«Τ’ αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτη»

Σεπτέμβρης και ο τρύγος στο Βαλτινό άρχισε. Μια αγροτική εργασία που πηγάζει από τα βάθη της αρχαιότητας και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη λατρεία του Θεού του κρασιού, του κεφιού και της χαράς, Διονύσου. Γενιές και γενιές μεγάλωσαν με τα μοναδικά βιώματα του τρύγου. Βέβαια, τα παλαιότερα χρόνια ο τρύγος είχε περισσότερο τη μορφή πανηγυριού, γίνονταν με μεγάλη προετοιμασία και σε καθορισμένες ημέρες. Οι ημέρες εκείνες ήταν ξεχωριστές, ήταν ημέρες γλεντιού και χαράς.

Όμως και σήμερα έχουν παραμείνει πάρα πολλά στοιχεία από την διαδικασία του τρύγου και την παρασκευή του κρασιού και του τσίπουρου και γι’ αυτό εξακολουθεί να γίνεται με κέφι και ευχαρίστηση.

Η εποχή ήρθε, τα σταφύλια ωρίμασαν και ήδη γυάλιζαν πάνω στις κληματαριές. Ο βαθμός ωριμότητας ελέγχεται είτε εμπειρικά με δοκιμή στη γεύση, είτε με χημικές μεθόδους όπως είναι η πυκνομέτρηση (γραδάρισμα), όταν έχουμε να κάνουμε με σταφύλια που προορίζονται για παραγωγή κρασιού.

Ο Αντώνης με τον Μάκη είχαν προετοιμαστεί από την προηγούμενη και το πρωί της Κυριακής ήταν στο ραντεβού τους για να τρυγήσουν το αμπέλι. Πάνε τώρα δυο τρία χρόνια που ασχολούνται με τα κρασοστάφυλα και γνωρίζουν πολύ καλά την δουλειά.

Με ακονισμένα τα κλαδευτήρια, διαθέσιμα τα τελάρα, και πλυμένα τα βαρέλια πρωί - πρωί ξεκίνησαν τον τρύγο.

Το αμπέλι είναι μικρό, αλλά σχεδόν κάθε σειρά έχει και μια ποικιλία σταφυλιού, Μοσχάτο, Σαββατιανό, Ροδίτης...

Σιγά - σιγά τα τελάρα γεμίζουν με τσαμπιά από σταφύλια, που και πού κάνει την εμφάνισή της καμιά μέλισσα ή σφήκα αλλά οι τρυγητάδες είναι εξοικειωμένοι και δεν πτοούνται. Μέχρι το μεσημέρι το αποτελείωσαν.

«Τα κλήματα λυγίζουνε στο χώμα,
λογής-λογής σταφύλια φορτωμένα,
λαλούν στα δέντρα γύρω τα τζιτζίκια
και τα πουλιά πετούν ξετρελαμένα.

Οι τρυγητάδες ρίχνουν στα κοφίνια
τσαμπιά μεγάλα, ολόδροσα μελένια
και κάτω απ’ τη σκιά τους περιμένει
κρασί, φαΐ  και πίτα σιταρένια.

Η μέλισσα και η σφήκα σε λιγάκι
στη λιάστρα ζουμ και ζουμ θα τριγυρίζει
κι απ’ του πατητηριού τη βρύση ο μούστος
γλυκός κι ευωδιαστός θα κελαρύζει».

Μετά τον τρύγο ακολουθεί το πάτημα των σταφυλιών, όπου και αυτή η διαδικασία είναι μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες και γίνεται σε κλίμα γιορτής.

Το πάτημα των σταφυλιών γίνεται ή με τα πόδια,που είναι και η απλούστερη και πιο παραδοσιακή μέθοδος, ή χρησιμοποιώντας ένα ειδικό μηχάνημα που λέγεται σπαστήρας. 

Στη συνέχεια η μεταχείριση του σταφυλοπολτού, (μούστου) εξαρτάται από το είδος του οίνου που θέλει να φτιάξει κανείς: Λευκό, Ροζέ ή Ερυθρό.

Ο μούστος αποθηκεύεται με μεγάλη προσοχή σε μεγάλα ξύλινα ή πλαστικά βαρέλια. Εκεί ζυμώνεται αρχικά με το φλοιό των σταφυλιών για να πάρει το επιθυμητό χρώμα. Μετά μεταγγίζεται στα κανονικά βαρέλια, όπου ζυμώνεται (βράζει) και γίνεται κρασί.

Και το μόνο που απομένει είναι να ευχηθούμε «Καλά κρασιά»!