τέρατα, ο δαιμόνιος ταχυδακτυλουργός τύπος σύγχρονου ημίθεου κατατίνοντος πηχιαία απαστράπτοντα μαχαίρια, ο δαμαστής αφρικανικών θηρίων, με την «μαϊμού» μπροστά στην είσοδον που ξεκοκάλιζε τα καρύδια των χαζευόντων αφελών, και πλήθος άλλων αξιοπερίεργων θεαμάτων προκαλούντων την περιέργειαν του κόσμου. 

Στιγμιότυπο από το πανηγύρι της πόλεως (φ. 1989)

Πιο κάτω ο ψιλικατζής κοσμηματοπώλης με τα πενηντάλεπτα δακτυλίδια και βραχιόλια, η γριούλα με τους σπόρους διαφόρων λαχανικών, και κάμποσα ματσάκια ρίγανης, ο καραμελάς με τα ζαχαρένια ορθόστατα «κοκοτσέλια» του, ο έμπορας με τα πάμφθηνα πανικά του κλπ. Και ο κόσμος δοκίμαζε, παζάρευε, αγόραζε τούτο και κείνο και γύριζε φορτωμένος ψώνια και με το πορτοφόλι γεμάτο. Σήμερα όμως; Ποια γυμνότης, ποια κατήφεια και απραξία. Παρατηρούμεν ότι τα «αλογάκια» τα οποία έφερον με το στριφογύρισμά των τον πλέον ηδονικόν ίλιγκον στους λιλιπούτειους επιβήτοράς των οιδαμού φαίνονται πλέον. Δεν βλέπομεν επίσης τον θηριοδαμαστήν, τον ταχυδακτυλουργόν και τους αναρίθμητους άλλους τυχοδιώκτας οι οποίοι με την αγυρτείαν των έπαιρναν την πενταροδεκάραν του κοσμάκη. Οι ολίγοι εναπομείναντες τώρα εκθέται «ανθρωπόμορφων» τεράτων δεν αμφιβάλλω θα σκέπτωνται ότι καιρός είναι να αλλάξουν επάγγελμα διά ν’ αντικρύσουν το άλυτο πρόβλημα της ζωής. Παρακολουθούσα κάποιον εξ αυτών ο οποίος εκουδούνιζε προτρέπων τους διερχόμενους να ιδούν αντί 50λεπτου τα τέρατά του. Πλην όμως ουδείς ο απερισκέπτως αποφασίζον να εισέλθη. Άλλωστε μήπως δεν είναι αρκετός ο τρόμος που δοκιμάζομεν καθ’ εκάστην αντικρύζοντες την μορφήν του μπακάλη, του εμπόρου και λοιπών; Τέλος εξ όλης αυτής της νευρικής κινήσεως των κουδουνισμών, των σαλπισμάτων και των διαπεραστικών φωνών των πωλητών, μου έκαμε εντύπωσιν το εξής φουτουριστικόν: Δεξιά της εισόδου προς την πανήγυριν κάποιος αφελής είχε την καλωσύνην να αναρτήση επί στήλης πινακίδα δια της οποίας μεγάλεις γράμμασι ειδοποιείτο το κοινόν ότι δέον να προσέχει το πορτοφόλι του. Δεν ξεύρω αν τούτο προσβάλλει κυρίως τους ασχολούμενους με την επιστήμην των υπόπτων λαθροχειριών, ή τους σημερινούς μας αισχροκερδείς. Πάντως όμως γνωστοποιεί στον κύριον αυτόν με τα τόσον φιλανθρωπικά αισθήματα, ότι αφ’ ότου δια μίαν ενδυμασίαν χρειάζεται το ήμισυ τουλάχιστον των θησαυρών του Κρρίσσου, και για ένα ματσάκι ρίγανης αντίστοιχον ματσάκι Σταύρων, το πορτοφόλι μας έπαυσε να είναι χρήσιμον. Το αναπληρούν όλες μαζί οι δεκατέσσερες τσέπες του κουστουμιού μας…

Άγγελος Τρικκαίος»

Παράγκα με χάλκινα αντικείμενα στο πανηγύρι. (φ. 1953)

Στην εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» της 8 Οκτωβρίου 1932 διαβάζουμε για την μεγάλη σπουδαιότητα και σημασία της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων στην περιοχή:

«Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΜΠΟΡΟΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΕΝΑΡΞΙΣ ΤΗΣ

Η σημασία δια τα Τρίκκαλα. – Αι προβλέψεις. – Η συμμετοχή του ορεινού πληθυσμού.

Καθώς κάθε χρόνο, έτσι και εφέτος εισερχόμεθα από σήμερον αισίως εις την μεγάλην εμποροπανήγυριν των Τρικκάλων.

Η εμποροπανήγυρις της πόλεώς μας είναι ασφαλώς μια από τις μεγαλυτέρας τοιαύτας της Ελλάδος, διότι συγκεντρώνει πλήθος εμπόρων και παραγωγών εξ όλης της Παλαιάς και Νέας Ελλάδος.

Κατ’ αυτήν κυρίως σημειούται μεγάλη αγοραπωλησία μεγάλων και μικρών ζώων, ενώ παραλλήλως γίνονται συναλλαγαί εις τα διάφορα εμπορεύματα και κατά πρωτεύοντα ρόλον εις τα εγχώρια υφάσματα βελέντζες κλπ., εις τα τρόφιμα και εις τα λοιπά είδη τα οποία εισάγονται τας ημέρας αυτάς κατά μεγάλας ποσότητας εις την πόλιν μας.

Κατά ταύτα η σημασία και η σπουδαιότης της εμποροπανηγύρεώς μας είναι μεγίστη από εμπορικής και από πάσης άλλης απόψεως.

Όλοι οι έμποροι, βιομήχανοι, βιοτέχναι και λοιποί επαγγελματίαι  καθώς και οι παραγωγοί τίθενται εις εξερετικήν και διαρκή κίνησιν κατά τας οκτώ ημέρας καθ’ ως διαρκεί αυτή αναμένοντας να σημειωθούν σοβαραί και μεγάλαι πράξεις αι οποίαι μπορούν να αναζωογονήσουν οικονομικώς την πόλιν Τρικάλων.

Εφέτος παρά την ανεπαρκή διαφήμισιν της πανηγύρεώς μας υπό των αρμοδίων και την υφιστάμενην οικονομικήν κρίσιν, προμηνύεται κάπως ζωηρά και αι συναλλαγαί προβλέπονται οπωσδήποτε ικανοποιητικαί, ως προς τα ζώα τα οποία είναι καλοθρεμμένα, λόγω της αφίξεως πολλών ιδίως ζωεμπόρων και διότι η πανήγυρίς μας είναι τελευταία.

Η ενοικίασις των παραγγών έγινεν εφέτος υπό του Δήμου καθόσον εις την τελευταίαν δημοπρασίαν δεν παρουσιάσθη ουδείς πλειοδότης. Αι κατασκευασθείσαι παράγγες ανέρχονται εις 110, μέχρι δε του απογεύματος της χθες είχον ενοικιασθή αι 85, υπολείποντο άλλαι 25, δια τας οποίας υπήρχουν ελπίδες να ενοικιασθούν μέχρι σήμερον της πρωίας, λόγω του χαμηλού ενοικίου.

Λόγω του ότι δεν υπήρχον εφέτος ενοικιασταί του χώρου και παραγγών της εμποροπανηγύρεως η ενοικίασις των παραγγών έγινεν εις τιμάς χαμηλάς.

Η ηλεκτρική εταιρεία είχε περατώσει μέχρι του απογεύματος την εγκατάστασιν του ηλεκτροφωτισμού.

Ευχόμεθα δε όπως γίνουν και αι ανάλογοι εμπορικαί πράξεις δια να ανακουφισθή ολίγον ο τόπος μας και ειδικώτερον το εμπόριον το οποίον λόγω των συνεχών αφοριών ευρίσκεται υπό μαρασμόν.

Κατά πληροφορίας μας αφίχθησαν χθες πολλοί ζωέμποροι, οι οποίοι θα προβούν εις αγοράς μεγάλων και μικρών ζώων πολλάς, επειδή ως είναι γνωστόν δεν επιτρέπεται η εκ του εξωτερικού εισαγωγή σφαγίων».

Στιγμιότυπο από τη ζωαγορά.

Ο θεσμός της εμποροπανήγυρης των Τρικάλων πέρασε και μέσα από δύσκολες συνθήκες και δύσκολα χρόνια. Οικονομικές κρίσεις, πόλεμοι, λοιμοί, διάφορα συμφέροντα και άλλες αιτίες, έφεραν πολλές φορές αντιμέτωπο τον κίνδυνο της ματαίωσής του. Σε σχετικό άρθρο της εποχής του τοπικού τύπου διαβάζουμε:

«ΕΝΑΡΞΙΣ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ

Παρ’ όλας τέλος τας δυσχέρειας αι οποίαι παρενεβλήθησαν εφέτος εις την τέλεσιν της Πανηγύρεως, εφ’ ενός μεν λόγω του εκ της χολέρας κινδύνου και αφ’ εταίρου εκ της εξυπηρετήσεως συμφερόντων κομματικών και τοπικών η πανήγυρις τελείται.

Από χθες η πόλις ήρξατο αλλαζουσα όψιν η κίνησις της κατέστη ζωηροτέρα.

Και συνέτεινε μεν κατά τι η διάδοσις περί αναβολής δήθεν της πανηγύρεως αλλά ουδόλως ηδυνήθη να αναστείλη την τέλεσιν αυτής.

Ο κόσμος έτρεχε να ενοικιάση παραπήγματα και να μεταφέρη τα εμπορεύματά του.

Πολλοί δε πανηγυρισταί εκ των πέριξ χωρίων ήλθον από τις μεσημβρίας.

Την εσπέραν παρ’ Ελλάδα, διότι υπετέθη ότι η δημοσίευσις της δήθεν αναβολής θα ανέστειλε την άφιξιν πανηγυριστών, δεκαπέντε περίπου βαγόνια ήσαν πεπληρωμένα πανηγυριστών.

Μεταξύ των οποίων ουκ ολίγοι ζωέμποροι.

Η μόνη έλλειψις που παρετηρήθη εφέτος είναι των θεαμάτων εν ω κατά τα άλλα έτη διάφορα θεάματα κατελάμβανον τον χώρον της πανηγύρεως και της κεντρικής πλατείας.

Μόνον το τακτικόν σκοπευτήριον το οποίον αρκετόν συγκεντρώνει κόσμον, εγκατεστάθη εφέτος.

Όλα προμηνύουν πως και εφέτος η πανήγυρις θα είναι ζωηρά».

Ο γύρος του θανάτου

Στην εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» του1932 διαβάζουμε την ειδοποίηση του Θεσσαλικού Σιδηροδρόμου για την έκπτωση των εισιτηρίων:

«Ειδοποίησις

Φέρομεν εις γνώσιν του Κοινού ότι επ’ ευκαιρία της εμποροπανήγυρεως Τρικκάλων άπαντες οι σταθμοί των γραμμών Θεσσαλίας θα εκδίδωσιν από της 8^ης μέχρι της 15^ης τρεχ. συμπεριλαμβανομένης εισιτήρια δια Τρίκκαλα μετ’ επανόδου επί εκπτώσει 30% ισχύοντα δια την επάνοδον μέχρι της 15^ης τρέχοντος συμπεριλαμβανομένης.

Εν Βόλω τη 6 Οκτωβρίου 1932

Η Διεύθυνσις».

Τρένο του Θεσσαλικού Σιδηρόδρομου

Μια αντίστοιχη ειδοποίηση του Θεσσαλικού Σιδηροδρόμου δημοσιευμένη στον τοπικό τύπο με τις προσφερόμενες τιμές των διαφόρων σταθμών διαβάζουμε παρακάτω:

«ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΙΣ

ΕΜΠΟΡ. ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΡΙΚΚΑΛΩΝ

Επ’ ευκαιρία της εν Τρικκάλοις την 15^ην 7)βρίου ε. ε. τελούμενης Εμπορικής Πανηγύρεως, θα εκδίδονται από της 14^ης μέχρι της 18^ης 7)βρίου συμπεριλαμβανομένης εξ όλων των σταθμών και στάσεων δια Τρίκκαλα, εισιτήρια μεταβάσεως και επανόδου Ι, ΙΙ, και ΙΙΙ θέσεως, εις τας ακολούθους τιμάς, θα ισχύωσι δε δια την επιστροφήν μέχρι της 21^ης ιδίου συμπεριλαμβανομένης.

Τιμαί εισιτηρίων μετ’ επιστροφής Γ θέσεως

Φάρσαλα       ΙΙΙ θεσ.      Δρχ.  4.50

Δεμερλή            »              »     4.50

Σοφάδες            »              »     3.00

Καρδίτσαν         »              »     1.85

Φανάριον           »              »     1.15

Φαν. Μαγ.          »              »     0.75

Καλύβια             »              »     0.50

Στεφανουσ.        »              »     0.40

Μέρτσι                »             »     0.40

Βοιβόδα              »             »     0.75

Κουβέλτσι           »             »     1.10

Καλαμπάκαν       »             »     1.50

Τα εισιτήρια ταύτα είναι προσωπικά, το τεμάχιον επομένως επιστροφής δεν δύναται να χρησιμοποιηθή ειμή παρά του επιβάτου του χρησιμοποιήσαντος το τεμάχιον μεταβάσεως. Ο επιβάτης όστις ήθελεν ευρεθή κάτοχος εισιτηρίου επιστροφής του οποίου το τεμάχιον μεταβάσεως δεν χρησιμοποιήθη παρ αυτού θα θεωρήται ως επιβάτης άνευ εισιτηρίου και θα υποβάλληται εις την πληρωμήν πλήρους απλού εισιτηρίου μετά συμπληρωματικού τοιούτου.

Τα εισιτήρια ταύτα ισχύουσι από του σταθμού εκδόσεως μόνον δια Τρίκαλα και τανάπαλιν. Ο κατερχόμενος εις διάμεσον τινά σταθμόν είτε κατά την μετάβασιν είτε κατά την επιστροφήν απόλλυσι το δικαίωμα της εξακολουθήσεως του ταξιδίου μέχρι Τρικάλων ή του σταθμού εκδόσεως δια του αυτού εισιτηρίου.

Το τεμάχιον επιστροφής ισχύει μόνον από του σταθμού Τρικάλων. Οι επιβαίνοντες δια τοιούτου εισιτηρίου εις διαμεσόν τινά σταθμόν θεωρούνται ως επιβάται άνευ εισιτηρίου».

Παράγκα τενεκετζίδικου στο πανηγύρι. (φ. 1966)

Στην εφημερίδα «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ» της 25^ης Σεπτεμβρίου 1941 διαβάζουμε την επισήμανση του κινδύνου ματαίωσης της εμποροπανήγυρης. Το σχετικό σχόλιο έχει ως εξής:

Η πανήγυρις.

Μια εβδομάδα μας χωρίζει ακόμη από την ημέρα της ενάρξεως και ουδεμία κίνησις από μέρους του Δημάρχου εγένετο δια την πραγματοποίησιν αυτής. Προ καιρού εθίξαμε το ζήτημα και ετονίσαμεν, ότι παρ’ όλας τα δυσχερείας τας οποίας παρουσιάζει η τέλεσις της πανηγύρεως και παρ’ όλας τας προβλέψεις μερικών, ότι αύτη δεν θα σημειώση μεγάλην επιτυχίαν πρέπει οπωσδήποτε η εμποροπανήγυρις να τελέστεί όπως κάθε έτος και εφέτος, διότι και επιτυχίαν θα σημειώση και αι προβαλλόμεναι δυσχέρειαι δεν είναι εις θέσιν να ματαιώσουν την πανήγυριν.

Την στιγμήν κατά την οποίαν εις όλας τας άλλας πόλεις ετελέσθησαν οι ετήσιοι πανήγυρες δεν βλέπομεν τον λόγον της αδράνειας αυτής. Τοσούτον μάλλον καθ’ όσον η εμποροπανήγυρις των Τρικάλων είναι από τας μεγαλυτέρας της Θεσσαλίας  κατά την οποία τόσο σοβαραί πράξεις γίνονται εις τα ζώα.

Ο καιρός όμως πλησιάζει κι ουδεμία σχετική ενέργεια εγένετο μέχρι της στιγμής δια την έκδοσιν της αδείας από της Διοικήσεως του στρατού κατοχής δια την τέλεσιν αυτής».

Μάλλινα υφαντά οικοτεχνήματα στο παζάρι.

Όμως παρά τους φόβους της εφημερίδος η πανήγυρη των Τρικάλων έγινε και η ίδια εφημερίδα μετά από μια εβδομάδα σημειώνει:

«Η πανήγυρις.

Από χθες ήρχησεν κη κατ’ έτος τελούμενη πανήγυρις των Τρικάλων. Αι περιστάσεις εφέτος βεβαίως δεν επέτρεψαν την διενέργειαν μεγάλων εμπορικών πράξεων εν τούτοις, όμως πολλά ζώα μετακομήσθησαν εις τον τόπο της πανηγύρεως προς πώλησιν. Ιδία μεταφέρθησαν ίπποι, όνοι κι ημιόνοι και αρκεταί αγελάδες.

Μέχρι της μεσημβρίας χθες τα περισσότερα των παραπηγμάτων έμειναν ανοίκιαστα λόγω του ότι πολλοί ολίγοι των εμπόρων μας απεφάσισαν εφέτος να εκθέσουν τα είδη των εις την ζωοπανήγυριν. Επίσης εφέτος λείπουν και οι ξένοι έμποροι, και μικροπωληταί. Ούτω η κίνησις εις την πανήγυριν ήτο χθες πενιχρά ασήμαντος. Μόνον τας μεσημβρινάς ώρας η κίνησις υπήρξε κάπως αρκετή εις τον τόπον της πανηγύρεως. Δέον να σημειωθή, ότι εξακολουθούν να προσέρχονται από τα γύρω χωριά πολλοί χωρικοί εις τρόπον ώστε να ελπίζεται ότι αι επόμεναι ημέραι της πανηγύρεως θα έχουν κάποιο ενδιαφέρον».

Η χαρά και ο ενθουσιασμός του μικρόκοσμου στις βάρκες και στα αλογάκια.

Στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΝΩΜΗ» της 2 Σεπτεμβρίου 1954 διαβάζουμε για την προετοιμασία της εμποροπανήγυρης:

«Αναγκαίαι προετοιμασίαι

Η εμποροπανήγυρις πλησιάζει και οι αναγκαίαι εργασίαι πρέπει να επισπευθούν, ώστε όλοι να διευκολυνθούν στο να καταλάβουν ένα χώρο εκθέσεως των προϊόντων, αλλά και να μη εργασθούν μόνο για τα ενοίκια του χώρου και του ηλεκτροφωτισμού. Να καταβληθεί προσπάθεια, ώστε υπέρογκα ενοίκια των παραγκών να μη ζητηθούν με αποτέλεσμα οι περισσότεροι να εγκαταλείψουν τον χώρον της πανηγύρεως. Η οικονομική κατάστασις των επαγγελματιών είναι γνωστή. Όλοι υποφέρουν. Αυτό και μόνον είναι αρκετόν για να πείση τον καθένα ότι εκμετάλλευσις στο ενοίκιον των παραπηγμάτων δεν χωρεί, ούτε δικαιολογείται».

Η χαρά και ο ενθουσιασμός του μικρόκοσμου στις βάρκες και στα αλογάκια.

Στην εφημερίδα «ΕΡΕΥΝΑ» της 14 Σεπτεμβρίου 1960 διαβάζουμε για την έναρξη της εμποροπανήγυρης:

«Άρχεται από σήμερον η μεγάλη ετήσια εμποροπανήγυρις Τρικάλων η οποία θα διαρκέσει επί οκταήμερον.

Αφήχθη εις την πόλιν μας ειδική καλλιτέχνις του Οργανισμού χειροτεχνίας – οικοτεχνίας η οποία θα επιμεληθή την οργάνωσιν εκθέσεως της τοπικής χειροτεχνίας εις το δημοτικόν περίπτερον. Μεγάλη κίνηση εις τον χώρον της εμποροπανηγύρεως.

Λόγω της κακοκαιρίας η ζωωπανήγυρις θα επεκταθή καθ’ όλη την διάρκειαν της εμποροπανηγύρεως».

Στην εφημερίδα «ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ» της 14 Σεπτεμβρίου 1972 διαβάζουμε:

«Ανοίγει σήμερον η εμποροπανήγυρις Τρικάλων.

Ανοίγει σήμερον τας πύλας της η κατ’ έτος τελούμενη από 14^ης μέχρι 21^ης Σεπτεμβρίου εμποροπανήγυρις Τρικάλων.

Κατά την διάρκειά της αναμένεται ότι θα σημειωθή σημαντική κίνησις εις τας αγοραπωλησίας μικρών και μεγάλων ζώων καθώς και τας πάσης φύσεως συναλλαγάς διότι μεγάλη προβλέπεται ότι θα είναι η προσέλευσις αγοραστών εξ ολοκλήρου της υπαίθρου της Δυτ. Θεσσαλίας και της περιοχής Γρεβενών».

Στιγμιότυπο από τη ζωαγορά.

Και συνεχίζει η ίδια εφημερίδα μετά από δυο ημέρες να σχολιάζει την κίνηση της εμποροπανήγυρης:

«Αι χθεσιναί αγοροπωλησίαι ζώων.

Κατά την χθεσινήν δευτέραν ημέραν της εμποροπανηγύρεως Τρικάλων εσημειώθη η ακόλουθος κίνησις εις τα αγοροπωλησίας ζώων βοοηδών 200 ιπποειδών 35 χοίρων 200 και αιγοπροβάτων 500».

Στιγμιότυπο από τη ζωαγορά.

Και καταλήγει η ίδια εφημερίδα στο τέλος της εμποροπανήγυρης:

«Έληξεν η ετήσια εμποροπανήγυρις

Έληξεν χθες βράδυ η εμποροπανήγυρις Τρικάλων η οποία διήρκησε επί 7ήμερον. Κατ’ αυτήν εσημειώθη αξιόλογος κίνησις εις τα αγοροπωλησίας ζώων και εις τας λοιπάς εμπορικάς συναλλαγάς.

Ο Δήμος Τρικκαίων εισέπραξε εκ της εκμισθώσεως των παραπηγμάτων το ποσό του 1.243.000 δρχ.».

Χαρακτηριστικό έργο του Δ. Γιολδάση για τα πανηγύρια στο Θεσσαλικό κάμπο.

Το Τρικαλινό παζάρι στο διάβα του χρόνου δεν άφησε ασυγκίνητους και τους διάφορους καλλιτέχνες. Ζωγράφοι, ποιητές, μουσικοί, φωτογράφοι κλπ. εμπνεύστηκαν και δημιούργησαν, ο καθένας με την τέχνη του, διάφορα έργα τέχνης.

Ο σπουδαίος τρικαλινός ποιητής και στιχουργός, Κώστας Βίρβος, και ο συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος έγραψαν το1974 στο έργο «Θεσσαλικός Κύκλος» ένα τραγούδι για το Τρικαλινό παζάρι, με τίτλο το «Παζάρι», σφραγίζοντας έτσι την φήμη και την αιωνιότητά του.

«Αρχινάει στα Τρίκαλα Λιάκο μ' το παζάρι

πάμε να πουλήσουμε κάνα δυο σκουτιά

να με πάρεις τραχηλιά γόβες και ζουνάρι

και μια τσίπα κόκκινη με χρυσά φλουριά

Θα με πάς στο τσίρκουλο για να δω τη Γκόλφω

στον αράπη, στη μαϊμού, στη σκοποβολή

θα με πάρεις και γιουρντάνι να κρεμώ στον κόρφο

και για σχόλες και γιορτή φούστα παρδαλή

Θα με πας και για χορό Λιάκο μου λεβέντη

σε κλαρίνα όμορφα σε γλυκά βιολιά

και το βράδυ στο χωριό ύστερα απ' το γλέντι

θα σου δώσω όσα θες χάδια και φιλιά».

Τρικαλινό παζάρεμα.

Ενώ η Τρικαλινή ποιήτρια Πόπη Μπαλαμώτη περιγράφει το πανηγύρι με τους παρακάτω στίχους:

«Κι ω, τριγύρω δαχτυλίδια, χτένια κι έμπλαστρα, σουμάδες,

ρούχα, κουρδιστά παιχνίδια και φαρσαλινούς χαλβάδες

διαλαλούν, να προσελκύσουν τους περαστικούς πελάτες,

την πραμάτεια να πουλήσουν οι πλανόδιοι μεταπράτες».

Άποψη του λούνα παρκ στην εμποροπανήγυρη Τρικάλων.

Από το 1980 τα εμπορεύματα αλλάζουν και την ζωαγορά αντικαθιστά η αγορά αγροτικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών ειδών.

Στην εφημερίδα «ΕΡΕΥΝΑ» διαβάζουμε για την εμποροπανήγυρη το παρακάτω σχετικό σχόλιο:

«Εσοδα 40 εκατ. Δρχ. απ΄το «Τρικαλινό παζάρι»

Στο ποσό των 40 εκατ. Δρχ. υπολογίζεται να προσεγγίσουν τα έσοδα του Δήμου Τρικάλων από την μίσθωση του χώρου για το φετινό «Τρικαλινό Παζάρι» που θα διεξαχθεί από τις 14 μέχρι τις 21 Σεπτεμβρίου.

Όπως έγινε σχετικά γνωστό κατά τη χθεσινή δημοπρασία των χώρων για την έκθεση των εμπορευμάτων και τη λειτουργία ταβερνών, χλβαδοπωλείων κλπ. Επιτεύχθηκε συνολικά μίσθωμα 30 εκατ. Δρχ.

Αλλά 5,5 εκατ. Δρχ. εισπράχθηκαν από τον χώρο των προοριζόμενο για την λειτουργία του λούνα παρκ, 1,5 εκατ. Δρχ. περίπου από τον εκθεσιακό χώρο αυτοκινήτων, γεωργικών μηχανημάτων ηλιακών θερμοσίφωνων, ηλεκτρονικών κ.α. και 2 εκατ. Δρχ. από τον φωτισμό και τη χρήση των μεγαφωνικών συσκευών για τα διαφημιστικά μηνύματα».

Τελευταία ημέρα της εμποροπανήγυρη Τρικάλων.

Το 1990 η εμποροπανήγυρη απειλήθηκε να μην πραγματοποιηθεί.

Η εφημερίδα «ΕΡΕΥΝΑ» μας ενημερώνει με σχετικό άρθρο της τα εξής:

«Απειλήθηκε με ματαίωση η εμποροπανήγυρη λόγο διαφωνίας μεταξύ Δήμου και πλανόδιων εμπόρων για την τιμή ενοικιάσεως των παραγκών».

Τελικά μετά από διάφορες διαπραγματεύσεις βρέθηκε η χρυσή τομή και το πανηγύρι πραγματοποιήθηκε.

Άποψη του Τρικαλινής εμποροπανήγυρης.

Στην ανατολή του 2000 οι συνθήκες έχουν διαμορφωθεί έτσι, ώστε να επιτάσσουν ριζικές αλλαγές στη λειτουργία της Εμποροπανήγυρης. Προβλήματα χώρου, έλλειψη πάρκιν αυτοκινήτων, περιβαλλοντολογικά κ.α. επιτάσσουν την ανάγκη για αλλαγή του χώρου διεξαγωγής της.

Κατασκευή παραγκών στις Καρυές Τρικάλων.

Έτσι το 2003 η εμποροπανήγυρη αλλάζει χώρο και μεταφέρεται στις Καρυές των Τρικάλων, σε μια κατάλληλα διαμορφωμένη έκταση.

Στη εφημερίδα «ΓΕΓΟΝΟΤΑ» της 14 Σεπτεμβρίου 2003 διαβάζουμε:

«Τις πύλες της ανοίγει σήμερα το απόγευμα η ετήσια εμποροπανήγυρη των Τρικάλων, η οποία φέτος  θα λειτουργεί στη νέα της θέση, στις Καρυές. Όλο το προηγούμενο διάστημα, η δημοτική αρχή Τρικκαίων κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για την μεταφορά της εμποροπανήγυρης από τη ζωαγορά στις Καρυές, αλλά και να διαμορφώσει κατάλληλα το νέο χώρο, ούτως ώστε να μην δημιουργηθούν προβλήματα στους χιλιάδες επισκέπτες που θα πάνε στο παζάρι. Έγινε επίσης πανθεσσαλική αφισοκόλληση και ενημέρωση από τον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, προκειμένου να γίνει γνωστή σε όλους τους Θεσσαλούς πολίτες η νέα θέση της εμποροπανήγυρης».

Το λούνα παρκ στην εμποροπανήγυρη Τρικάλων.

Την ίδια εποχή διαβάζουμε στην «ΕΡΕΥΝΑ» και τα εξής:

«Με …τρένο στο παζάρι.

Μια ευχάριστη έκπληξη περιμένει από σήμερα όσους θελήσουν να μεταβούν στο παζάρι στις Καρυές αφού θα μπορούνε να πάνε με… τρένο.

Χθες έκλεισε συμφωνία μεταξύ Δήμου Τρικκαίων και των Προέδρων των Αστικών ΚΤΕΛ Τρικάλων και Λάρισας και σήμερα το μεσημέρι το ΚΤΕΛ Λάρισας στέλνει το τρενάκι που διαθέτει ώστε να χρησιμοποιηθεί για την μεταφορά επισκεπτών στο παζάρι…»

Μετά από δύο χρόνια το Αστικό ΚΤΕΛ Τρικάλων απόκτησε δικό του τρενάκι, το οποίο εξυπηρετεί το κοινό κατά τις ημέρες της λειτουργίας της εμποροπανήγυρης μέχρι σήμερα.

Η Μπαλαρίνα

Σήμερα 2013, η ετήσια εμποροπανήγυρη Τρικάλων, συνεχίζει να είναι μία από τις πιο πετυχημένες και καθιερωμένες εμπορικές δραστηριότητες της πόλης, που προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο. Το ξακουστό Τρικαλινό παζάρι συνεχίζει να λειτουργεί κάθε Σεπτέμβριο, σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, στον συνοικισμό Καρυές, φιλοξενώντας περισσότερες από 450 παράγκες μικροπωλητών και επαγγελματιών εστίασης, καθώς και τις ψυχαγωγικές δραστηριότητες του λούνα παρκ. Καθ’ όλη τη διάρκεια του παζαριού χιλιάδες κόσμου θα περάσουν από εκεί για να γευτούν και να νιώσουν την… γεύση και την αίσθηση που αφήνει αυτή η εκδήλωση για χρόνια τώρα…

Το στήσιμο των παραγκών στις Καρυές Τρικάλων το 2013, μια ημέρα πριν την έναρξη του πανηγυριού.

Δημήτρης Τσιγάρας

Βιβλιογραφία:

-Εφημερίδες: «ΤΡΙΚΚΑΛΑ», «ΦΑΡΟΣ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ», «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ», «ΘΑΡΡΟΣ», «ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΓΝΩΜΗ», «ΕΡΕΥΝΑ», «ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ», «ΓΕΓΟΝΟΤΑ».

-ΤΑ ΤΡΙΚΑΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΟΥΣ (1992) Νεκτάριου Κατσόγιαννου.(Π.Ο.Δ.Τ.)

-Οι θεσσαλικοί Σιδηρόδρομοι (1881-1955) Μουσείο φωτογραφίας «ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΛΕΜΚΕΡΗΣ» Δήμος Καλαμαριάς.

-«ΤΡΙΚΑΛΑ-ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ-ΜΕΤΕΩΡΑ-ΠΙΝΔΟΣ-ΧΑΣΙΑ» του Θεόδωρου Α. Νημά.

-«ΤΑ ΤΡΙΚΑΛΙΝΑ» τραγούδια της Θεσσαλικής γης Πόπη Μπαλαμώτη-Σπιτά (Π.Ο.Δ.Τ).