ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ & ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΒΑΛΤΙΝΟΥ

Σε συνεργασία με τον καθηγητή, θεολόγο, φιλόλογο, ερευνητή και συγγραφέα εκκλησιαστικών θεμάτων, Δημήτριο Γ. Καλούσιο και ύστερα από επιτόπια επίσκεψή μας, στον ναό της Παναγίας Βαλτινού, τον Ιούνιο του 2018, έγινε μια καταγραφή και μεθοδική αποτύπωση, στον χώρο και στον χρόνο, όλων εκείνων των χαρακτηριστικών στοιχείων που συνθέτουν την φυσιογνωμία, την κτιριακή συγκρότηση, την ιστορία και την αρχιτεκτονική δομή του ναού.

Από αυτή την καταγραφή προέκυψαν τα εξής στοιχεία:

Η κτιριακή συγκρότηση της Παναγίας Βαλτινού αποτελείται:

α) Από τον ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου

β) Τις παρακείμενες τουαλέτες (ανδρών και γυναικών).

γ) Το κτίριο των μαγειρείων (βοηθητικός χώρος - μαγειρείο) διαστάσεων 10 μέτρα μήκος και 5 μέτρα πλάτος.

δ) Την εξέδρα τελετών (τσιμεντένια 2Χ4 μέτρα εμβαδόν και 60 εκατοστά ύψος.

ε) Το μεταλλικό κωδονοστάσιο (μεταφέρθη εκ Βαλομανδρίου).

O ναός της Παναγίας.

Είναι κτισμένος με πέτρα η οποία είναι επικαλυμμένη με σοβά. Είναι διαστάσεων 14,5 μέτρα μήκος και 7,5 μέτρα πλάτος.

Το δε πάχος των τοίχων είναι 70 cm.

Στην ανατολική πλευρά του ναού υπάρχουν 3 κόγχες. Η κεντρική είναι τρίπλευρη. Κάθε πλευρά έχει ένα τυφλό τόξο. Η μεσαία της κεντρικής κόγχης έχει διπλή σχισμή, η οποία εξωτερικά καλύφθηκε από το σοβάτισμα, ενώ εσωτερικά είναι εμφανής. Οι δύο μικρές κόγχες είναι απλές τρίπλευρες.

Στη νότια πλευρά υπάρχει η κεντρική είσοδος με το επιστέγαστρο (μεταγενέστερης κατασκευής) και τέσσερα παράθυρα.

Στη δυτική πλευρά του ναού υπάρχει μια άλλη είσοδος.

Στην βόρεια (πίσω) πλευρά υπάρχουν τρία παράθυρα. Δύο χαμηλά και ένα άλλο (φεγγίτης) ψηλότερα.

Η στέγη. Η στέγη είναι αμφικλινή (σαμαρωτή) με κεραμίδια ευρωπαϊκού τύπου. 

Το εσωτερικό του ναού. 

Ο ναός είναι τρίκλιτος. Κάθε σειρά κλίτους έχει τρεις κολόνες. Το κεντρικό κλίτος είναι ημικυκιλινδρικό ενώ τα πλάγια κλίτη είναι οριζόντια. Στο εσωτερικό του ναού δεν υπάρχουν τοιχογραφίες.

Στις δύο πλευρές του ναού υπάρχουν τα στασίδια ενώ τους τοίχους του ναού διακοσμούν κάποιες σύγχρονες φορητές εικόνες.

Η οροφή. Στην οροφή ο φορητός Παντοκράτορας φέρει την επιγραφή: Δια χειρός Δημητρίου Χρ. Χήρα Α^ΟΔ 1974.

Το δάπεδο. Το δάπεδο είναι επιστρωμένο με μαρμάρινα πλακάκια. 

Το τέμπλο. Το τέμπλο είναι παλιό ξυλόγλυπτο με χαμηλούς ανάγλυφους χρωματισμούς με χρυσαφί σε βάθος κόκκινο. 

Φιλοτεχνήθηκε κατά το τέλος του 18ου αιώνα. Πρόκειται για το παλιό τέμπλο του ναού Αγίου Αθανασίου Βαλτινού, όπου το 1954, όταν εκεί έγινε το καινούργιο τέμπλο αυτό μεταφέρθηκε στο ξωκλήσι της Παναγίας.

Είναι χαμηλό ξυλόγλυπτο με παραστάσεις πουλιών που ραμφίζουν σταφύλια, ανθοφόρους, καρποφόρους και φυλλοφόρους κλάδους, λιοντάρια, δράκοντες, παγώνια, δικέφαλους αετούς και ελισσόμενα φίδια.

Το τέμπλο αποτελείται από επτά καθ’ ύψος ζώνες.

Στην κάτω - πρώτη ζώνη υπάρχει σύγχρονη προσθήκη με δικέφαλους αετούς και άνθη.

Στην τρίτη ζώνη υπάρχουν οι μεγάλες εικόνες. Από βορά κατά σειρά είναι:

1)         Άγιος Νικόλαος

2)         Βόρεια πόρτα χωρίς εικόνα

3)         Η κοίμηση της Θεοτόκου (Δαπάνη Αθανασίου Καραμίτσιου 1930).

4)         Παναγία η Ελεούσα

5)         Ωραία πύλη – Ο Μέγας Αρχιερέας

6)         Ιησούς Χριστός ο Σωτήρ του Κόσμου

7)         Ιωάννης ο Πρόδρομος

8)         Άγιος Αθανάσιος Πατριάρχης Αλεξάνδρειας

9)         Αγία Παρασκευή η Αθλοφόρος και Παρθενομάρτυς.

Στην τέταρτη ζώνη υπάρχουν ξυλόγλυπτα γεωμετρικά ημικυκλικά, σχέδια, σχήματα και παραστάσεις.

Στην πέμπτη ζώνη, η οποία γέρνει ελαφρά προς δυσμάς, υπάρχουν ξυλόγλυπτες παραστάσεις.

Συνεχίζεται.