Απεβίωσε η Ευαγγελία συζ. Γεωργ. Ιωάννου

 

Απεβίωσε η Ευαγγελία Συζ. Γεωργ. Ιωάννου το Σάββατο 30 Απριλίου 2022 σε ηλικία 80 ετών.  Η Ευαγγελία ήταν παντρεμένη με τον Γεώργιο Ιωάννου και είχαν δύο παιδιά. Τον Κωνσταντίνο και τον Χρήστο.

Ένα σκίτσο την ημέρα

Πληροφοριακά, επισημαίνεται η δημιουργία ενός νέου ιστότοπου εικαστικών θεμάτων, του Δημήτρη Τσιγάρα, με τον τίτλο «Ένα σκίτσο την ημέρα».

Τα σκίτσα που φιλοξενούνται σ’ αυτόν τον ιστότοπο δημιουργήθηκαν χωρίς κάποιον λόγο ή αιτία, αλλά από μια εσωτερική ανάγκη έκφρασης. Έτσι απροσδόκητα συγκεντρώθηκε μια σειρά από διάφορα σκίτσα, τα οποία αναρτώνται καθημερινά σ’ αυτή την ιστοσελίδα. Κάντε κλικ στον σύνδεσμο  https://skitsatsigarasd.blogspot.com/  για να επισκεφτείτε τον ιστότοπο.

Το Γυμνάσιο Βαλτινού στο Radviliskis της Λιθουανίας

 

Μαθητές και εκπαιδευτικοί του Γυμνασίου Βαλτινού, στο πλαίσιο της τρίτης κινητικότητας του προγράμματος Erasmus+ με τίτλο: «Ανάπτυξη δραστηριοτήτων STEM στο σχολείο», πραγματοποίησαν επίσκεψη  από 4 έως 8 Απριλίου 2022 στο Radviliskis της Λιθουανίας και είχαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε δραστηριότητες ρομποτικής κατασκευάζοντας αυτοκίνητα - ρομπότ και προγραμματίζοντας την κίνησή τους στο εργαστήριο ρομποτικής του σχολείου.

Οι Λιθουανοί εταίροι οργάνωσαν, για όλους τους συμμετέχοντες στην κινητικότητα, επίσκεψη στο κέντρο STEAM του Siauliai, μιας μεγάλης πόλης κοντά στο Radviliskis, όπου παρακολούθησαν workshops στα οποία υλοποιήσανε πειράματα χημείας, κατασκευές ρομποτικής, χρησιμοποιήσανε ηλεκτρονικά μικροσκόπια και διασκέδασαν χορεύοντας πάνω σε ειδικά διαμορφωμένο δάπεδο συνδεδεμένο με υπολογιστή.

Επίσης με τη χρήση drone του σχολείου καταγράψανε και είδανε την πόλη του Radviliskis από ψηλά.

Παράλληλα, εν όψει του εορτασμού του Πάσχα, παρακολούθησαν και ένα εργαστήριο ζωγραφικής παραδοσιακών Λιθουανικών Πασχαλινών αυγών και κατασκευής κεριών.

Εκτός από τις δραστηριότητες αυτές, που είχαν άμεση σχέση με την υλοποίηση των στόχων του προγράμματος, είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στην πόλη του Trakai, την πρώτη πρωτεύουσα της Λιθουανίας και να επισκεφτούν το επιβλητικό κάστρο της που βρίσκεται σε νησί.

Επισκέφτηκαν επίσης τον λόφο των Σταυρών, που είναι μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, καθώς και την πρωτεύουσα Βίλνιους απολαμβάνοντας την διαδρομή στα γραφικά στενά της παλιάς πόλης.

Με την φροντίδα των Λιθουανών εταίρων οι καθηγητές και οι μαθητές του Γυμνασίου Βαλτινού γνώρισαν και την κουλτούρα της χώρας, δοκιμάζοντας παραδοσιακές συνταγές, ακούγοντας παραδοσιακή μουσική και κάνοντας μαθήματα παραδοσιακών χορών.

Στη συντονιστική συνάντηση κανονίστηκαν οι επόμενες κινητικότητες και συζητήθηκε η πορεία της υλοποίησης των παραδοτέων του προγράμματος.

Η επιστροφή από τη Λιθουανία πραγματοποιήθηκε με τις καλύτερες εντυπώσεις από την θερμή φιλοξενία, την άψογη οργάνωση των δραστηριοτήτων STEM  καθώς και των επισκέψεων- ξεναγήσεων που είχαν οργανώσει για τους συμμετέχοντες οι Λιθουανοί εταίροι.

Το αμάρτημα και το μαρτύριο του Ταντάλου

 

Σύμφωνα με τον μύθο, ο Τάνταλος ήταν γιός του Δία και βασιλιάς της Φρυγίας.

Αν και ενοχλούσε τους θεούς με διάφορους τρόπους, ωστόσο ήταν πάντα καλοδεχούμενος στον Όλυμπο.

Κάποτε, θέλοντας να εντυπωσιάσει και να κάνει επίδειξη προς τους ανθρώπους, αλλά και να δοκιμάσει τους θεούς, τους κάλεσε σε γεύμα. Σκότωσε το πρωτότοκο γιο του, τον Πέλοπα, τον διαμέλισε και έβρασε τα κομμάτια του για να τα προσφέρει στους θεούς. Οι Ολύμπιοι κατάλαβαν μεμιάς τι είχε συμβεί εκτός από τη Δήμητρα η οποία παραπλανήθηκε και έφαγε λίγο από τον ώμο του αγοριού. 

Εξοργισμένος ο Δίας ανάστησε τον Πέλοπα και τον Τάνταλο τον έριξε στα Τάρταρα καταδικάζοντάς τον, στο μαρτύριο της αιώνιας πείνας και διψάς: Τον έριξε μέσα σε μια λίμνη με καθαρό νερό, μέχρι το πηγούνι και τον εξανάγκασε να στέκεται όρθιος, αλλά όποτε ήθελε να σκύψει για να πιει νερό, η στάθμη της λίμνης κατέβαινε πολύ χαμηλά, κι έτσι δεν μπορούσε να το φτάσει. Επάνω από τη λίμνη κρέμονταν κλαδιά φορτωμένα με πεντανόστιμα λαχταριστά φρούτα. Όποτε ο Τάνταλος προσπαθούσε να τα πιάσει, ο άνεμος τα σήκωνε ψηλότερα, χωρίς να μπορεί να τα αγγίξει.

Η μοίρα του Ταντάλου έγινε παράδειγμα σε όσους έμπαιναν στον πειρασμό να ενοχλήσουν τους θεούς. 

Σύμφωνα με μία άλλη παραλλαγή του μύθου ο Δίας κάποτε υποσχέθηκε στον Τάνταλο να του δώσει ό,τι ήθελε. Ο Τάνταλος του ζήτησε να ζει μία επίγεια ζωή όπως ζούσαν οι θεοί στον Όλυμπο. Ο Δίας εξοργίστηκε με αυτή την επιθυμία του Ταντάλου, αλλά επειδή του το είχε υποσχεθεί, του πραγματοποίησε την επιθυμία. Ωστόσο, κρέμασε μία πέτρα πάνω στο κεφάλι του Ταντάλου ώστε να μην μπορεί να απολαμβάνει τα υλικά αγαθά, που διέθετε. Το γεγονός ότι ο άνθρωπος προσπαθεί να μοιάσει στους θεούς συνιστά ύβρι, που οδηγεί στην τιμωρία του ανθρώπου από τους θεούς.

Το αμάρτημα του Ταντάλου και το μαρτύριο του

 

Το αμάρτημα του Ταντάλου

και το μαρτύριό του

συνένοχοι πληρώνουμε

καθείς το μερτικό του.

 

Θυσία και βορρά μαζί

δώσαμε τα παιδιά μας

θηρεύοντας ασύδοτα

κι άπληστα τ’ όνειρά μας.

 

Και τώρα που όλα τα 'χουμε

-μα τίποτα δικό μας-

αμφιταλαντευόμαστε

γύρω από τον εαυτό μας.

 

Τ.Δ.

ΠΡΟΠΟΜΠΟΙ ΤΟΥ ΚΕΡΚΕΤΙΟΥ

Του Ηλία Κεφάλα

Ήρεμοι χαμηλοί λόφοι μας προϋπαντούν κατά την προσπάθειά μας να πλησιάσουμε το πανέμορφο κι επιβλητικό Κερκέτιον Όρος. Γίνονται σκαλιά για να ανεβούμε σταδιακά στις δασωμένες πλαγιές του και να προσεγγίσουμε την ελάχιστη αλπική ζώνη της κορυφής. Μας ανεβάζουν μέχρις εκεί στα 1900 μέτρα, όπου σταματούν τα δέντρα κι αρχίζουν οι πετρώδεις επιφάνειες με τη χαμηλή βλάστηση. Αυτό το σγουρό χορταράκι των αιθέρων πυκνώνει την άνοιξη κι εξαφανίζεται το καλοκαίρι. Όμως εδώ στα χαμηλά οι κουτσουπιές φωτίζουν το τοπίο με την φούξια ανθοφορία τους κι ανηφορίζουν μαζί με άλλα μονόχρωμα δέντρα στις καταπράσινες επάλξεις και μας προσκαλούν να ακολουθήσουμε. Ανεβαίνουμε κι εμείς ανθίζοντας πάντα, δηλαδή χαμογελώντας κι αγκομαχώντας.

Όμορφες φωτογραφίες από τη φύση του Βαλτινού

 

Διανύουμε την πιο φωτογενή και πολύχρωμη εποχή του χρόνου, που μας προσφέρει απεριόριστες φωτογραφικές ευκαιρίες. Καταπράσινα τοπία, λιβάδια με λουλούδια σε χαρούμενους χρωματισμούς, γαλάζιοι ουρανοί και ο αίθριος καιρός κινητοποιούν τη φωτογραφική δημιουργικότητά μας.

Η εντυπωσιακή χρωματική παλέτα της φύσης αρκεί από μόνη της για να γεμίσει κάθε φωτογραφικό κάδρο. Τα καταπράσινα χρώματα της φύσης ξεπετάγονται σε αστείρευτη ποικιλία και ο ουρανός μας χαρίζει ένα πλούσιο μπλε φόντο που αβαντάρει τη σύνθεση.

Όλα τα στοιχεία είναι θετικά λοιπόν, αρκεί να τα εκμεταλλευτούμε και να τα αξιοποιήσουμε προς όφελός μας.

Αυτό έκανε κι ο συγχωριανός μας Βασίλης Κ. Σταμούλης, τις ημέρες του Πάσχα. Βγήκε μια βόλτα στη καταπράσινη φύση του Βαλτινού και κατέγραψε, με τον φακό του, τις ομορφιές του χωριού. Από την κεντρική πλατεία μέχρι το δάσος της Παναγίας κατάφερε να απαθανατίσει τις πολυποίκιλες ομορφιές της φύσης, αλλά και να ακινητοποιήσει τα παιχνιδίσματα και την κίνηση του φωτός και να τα αποδώσει στις φωτογραφίες του!

Άη Γιώργης

 

Γιορτάζει ο Γιώργος σήμερα,

μα και η Γεωργία!

Χρόνια πολλά ευχόμαστε

μ’ αυτή την ιστορία.

Πασχαλινός ρεμβασμός

 

Έξω είχε μυρίσει άνοιξη και εμείς, όπως κάθε χρόνο στο Βαλτινό, ενδώσαμε στο κάλεσμά της. Ανοίξαμε τα παράθυρα να μπει ο δροσερός αέρας, να μπουν τα αρώματα των λουλουδιών, το ζεστό φως.  Όπως κάθε χρόνο η αγαπημένη μας πρόκληση, μας έκανε να αντλήσουμε έμπνευση από τους υπέροχους καρπούς τα χρώματα και τα αρώματα, αυτής της τόσο ξεχωριστής εποχής.

Και όσο η Μεγάλη Εβδομάδα πέρναγε με τη μία μέρα να διαδέχεται την άλλη, σε έναν παλμό κλιμακούμενης κατάνυξης και ευλάβειας, τόσο μεγάλωνε και η λαχτάρα για την κορύφωση της γιορτής, το Άγιο Πάσχα, την πανηγυρική Ανάσταση.

Εν αναμονή της γιορτής της Ανάστασης σε κάθε σπίτι επικρατούσε μία γλυκιά αναστάτωση. Μικροί και μεγάλοι μετρούσανε το χρόνο αντίστροφα, έκαναν σχέδια, ετοιμασίες και όνειρα. Λαχταρώντας όλα εκείνα τα νόστιμα και γιορτινά τραπεζώματα, την οικογενειακή μάζωξη σ’ ένα τραπέζι, τις ανταλλαγές δώρων και ευχών...

Το Πάσχα είναι μια γιορτή τόσο αγαπητή στη σκέψη όλων καθώς αναμένουμε να το υποδεχτούμε, διότι η έλευση του σημαίνει κάθε χρόνο και το τέλος του χειμώνα, τον ερχομό της άνοιξης, την αρχή μιας μεγάλης πανηγυρικής Ανάστασης, που δεν σταματά να μεταμορφώνει το σκηνικό της καθημερινότητάς μας, την ψυχολογία και τη ζωή μας ολόκληρη.

Εάν η Ανάσταση ισοδυναμεί με το φως και με την ήττα του σκότους, τότε εμείς οι ίδιοι καλούμαστε να διώξουμε τα σκοτάδια από μέσα μας, προκειμένου να πλημμυρίσει η ψυχή μας με φως και να βιώσουμε την προσωπική μας Ανάσταση. Διότι όλοι μας παλεύουμε με τη σκοτεινή πλευρά και τα μελανά κομμάτια μας. Όλοι παλεύουμε για την Αναγέννηση του εαυτού μας.

Χρόνια πολλά κι ευτυχισμένα, καλή Ανάσταση σε όλους!

Το Νείκος του Άδου

Στρώνεται πάλι της χαράς το τραπέζι,

στρώνεται με λινά• η πνευματικότητα,

το κάνει όλο ν' αστράφτει, να λαμποκοπά.

Νύφη είναι, η λαμπροφορεμένη, όλο λουλούδια;

Σπιθίζουνε τα κρύσταλλα, σαν να τρυπά

το φως, που μελιχρά κεριά του στέλνουν.

 

Η είσοδο της γυναίκας, η είσοδό μου

τελείται με σιωπή μοναστηρίσια.

Κι' αν η κόρη χαρούμενη μπαίνει,

αν της ροδίζει το πρόσωπο το γέλιο,

είναι έτσι αγνή, που δεν χαλνά τον ύμνο.

 

Παίρνοντας το ψωμί στα δάχτυλά μου

να κόψω, να μοιράσω σ' έναν έναν,

ακούω την κόρη, πρώτη, ν' ανακράζει,

σαν το πουλί, δίχως συγκρατημό:

«Χριστός ανέστη εκ νεκρών, θανάτω...»

 

Κι' οι τρεις μαζί με μια φωνή ενωμένη

«ζωήν χαρισάμενος» προφέρομεν, ενώ τα ποτήρια

γεμίζω με το κόκκινο κρασί προς όλους.

 

Ας είναι η δόξα του Θεού μεγάλη,

που ξαναφούντωσε για μας τούτη τη ζέστα

στην καρδιά του σπιτιού μας πάλι εφέτος

σε μια νύχτα του τόσο εαρινή.

 

Σα γεύομαι το δείπνο τούτο εντούτοις

και σαν αντλώ κρασί της ευφροσύνης

τα περασμένα βλέπω να σιμώνουν.

Αχ, το τραπέζι μας δεν είναι συνθεμένο

καθώς το ξέραμε• μια θέση μένει

τώρα αδειανή και λίγο λίγο πέφτει

μια σκιά και γνώριμη κι' υπόμονη

και πικραμένη και χαϊδευτικιά κι' αγαπημένη

και κάθεται στη θέση που είχε πάντα.

 

Αναστημένη να την πω, δεν είναι αλήθεια.

Ζωντανή στην ψυχή μας παρουσία

βέβαια και είναι• αλλά πως δεν νοθεύει

τη χαρά τώρα η πνοή της που έχει γίνει

για όλους μας σκιά θαμπή, δεν είναι αλήθεια.

 

Κι' είναι μητέρας τούτη η σκιά η θαμπή.

Απλώθη ένα παράπονο κι' επιμένει.

 

Όσο το Πάσχα αν είναι έτσι τερπνό•

όσο αν φυσάει τέτοιο γλυκόπνοο πνεύμα•

όσο αν λουλούδια η γης ξαναφορτώθη•

όσο πουλιά κι' απόψε αν ξαγρυπνούνε•

όσο αν βουίζει αγάπη το τραπέζι μας•

όσο αν η αγάπη του Χριστού μας ζώνει•

όσο αν Ετούτος νίκησε κι' εγέρθη,

- μητέρας είναι τούτη η μαύρη σκιά,

 

- μητέρα λείπει εφέτος απ' το δείπνο,

που αλλού γιορτάζει, όχι με μας, απόψε.

 

Τάκης Παπατζώνης

Η Μεγάλη Πέμπτη στη λαογραφία

Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, την Μεγάλη Πέμπτη προβάλλονται τέσσερα γεγονότα, που υπάγονται στην ιστορική πορεία του Χριστού: Ο Νιπτήρας, ο Μυστικός Δείπνος, η υπερφυής προσευχή και η προδοσία.

Τα Δώδεκα Ευαγγέλια περιγράφουν την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά. Τον Μυστικό Δείπνο, το δάκρυ και την ανθρώπινη αδυναμία στους κήπους της Γεθσημανής, την προδοσία του από τον Ιούδα, την σύλληψη, τη δίκη, τα βασανιστήρια, τη Σταύρωση.

Την Μεγάλη Πέμπτη οι νοικοκυρές βάφουν τα παραδοσιακά αβγά. Παλαιότερα τα έβαφαν με φύλλα από κρεμμύδια. Σήμερα βάφονται με μπογιές του εμπορίου και ξίδι. Τα κεντάνε ή τα ζωγραφίζουν με φύλλα, κρεμμυδόφυλλα (τλούπες), λειωμένο κερί κλπ.
Το βάψιμο του αβγού, προχριστιανικού συμβόλου της ζωής, ενισχυμένου με το κόκκινο χρώμα από το αίμα της θυσίας του Χριστού είναι απαραίτητο για το Πάσχα. Μόνο όσοι πενθούν από πρόσφατο θάνατο οικείου προσώπου δεν βάφουν αβγά για το Πάσχα. Αλλά και σ’ αυτούς θα φέρουν οι συγγενείς και οι φίλοι βαμμένα αβγά και από αυτά θα αφήσουν και στον τάφο του αγαπημένου τους νεκρού. 
Από το απόγευμα της Μ. Πέμπτης αρχίζουν να στολίζουν τον Επιτάφιο με λουλούδια της εποχής. Το βράδυ πηγαίνουν στην εκκλησία για τα Δώδεκα Ευαγγέλια. Οι γυναίκες μένουν όλο το βράδυ και ξενυχτούν τον εσταυρωμένο και λένε το γνωστό μοιρολόγι της Παναγίας, το οποίο τραγουδούν και ως κάλαντα τα παιδιά, το πρωί της Μ. Παρασκευής στα σπίτια του χωριού.

«Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα,
σήμερα όλοι θλίβουνται και τα βουνά λυπούνται,
σήμερα έβαλαν βουλή οι άνομοι Οβραίοι,
οι άνομοι και τα σκυλιά κι’ οι τρισκαταραμένοι
για να σταυρώσουν το Χριστό, τον Πάντα Βασιλέα.
Ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι
να λάβει δείπνον μυστικόν για να τον λάβουν όλοι.
Κι’ η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της,
τας προσευχάς της έκανε για το μονογενή της.
Φωνή τους ήρθ’ εξ Ουρανού απ’ Αρχαγγέλου στόμα:
-Φτάνουν κυρά μου οι προσευχές, φτάνουν κι’ οι μετάνοιες,
το γυιό σου τον επιάσανε και στο φονιά τον πάνε
και στου Πιλάτου την αυλή εκεί τον τον τυραγνάνε.
-Χαλκιά-χαλκιά, φτιάσε καρφιά, φτιάσε τρία περόνια.
Και κείνος ο παράνομος βαρεί και φτάχνει πέντε.
-Συ Φαραέ, που τά ’φτιασες πρέπει να μας διδάξεις.
-Βάλε τα δυο στα χέρια του και τ’ άλλα δυο στα πόδια,
το πέμπτο το φαρμακερό βάλε το στην καρδιά του,
να στάξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά του.
Κι’ η Παναγιά σαν τάκουσε έπεσε και λιγώθη,
σταμνί νερό της ρίξανε, τρία κανάτια μόσχο
για να της ερθ’ ο λογισμός, για να της έρθει ο νους της.
Κι’ όταν της ηρθ’ ο λογισμός, κι’ όταν της ηρθ’ ο νους της,
ζητά μαχαίρι να σφαγεί, ζητά φωτιά να πέσει,
ζητά γκρεμό να γκρεμιστεί για το μονογενή της.
-Μην σφάζεσαι, Μανούλα μου, δεν σφάζονται οι μανάδες
Μην καίγεσαι, Μανούλα μου, δεν καίγονται οι μανάδες.
Λάβε, κυρά μ’ υπομονή, λάβε, κύρά μ’ ανέση.
-Και πώς να λάβω υπομονή και πώς να λάβω ανέση,
που έχω γυιο μονογενή και κείνον Σταυρωμένον.

Θρήνος - Σκοτώθηκε σε τροχαίο ο 43χρονος συγχωριανός δάσκαλος Βασίλης Η. Κεφάλας

Έφυγε από κοντά μας την Δευτέρα18-4-2022 ο συγχωριανός μας, Βασίλης Η. Κεφάλας, σε ηλικία 43 ετών, μετά από μοιραίο τροχαίο δυστύχημα, που έλαβε χώρα στην περιοχή της Νέας Φιλαδέλφειας Αθηνών.

Ο Βασίλης Κεφάλας, γιος του γνωστού συγγραφέα και ποιητή Ηλία Κεφάλα και της Αθηνάς Γκάτσου, ήταν δάσκαλος και δίδαξε σε δημοτικά σχολεία των Αθηνών, Ζακύνθου, Καλύμνου, Νεάπολης Βοιών με τελευταίο στη Νέα Χαλκηδόνα Αττικής. Ήταν παντρεμένος με την Χρυσάνθη Δραγάζη και πατέρας ενός πεντάχρονου κοριτσιού, την Αθηνά.

Πώς παρηγοριέται ο θάνατος ενός παλικαριού; Πώς να αντιπαλαίψεις τον ίλιγγο του πανικού;

Ο καθένας θα ήθελε μιαν απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα ικανή να κριθεί για τον ρεαλισμό της από το κυρίως θύμα, που είναι ο γονιός.

Πώς παρηγοριέται ένας τέτοιος θάνατος με γλώσσα ανοιχτή στη δυνατότητα της εμπειρικής επαλήθευσης - όχι με νοησιαρχικές κατασκευές και παραμυθένιες διαφυγές στην ψυχολογική παραίσθηση.

Ας προσπαθήσει ο τολμητίας της απάντησης να βιώσει, έστω σαν άθικτος τρίτος, την εμπειρία που συμπυκνώνει αυτή η εξωφρενική απώλεια. Προτού αρθρώσει λόγο να βλέπει με ενάργεια μπροστά του ολόκληρη τη διαδρομή της βιωμένης σχέσης που βίαια και αναίτια διακόπηκε:

Τη χαρά από την πρώτη αίσθηση της σύλληψης του παιδιού. Την προσμονή των μηνών της κύησης ώσπου να αναδυθεί στον κόσμο μας μια καινούργια ύπαρξη με τη δική της απόλυτη ετερότητα. Το πρώτο χαμόγελο, τα πρώτα τρεμάμενα βήματα, τα πρώτα στραπατσαρισμένα μιλήματα. Το ξεπροβόδισμα κάθε πρωί για το σχολειό, το ανέβασμα, χρονιά τη χρονιά, από τάξη σε τάξη, την αγωνία για τις δυσκολίες, τη χαρά για τις προόδους. Την έγνοια μετά για τις καίριες επιλογές, την είσοδο στο πανεπιστήμιο, τη μέρα που πήρε το πτυχίο, την επαγγελματική του σταδιοδρομία, τη δημιουργία οικογένειας. Ως τη στιγμή που το λεπίδι του χάρου μηδένισε αυτήν τη ζωή, τη ζυμωμένη, στιγμή προς στιγμή, με την ψυχή σου. Kαι έχεις μπροστά σου άψυχο κέλυφος την ύπαρξη που ανθοβολούσε.

Δεν έχει παρηγόρια ο θάνατος, είναι αδύνατο και αφύσικο να συμβιβαστούμε μαζί του. Αν αιτία είναι ο αδυσώπητος παραλογισμός της φύσης, σφίγγεις τα δόντια και σκύβεις το κεφάλι στην αμείλικτη νομοτέλεια.

Η εφημερίδα μας απευθύνει θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια.

Λέξεις του τόπου μας, από το Γλωσσάρι Ιδιώματος Δυτικής Θεσσαλίας και ευρύτερης περιοχής αυτής. ΦΙ

 

Του Ευαγγέλου Στάθη Φιλολόγου

 

Συνεχίζοντας την παρουσίαση μέρους από το λεκτικό – γλωσσολαογραφικό υλικό που αφορά τον τόπο μας, και το οποίο έχει καταγραφεί στο βιβλίο μου με τίτλο: «Γλωσσάρι ιδιώματος Δυτικής Θεσσαλίας και ευρύτερης περιοχής αυτής», γίνεται μια επιλογή λέξεων που αρχίζουν από το γράμμα (Φ) και παρουσιάζονται παρακάτω με αλφαβητική σειρά:

φαγάνας  η αρσ. ουσ. από τη λέξη φαγάνα· αυτός που τρώει πολύ, ο φαγανός

φαγανός  επίθ. η φαγανός η φαγανιά του φαγανό· ο πολυφαγάς, αυτός που τρώει πολύ: φαγανό του κούτσικου – φαγανιά η γιλάδα  υποκ. ο φαγανούτσικους

φαγουμάρα  η θηλ. ουσ.  η φαγωμάρα· γκρίνια, τσακωμός, μάλωμα: τι φαγουμάρα τς ακόλλτσι πάλι κι ακούουντι σ’ούλη  τη γειτουνι ά

φάλαρα  τα ουδ. ουσ. όλα τα εξαρτήματα του αλόγου απ’ την προμετωπίδα ως το λαιμό του

φαλαρίδα  η θηλ. ουσ. είδος υδρόβιου αποδημητικού πουλιού

φαμπλιά  η θηλ. ουσ. η φαμηλιά, η οικογένεια: δέκα νουμάτοι  φαμπλιά – ούλη η φαμπλιά  δλεύουν, ούλοι  απ’ του προυί στου βράδυ

φανταλιά   η  θηλ. ουσ. ως επίρρ.  αναπάντεχα, απροσδόκητα, απότομο ξάφνιασμα: μόλις μι τά’πι (τα είπε) αυτά, μ’ ήρθι φανταλιά, κόντιψα να λιγουθυμήσου

φασκιά  η θηλ. ουσ. πληθ. οι φασκιές 1) πανιά και σχοινιά, με τα οποία τύλιγαν σφιχτά τα βρέφη, τα σπάργανα  2) μεταφ. στη φρ. δεν κάνει  απού τώρα έτσι, κάνει απ’ τη φασκι ά τ’ ακόμα (από τότε που γεννήθηκε)

φέλπα  η θηλ. ουσ. βαμβακερό ύφασμα μαλακό σα βελούδο: σάκους (σακάκι) σκούτινους μι φιλπένЅουν γιακά

φέρμα  του ουδ. ουσ. λέγεται ειρωνικά και σκωπτ. για άτομα που φέρθηκαν εδώ, που τα έφεραν από μακρύτερα: ούλα τα φέρματα μαζώτχαν ιδώ (για ξένους που ήρθαν εδώ, ως νύφες ή γαμπροί, με το γάμο τους)

φέρτι  ως επίρρ. στη φρ. στου φέρτι την έφκιασι την πίτα (πολύ γρήγορα, στο πι και φι)

φίβγα  θηλ. ουσ. και ως επίρρ. η φυγή, η φευγάλα, η τρεχάλα: άμα του μάσει  μπρουστά, ξερς τι φίβγα κάνει;

φιλουγάω   ρ. μεταβ. αόρ. φιλόγσα· μαλογάω, αφηγούμαι,: απάν’ στα Πλατάνια λεν ότι έβγιναν φαντάσματα κι καλότχις κι νιράιδις κι… οι παλιακοί τα φιλουγούσαν αυτά, ημείς οι μικρότιροι δεν έφτασάμαν τέτχοια

φίτσιους  η αρσ. ουσ. 1) παιχνίδι που έπαιζαν παλιά στην ύπαιθρο μικροί και μεγάλοι· μια πέτρα ή ένα νόμισμα τοποθετείται σε κάποιο σημείο (αυτό είναι ο φίτσιος)· στη συνέχεια έριχνε ο καθένας ένα νόμισμα να ακουμπήσει το φίτσιο· όποιος τον ακουμπούσε ή έριχνε πιο κοντά σ’αυτόν, κέρδιζε τα νομίσματα όλων των άλλων συμπαικτών  2) μεταφ, άνθρωπος φαιδρός, αστείος

φκυάρι  του ουδ. ουσ. το φτυάρι· εργαλείο που χρησιμοποιείται για σκάψιμο, ανακάτεμα και μεταφορά υλικών

φκιασιά  η θηλ. ουσ.  η φτιαξιά· η σωματική διάπλαση κάποιου: είν’ η φκιασιά τ’ τέτχοια κι είνι χουντρός, δεν είνι απ’ του πουλύ του φαΐ

φλαστηρό  του ουδ. ουσ. η σφραγίδα, το σχήμα του σταυρού που αποτυπώνεται ανάγλυφα στο πρόσφορο και φέρει τα γράμματα ΙΣ. ΧΡ. (Ιησούς Χριστός). Ίσως από λέξη σφραγιστηρό (σφραγιστήρι) ή πλαστηρό (πλαστήρι) 

φλέβου  ρ. βλ. λ. φιλεύου

φλουέρας  η αρσ. ουσ. και θηλ. η φλουέρα· λέγεται ειρων. και σκωπτ. για άνδρα ή γυναίκα ελαφρόμυαλο, αγαθούλη

φουκαλάω  και φουκαλίζου  ρ. μεταβ. αόρ. φουκάλτσα· φροκαλώ, σκουπίζω με φουκάλι (βλ. λ.): φουκάλτσα του σπίτι  μέσα, να φουκαλήσου λίγου κι τη ρούγα – φουκαλίειζ; δε σκόλασις ακόμα;

φουλτακιάζου  ρ. αόρ. φουλτάκιασα· φουλτακιάζουμι φουλτακιάσκα φουλτακιασμένους· γεμίζω φουλτακίδες, φουσκάλες: φουλτάκιασι ούλου του σώμα μ’, τέτχοια φαγούρα μ’ έπχιασι – φουλτακιάσκι του στόμα μ’ απ’ του κόκκινου του πιπέρι, του πέρασα για κανέλλα! – η καημένους έχει φουλτακιασμένα τα χέργια τ’ μι του τσαπί κι του φκυάρι  ούλη μέρα

Οι Λαζαρίνες. Ένα πανέμορφο διαχρονικό έθιμο

Ο Λάζαρος είναι ένα από τα ζωντανά και διαχρονικά έθιμα του χωριού μας. Κάθε χρόνο τη μέρα του Λαζάρου, στις αυλές των σπιτιών εμφανίζονται οι κοπελίτσες με τα καλαθάκια τους, «οι Λαζαρίνες», παρέες παρέες και τραγουδάνε τα κάλαντα.

Έτσι και φέτος έκαναν την εμφάνισή τους στις αυλές των σπιτιών του Βαλτινού και τραγούδησαν:

«Ήρθε ο Λάζαρος, ήρθαν τα βάγια,

Ήρθ’ η Κυριακή που τρων τα ψάρια.

Σήκω Λάζαρε και μην κοιμάσαι,

Ήρθ’ η μάνα σου από την Πόλη

σού ’φερε χαρτί και κομπολόι.

Και του χρόνου!»

Οι νοικοκυραίοι που ακούσανε τα κάλαντα βγήκαν έξω και πρόσφεραν με μεγάλη προθυμία και χαρά το μικρό φιλοδώρημά τους που αντιστοιχεί σε χρήματα, αυγά, φρούτα, ή άλλα δώρα, ευχόμενοι «και του χρόνου!»

«Καλώς μας ήρθε ο Λάζαρος εφέτος και του χρόνου

με τη λαμπρή τη Πασχαλιά, με τον καλό το χρόνο

με ίτσια με τριαντάφυλλα με δυο χεριές λουλούδια

τα ίτσια πέφτουν στην ποδιά και τα φλουριά στη τσέπη».

Επίσκεψη στο Δάσος της Παναγίας Βαλτινού από μαθητές

 

Ένα βιωματικό μάθημα με τη φύση απόλαυσαν οι μαθητές των σχολείων του 7ου ΓΕΛ Τρικάλων, του ΓΕΛ Βαλτινού και του Γυμνασίου Βαλτινού κατά την επίσκεψή τους στο δάσος της Παναγίας Βαλτινού.

Με τη συνοδεία της διευθύντριας και εκπαιδευτικών του ΓΕΛ Βαλτινού κας. Δήμητρας Αγγέλου, του διευθυντή Γυμνασίου Βαλτινού κ. Νικολάου Κοσβύρα και του εκπαιδευτικού του 7ου ΓΕΛ Τρικάλων κ. Βασιλείου Αδάμου, οι μαθητές της Α΄ Λυκείου και του Γυμνασίου περιηγήθηκαν στο μοναδικής ομορφιάς δάσος της Παναγίας στο Βαλτινό και απόλαυσαν την εξαιρετική περιήγηση, από τον φοιτητή Δασολογίας του ΑΠΘ κ. Ιωάννη Λάππα, ο οποίος με εξαιρετικό τρόπο παρουσίασε στους μαθητές τον πλούσιο φυτικό κόσμο του δάσους, αλλά και την πανίδα που βρίσκει καταφύγιο εκεί.  

Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επίσκεψη και περιήγηση από τους μαθητές του ΓΕΛ Βαλτινού στο εκκλησάκι της Παναγίας Κοίμηση της Θεοτόκου και έγιναν διάφορες αναφορές για την τοπική ιστορία. Ακολούθησε γνωριμία μεταξύ των μαθητών των τριών σχολικών ιδρυμάτων, έπαιξαν παραδοσιακά παιχνίδια, έκαναν βόλτες και ξεκουράστηκαν στην αγκαλιά του καταπράσινου αλσυλλίου, που πρόσφερε στους μαθητές γαλήνη και ηρεμία.

Άλλωστε η αρμονία του οικοσυστήματος του δάσους της Παναγίας διδάσκει από μόνη της ότι ο άνθρωπος έχει ανάγκη να βρίσκεται κοντά στη φύση και από μικρός θα πρέπει να μαθαίνει, να συνυπάρχει με το περιβάλλον, έτσι ώστε να ευαισθητοποιείται και να αποκτά τον απαραίτητο σεβασμό.

Η ελεγεία του πλάτανου

Βαριά αρρώστια πλάκωσε στα αγέρωχα πλατάνια

και τώρα κινδυνεύουνε τα έρμα απ’ την αφάνεια.

Μύκητας τρώει τη σάρκα τους, σαπίζει τα κορμιά τους,

ξεραίνονται τα φύλλα τους, νεκρώνουν τα κλαδιά τους.

Είναι η όψη τους φριχτή, αθώρητη η θωριά τους,

και μόνο η καύση είναι γι’ αυτά, τώρα η γιατρειά τους.

Μοναχικά, πανύψηλα, στολίδια των αιώνων,

στον ίσκιο τους ακούγαμε, τραγούδια των προγόνων.

Τώρα κουφάρια κείτονται, με τη σειρά κι αντάμα,

η φύση γύρω ορφάνεψε, θρήνος βουβός και κλάμα.

Του πονεμένου πλάτανου τον πόνο εγώ τον ξέρω

καθώς εκεί στον τόπο μου μιλούσε μ’ έναν γέρο

και του ’λεγε:  «την άρρωστη ζωή την υποφέρω,

μα δεν μπορώ να ανέχομαι παιχνίδια για συμφέρο...

Κάποιοι μας καπηλεύονται κι αυτό δεν είναι ψέμα,

στήνουνε μπίζνες , οικονομούν, από το όλο θέμα.

Ανάθεμα στο άδικο, ανάθεμα  στο ψέμα,

αλί! στον άμοιρο λαό, του πίνουνε το αίμα!!!»

Κι ο γέρος που τον άκουγε, περίλυπος στην άκρη

κι ατένιζε το βλέμμα του στης γης όλα τα μάκρη,

προσπάθησε, μα μάταια, να κρύψει κάποιο δάκρυ.

Ο συγχωριανός μας, Στέλιος Β. Μπιλιάλης στη ΓΕ.Π.Α.Δ. (Επιτελείο της Γενικής Περιφερειακής Διεύθυνσης) Θεσσαλίας.

 

Σύμφωνα με τις κρίσεις των Ταξιάρχων και των Αστυνομικών Διευθυντών της Ελληνικής Αστυνομίας, ο Αστυνομικός Διευθυντής Τρικάλων Στέλιος Μπιλιάλης, μετατίθεται από την Δ/νση Αστυνομίας Τρικάλων στη ΓΕ.Π.Α.Δ. (Επιτελείο της Γενικής Περιφερειακής Διεύθυνσης) Θεσσαλίας.

Ο Στέλιος Μπιλιάλης που κατάγεται από το Βαλτινό είναι μάχιμος αξιωματικός, από τους καλύτερους της ΕΛ.ΑΣ.

Του ευχόμαστε Συγχαρητήρια! Και καλή επιτυχία στο έργο του.